1. Rau sam có phải rau đắng không?
Rau sam và rau đắng, hai tên gần giống nhau nhưng đó là những loài cây với đặc điểm riêng biệt hoàn toàn. Sự nhầm lẫn thường xảy ra vì tên gọi tương đối tương tự, nhưng khi bạn quan sát kỹ, bạn sẽ nhận thấy những sự khác biệt rõ ràng giữa chúng. Rau đắng có hoa màu trắng thanh, những lá mọng nước, thân cây có hình dạng màu xanh nhạt. Lá của rau đắng thường có hình dạng bầu tròn và màu xanh nhạt, tạo nên một vẻ ngoại hình mềm mại và dễ thương. Ngược lại, Rau sam thường có hoa màu vàng tươi sáng, với thân cây và lá màu xanh đậm nổi bật hơn rất nhiều so với rau đắng. Lá của rau Sam thường có hình dáng và màu sắc mạnh mẽ, tạo nên một vẻ ngoại hình đậm chất và nổi bật.
Mặc dù cả hai loại rau đều có giá trị dinh dưỡng và có thể được sử dụng trong ẩm thực, nhưng nhìn chung, Rau sam và rau đắng có nét riêng, từ vẻ đẹp của màu sắc đến hình dạng của lá và thân cây. Điều này cho thấy sự đa dạng và phong phú của thế giới thực vật và đặc biệt là trong việc lựa chọn nguyên liệu cho món ăn và sự sáng tạo trong bếp núc.
1.1. Rau sam
Rau sam, hay được biết đến với tên khoa học là Portulaca oleracea, là một loài thực phẩm độc đáo thuộc họ Rau sam (Portulacaceae). Loài cây này có tuổi thọ trung bình chỉ kéo dài một năm, nhưng nó đem đến sự phong cách và vị trí đặc biệt trong thế giới rau xanh, với chiều cao có thể phát triển lên đến 40cm. Thân của rau sam đặc biệt với sự mọng nước, trơn nhẵn và màu sắc đẹp mắt, từ hơi đỏ tới tím đậm. Rau sam có thân bò sát mặt đất và lá xanh rờn rợn, mọc xen kẽ hoặc đối với nhau. Dưới mặt đất, hệ thống rễ bao gồm rễ cái và nhiều rễ thứ dạng sợi, cho phép cây chịu hạn khá tốt và thích ứng với đất nghèo dinh dưỡng. Cây rau sam có hoa màu vàng rực rỡ với 5 cánh và đường kính hoa lên tới 0.6cm. Hoa rau sam có thể nở sớm hay muộn tùy thuộc vào lượng mưa, thường xuất hiện từ cuối mùa xuân đến giữa mùa thu. Các hạt nhỏ bên trong quả có hình dáng đậu và chúng nở ra khi chín. Tất cả mọi phần của cây rau sam, từ thân, lá đến cả nụ hoa, đều có thể sử dụng trong nấu ăn.
Mặc dù "rau sam" phát triển thật sự không khác gì loài cỏ dại, nhưng hương vị hơi chua và vị mặn đặc trưng, tạo nên một sự kết hợp độc đáo trong các món ăn. Rau sam thường được trộn vào các loại salad, đem luộc như các loại rau khác, hoặc nấu tương tự như rau bi na. Ngoài ra, chất nhầy tự nhiên của rau sam làm cho nó trở thành một nguyên liệu hoàn hảo cho các món súp và thịt hầm thơm ngon. Rau sam không chỉ là một nguồn dinh dưỡng, mà còn là một điểm nhấn xanh độc đáo trong góc bếp, thể hiện sự sáng tạo và độc đáo trong ẩm thực.
.png)
1.2. Rau đắng
Sở dĩ, người ta thường gọi nó là rau đắng không chỉ vì cái tên, mà còn vì vị đắng đặc trưng mà nó mang đến, vị đắng độc đáo nơi đầu lưỡi. Rau đắng, một loại thực phẩm và đặc biệt là một loại thuốc nam quý, có nguồn gốc từ những vùng đất cằn cỗi nhưng lại tỏ ra mạnh mẽ và kiên cường. Rau đắng tỏ ra mộc mạc, mọc thành từng bụi riêng lẻ, với thân mảnh mai và lá mỏng, tròn như móng tay út. Loài cây này mọc bò trên mặt đất, thân và cành mọc tỏa tròn sát đất, với chiều dài khoảng 1,5 - 2 cm.
Một trong những đặc điểm độc đáo của rau đắng là khả năng mọc quanh năm và mang lại năng suất cao, đem lại một nguồn thực phẩm quý giá. Nhưng rau đắng không chỉ là một loại rau ngon mà còn là một loại thuốc nam quý. Nó được ưa chuộng vì khả năng giải nhiệt, an thần, và sáng mắt. Ngoài ra, rau đắng còn giúp làm da mịn màng và sáng hơn, làm cho chị em phụ nữ yêu thích. Sự mộc mạc và tính quý của rau đắng là một ví dụ tuyệt vời về cách mà tự nhiên có thể mang đến cho con người những giá trị thực sự, không chỉ trong lĩnh vực ẩm thực mà còn trong việc chăm sóc sức khỏe. Rau đắng là một biểu tượng cho sự kiên nhẫn và sức sống của tự nhiên, là một nguồn tài nguyên quý báu mà chúng ta nên trân trọng và sử dụng một cách tận dụng.
