Mục lục bài viết

1. Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của Thực Dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế xã hội ở Việt Nam 

1.1 Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp (1897 - 1914)

Sau khi hoàn thành công cuộc bình định quân sự, thực dân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa ở Việt Nam.
 
1. Tổ chức bộ máy Nhà nước.
Năm 1897 thành lập Liên bang Đông Dương gồm : Việt Nam, Cam-pu-chia và Lào do toàn quyền Đông Dương đứng đầu.
* Sơ đồ bộ máy thống trị của Pháp ở Đông Dương 
Lý thuyết Chính sách khai thác thuộc địa của Thực Dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế xã hội ở Việt Nam  | Lịch sử lớp 8 (ảnh 1
→ Bộ máy cai trị từ trung ương đến địa phương đều do Pháp chi phối.
 
2. Chính sách kinh tế.
* Nông nghiệp :
- Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất.
- Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.
* Công nghiệp :
- Tập trung khai thác mỏ than và kim loại.
- Sản xuất xi măng, gạch, ngói, điện, nước, chế biến gỗ .
* Giao thông vận tải :  tăng cường xây dựng hệ thống giao thông để phục vụ bóc lột và đàn áp phong trào.
Lý thuyết Chính sách khai thác thuộc địa của Thực Dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế xã hội ở Việt Nam  | Lịch sử lớp 8 (ảnh 1)
Ga Hà Nội (năm 1900)
* Thương nghiệp :
- Nắm độc quyền thị trường Việt Nam.
- Đánh thuế nặng các mặt hàng, đặc biệt là muối, rượu và thuốc phiện.
=> Kinh tế Việt Nam vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc, đời sống nhân dân khốn cùng.
 
3. Chính sách văn hoá, giáo dục.
- Giai đoạn đầu: vẫn duy trì nền giáo dục Hán học
- Năm 1905: Hệ thống giáo dục gồm 3 bậc học : Ấu học, Tiểu học và Trung học. Mở thêm trường, tăng thêm tiếng Pháp
- Năm 1907: Mở trường Đại học Đông Dương để đào tạo người bản xứ phục vụ việc cai trị.
=> Mục đích của chính sách này là nô dịch và ngu dân.

 

1.2 Những chuyển biến của xã hội Việt Nam

Dưới tác động của cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, xã hội Việt Nam có nhiều biến đổi.

1. Các vùng nông thôn
- Giai cấp địa chủ : có sự phân hóa.
+ Giai cấp đại địa chủ phong kiến đã đầu hàng, làm chỗ dựa, tay sai cho thực dân Pháp.
+ Trung và tiểu địa chủ có tinh thần yêu nước.
- Giai cấp nông dân
+ Giai cấp nông dân, số lượng đông đảo, bị áp bức bóc lột nặng nề nhất.
+ Họ sẵn sàng hưởng ứng, tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
Lý thuyết Chính sách khai thác thuộc địa của Thực Dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế xã hội ở Việt Nam  | Lịch sử lớp 8 (ảnh 1)
Nông dân Việt Nam trong thời kì Pháp thuộc
2. Đô thị phát triển, sự xuất hiện các giai cấp, tầng lớp mới
- Các giai cấp mới, tầng lớp mới xuất hiện.
+ Tầng lớp tư sản: Nguồn gốc từ chủ xí nghiệp, xưởng thủ công, chủ hãng buôn... bị chính quyền thực dân kìm hãm, tư bản Pháp chèn ép.
+ Tầng lớp tiểu tư sản: bao gồm chủ các xưởng thủ công nhỏ, cơ sở buôn bán nhỏ, viên chức cấp thấp và những người làm nghề tự do.
+ Giai cấp công nhân: Công nhân phần lớn xuất thân từ nông dân, làm việc trong hầm mỏ, nhà máy, xí nghiệp, lương thấp nên đời sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống giới chủ nhằm cải thiện đời sống.
Lý thuyết Chính sách khai thác thuộc địa của Thực Dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế xã hội ở Việt Nam  | Lịch sử lớp 8 (ảnh 1
Công nhân Việt nam trong thời kì Pháp thuộc.
3. Xu hướng mới trong cuộc vận động giải phóng dân tộc
- Ảnh hưởng thế giới:
+ Các tư tưởng dân chủ tư sản ở châu Âu truyền vào nước ta qua sách báo, tân thư.
+ Nhật Bản đi theo tư bản chủ nghĩa và trở nên giàu mạnh.
-Trong nước: Xã hội nước ta có sự phân hóa và xuất hiện thêm các giai, tầng mới.
→Những trí thức Nho học tiến bộ lao vào cuộc vận động cứu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản.

