Nên ăn gì sau khi phẫu thuật dây chằng?

1. Làm thế nào để nhanh phục hồi sau khi phẫu thuật dây chằng?

Tập vật lý trị liệu sớm sau khi phẫu thuật giúp rút ngắn thời gian phục hồi, đảm bảo an toàn cho dây chằng mới và ngăn ngừa biến chứng.

Thông thường, người bệnh sẽ trải qua 3 giai đoạn tập luyện như sau:

Giai đoạn 1: Giảm viêm sưng và lấy lại tầm vận động của khớp

Sau phẫu thuật, những mô mềm vùng gối sẽ bị tổn thương và sưng tấy. Để cải thiện tình trạng này, người bệnh cần thực hiện bài tập vật lý trị liệu và kết hợp với phương pháp R.I.C.E.

Phẫu thuật dây chằng sẽ làm cho khớp gối cử động bất thường và ít co duỗi hơn do ít vận động, giảm sức mạnh của cơ vùng gối, sẹo tại mặt trước gối. Do đó, để tránh tình trạng giảm tầm vận động của khớp, người bệnh cần tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của bác sĩ càng sớm càng tốt. Các bài tập gồm bài gập duỗi gối, kéo giãn cơ tại vùng đùi, cẳng chân.

Với tình trạng sưng tấy, người bệnh nên chăm sóc chân theo phương pháp R.I.C.E. Phương pháp này có tác dụng hỗ trợ máu lưu thông máu, ngăn ngừa hình thành huyết khối. R.I.C.E bao gồm các bước: Nghỉ ngơi (Rest), người bệnh nên nghỉ ngơi, hạn chế di chuyển quá nhiều hay vận động mạnh sau phẫu thuật. Chườm lạnh (Ice) lên vùng khớp gối trong 20 phút, mỗi lần chườm cách nhau 3 giờ. Đá lạnh sẽ làm co mạch máu, giảm sưng nề vùng gối, giảm đau hiệu quả. Băng ép (Compression) đầu gối bằng băng thun. Kê cao chân (Elevation) hơn tim và thường xuyên vận động cổ chân lên xuống.

Giai đoạn 2: Tập luyện tăng tiến, tăng cường sức mạnh của cơ và khớp.

Hạn chế vận động sau phẫu thuật có thể làm người bệnh dễ bị yếu và teo cơ tại mông, đùi, cẳng chân. Điều này sẽ làm giảm sự ổn định của khớp gối. Do đó, việc tập vật lý trị liệu ở giai đoạn 2 tập trung vào duy trì và gia tăng sức mạnh của cơ. Người bệnh sẽ bắt đầu làm quen với những bài tập gồng cơ nhẹ nhàng rồi tập nặng dần lên theo sự phục hồi của cơ thể.

Giai đoạn 3: Tập luyện với cường độ cao để trở lại với thể thao.

Ở giai đoạn này, các bác sĩ sẽ đánh giá lại một lần nữa tình trạng hồi phục của dây chằng và các cơ. Từ đó điều chỉnh các bài tập vật lý trị liệu để đạt những mục tiêu về tầm vận động, lực cơ, cải thiện độ linh hoạt, giúp người bệnh nhanh chóng trở lại với sinh hoạt bình thường và niềm đam mê thể thao.

Bên cạnh chế độ nghỉ ngơi, tập luyện sau phẫu thuật thì dinh dưỡng cũng là một yếu tố quan trọng giúp rút ngắn quá trình chữa lành và hồi phục dây chằng.

2. Nên ăn gì sau khi phẫu thuật dây chằng?

Sữa và các thực phẩm làm từ sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa là thực phẩm rất tốt cho sức khỏe. Sau khi phẫu thuật đứt dây chằng, người bệnh cần bổ sung nhiều sữa mỗi ngày. Bạn nên uống 400 – 600ml/ngày. Thực phẩm này cung cấp nhiều dưỡng chất và khoáng chất. Lượng canxi dồi dào trong sữa rất cần thiết cho người dính chấn thương đứt dây chằng đứt dây chằng và mắc bệnh xương khớp.

Một số chấn thương dây chằng thường gặp:

- Đứt dây chằng đầu gối

- Chấn thương dây chằng vai

- Chấn thương dây chằng cổ tay

- Chấn thương dây chăng cổ chân

Rau xanh, hoa quả tươi

Khi bị đứt dây chằng, người bệnh nên bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin như rau xanh, các loại trái cây tươi. Mỗi ngày, người bệnh nên ăn khoảng 400 – 500g rau xanh và hoa quả chín. Điều này sẽ giúp cung cấp cho cơ thể đủ các vitamin nhóm B, C, E, caroten (tiền chất của vitamin A) và một số khoáng chất cần thiết. Ngoài ra, bổ sung nhiều rau xanh còn giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ ung thư, giúp cơ thể thải độc tố…

Nhóm thức ăn giàu chất đạm

Người bệnh cần bổ sung những thực phẩm giàu đạm mỗi ngày như thịt, cá, sữa, trứng, hải sản, các loại đậu… Các thực phẩm giàu đạm này sẽ giúp bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể nhằm hỗ trợ tái tạo tế bào mới, điều hòa sự cân bằng chất lỏng, cân bằng nồng độ axit-kiềm, tăng cường khả năng trao đổi chất.

Thực phẩm chứa axit béo omega-3

Thực phẩm chứa lượng axit béo omega-3 dồi dào sẽ giúp tái tạo collagen sau ca mổ và hỗ trợ kiểm soát trạng viêm. Các thực phẩm giàu axit béo omega-3 mà người bệnh có thể bổ sung trong bữa ăn hằng ngày như cá thu, cá hồi, cá trích… Ngoài ra, chất này còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm nguy cơ bệnh tim, ngăn ngừa hiệu quả chứng trầm cảm.

Thực phẩm chứa nhiều Vitamin C

Bệnh nhân cần tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin C để giảm đau và tăng khả năng phục hồi vết thương sau phẫu thuật. Vitamin này mang tới nhiều lợi ích như:

- Tham gia vào quá trình sản sinh collagen. Đây là thành phần cấu tạo nên dây chằng.

- Hỗ trợ hoạt động tái tạo và phục hồi tổn thương dây chằng.

- Ngăn ngừa và giảm viêm. Hỗ trợ quá trình phục hồi tổn thương xương khớp và dây chằng.

- Giúp giảm đau, cải thiện khả năng vận động.

- Hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố.

Mỗi ngày, người bệnh có thể bổ sung vitamin C qua những thực phẩm như cam, kiwi, bông cải xanh, bưởi, đu đủ, dâu tây, ớt chuông đỏ, súp lơ trắng, cà chua, dưa lưới vàng, khoai tây, ổi…

Collagen

Collagen là một trong các thành phần chính cấu tạo nên gân và dây chằng. Vì thế, bổ sung thực phẩm chứa collagen sẽ hỗ trợ quá trình tổng hợp collagen sau phẫu thuật và ngăn ngừa tình trạng viêm. Những thực phẩm giàu collagen gồm các loại cá, bắp và gân bò…

Thực phẩm chứa chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa là các phân tử chống lại gốc tự do, hỗ trợ nuôi dưỡng và ngăn ngừa tổn thương trong cơ quan, trong đó có dây chằng. Bổ sung thực phẩm chứa chất chống oxy hóa sẽ giúp người bệnh bảo vệ và nâng cao độ chắc khỏe của dây chằng, chống thoái hóa, tăng tính ổn định và sự liên kết của những khớp xương.

Chất này còn giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành tổn thương, chống ung thư, phòng ngừa hiệu quả tình trạng thoái hóa xương khớp, bệnh lý ở tim mạch và bệnh tiểu đường. Các thực phẩm chứa nhiều chất chống oxy hóa như quýt, cam, lúa mì, ngũ cốc…

3. Một số thực phẩm nên hạn chế/ kiêng sau phẫu thuật dây chằng

Sau khi phẫu thuật dây chằng, có một số thực phẩm mà bạn nên kiêng ăn trong quá trình phục hồi. Dưới đây là một số loại thực phẩm bạn nên hạn chế hoặc tránh:

Thực phẩm có nhiều chất béo: Chất béo có thể gây khó tiêu hóa và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Hạn chế ăn thịt đỏ, thực phẩm chiên rán, đồ ngọt và thực phẩm có chứa nhiều dầu mỡ.

Thực phẩm có nhiều đường: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm có nhiều đường, đặc biệt là đường tinh luyện. Đường có thể gây viêm nhiễm và làm chậm quá trình phục hồi. Hạn chế tiêu thụ đồ ngọt, đồ bánh ngọt, nước ngọt có ga và đồ ngọt có chứa nhiều đường.

Thực phẩm chế biến sẵn: Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều dầu mỡ và chất béo có thể làm cản trở quá trình trao đổi chất trong cơ thể, ngăn quá trình chuyển hóa và hấp thụ canxi, từ đó làm lỏng lẻo xương khớp và tạo nhiều áp lực lên dây chằng.

Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và chất béo còn kích thích phản ứng viêm tại các vị trí tổn thương, gây đau nhức, khiến người bệnh gặp nhiều trở ngại trong vận động hằng ngày, làm suy giảm sức khỏe tổng thể, tăng nguy cơ béo phì, mắc nhiều bệnh lý về tim mạch và huyết áp.

Thực phẩm có chứa caffeine: Hạn chế tiêu thụ thức uống có chứa caffeine như cà phê, trà và nước ngọt có caffeine. Caffeine có thể gây mất nước và làm căng thẳng cơ thể.

Thực phẩm đông lạnh: Thực phẩm đông lạnh không hề tốt cho sức khỏe, nhất là với người sau phẫu thuật tái tạo dây chằng. Nhóm thực phẩm này vốn đã bị mất dưỡng chất, khi để lâu sẽ trở thành nơi tích tụ mầm bệnh, gây nguy hại tới sức khỏe. Một số thực phẩm đông lạnh thường được dùng hằng ngày như cá, tôm, thịt, nấm…

Thực phẩm có chứa cồn: Tránh tiêu thụ rượu và các loại đồ uống có cồn. Cồn có thể gây tác động tiêu cực đến quá trình phục hồi và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Thực phẩm có chứa gia vị mạnh: Tránh ăn thực phẩm có chứa gia vị mạnh như tỏi, hành, ớt và các loại gia vị cay. Gia vị mạnh có thể gây kích thích dạ dày và dẫn đến khó tiêu hóa.

Xem thêm: Chế độ ăn sau phẫu thuật u não thế nào là hợp lý?