2. Cách trồng rau sam
Trồng rau sam có thể được thực hiện thông qua phương pháp nhân giống vô tính, chẳng hạn như giâm cành. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu học cách trồng rau, đặc biệt là những người sống tại các khu đô thị đông đúc, việc tìm hạt giống tại các cửa hàng uy tín trở nên dễ dàng hơn nhiều. Khi bạn đã tìm được hạt giống, quá trình trồng rau sam có thể bắt đầu.
Trước hết, bạn nên ngâm hạt giống trong nước ấm (2 phần nước sôi : 3 phần nước lạnh) trong khoảng 2 đến 5 giờ. Sau đó, hạt giống nên được rửa sạch và để ráo, ủ ấm bằng một tấm khăn mỏng. Hạt giống sẽ cho thấy dấu hiệu nảy mầm khi đã sẵn sàng, bạn có thể bắt đầu quá trình gieo hạt vào đất.
Đầu tiên, tạo độ ẩm cần thiết cho đất bằng cách tưới nước nhẹ. Tiếp theo, rạch từng hàng thẳng trong thùng xốp, với khoảng cách giữa các hàng là 5 - 7 cm, sau đó gieo hạt giống đều đặn trên mặt đất. Phương pháp gieo này không chỉ giúp bạn dễ dàng kiểm soát sâu bệnh và cỏ dại, mà còn giúp đều hạt giống trên bề mặt đất.
Sau khi gieo hạt giống, hãy rải một lớp đất mỏng lên trên bề mặt hạt giống và sau đó tưới nước nhẹ. Hãy nhớ rằng việc rải hạt giống nên được thực hiện vừa phải, không quá dày mà cũng không quá thưa. Sau đó, để hạt giống nảy mầm thành công, bạn nên che phủ vùng gieo trong khoảng 5 - 7 ngày. Bạn có thể sử dụng rơm rạ, mụn dừa, hoặc trấu hun để che phủ lên trên. Hoặc bạn cũng có thể sử dụng lưới che nắng để giữ cho hạt giống luôn ẩm ướt và thúc đẩy quá trình nảy mầm.
Đảm bảo bạn chọn nơi trồng có đủ ánh sáng, như sân thượng hoặc ban công, nơi cây có thể dễ dàng tiếp cận ánh nắng mặt trời. Ánh sáng là yếu tố quan trọng để cây có thể tiến hành quang hợp và phát triển mạnh mẽ. Khi bạn gieo hạt, để tăng cơ hội nảy mầm thành công, hãy tưới nước mỗi ngày, sáng và chiều, bằng các loại bình tưới nhẹ nhàng như bình phun Dudaco dung tích 1 lít hoặc 2 lít. Việc sử dụng bình tưới nhỏ gọn như vậy giúp tránh làm rửa trôi hạt giống và đất trồng. Khi cây đã lớn hơn và bắt đầu phát triển mạnh, bạn có thể điều chỉnh lịch tưới nước, tùy thuộc vào thời tiết cụ thể. Tuy nhiên, hãy tránh tưới nước quá nhiều vào buổi tối, vì điều này có thể làm cho cây dễ bị nấm bệnh tấn công.
Quá trình trồng rau sam có thể thách thức, nhưng đồng thời cũng rất thú vị. Nó mang lại cho bạn cơ hội tận hưởng những trái cây của công lao của mình và thúc đẩy sự sáng tạo trong việc chăm sóc cây trồng.
3. Cách chế biến rau sam thành món ngon
3.1. Canh rau sam nấu tôm
Nguyên liệu:
500g rau sam (rửa sạch và cắt thành từng khúc khoảng 3-4cm)
200g tôm tươi (bóc vỏ, tẩy đầu, và rửa sạch)
1 củ hành tím (băm nhỏ) 2-3 tép tỏi (băm nhỏ)
1 quả cà chua (cắt thành từng lát)
1,5 lít nước dùng
1 muỗng dầu ăn
1 muỗng cà phê muối
1/2 muỗng cà phê đường
1/4 muỗng cà phê hạt nêm (nếu muốn)
Hướng dẫn:
Đun nước sôi: Đặt nồi lên bếp và đun nước sôi. Khi nước đã sôi, hạ lửa để nước duy trì sự ấm áp trong suốt quá trình nấu.
Xào hành và tỏi: Trong một nồi lớn, đun nóng dầu ăn ở lửa nhỏ đến vừa. Sau đó, thêm hành tím và tỏi băm vào nồi, và xào cho đến khi hành thơm và hỗn hợp có màu vàng caramen.
