Công văn 144/TANDTC-KHXX 2014 khởi kiện vụ án dân sự cơ quan bảo hiểm xã hội

Kính gửi: Bảohiểm Xã hội Việt Nam

Sau khi nghiên cứu Công văn số 2369/BHXH-KT ngày09-6-2011 của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam về việc đề nghị hướng dẫn một số vướngmắc khi khởi kiện vụ án dân sự, Tòa án nhân dân tối cao có ý kiến như sau:

1. Về việc khởi kiện vụ án dân sự của cơ quanBảo hiểm Xã hội

Theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 151 Bộ luậtlao động (đã được sửa đổi, bổ sung các năm 2002, 2006) thì: “Tranh chấp giữangười lao động đã nghỉ việc theo chế độ với người sử dụng lao động hoặc với cơquan bảo hiểm xã hội, giữa người sử dụng lao động với cơ quan bảo hiểm xã hộido hai bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì do Tòa án nhân dân giảiquyết”.

Theo quy định tại Điều 1 Nghị định số 94/2008/NĐ-CPngày 22-8-2008 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấutổ chức của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì“Bảo hiểm Xã hội Việt Nam là cơquan thuộc Chính phủ, có chức năng tổ chức thực hiện chế độ, chính sách bảohiểm bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế bắt buộc, bảo hiểm y tếtự nguyện; tổ chức thu, chi chế độ bảo hiểm thất nghiệp; quản lý và sử dụng cácquỹ: bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp(sau đây gọi chung là bảo hiểm xã hội), bảo hiểm y tế bắt buộc, bảo hiểm y tếtự nguyện (sau đây gọi chung là bảo hiểm y tế) theo quy định của pháp luật”.

Trường hợp cơ quan Bảo hiểm Xã hội khởi kiện vụ ándân sự tại Tòa án nhân dân, nếu Tòa án thấy rằng vụ việc dân sự thuộc thẩmquyền của mình thì căn cứ vào điểm b khoản 2 Điều 151 Bộ luật lao động, khoản 3Điều 162 của Bộ luật Tố tụng dân sự (sau đây viết tắt là BLTTDS) và văn bảnhướng dẫn thi hành để thụ lý đơn khởi kiện, giải quyết vụ án dân sự và xác địnhcơ quan Bảo hiểm Xã hội là nguyên đơn. Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 31và điểm c khoản 1 Điều 33 của BLTTDS thì cơ quan Bảo hiểm Xã hội có quyền khởikiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện. Trong trường hợp người bị khởi kiện ở nướcngoài thì cơ quan bảo hiểm xã hội có quyền khởi kiện vụ án dân sự tại Tòa ánnhân dân cấp tỉnh theo quy định tại khoản 3 Điều 33 của BLTTDS.

2. Về việc cung cấp chứng cứ của cơ quan Bảohiểm Xã hội khi khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích củaNhà nước

Theo quy định tại Điều 85, Điều 165 BLTTDS và hướngdẫn tại mục 5 Phần I Nghị quyết số 02/2006/NQ-HĐTP thì khi khởi kiện cơ quanBảo hiểm Xã hội phải gửi kèm theo đơn khởi kiện là tài liệu, chứng cứ để chứngminh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp. Trong trường hợp vìlý do khách quan, mà cơ quan Bảo hiểm xã hội không thể nộp ngay đầy đủ các tàiliệu, chứng cứ chứng minh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp,thì phải nộp các tài liệu, chứng cứ ban đầu để chứng minh cho việc khởi kiện làcó căn cứ. Trong quá trình giải quyết vụ án, cơ quan Bảo hiểm Xã hội phải tựmình bổ sung hoặc bổ sung theo yêu cầu của Tòa án hoặc yêu cầu Tòa án tiến hànhthu thập chứng cứ theo quy định của pháp luật tố tụng.

3. Về việc truy cứu trách nhiệm hình sự đốivới hành vi của người sử dụng lao động mặc dù đã trích tiền lương của người laođộng để đóng bảo hiểm xã hội nhưng không nộp về cơ quan Bảo hiểm xã hội

Trong trường hợp người sử dụng lao động mặc dù đãtrích tiền lương của người lao động để đóng bảo hiểm xã hội nhưng họ đã khôngnộp về cơ quan bảo hiểm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu hành vicủa người sử dụng lao động có đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm được quy địnhtrong Bộ luật Hình sự và các văn bản hướng dẫn thi hành hoặc có thể bị xử lýtheo quy định của pháp luật dân sự, pháp luật hành chính.

4. Về việc nộp tiền tạm ứng án phí, án phítheo quy định tại khoản 2 Điều 10 của Pháp Lệnh án phí, lệ phí Tòa án

Theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Pháp lệnh Án phí,lệ phí Tòa án thì cơ quan, tổ chức khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền vàlợi ích hợp pháp cho người khác, lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước khôngphải nộp tiền tạm ứng án phí. Do vậy, cơ quan Bảo hiểm Xã hội khởi kiện vụ ándân sự để bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước theo lĩnh vực mình phụtrách không phải nộp tiền tạm ứng án phí, án phí.

5. Về việc xử lý hành vi vi phạm hành chínhtrong lĩnh vực thi hành án dân sự

Việc xử lý hành vi vi phạm hành chính trong lĩnhvực thi hành án dân sự thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Tư pháp. Tòa án nhân dântối cao đề nghị quý Cơ quan liên hệ với Bộ Tư pháp để phối hợp.

Trên đây là ý kiến của Tòa án nhân dân tối cao đểquý Cơ quan tham khảo trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyềnhạn của mình theo quy định của pháp luật.

(Gửi kèm theo Công văn này là Công văn gửi Tòaán nhân dân các cấp hướng dẫn việc khởi kiện vụ án dân sự của cơ quan bảo hiểmxã hội)