Đương nhiên được xoá án tích là gì ? Quy định về xoá án tích theo quyết định của toà án

Luật sư tư vấn:

Pháp luật hình sự hiện hành (cụ thể là Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) quy định về các trường hợp được đương nhiên xóa án tích, cụ thể như sau:

1. Như thế nào là xóa án tích?

Căn cứ Điều 69 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về việc xóa án tích, cụ thể như sau:

Như vậy trong trường hợp người bị kết án đã được xóa án tích theo quy định của pháp luật hình sự sẽ được coi như chưa bị kết án. Đối với những trường hợp người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và những người được miễn chấp hành hình phạt sẽ không bị coi là có án tích.

2. Đương nhiên được xoá án tích là gì ?

Đương nhiên được xoá án tích là trường hợp xoá án tích mà không cần có sự xem xét quyết định của toà án. Đây cũng là trường hợp thông thường của việc xoá án tích.

So với quy định của Bộ luật hình sự cũ năm 1999 thì Bộ luật hình sự hiện hành (Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) có nhiều quy định sửa đổi về đương nhiên được xoá án tích. Do mở rộng chủ thể của tội phạm và đổi tượng bị kết án bao gồm cả pháp nhân thương mại nên đối tượng đương nhiên được xoá án tích cũng được mở rộng. Hai đối tượng đương nhiên được xoá án tích là người bị kết án và pháp nhân thương mại bị kết án.

1.1 Người bị kết án đương nhiên được xoá án tích:

Căn cứ theo Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định đương nhiên được xoá án tích được áp dụng đối với tất cả người bị kết án, trừ người bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia (Chương XIII Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) và các tội phá hoại hoà bình, chống loại người và tội phạm chiến tranh (Chương XXVI Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) khi người này chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách của án treo và đáp ứng được các điều kiện ở hai trường hợp sau:

- Trường hợp từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;

b) 02 năm trong trong trường họp bị phạt tù đến 05 năm;

c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;

d) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp người bị kết án phải chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành các hình phạt bổ sung đó dài hơn thời hạn quy định nêu trên thì thời hạn đương nhiên được xoá án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

- Trường họp từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn tương ứng ở trên.

Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017 có quy định cụ thể như sau:

Người bị kết án nếu có đủ điều kiện được đương nhiên xoá án tích thì có quyền yêu cầu cơ quan quản lí cơ sở dữ liệu lí lịch tư pháp cấp phiếu lí lịch tư pháp xác nhận không có án tích. Cơ quan quản lí cơ sở dữ liệu lí lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lí lịch tư pháp xác nhận không có án tích cho người bị kết án đủ điều kiện được đương nhiên xoá án tích. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của người được đương nhiên xoá án tích và xét thấy có đủ điều kiện quy định tại Điều 70 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì cơ quan quản lí cơ sở dữ liệu lí lịch tư pháp cấp phiếu lí lịch tư pháp là họ không có án tích (khoản 1 Điều 369 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015).

1.2 Pháp nhân thương mại bị kết án đương nhiên được xoá án tích

Cùng với việc bổ sung trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017 cũng bổ sung quy định xoá án tích đối với pháp nhân thương mại bị kết án. Đương nhiên được xoá án tích là trường họp xoá án tích duy nhất đối với pháp nhân thương mại bị kết án.

Theo quy định tại Điều 89 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, pháp nhân thương mại bị kết án đương nhiên được xoá án tích nếu trong thời hạn 02 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà pháp nhân thương mại không thực hiện hành vi phạm tội mới.

Việc cấp giấy chứng nhận pháp nhân thương mại đã được xóa án tích thuộc thẩm quyền của chánh án toà án đã xét xử sơ thẳm vụ án. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của pháp nhân thương mại bị kết án và xét thấy có đủ điều kiện được đương nhiên xoá án tích thì chánh án toà án đã xét xử sơ thẩm vụ án cấp giấy chứng nhận pháp nhân đã được xóa án tích (Điều 446 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015).

3. Quy định về xoá án tích theo quyết định của toà án

Xoá án tích theọ quyết định của toà án là trường hợp được xoá án tích trên cơ sở quyết định của toà án. Xoá án tích theo quyết định của toà án chỉ đặt ra đối với những người đã bị kết án về các tội quy định tại Chương XIII (xâm phạm an ninh Quốc gia) và Chương XXVI (các tội phá hoại hoà bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh). Đây là những tội phạm đặc biệt nguy hiểm, cần thiết phải có các quy định chặt chẽ về việc xoá án tích. Khi xem xét có xoá án tích hay không, toà án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật và thái độ lao động của người bị kết án.

Theo quy định tại Điều 71 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, người bị kết án được toà án quyết định xoá án tích trong các trường hợp sau:

- Nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách của án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn:

a) 03 năm trong trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 05 năm;

b) 05 năm trong trường họp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 nãm;

c) 07 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành các hình phạt bổ sung này là hơn 03 năm thì thời hạn được xoá án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong các hình phạt bổ sung.

- Nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định nêu trên.

Các trường hợp ưên đây người bị kết án phải có đơn đến toà án xin được xoá án tích. Toà án xem xét nếu thấy đủ điều kiện thì ra quyết định xoá án tích (Xem thêm khoản 2 Điều 369 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015). Nếu toà án bác đơn xin xoá án tích lần đầu thì người bị kết án phải chờ 01 năm sau mới được xem xét lại. Nếu bị toà án bác đơn lần thứ hai trở đi thì phải sau 02 năm người bị kết án mới được xin xoá án tích (khoản 4 Điều 71 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017).

Mọi vướng mắc pháp lý liên quan đến lĩnh vực hình sự về trách nhiệm hình sự, xóa án tích, Hãy gọi ngay: 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật hình sự trực tuyến qua tổng đài. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hình sự luôn sẵn sàng lắng nghe và giải đáp cụ thể.

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật hình sự - Công ty luật Minh Khuê