Quy trình xử lý quân nhân đào ngũ như thế nào?

1. Khái niệm đào ngũ

Đào ngũ là một thuật ngữ quan trọng trong lĩnh vực quân sự, thường được sử dụng để chỉ hành vi rời bỏ đơn vị quân sự mà không có sự cho phép, với mục đích trốn tránh nghĩa vụ quân sự trong bối cảnh có chiến tranh hoặc trong thời gian thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng. Hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng các quy định về kỷ luật quân đội mà còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến sự sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. Khi một quân nhân đào ngũ, không chỉ cá nhân đó phải đối mặt với các hình thức xử lý kỷ luật, mà đồng đội cũng sẽ phải gánh chịu những ảnh hưởng tiêu cực từ hành động này. Việc mất đi một quân nhân có thể làm giảm khả năng tác chiến của đơn vị, gây ra sự mất đoàn kết và tinh thần trong tập thể, đồng thời làm suy yếu lòng tin của quân nhân còn lại vào hệ thống và lãnh đạo. Hơn nữa, trong bối cảnh chiến tranh hoặc các tình huống khẩn cấp, hành vi đào ngũ còn có thể đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia, làm suy yếu sức mạnh tổng hợp của lực lượng vũ trang. Do đó, việc ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi đào ngũ là một nhiệm vụ cấp thiết để bảo đảm sự ổn định và hiệu quả hoạt động của quân đội.

Theo quy định tại Thông tư 143/2023/TT-BQP, hành vi đào ngũ được xác định cụ thể như sau: đối với sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công chức, công nhân và viên chức quốc phòng, việc tự ý rời khỏi đơn vị quá ba ngày sẽ được coi là đào ngũ. Đối với hạ sĩ quan và binh sĩ, thời gian này được quy định là quá bảy ngày. Những trường hợp này sẽ không được áp dụng nếu thuộc các quy định tại Bộ luật hình sự 2015.

Việc đào ngũ không chỉ là hành động đơn thuần mà còn mang theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Nó không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần của đồng đội mà còn làm suy yếu lực lượng quân đội, dẫn đến những hệ lụy cho an ninh quốc gia. Do đó, việc quản lý, giám sát và giáo dục tinh thần trách nhiệm cho các quân nhân là rất cần thiết để ngăn chặn hành vi này, đảm bảo sự đoàn kết và kỷ luật trong lực lượng vũ trang.

2. Quy trình xử lý quân nhân đào ngũ

Theo Điều 21 của Thông tư 143/2023/TT-BQP, hành vi đào ngũ trong quân đội sẽ phải đối mặt với các hình thức xử lý nghiêm khắc. Cụ thể, quân nhân có hành vi đào ngũ có thể bị kỷ luật cảnh cáo hoặc hạ bậc lương. Tuy nhiên, nếu vi phạm rơi vào một trong các trường hợp đặc biệt như là chỉ huy, đã từng bị xử lý kỷ luật mà vẫn tiếp tục vi phạm, lôi kéo người khác tham gia, gây hậu quả nhưng chưa đến mức độ nghiêm trọng, hoặc đang thực hiện nhiệm vụ thì mức độ kỷ luật sẽ tăng lên. Trong các trường hợp này, các hình thức kỷ luật có thể bao gồm giáng chức, cách chức, giáng cấp bậc quân hàm, tước quân hàm sĩ quan, thậm chí là tước danh hiệu quân nhân và buộc thôi việc.

Đặc biệt, nếu một quân nhân đã bị xử lý kỷ luật mà vẫn tái phạm hành vi đào ngũ, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 402 của Bộ Luật hình sự 2015. Theo đó, người nào rời bỏ hàng ngũ quân đội nhằm trốn tránh nghĩa vụ trong thời chiến hoặc đã từng bị xử lý kỷ luật mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trọng sẽ phải chịu hình phạt cải tạo không giam giữ lên đến 03 năm, hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, nếu hành vi đào ngũ thuộc một trong các tình huống như là chỉ huy, lôi kéo người khác phạm tội, mang theo hoặc vứt bỏ vũ khí, trang bị quân sự, hay gây hậu quả rất nghiêm trọng, mức phạt tù có thể từ 02 đến 07 năm. Đặc biệt, nếu hành vi xảy ra trong lúc đang chiến đấu, trong khu vực có chiến sự, trong khi thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn, hoặc trong tình trạng khẩn cấp, và gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, mức phạt sẽ còn cao hơn, từ 05 năm đến 12 năm tù giam.