 

2. Trắc nghiệm Lịch sử 8 Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về kinh tế xã hội ở Việt Nam

2.1 Nhận biết

Câu 1. Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, trên lĩnh vực nông nghiệp thực dân Pháp đã áp dụng chính sách
A. cướp đoạt ruộng đất.
B. nhổ lúa trồng cây công nghiệp.
C. thu tô nặng.     
D. lập đồn điền.
Câu 2. Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, trên lĩnh vực công nghiệp, trước hết Pháp tập trung vào ngành
A. sản xuất xi măng và gạch ngói.
B. khai thác than và kim loại.
C. chế biến gỗ và xay xát gạo.
D. khai thác điện, nước.
Câu 3. Trong lĩnh vực công nghiệp ở Việt Nam, thực dân Pháp chú trọng khai thác ngành
A. công nghiệp nặng.
B. công nghiệp nhẹ.
C. khai thác mỏ.
D. luyện kim và cơ khí.
Câu 4. Hệ thống giáo dục phổ thông thời Pháp thuộc chia thành
A. hai bậc: Tiểu học và Trung học.
B. hai bậc: Ấu học và Tiểu học.
C. ba bậc: Ấu học, Tiểu học và Trung học.
D. ba bậc: Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông.
Câu 5. Mục đích của Pháp trong việc mở trường học là
A. phát triển nền giáo dục Việt Nam.
B. khai sáng văn minh cho Việt Nam.
C. đào tạo người bản xứ phục vụ cho Pháp.
D. đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân ngày một cao.
Câu 6. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam (1897 - 1914) dẫn đến sự ra đời của giai cấp
A. công nhân.                          
B. tư sản.            
C. tiểu tư sản.                
D. nông dân.
Câu 7. Giai cấp công nhân Việt Nam có mối quan hệ gắn bó mật thiết nhất với lực lượng xã hội nào?
A. Thợ thủ công.  
B. Nông dân.       
C. Tiểu thương.             
D. Tiểu tư sản.
Câu 8. Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 - 1914), tư bản Pháp ở Việt Nam tập trung đầu tư vốn nhiều nhất vào lĩnh vực nào?
A. Nông nghiệp.  
B. Giao thông vận tải.    
C. Thương nghiệp.         
D. Công nghiệp.

 

2.2 Thông hiểu

Câu 9. Chính sách thuộc về chính trị mà Pháp đã áp dụng ở Việt Nam ngay từ khi tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất là
A. “Chia để trị”.
B. “Dùng người Pháp trị người Việt”.
C. “Đồng hoá” dân tộc Việt Nam.
D. vơ vét tài nguyên, bóc lột nhân công.
Câu 10. Thực dân Pháp bắt đầu tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở Đông Dương khi
A. hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc tan rã.         
B. thế giới tư bản đang lâm vào khủng hoảng thừa.
C. cơ bản hoàn thành quá trình bình định Việt Nam.
D. cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam.

 

3. Nguyên tắc cần nhớ để học tốt môn Lịch sử 

Muốn áp dụng đúng cách học giỏi Lịch sử, bạn phải nắm vững nguyên tắc thực hiện. Từ những nguyên tắc này, mỗi người sẽ tìm được phương pháp dành riêng cho mình và áp dụng hiệu quả. Ngược lại, không hiểu rõ khiến bạn “lầm đường lạc lối” trong quá nhiều kiến thức cần nhớ và cảm thấy chán nản. Để vượt qua tình cảnh này, bạn hãy ghi nhớ các nguyên tắc học Sử dưới đây: 

 

3.1 Phân bổ thời gian hợp lý 

Không phải cứ dành nhiều thời gian cho Lịch sử là bạn có thể học giỏi như mong muốn. Bên cạnh đó, bạn còn cần phân bổ thì giờ trong lúc ở nhà để hoàn thành các môn học khác. Vì vậy, nguyên tắc đầu tiêu để học giỏi môn Sử là biết cách phân bổ thời gian hợp lý để môn này không ảnh hưởng đến môn kia. 

 

3.2 Chọn thời điểm học phù hợp 

Thời điểm học tập có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình thực hiện cách học giỏi Lịch sử. Cụ thể, bạn chỉ nên ghi nhớ kiến thức vào lúc đầu óc minh mẫn nhất, não bộ tiết ra các chất hỗ trợ việc học thuộc. Theo các nghiên cứu, thời điểm tốt nhất để bạn có thể nhớ được thông tin đã đọc là sáng sớm. Bởi lúc này, não bộ đã được hồi phục sau giấc ngủ, hoạt động hiệu quả hơn.

 

3.3 Nghỉ ngơi đúng lúc 

Học tập chưa bao giờ là một điều dễ dàng, đặc biệt là với những sĩ tử chuẩn bị tham gia kỳ thi chuyển cấp. Việc căng mình ghi nhớ tất cả kiến thức đã học có thể khiến bạn gặp áp lực và mệt mỏi. Đặc biệt, môn Lịch sử với quá nhiều thông tin càng khiến cảm giác chán chường tăng cao. Nghỉ ngơi và điều tiết tâm trạng, chăm sóc sức khỏe là nguyên tắc cần thực hiện khi bước vào giai đoạn này. 

