Luyện từ và câu dành cho lớp 5: Ôn tập về từ loại

1. Luyện từ và câu lớp 5 ôn tập về từ loại - câu số 1

Đọc đoạn văn sau. Tìm danh từ riêng và 3 danh từ chung trong đoạn văn.

- Chị! – Nguyên quay sang tôi, giọng nghẹn ngào. – Chị… Chị là chị gái của em nhé!

Tôi nhìn em cười trong hai hàng nước mắt kéo vệt trên má:

- Chị sẽ là chị của em mãi mãi!

Nguyên cười rồi đưa tay lên quệt má. Tôi chẳng buồn lau mặt nữa. Chúng tôi đứng như vậy nhìn ra phía xa sáng rực ánh đèn màu, xung quanh là tiếng đàn, tiếng hát khi xa, khi gần chào mừng mùa xuân. Một năm mới bắt đầu.

- Phương pháp:

+ Danh từ riêng, thường được viết hoa chữ cái đầu tiên và dùng để xác định một người cụ thể trong cuộc sống hoặc trong một ngữ cảnh cụ thể. Chúng ta sử dụng danh từ riêng để đặt tên cho những cá nhân, những địa điểm, hoặc những sự kiện đặc biệt và duy nhất.

+ Ngược lại, danh từ chung là những từ thường viết thường và thường được dùng để chỉ tới một nhóm người, sự vật, hoặc khái niệm chung chung. Chúng ta sử dụng danh từ chung để nói về những người, vật, hoặc ý tưởng không cần xác định rõ danh tính cụ thể.

+ Ví dụ về danh từ riêng bao gồm "John" (để chỉ tới một người tên John cụ thể), "Paris" (để chỉ tới một thành phố cụ thể), và "The Beatles" (để chỉ tới một nhóm nhạc cụ thể). Trong khi đó, danh từ chung có thể là "con chó" (để chỉ tới bất kỳ con chó nào), "mùa hè" (để chỉ tới bất kỳ mùa hè nào), và "động vật" (để chỉ tới một nhóm các loài động vật).

- Đáp án:

+ Danh từ chung: chị gái, tiếng đàn, mùa xuân... 

+ Danh từ riêng: Nguyên

2. Luyện từ và câu lớp 5 ôn tập về từ loại - câu số 2

Nhắc lại quy tắc viết hoa danh từ riêng đã học.

=> Đáp án:

Trong việc viết tên riêng của người và địa danh Việt Nam, nguyên tắc quan trọng là viết hoa chữ cái đầu của mỗi từ để tạo thành tên riêng. Chúng ta sẽ xem xét cách viết tên người và địa danh trong nước trước:

- Tên người: Chúng ta sử dụng chữ hoa cho chữ cái đầu của mỗi từ trong tên người để biểu thị sự kính trọng và phân biệt tên riêng này với các danh từ chung. Ví dụ: Võ Thị Sáu, Hà Nội...

- Tên địa danh: Tương tự, tên các địa danh tại Việt Nam cũng được viết hoa chữ cái đầu của mỗi từ, giúp chúng ta nhận biết rõ ràng đây là tên riêng. Ví dụ: Hồ Chí Minh, Hạ Long, Đà Nẵng...

- Khi viết tên người và địa danh nước ngoài, nguyên tắc cơ bản vẫn là viết hoa chữ cái đầu của mỗi từ trong tên đó. Nếu tên nước ngoài bao gồm nhiều từ, ta sử dụng dấu gạch nối giữa các từ để duy trì tính riêng biệt. Ví dụ: Pa-ri (Paris), Vich-to Huy-gô (Washington), Niu Yốc (New York)...

- Ngoài ra, khi gặp những tên riêng nước ngoài được phiên âm theo âm Hán Việt, ta tiếp tục áp dụng nguyên tắc viết hoa chữ cái đầu của từng phần trong tên đó, tương tự như cách viết tên riêng Việt Nam. Ví dụ: Lý Bạch (Elvis), Lỗ Tấn (Robert), Quách Mạt Nhược (Charlotte)...