Tóm lại, quy định rõ ràng và nghiêm khắc về xử lý hành vi đào ngũ không chỉ thể hiện sự kiên quyết trong việc duy trì kỷ luật quân đội mà còn là một biện pháp thiết yếu nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo rằng mọi quân nhân đều phải thực hiện nghĩa vụ của mình với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ xử lý

Mức độ xử lý hành vi đào ngũ trong quân đội phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có các yếu tố liên quan đến mức độ nghiêm trọng của hành vi. Đầu tiên, thời gian quân nhân rời bỏ đơn vị là một yếu tố quan trọng; nếu thời gian đào ngũ kéo dài, mức độ xử lý sẽ nghiêm khắc hơn. Hậu quả mà hành vi đào ngũ gây ra cũng được xem xét kỹ lưỡng; nếu hành vi này dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng cho đơn vị hoặc an ninh quốc gia, hình thức xử lý sẽ nặng nề hơn. Mục đích của việc đào ngũ cũng là một yếu tố quyết định; nếu quân nhân đào ngũ với mục đích trốn tránh nghĩa vụ hoặc tham gia vào hoạt động phi pháp, hậu quả sẽ càng nghiêm trọng.

Ngoài ra, lý lịch của quân nhân cũng ảnh hưởng lớn đến mức độ xử lý. Những quân nhân đã từng vi phạm kỷ luật trước đó sẽ phải chịu trách nhiệm nặng nề hơn, trong khi thái độ thành khẩn khi bị phát hiện có thể được xem là tình tiết giảm nhẹ. Các tình tiết cụ thể cũng rất quan trọng; ví dụ, nếu có những yếu tố làm giảm nhẹ trách nhiệm như hoàn cảnh gia đình khó khăn, sức khỏe yếu hoặc bị áp lực từ bên ngoài, thì mức xử lý có thể được xem xét giảm nhẹ. Ngược lại, nếu có các tình tiết làm tăng nặng trách nhiệm, chẳng hạn như lôi kéo người khác tham gia vào hành vi đào ngũ hoặc gây hậu quả nghiêm trọng cho đồng đội, thì hình thức xử lý sẽ càng nghiêm khắc hơn. Tóm lại, việc xem xét một cách toàn diện các yếu tố này sẽ giúp đưa ra quyết định xử lý công bằng và hợp lý đối với hành vi đào ngũ trong quân đội.

4. Phòng ngừa hành vi đào ngũ

Phòng ngừa hành vi đào ngũ trong quân đội là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ của nhiều biện pháp khác nhau. Trước hết, củng cố tư tưởng chính trị cho quân nhân là điều cần thiết nhằm nâng cao nhận thức của họ về nghĩa vụ và trách nhiệm trong việc phục vụ tổ quốc. Khi quân nhân hiểu rõ vai trò của mình, họ sẽ cảm thấy gắn bó hơn với nhiệm vụ chung của quân đội. Việc tuyên truyền về hậu quả nghiêm trọng của hành vi đào ngũ cũng cần được thực hiện thường xuyên, giúp quân nhân nhận thức rằng việc rời bỏ hàng ngũ không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn tác động sâu sắc đến đồng đội, gia đình và an ninh quốc gia.

Bên cạnh đó, cải thiện điều kiện phục vụ cho quân nhân là yếu tố không thể thiếu trong việc ngăn ngừa hành vi đào ngũ. Đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần cho quân nhân được tốt nhất sẽ giúp họ cảm thấy thoải mái và an tâm hơn trong công việc. Việc tạo ra một môi trường làm việc đoàn kết, thân thiện không chỉ giúp giảm bớt áp lực mà còn tạo điều kiện cho các quân nhân tương tác và hỗ trợ lẫn nhau, từ đó làm giảm nguy cơ xảy ra hành vi đào ngũ.

Tăng cường công tác giáo dục cũng là một giải pháp hiệu quả trong phòng ngừa hành vi này. Việc tổ chức các hoạt động giáo dục thường xuyên giúp quân nhân không chỉ nâng cao kiến thức chuyên môn mà còn nhận thức rõ hơn về trách nhiệm và nghĩa vụ của mình đối với đất nước. Đồng thời, xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa chỉ huy và cấp dưới là một yếu tố quan trọng; khi quân nhân cảm thấy được quan tâm, lắng nghe và tôn trọng, họ sẽ có xu hướng gắn bó và cống hiến hơn cho đơn vị. Tất cả những biện pháp này, khi được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả, sẽ góp phần tạo ra một lực lượng quân đội vững mạnh, sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách, đồng thời ngăn chặn hành vi đào ngũ một cách triệt để.

Xem thêm bài viết: Điều kiện và chế độ chuyển sang quân nhân chuyên nghiệp khi đang nhập ngũ?

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn.