Dòng biển nóng là các dòng biển? Các dòng biển nóng thường có hướng chảy từ?

1. Dòng biển là gì?

Trong các biển và đại dương có những dòng nước chảy giống như những dòng sông trên lục địa. Đó là các dòng biển hay còn được gọi là hải lưu. Dòng biển là dòng chuyển động liên tục, trực tiếp và tương đối ổn định của nước biển, lưu thông ở trong các đại dương. Các dòng biển đều chuyển động theo quy luật và nguyên nhân chính khiến dòng biển xuất hiện là gió. Các dòng biển chịu ảnh hưởng chủ yếu của các loại gió thổi thường xuyên trên Trái Đất như gió Tín phong và gió Tây ôn đới,... Các loại gió thổi đều đặn và thường xuyên theo một hướng nhất định hình thành các dòng biển trong đại dương. Do nhiệt độ, độ mặn chênh lệch cùng với tỉ trọng giữa các khối nước trong các biển khác nhau mà tạo ra dòng biển khác nhau.

Các dòng biển bề mặt lưu thông chủ yếu nhờ gió, ở Bắc bán cầu chúng thường chuyển động theo hình xoắn ốc theo cùng chiều kim đồng hồ, còn ở Nam bán cầu thì chuyển động theo chiều ngược lại do hiệu ứng Coriolis. Tuy nhiên trong một số dòng hải lưu lưu thông bởi gió thì hiệu ứng xoắn ốc Ekman làm cho dòng chảy tạo ra một góc nào đó so với hướng gió.

Các dòng biển có thể lưu thông trên một quãng đường dài hàng nghìn ki - lô - mét. Các dòng biển có ảnh hưởng rất lớn đến khí hậu của những vùng đất ven biển mà chúng chảy qua. Dòng biển nóng làm tăng nhiệt độ không khí ở các vùng đất ven biển và tạo điều kiện nước biển bốc hơi tạo mây mưa nếu được gió đưa vào bờ, do đó vùng đất ven biển sẽ có khí hậu ẩm và mưa nhiều. Trong khi đó, dòng biển lạnh làm giảm nhiệt độ ven bờ, hơi nước trong các khối khí qua dòng biển lạnh bị chặn lại hình thành sương mù ngoài biển, nên khối khí qua dòng biển lạnh vào bờ thường có tính chất khô hạn, hình thành nên hoang mạc ở các vùng ven bờ, cũng chính vì vậy mà vùng đất ven biển sẽ có khí hậu lạnh khô và mưa ít, thậm chí là không có mưa. Bên cạnh đó, các dòng hải lưu còn có tác động rất lớn đến lượng mưa, độ ẩm, sinh vật dưới biển... của những nơi mà chúng chảy qua. Chẳng hạn như cung cấp thức ăn cho các loài hải sản, thủy sản bằng hình thức vận chuyển sinh vật phù du. Những nơi gặp gỡ của các dòng biển nóng và lạnh cũng là những nơi có nguồn cá biển rất phong phú. Chính vì thế mà ở những nơi có các dòng hải lưu chảy qua, hoạt động đánh bắt thủy sản phát triển mạnh, ta thường xuyên hay bắt gặp các ngư dân đánh bắt hải sản. Ví dụ: Ngư trường nổi tiếng thế giới ở vùng biển Niu - Faolan (bờ phía Đông của Bắc Mỹ) được sinh ra do sự tiếp xúc giữa dòng biển nóng Gơn - xtrim với dòng biển lạnh từ Bắc cực chảy về.

Như vậy, dòng biển có vai trò quan trọng trong việc xác định khí hậu lục địa, đặc biệt là đối với các vùng ven biển. Với các sinh vật thì dòng biển là yếu tố không thể thiếu trong quá trình phân tán, di cư. Đồng thời, dòng biển cũng gây ảnh hưởng đến tuần hoàn nước trong đại dương và hoàn lưu khí quyển.

2. Thế nào là dòng biển nóng?

Trên Thế giới hiện nay có hai loại dòng biển là dòng biển nóng và dòng biển lạnh. Khi nước biển chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng, nhiệt độ của nó sẽ thấp hơn môi trường xung quanh nên được gọi là dòng biển lạnh. Ngược lại, khi nước từ vùng biển nóng chảy sang vùng biển lạnh khiến nhiệt độ ở đây cao hơn môi trường xung quanh sẽ tạo nên dòng biển nóng. 

Các dòng biển nóng thường xuất hiện ở hai bên xích đạo, chảy theo hướng tây, gặp lục địa chuyển hướng chảy về cực. Các dòng biển lạnh thường xuất hiện ở khu vực gần bờ đông của đại dương, từ vĩ độ trung bình 30 - 400 chảy về hướng xích đạo, hòa cùng dòng biển nóng tạo thành những vòng hoàn lưu trên biển.

Như đã nhắc đến ở trên, ở Bắc bán cầu dòng hải lưu chảy theo chiều kim đồng hồ và ở Nam bán cầu thì dòng hải lưu chảy theo chiều ngược lại. Ngoài ra, tại Bắc bán cầu còn có các dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực men theo bờ tây các đại dương chảy về hướng xích đạo. Ở những vùng xuất hiện gió mùa thì các dòng hải lưu biến đổi chiều theo gió mùa. Các dòng biển nóng và lạnh thường chảy đối xứng nhau qua hai bờ đại dương.

3. Hướng chảy của các dòng biển nóng

Vị trí và hướng chảy của các dòng biển nóng và dòng biển lạnh ở nửa cầu Bắc:

- Ở Đại Tây Dương:

+ Dòng biển nóng Gơn - xrim chảy từ chí tuyến Bắc lên Bắc Âu, Mỹ

+ Dòng biển nóng Guy - an chảy từ Bắc xích đạo lên 30oB

+ Dòng biển lạnh Grơn - len chảy từ vùng cực Bắc xuyến chí tuyến.

- Ở Thái Bình Dương:

+ Dòng biển nóng Cư - rô - si - ô chảy từ xích đạo lên Đông Bắc

+ Dòng biển nóng Alaxca chảy từ xích đạo lên Tây Bắc

+ Dòng biển lạnh California chảy từ 40oB chảy về xích đạo

Vị trí và hướng chảy của các dòng biển nóng và dòng biển lạnh ở nửa cầu Nam:

- Ở Đại Tây Dương:

+ Dòng biển nóng Bra - xin chảy từ xích đạo chảy về phía Nam

+ Dòng biển lạnh Ben - ghê - la chảy từ phía Nam lên xích đạo

- Ở Thái Bình Dương:

+ Dòng biển nóng Đông Úc chảy từ xích đạo chảy về hướng Đông Nam

+ Dòng biển lạnh Pê - ru chảy từ phía Nam 60oN lên xích đạo

So sánh và nhận xét:

- Hầu hết các dòng biển nóng ở hai bán cầu đều xuất phát từ vùng có vĩ độ thấp (2 bên đường xích đạo) rồi chảy theo hướng Tây khi gặp lục địa thì chuyển hướng chảy lên vùng có vĩ độ cao (vùng cực)

- Các dòng biển lạnh ở hai bán cấu xuất phát ở vùng có vĩ độ cao (vùng cực) chảy về vùng có vĩ độ thấp (xích đạo). Ở Bắc bán cầu, dòng biển lạnh xuất phát từ cực rồi men theo bờ Tây các đại dương chảy hướng về xích đạo.

- Khi dòng biển nóng và dòng biển lạnh gặp nhau sẽ hợp lại thành vòng hoàn lưu ở mỗi bán cầu

- Dòng biển nóng và dòng biển lạnh đối xứng nhau qua bờ đại dương

- Ở những vùng có gió mùa thì dòng biển sẽ đổi chiều theo mùa

4. So sánh sự giống và khác nhau giữa dòng biển nóng và dòng biển lạnh

- Giống nhau: Nguyên nhân sinh ra 2 dòng biển này đều là do các loại gió thổi thường xuyên ở Trái Đất như gió Tín phong, gió Tây ôn đới...

- Khác nhau:

+ Khi nước biển chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng, nhiệt độ của nó sẽ thấp hơn môi trường xung quanh nên được gọi là dòng biển lạnh (hải lưu lạnh). Trong khi đó, dòng biển nóng (hải lưu nóng) là dòng biển mà khi nước từ vùng biển nóng chảy sang vùng biển lạnh, khiến nhiệt độ ở đây cao hơn môi trường xung quanh.

+ Các dòng biển lạnh thường xuất hiện ở khu vực gần bờ đông của đại dương, từ vĩ độ trung bình 30 - 400 chảy về hướng xích đạo. Còn dòng biển nóng thường xuất hiện ở hai bên xích đạo, chảy theo hướng tây gặp lục địa chuyển hướng chảy về cực.

+ Khí hậu ở vùng đất ven biển nơi có dòng biển lạnh chảy qua thì sẽ lạnh, khô và mưa ít. Ngược lại, khí hậu ở vùng đất ven biển nơi có dòng biển nóng chảy qua thì sẽ ẩm và mưa nhiều.

Trên đây là bài viết của Luật Minh Khuê về chủ đề Dòng biển nóng là dòng biển như thế nào? Các dòng biển nóng thường có hướng chảy từ đâu? Hy vọng những nội dung trên đây đã cho bạn nhiều thông tin bổ ích về dòng biển nói chung và dòng biển nóng, dòng biển lạnh nói riêng.