Những quy tắc này giúp bảo đảm tính chính xác và thể hiện sự tôn trọng đối với tên người và địa danh cũng như đồng thời tạo ra sự thống nhất trong việc viết chúng.

3. Luyện từ và câu lớp 5 ôn tập về từ loại - câu số 3

Tìm đại từ xưng hô trong đoạn văn ở bài tập 1.

- Chị! – Nguyên quay sang tôi, giọng nghẹn ngào. – Chị… Chị là chị gái của em nhé!

Tôi nhìn em cười trong hai hàng nước mắt kéo vệt trên má:

- Chị sẽ là chị của em mãi mãi!

Nguyên cười rồi đưa tay lên quệt má. Tôi chẳng buồn lau mặt nữa. Chúng tôi đứng như vậy nhìn ra phía xa sáng rực ánh đèn màu, xung quanh là tiếng đàn, tiếng hát khi xa, khi gần chào mừng mùa xuân. Một năm mới bắt đầu.

=> Đáp án:

Trong đoạn văn ở bài tập 1, ta có sử dụng các đại từ xưng hô để xác định mối quan hệ giữa các người tham gia trong cuộc trò chuyện. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về mỗi đại từ:

- Chị: Đây là một đại từ xưng hô thường được sử dụng để gọi người phụ nữ lớn tuổi hơn hoặc trong mối quan hệ gia đình hoặc xã hội mà người đó đứng trên một cấp độ so với người nói chuyện.

- Em: Đại từ này thường được sử dụng để gọi người phụ nữ hoặc người trẻ hơn người nói chuyện trong mối quan hệ gia đình hoặc xã hội.

- Tôi: Đây là một đại từ xưng hô cá nhân, dùng để người nói chuyện tự xác định bản thân mình trong ngữ cảnh.

- Chúng tôi: Đây là một đại từ xưng hô sử dụng để chỉ tổ chức hoặc nhóm người mà người nói chuyện cũng là một phần của đó. Nó tạo ra sự thể hiện mối quan hệ tập thể hoặc nhóm.

Các đại từ này đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt thông tin và xác định quan hệ xã hội trong câu chuyện. Chúng giúp ta hiểu rõ hơn về vai trò và địa vị của mỗi người trong tình huống cụ thể và là một phần quan trọng của ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày của chúng ta.

4. Luyện từ và câu lớp 5 ôn tập về từ loại - câu số 4

Tìm trong đoạn văn ở bài tập 1:

a) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai làm gì?

=> Đáp án:

Trong kiểu câu "Ai làm gì?", một danh từ hoặc đại từ được sử dụng như là chủ ngữ, và nó đóng vai trò quan trọng trong việc xác định người hoặc thực thể thực hiện hành động hoặc có liên quan đến hành động đó. Dưới đây là hai ví dụ cụ thể:

- Nguyên (danh từ) quay sang tôi, giọng nghẹn ngào. Trong trường hợp này, danh từ "Nguyên" đóng vai trò chủ ngữ của câu và là người hoặc thực thể mà câu hỏi "Ai làm gì?" đang xem xét. Hành động "quay sang tôi" được thực hiện bởi "Nguyên"

- Tôi (đại từ) đi cắm trại với lớp. Trong câu này, đại từ "Tôi" là chủ ngữ của câu và đại diện cho người hoặc thực thể thực hiện hành động "đi cắm trại." Câu hỏi "Ai làm gì?" được trả lời bởi "Tôi"

Với việc sử dụng danh từ hoặc đại từ như chủ ngữ, chúng ta có thể rõ ràng xác định ai hoặc cái gì đang thực hiện hành động trong câu, từ đó tạo ra sự hiểu biết và thể hiện tình tiết trong viết văn một cách chính xác và hấp dẫn hơn.

b) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai thế nào?

