Mục lục bài viết

1. Danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu là gì?

Dựa trên Điều 29 của Luật Thi đua, Khen thưởng 2022 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2024), các quy định về việc tặng danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu được xác định như sau:

Các xã, phường, thị trấn được chọn làm đại diện tiêu biểu hàng năm trong phong trào thi đua cấp huyện cần đáp ứng những tiêu chuẩn sau:

- Thực hiện hiệu quả nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giao;

- Duy trì đời sống kinh tế ổn định và có những bước phát triển;

- Phát triển đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh và đa dạng;

- Bảo vệ môi trường an toàn, thân thiện, và duy trì cảnh quan sạch đẹp;

- Tuân thủ chặt chẽ chủ trương của Đảng, chính sách, và pháp luật của Nhà nước.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ quy định chi tiết về tiêu chuẩn và quy trình xét tặng danh hiệu trên cơ sở khung do Chính phủ đề ra. Bổ sung danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu sẽ góp phần nâng cao chất lượng của danh hiệu thi đua và phù hợp với hướng dẫn của Đảng về việc đẩy mạnh phong trào thi đua ở cơ sở.

Trong khi đó, một số đại biểu đề xuất có tiêu chuẩn cứng cho danh hiệu này, ví dụ như yêu cầu xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu hoặc nâng cao. Đối với danh hiệu gia đình văn hóa, có ý kiến cho rằng nếu chỉ dừng lại ở mức độ hiện tại, sẽ làm mất cơ hội vàng để tìm kiếm những gia đình tiêu biểu. Việc không quy định rõ về danh hiệu này, điều này có thể tạo khó khăn trong việc tìm ra những gia đình đáng chú ý và hỗ trợ phong trào thi đua.

Về tiêu chuẩn cụ thể đối với xã, phường, thị trấn tiêu biểu, mời quý bạn đọc tham khảo ở phần ngay sau đây của bài viết.

2. Khung tiêu chuẩn xã, phường, thị trấn tiêu biểu mới nhất

Vào ngày 07/12/2023, Chính phủ đã thông qua Nghị định 86/2023/NĐ-CP liên quan đến việc xác định khung tiêu chuẩn và quy trình, thủ tục, và hồ sơ cho việc tặng các danh hiệu như “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa”, và “Xã, phường, thị trấn tiêu biểu”. Trong Phụ lục III được kèm theo Nghị định này, quy định rõ về tiêu chuẩn của các danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu. Cụ thể như sau:

Tên tiêu chuẩn

Khung tiêu chuẩn

I. Thực hiện tốt các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội được giao

1. Đảm bảo trật tự và an ninh xã hội, đấu tranh, phòng và ngăn chặn tội phạm cũng như các hành vi vi phạm pháp luật khác.

2. Hợp tác và liên kết phát triển kinh tế. xã hội

3. Thực hiện tốt công tác quân sự và quốc phòng của địa phương

II. Đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển

1. Thu nhập trung bình mỗi người đạt hoặc vượt qua mức của năm trước.

2. Tỷ lệ hộ nghèo theo nhiều chiều thấp hơn so với số liệu trung bình của khu vực đó.

3. Hệ thống điện trên địa bàn được đảm bảo an toàn.

4. Tổ chức và quản lý hiệu quả, sử dụng các công trình công cộng, trường học và trạm y tế đúng theo mục đích của chúng.

III. Đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh, phong phú

1. Trong năm, tỷ lệ thôn, tổ dân phố được công nhận là thôn, tổ dân phố văn hóa.

2. Cơ sở vật chất và trang thiết bị cho văn hóa và thể thao được đảm bảo; được quản lý và sử dụng một cách đúng đắn, hoạt động đều đặn và hiệu quả.

3. Tỷ lệ hộ gia đình tuân thủ nếp sống văn minh trong các hoạt động cưới hỏi, tang lễ và lễ hội.

4. Bảo tồn và tôn vinh các giá trị lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh cũng như các hoạt động văn hóa và thể thao dân gian truyền thống của khu vực.

IV. Môi trường an toàn, thân thiện, cảnh quan sạch đẹp

1. Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường và ngăn chặn cháy, nổ.

2. Nghĩa trang và cơ sở hỏa táng (nếu tồn tại) tuân thủ đúng các quy định pháp luật và sắp xếp theo quy hoạch của địa phương.

3. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn từ hệ thống cung cấp nước tập trung.

4. Cảnh quan và không gian xanh sạch đẹp, đảm bảo an toàn và ngăn chặn việc tồn tại nước thải sinh hoạt trong các khu vực dân cư tập trung.

V. Chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước

1. Tuyên truyền và triển khai thực hiện chặt chẽ các chủ trương của Đảng, cũng như chính sách và pháp luật của Nhà nước.

2. Triển khai dịch vụ công trực tuyến, đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp theo quy định.

3. Tổ chức thực thi quy chế dân chủ tại cơ sở và tạo điều kiện cho người dân tham gia giám sát việc thực thi chính sách và pháp luật của chính quyền địa phương.

4. Xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

 

3. Trường hợp nào Xã, phường, thị trấn tiêu biểu không được xét tặng danh hiệu?

Dựa trên quy định tại khoản 6 của Điều 6 trong Nghị định 86/2023/NĐ-CP, việc xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" sẽ không được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

- Khi xảy ra tình trạng tụ điểm phức tạp liên quan đến hình sự, ma túy, và tệ nạn xã hội; tỷ lệ tội phạm, tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông, cháy, nổ không được kiểm soát và tăng so với năm trước, đồng thời gây ra hậu quả nghiêm trọng.

- Khi cư dân cư trú trên địa bàn lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để tập trung đông người gây rối an ninh, trật tự, biểu tình, tuần hành, khiếu kiện vượt quá cấp.

- Khi xảy ra hoạt động chống Đảng, chống chính quyền, và phá hoại khối đại đoàn kết.

Dựa vào các quy định đã đề cập, Xã, phường, thị trấn tiêu biểu sẽ không được cấp danh hiệu nếu vi phạm ít nhất một trong những điều sau đây:

- Gây ra tình trạng tụ điểm phức tạp liên quan đến hình sự, ma túy, và tệ nạn xã hội; khi tỷ lệ tội phạm, tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông, cháy, nổ không được kiểm soát và có xu hướng tăng so với năm trước, cùng với hậu quả nghiêm trọng.

- Khi cư dân trên địa bàn tận dụng quyền khiếu nại, tố cáo để tập trung đông đảo người dân gây mất trật tự, an ninh do rối loạn, biểu tình, tuần hành, hay khiếu kiện vượt quá phạm vi.

- Để xảy ra các hoạt động phản đối Đảng, phản đối chính quyền, và gây rối loạn khối đại đoàn kết.

4. Hồ sơ, thủ tục xét tặng danh hiệu Xã, phường, thị trấn tiêu biểu

Dựa trên quy định tại Điều 7 của Nghị định 86/2023/NĐ-CP, hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" bao gồm các thành phần sau:

- Tờ trình đề nghị xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" (Mẫu số 07).

- Báo cáo thành tích đề nghị xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" (Mẫu số 08).

- Biên bản họp bình xét danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" (Mẫu số 09).

Quy trình và thủ tục xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" được thực hiện như sau:

- Ủy ban nhân dân cấp xã trình Báo cáo thành tích đề nghị xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu" đến Ủy ban nhân dân cấp huyện.

- Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức họp Hội đồng thi đua - khen thưởng cùng cấp để đánh giá và quyết định danh sách xã, phường, thị trấn đủ điều kiện đề nghị xét tặng danh hiệu "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu"; thông báo công khai trên trang thông tin điện tử của đơn vị hoặc các phương tiện khác (nếu có) để lấy ý kiến của cộng đồng trong thời hạn 10 ngày.

- Ủy ban nhân dân cấp huyện lập hồ sơ theo quy định tại khoản 3 của Điều 7 Nghị định 86/2023/NĐ-CP và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để quyết định.

- Trong khoảng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định trao danh hiệu (Mẫu số 12 của Phụ lục IV kèm theo Nghị định 86/2023/NĐ-CP) cùng với bằng chứng nhận "Xã, phường, thị trấn tiêu biểu".

Bài viết liên quan: Hồ sơ, tiêu chuẩn Gia đình văn hoá, xã phường thị trấn tiêu biểu?

Luật Minh Khuê xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng thông qua số hotline: 1900.6162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn. Xin trân trọng cảm ơn!