 

4. Những cách học giỏi Lịch sử hiệu quả nhất 

Từ những chia sẻ phía trên, chắc hẳn các bạn học sinh đã phần nào có được kế hoạch tổng quát để đạt được mục tiêu học tốt môn Sử của mình. Lúc này, điều bạn cần xây dựng và áp dụng ngay là phương pháp giúp biến môn học “khó nhằn” trở thành đam mê. Vậy đâu là cách hay để bạn đạt được mong muốn này? Bạn hãy tham khảo các gợi ý được tổng hợp từ học sinh xuất sắc sau đây. 

 

4.1 Đọc bài mới trước khi đến lớp

Học thuộc bằng cách ghi chép thay vì đọc nhẩm; Đọc hiểu nhớ bài thay vì học vẹt; Học theo sơ đồ tư duy; Đọc lại bài cũ vào mỗi buổi tối; Nhiều bạn học sinh thường lâm vào tình cảnh, bài học đã từng nhớ trên lớp lại “bay mất” khi bước vào kỳ thi. Đâu là nguyên nhân dẫn đến vấn đề tai hại này? Câu trả lời chính là việc không đọc lại bài cũ vào mỗi tối. Muốn giỏi Lịch sử, bạn phải nhớ nhiều kiến thức trong môn học này. Và để ghi nhớ tốt thì bạn phải chọn đúng khoảng thời gian não bộ có thể lưu lại thông tin đã đọc. 

 

4.2 Cố gắng dồn ép kiến thức chỉ khiến bạn mệt mỏi

Cụ thể, bạn sẽ quên khoảng 70% kiến thức mới nếu trong vòng 8 tiếng sau khi học bạn không đọc lại bài. Vì vậy, bạn cần tận dụng tốt khoảng thời gian này để ghi nhớ kiến thức. Não bộ của chúng ta cực kỳ thông minh và có khả năng lưu trữ thông tin cực kỳ lớn. Thay vì cố gắng học thuộc, bạn chỉ cần đọc bài nhiều lần, kiến thức sẽ tự động được ghi lại một cách chắc chắn.

 

4.3 Đọc bài mới trước khi đến lớp 

Một trong những nguyên nhân khiến nhiều bạn học sinh không thể hiểu bài là vì không đọc trước bài trước khi đến lớp. Để rồi vào tiết học, bạn cảm thấy bị hoang mang vì có quá nhiều thông tin mới và không biết nên bắt đầu từ đâu. Do đó, nếu đang tìm cách học giỏi Lịch sử thì bạn hãy chịu khó đọc nhanh 1 lần bài mới. Việc này giúp bạn biết hôm nay học gì và có thể nhớ bài nhanh hơn.

 

4.4 Học thuộc bằng cách ghi chép thay vì đọc nhẩm 

Đọc quá nhiều thông tin mà mình không hiểu, không thích sẽ khiến bạn không thể ghi nhớ. Mặt khác, việc gượng ép này còn khiến bạn cảm thấy buồn ngủ, kém tập trung. Cách tốt nhất để học thuộc tốt là ghi chép thay vì đọc nhẩm, đọc thầm. 
Để thực hiện, đầu tiên bạn lướt qua nội dung một lần, sau đó ghi lại những gì có thể nhớ. Việc này kích thích não bộ phải cố gắng truy xuất thông tin và từ đó, kiến thức đã học sẽ được lưu trữ kỹ càng và lâu hơn.

 

4.5 Đọc hiểu nhớ bài thay vì học vẹt 

Chúng ta thường không thể nhớ những gì mà mình không hiểu rõ. Đây cũng là lý do khiến nhiều bạn học sinh không thể học tốt môn Sử. Việc mất tập trung, chán nản khi học làm bạn không hiểu và cũng không muốn hiểu bài. Hậu quả là quá trình ghi nhớ thông tin liên quan của bạn trở nên kém hơn. 

 

4.6 Hiểu bài mới giúp bạn học tốt

Để không mất nhiều thời gian khi học thuộc, bạn hãy cố gắng đọc hiểu thay vì học vẹt. Với mỗi sự kiện, bạn nên chia thành các phần và đặt câu hỏi cho nó. Chẳng hạn, với chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, bạn có thể thắc mắc tại sao chiến dịch này được phát động. Chúng ta đã làm gì để có thể củng cố chiến thắng và tại sao lại làm như vậy.

 

4.7 Học theo sơ đồ tư duy 

Đây là phương pháp học tập hiện đại được rất nhiều người thực hiện, mang đến hiệu quả cao. Ngoài việc giúp bạn ghi nhớ kiến thức, hình thức này còn kích thích khả năng sáng tạo của bạn. Tùy vào sở thích mà bạn có thể vẽ sơ đồ cho một sự kiện hay một bài lớn nào đó. Khi thực hiện, bạn hãy cố gắng tối giản số chữ và chỉ ghi nhận ý chính để dễ học hơn.