=> Đáp án:

Trong kiểu câu "Ai thế nào?", một danh từ hoặc đại từ đóng vai trò chủ ngữ và chúng ta sử dụng chúng để mô tả hoặc xác định tính cách, trạng thái, hoặc tình trạng của người hoặc thực thể đó. Dưới đây là ví dụ mở rộng:

- Một năm mới (cụm danh từ) bắt đầu. Trong trường hợp này, cụm danh từ "Một năm mới" là chủ ngữ của câu và thể hiện ý nghĩa của câu hỏi "Ai thế nào?" Đây là nơi chúng ta có thể sử dụng để tạo ra một miêu tả thú vị và phong phú hơn về năm mới. Ví dụ: "Một năm mới tươi đẹp và đầy hứa hẹn bắt đầu" "Một năm mới tràn đầy cơ hội và thách thức bắt đầu" "Một năm mới đem lại hy vọng và niềm vui bắt đầu"

Việc mô tả chi tiết hơn về tình trạng hoặc cảm xúc của năm mới có thể làm cho câu trở nên thú vị và tạo cảm xúc mạnh mẽ hơn đối với độc giả.

c) Một danh từ hoặc đại từ làm chủ ngữ trong kiểu câu Ai là gì?

=> Đáp án:

Trong kiểu câu "Ai là gì?", đại từ hoặc danh từ đóng vai trò chủ ngữ và giúp xác định danh xưng hoặc quan hệ giữa các người hoặc thực thể. Dưới đây là cách mở rộng và tạo thêm chi tiết:

- Chị (đại từ gốc danh từ) là chị gái của em nhé! Trong câu này, đại từ "Chị" là chủ ngữ và xác định rằng người được nói đến là người có quan hệ gia đình với "em" Để làm câu này thêm thú vị và tạo thêm thông tin, bạn có thể thêm mô tả về chị gái: "Chị (đại từ gốc danh từ) là chị gái của em, với sự dịu dàng và yêu thương không giới hạn!"

- Chị (đại từ gốc danh từ) sẽ là chị của em mãi mãi. Để làm câu trở nên ấm áp và cảm động hơn, bạn có thể thêm một số chi tiết:"Chị (đại từ gốc danh từ) sẽ luôn là người chị đáng tin cậy và lấy làm tự hào của em suốt đời" Trong câu này, đại từ "Chị" cũng là chủ ngữ và thể hiện mối quan hệ đặc biệt giữa người nói và "em".

Thêm chi tiết và mô tả cụ thể có thể làm cho câu trở nên sinh động và diễn đạt một cách sâu sắc hơn về mối quan hệ gia đình hoặc tình bạn.

d) Một danh từ tham gia bộ phận vị ngữ trong kiểu câu Ai là gì?

=> Đáp án:

Trong kiểu câu "Ai là gì?", danh từ thường xuất hiện ở vị ngữ và đóng vai trò quan trọng trong việc mô tả hoặc xác định đặc điểm, danh xưng, hoặc quan hệ của người hoặc thực thể đó. Hãy mở rộng và thể hiện rõ hơn:

- Chị, người đặc biệt với tôi, là chị gái của em đấy. Trong câu này, danh từ "Chị" đóng vai trò quan trọng trong vị ngữ và giúp tạo ra sự sâu sắc hơn về mối quan hệ gia đình hoặc tình bạn giữa người nói và "chị" Thêm một chút chi tiết có thể làm cho câu trở nên thú vị hơn: "Chị, người đặc biệt với tôi, là chị gái của em đấy. Cô ấy luôn đứng về phía em, chia sẻ niềm vui và khó khăn trong cuộc sống"

- Chị, người luôn ở bên cạnh em, sẽ là chị của em mãi mãi. Trong câu này, danh từ "Chị" vẫn đóng vai trò quan trọng trong vị ngữ và nhấn mạnh mối quan hệ bền chặt giữa "chị" và "em" Bạn có thể mở rộng câu để thể hiện thêm tình cảm và lòng tin: "Chị, người luôn ở bên cạnh em, sẽ là chị của em mãi mãi. Tình thân thiết và niềm tin này không bao giờ thay đổi, và chúng ta sẽ luôn cùng nhau vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống" 

Bằng cách thêm chi tiết và mô tả cụ thể, bạn có thể làm cho câu trở nên sâu sắc hơn và thể hiện rõ hơn mối quan hệ hoặc tính cách của người được đề cập.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Viết đoạn văn 5-7 câu về lòng yêu nước của nhân dân ta chọn lọc hay nhất. Xin cảm ơn.