1. Dàn ý cảm nhận vẻ đẹp sông Hương ở trong lòng thành phố Huế 

1.1. Mở bài

Giới thiệu về tác giả và tác phẩm:

- Khái quát vẻ đẹp của con sông Hương - biểu tượng của cố đô thi ca.

 

1.2. Thân bài

- Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương theo dòng chảy: Khi ở thượng nguồn - khi ở ngoại vi thành phố - khi chảy vào lòng thành phố - khi rời thành phố

Nhận xét: lời văn chủ yếu cảm nhận vẻ đẹp dòng sông Hương từ góc độ tình yêu khiến sông Hương hiện lên như một người con gái chung tình hết lòng vì tình yêu.

- Sông Hương trong cái nhìn của lịch sử: 

  • Một nhân chứng lịch sử của Huế, của đất nước;
  • Một công dân biết hiến đời làm nên chiến công cho tổ quốc;
  • Người con gái anh hùng của cách mạng Việt Nam.

-> Dòng linh giang của tổ quốc, chứng nhân của lịch sử:

  • Sông Hương nhìn ở góc độ văn hóa: người mẹ phù sa của âm nhạc cổ điển Huế, người tài nữ đánh đàn đêm khuya, dòng thi ca cảm hứng bất tận cho văn nghệ sĩ.
  • Đặc sắc nghệ thuật sử dụng trong bài

 

1.3. Kết bài

- Khái quát lại vẻ đẹp dòng sông Hương

- Cảm nhận của bản thân.

 

2. Bài mẫu Cảm nhận vẻ đẹp sông Hương khi chảy vào thành phố Huế

Điểm nhìn của tác giả về sông Hương thay đổi theo cả cuộc hành trình của con sông. Sau sự khởi nguồn từ vùng thượng lưu thì sông Hương bắt đầu hành trình gian nan và trắc trở của mình khi về với Huế. Trước khi hoà giữa lòng thành phố Huế thì dòng sông Hương hiền hòa cũng đã kịp lưu lại nhiều dấu ấn cá nhân của mình.  Cả cuộc hành trình của dòng sông ở thượng nguồn chảy qua Huế tựa như một cuộc truy tìm người tình nhân thực sự của một cô gái xinh đẹp trong câu chuyện cổ tích nổi tiếng về tình yêu. Trong tình yêu với Huế, phải chăng người tình sông Hương hiện lên với nhiều vẻ quyến rũ hơn?Trong góc nhìn tình tứ và lãng mạn của tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường trong tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông" đã toát lên vẻ đẹp của những dấu ấn đó.

Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn của xứ Huế chuyên viết về bút ký, có sức liên tưởng tưởng tượng dồi dào, lối hành văn trữ tình dạt dào. "Ai đã đặt tên cho dòng sông" là tùy bút tiêu biểu cho phong cách văn chương của ông: sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều.

Ở ngoại ô thành phố Huế, dòng sông Hương như một cô gái xinh đẹp say ngủ giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa cúc dại, được người tình mong ngóng hàng đêm đến đây đánh thức. Từ đó, dòng chảy của sông Hương bắt đầu quay trở lại như một hành trình tỉnh táo đi tìm người yêu đích thực của cô gái xinh đẹp trong câu chuyện tình yêu lãng mạn cổ tích. Dưới ngòi bút tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, sông Hương như một cô gái đẹp bừng tỉnh sau một giấc ngủ dài. Dòng sông thể hiện một hình hài mới, một sức sống mới, đầy khát khao và lãng mạn qua câu văn: “Sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm”. Hành trình đến với người tình - thành phố Huế mộng mơ như mong đợi của "người đẹp" khá gian nan và trắc trở. Nhưng trong quá trình đó, "người đẹp" sông Hương như được dịp phô diễn hết vẻ đẹp của mình - vẻ đẹp gợi cảm với những đường cong nuột nà của người con gái đẹp đến từ cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại "qua điện Hòn Chén, vấp Ngọc Trản, nó chuyển sang hướng Tây Bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi đột ngột vẽ một hình cung thật tròn về phía Đông Bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ xuôi dần về Huế. Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách”. Với lối viết uyển chuyển, ngôn ngữ đa dạng, giàu hình ảnh, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khắc họa sinh động, hấp dẫn sự uốn lượn, khúc khuỷu của dòng sông. Tác giả đã dùng ngôn từ vẽ nên dáng điệu uyển chuyển, rất yểu điệu của sông Hương khi nó ở ngoại ô thành phố Huế. Ông không chỉ tái hiện chân thực dòng chảy tự nhiên của dòng sông mà hơn hết biến nó thành “hành trình tìm người yêu” của một cô gái xinh đẹp, duyên dáng và tình tứ.