Nấu tôm: Đặt tôm vào nồi và xào chung với hành và tỏi trong khoảng 2-3 phút, hoặc cho đến khi tôm thay đổi màu sắc thành hồng cam và tỏ ra chín. Hãy đảm bảo không nấu quá lâu để tránh tôm bị quá cứng.
Thêm cà chua: Thêm lát cà chua vào nồi và đảo đều với tôm trong khoảng 2-3 phút, cho đến khi cà chua mềm.
Đổ nước dùng: Đổ nước dùng sôi vào nồi, đun nhẹ và khuấy đều. Đun nước trong khoảng 5-10 phút để hỗn hợp có hương vị thơm ngon.
Nấu canh: Khi nước đã sôi, thêm rau sam vào nồi. Đun canh trong khoảng 2-3 phút hoặc cho đến khi rau sam mềm nhưng vẫn giữ được màu xanh tươi. Hãy thêm muối, đường và hạt nêm (nếu muốn) để điều chỉnh hương vị theo sở thích cá nhân.
Đậy bát và thưởng thức: Sau khi canh đã nấu chín, đậy canh ra bát và thưởng thức nóng. Bạn có thể dùng cơm trắng hoặc bánh mì để thưởng thức cùng với canh rau sam và tôm ngon lành.
3.2. Rau sam xào tỏi
Nguyên liệu:
500g rau sam (rửa sạch và cắt thành từng khúc khoảng 3-4cm)
3-4 tép tỏi (băm nhỏ)
1 ớt (băm nhỏ)
2-3 muỗng dầu ăn
1/2 muỗng cà phê muối (tùy khẩu vị)
1/4 muỗng cà phê đường (tùy khẩu vị)
1/4 muỗng cà phê hạt nêm (nếu muốn)
Hướng dẫn:
Chuẩn bị rau sam: Rửa sạch rau sam và để ráo. Nếu rau sam có cuống cứng, bạn nên cắt bỏ cuống để dễ ăn hơn.
Xào tỏi, ớt: Trong một chảo hoặc nồi, đun nóng dầu ăn ở lửa nhỏ đến vừa. Sau đó, thêm tỏi, ớt băm vào và xào cho đến khi tỏi thơm.
Xào rau sam: Thêm rau sam đã chuẩn bị vào nồi và xào chung với tỏi trong khoảng 3-5 phút. Rau sam sẽ nhanh chín và nấu quá lâu có thể làm mất màu xanh tươi tự nhiên.
Nêm gia vị: Sau khi rau sam đã mềm, bạn có thể thêm muối, đường, hạt nêm (nếu muốn) để điều chỉnh hương vị theo sở thích cá nhân. Khuấy đều để gia vị tan hết.
Hoàn thiện và thưởng thức: Đậy rau sam xào tỏi ra đĩa và thưởng thức nóng. Bạn có thể dùng món này kèm với cơm trắng hoặc một phần thịt, cá, hoặc đậu hủ nướng.
3.3. Nộm rau sam
Nguyên liệu:
200g rau sam (rửa sạch và cắt thành từng khúc khoảng 3-4cm)
1 cà chua (cắt thành từng lát hoặc hình trái tim)
1 cà rốt (gọt vỏ và cắt thành sợi mỏng)
1/2 củ cải trắng (hoặc cải bẹ xanh, cắt thành sợi mỏng)
1/2 hành tím (hoặc hành lá, cắt mỏng)
1 tép tỏi (băm nhỏ)
2-3 ớt (tùy khẩu vị, cắt lát hoặc băm nhỏ)
1 muỗng canh đường
1 muỗng canh nước mắm
1/2 muỗng canh nước cốt chanh
1/4 muỗng cà phê muối (tùy khẩu vị)
1/4 muỗng cà phê hạt nêm (nếu muốn)
Hướng dẫn:
Chuẩn bị rau sam: Rửa sạch rau sam và để ráo. Nếu rau sam có cuống cứng, bạn nên cắt bỏ cuống để dễ ăn hơn.
Chuẩn bị cà chua, cà rốt, cải trắng, hành tím, tỏi, và ớt theo công thức trên.
Pha nước nước mắm chanh: Trong một bát nhỏ, trộn đường, nước mắm, nước cốt chanh, tỏi băm, ớt, muối, và hạt nêm (nếu sử dụng). Khuấy đều cho đến khi đường tan hoàn toàn.
Kết hợp nguyên liệu: Trong một bát lớn, kết hợp rau sam, cà chua, cà rốt, cải trắng, và hành tím.
Thêm nước mắm chanh: Đổ hỗn hợp nước mắm chanh vào bát lớn với rau và nguyên liệu khác. Khuấy đều để tất cả các thành phần được phủ đều bởi hỗn hợp nước mắm chanh thơm ngon.
Thưởng thức: Đậy món nộm rau sam ra đĩa và thưởng thức ngay lập tức. Bạn có thể trang trí món nộm bằng một ít hành tím và hạt nêm nếu muốn.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết: Ăn rau nhiều có tốt cho sức khỏe không?