Chảy vào xứ Huế, sông Hương mang vẻ đẹp trầm mặc như triết lý, như thơ cổ. Đi giữa thiên nhiên, dòng sông Hương cũng ngày đêm chuyển mình bên cạnh những lăng tẩm, thành quách của các vị vua triều Nguyễn. Dòng sông êm đềm ở ngoại ô thành phố Huế như nép mình bên “giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch”. Chảy bên những di sản văn hóa ấy, dòng sông bỗng trở nên uy nghiêm hơn, như khoác lên mình chiếc áo “trầm mặc” mang đậm chất “triết lý cổ thi” của người xưa. Dòng sông hay dòng chảy của lịch sử vẫn trường tồn theo năm tháng và âm vang đến hôm nay. Đến với thành phố thân yêu, mặt nước sông Hương trở nên thơ mộng, êm đềm với tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân vang, giữa tiếng gà vang vọng từ các xóm làng.

Vượt qua muôn vàn những khó khăn, cuối cùng sông Hương cũng đến được nơi mà nó cần đến, cũng gặp được “thành phố tương lai” mà nó luôn hằng mong đợi, có lẽ vì thế mà dòng sông vui tươi lên nhiều. Cách nhân hóa cái cảm giác "tươi vui hẳn lên" được miêu tả khiến cho dòng sông bỗng thật giống như một thực thể sống động, có niềm tin, tâm trạng khi tìm lại được chính mình. Dòng sông Hương cập bến thành phố thân yêu giữa “ thuyền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long” rồi “giáp mặt thành phố ở cồn Giã Viên”. Đến đây, dòng sông như một cô gái xinh đẹp, e lệ, dịu dàng cúi đầu trước Huế “...sông Hương cúi đầu nghe cồn Hến thật ngọt ngào”, “như tiếng vọng không lời của tình yêu”. Như sông Xen ở Pa-ri, sông Đa-nuýp ở Bu-đa-pét, “ sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình”. Còn gì tuyệt vời hơn khi được ở trong vòng tay của người yêu, đoạn văn như toát lên tâm hồn người thiếu nữ rung động ngọt ngào trước tình yêu của cuộc đời mình.

Dòng sông Hương giữa lòng thành phố Huế như một "điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”. Miêu tả dòng sông trong lòng thành phố, Hoàng Phủ Ngọc Tường chọn âm nhạc làm hướng tiếp cận. Trong tiếng Anh, "slow" có nghĩa là chậm rãi và sông Hương giống như một giai điệu trữ tình chậm rãi vang lên chỉ dành riêng cho Huế. Có thể thấy tác giả đã tinh tế khi nhìn ra một nét đặc trưng của sông Hương. So với các con sông khác ở Việt Nam và trên thế giới, lưu tốc chảy của sông Hương không nhanh. Điều này được người viết lý giải từ đặc điểm địa lý: “ những chi lưu ấy cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước khiến cho sông Hương khi đi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh." Để làm nổi bật đặc điểm này, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã liên tưởng, so sánh sông Hương với sông Neva - một dòng sông băng chảy qua cung điện Petecbua cổ kính để đổ ra lưu vực Baltic. Tốc độ của dòng sông quá nhanh khiến hải âu “ không kịp cho lũ hải âu nói một điều gì với người bạn của chúng đang ngẩn ngơ trông theo”. Mượn câu nói của Heraclitus - triết gia Hy Lạp, một cách nói rất thực "khóc suốt đời vì những dòng sông trôi quá nhanh", Hoàng Phủ Ngọc Tường đã mang đến một cách hiểu khác rất thú vị và độc đáo về tốc độ của dòng sông mà ông tâm đắc. Đây là lời giải thích của trái tim: sông Hương chảy chậm, nhịp chậm vì cô rất yêu thành phố của mình, cô muốn nhìn thấy thành phố thân yêu của mình nhiều hơn trước khi phải rời xa.

Viết về dòng sông Hương giữa lòng thành phố, Hoàng Phủ Ngọc Tường không quên một nét đẹp văn hóa tiêu biểu gắn liền với dòng sông thơ mộng này. Đó là những Đêm Nhạc Tuồng Huế Trên Sông Hương. Ở góc độ âm nhạc này, tác giả miêu tả sông Hương như “người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya”. Ai đã từng có dịp đến Huế thưởng thức ca nhạc Huế, xem các nghệ sĩ biểu diễn ca nhạc trên sông về khuya mới thấy hết vẻ đẹp của âm nhạc và sắc màu văn hóa đặc trưng nơi đây. Toàn bộ khung cảnh âm nhạc này, theo thiển ý của tác giả, chỉ thực sự là chính nó khi Hương Giang được “sinh thành trên mặt nước ... trong một khoang thuyền nào đó, giữa những tiếng nước rơi bán âm của những mái chèo khuya". Ở đây, trong cách trình diễn ca nhạc Huế có cái thú vị, độc đáo nhưng cũng có những quy luật của nghệ thuật trình diễn trong không gian sông nước.

Sông Hương đối với Huế như một người tình ngọt ngào, thủy chung. Sau cảm giác bình yên giữa lòng thành phố, dòng sông bắt đầu thể hiện nét duyên dáng quen thuộc của mình trong những đường cong lãng mạn bằng cách "uốn một cánh cung rất nhẹ nhàng" và thật dịu dàng đến Cồn Hến và trong những liên tưởng độc đáo, chất lãng mạn của nhà văn như dịu đi dòng sông, như một tiếng “vâng” của tình yêu không thành lời, khi ra khỏi kinh thành, sông Hương quay về hướng Bắc, nhưng do đặc điểm địa lý nước ta, dòng sông phải đổi dòng. Nó đã phải đổi hướng đi về phía đông và như vậy sẽ đi qua một góc thành phố Huế ở phố cổ Bao Vinh. Đây là đặc điểm địa lý tự nhiên của dòng sông. Nhưng dưới con mắt của người nghệ sĩ tài hoa, sự rẽ lối này là biểu hiện của sự “vương vấn”, thậm chí có chút “kín đáo” của một người tình chung thủy, tận tụy.

Nhà văn liên tưởng, tưởng tượng sông Hương như nàng Kiều quay lại tìm Kim Trọng để trao lời thề trước khi ra đi. Đó thực sự là một khám phá, liên tưởng thú vị, độc đáo và đậm chất văn học của tác giả trên dòng sông xứ Huế thân yêu. Sông Hương vốn đã đẹp nay còn đẹp hơn, hoàn thiện hơn trong cảm nhận của người đọc. Một vẻ đẹp hài hòa giữa hình thức bên ngoài với tâm hồn và tinh thần bên trong.

Bằng những liên tưởng độc đáo, cách sử dụng từ ngữ đặc sắc, văn phong tao nhã và nghệ thuật xây dựng hình ảnh thú vị, hình tượng sông Hương trong tùy bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã hiện lên thật sinh động và thơ mộng. Những dòng cảm nhận về vẻ đẹp của sông Hương khi chảy qua thành phố Huế đã toát lên một Hoàng Phủ Ngọc Tường với cách tiếp cận và miêu tả dòng sông độc đáo, biến cái cứng nhắc của khoa học thành cái uyển chuyển của văn chương. Ở mỗi điểm nhìn, mỗi góc độ, nhà văn đều thể hiện một cảm nhận sâu sắc và hoàn toàn mới về dòng sông đã trở thành biểu tượng của Huế. Từ những cái nhìn ấy và qua giọng điệu của các đoạn văn, ta có thể cảm nhận được một tình cảm yêu mến, một sự gắn bó thiết tha, một niềm tự hào và một thái độ trân trọng, gìn giữ của nhà văn đối với những nhân vật mang vẻ đẹp thiên nhiên và đậm đà màu sắc văn hóa của non sông quê hương.

Trên đây là bài viết của Luật Minh Khuê cho chủ đề Cảm nhận vẻ đẹp sông Hương ở trong lòng thành phố Huế chọn lọc hay nhất. Mong rằng bài viết hữu ích với các bạn. Xem thêm: Vẻ đẹp sông Hương ở thượng nguồn chọn lọc hay nhất. Xin chân thành cảm ơn quý độc giả.