1. Trước khi đọc bài "Thần trụ trời" - Chân trời sáng tạo

Câu hỏi: Từ trước đến nay, bạn đã đọc được những truyện thần thoại nào? Hãy kể tên và chia sẻ nội dung những câu chuyện đó với mọi người

Trong văn hóa thần thoại của Việt Nam, có nhiều câu chuyện hấp dẫn và phức tạp giúp giải thích đặc điểm của Mặt Trời và Mặt Trăng và các hiện tượng tự nhiên từ quan niệm dân gian. Dưới đây là ba truyện thần thoại quan trọng mà em đã đọc về chủ đề này:

- Sự tích cây lúa: Sự tích này cung cấp một cái nhìn thú vị về nguồn gốc của cây lúa trong tâm hồn của người dân Việt Nam. Theo truyền thuyết, cây lúa được xem là món quà của Thần Cỏ. Thần Cỏ là một vị thần quan trọng trong văn hóa Việt, được tưởng tượng là người bảo vệ và phát triển cây cỏ, bao gồm cây lúa. Truyện này giải thích rằng Thần Cỏ đã tạo ra cây lúa để nuôi động dân và cung cấp thực phẩm cho họ. Cây lúa được coi là biểu tượng của sự giàu có và sự phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam.

- Thần Trụ trời: Truyện về Thần Trụ trời là một phần không thể thiếu của thần thoại Việt Nam. Theo truyền thuyết, Thần Trụ trời là người đã hình thành ra các đặc điểm tự nhiên của thế giới, bao gồm biển, hồ, sông, núi, và các hình thức địa hình khác. Thần Trụ trời có khả năng điều khiển các yếu tố tự nhiên và duy trì sự cân bằng của thiên nhiên. Truyện này thể hiện sự kính trọng của người Việt đối với môi trường tự nhiên và ý thức về sự phụ thuộc của họ vào nó.

- Truyện Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng: Truyện này kể về Nữ thần Mặt Trời và Nữ thần Mặt Trăng, hai vị thần được tưởng tượng là chị em song sinh. Mặt Trời được miêu tả như một người chị lấp lánh và tươi sáng, chịu trách nhiệm mang lại ánh sáng và ấm áp cho thế giới. Mặt Trăng, ngược lại, được hình dung là một người em nhỏ hơn, luôn ẩn mình trong bóng tối. Theo truyền thuyết, Mặt Trăng là người con gái nhỏ thích đi dạo vào ban đêm và thậm chí có thể thấy trong ban ngày. Truyện này giải thích tại sao Mặt Trời luôn tỏa sáng trong ban ngày và tại sao Mặt Trăng chỉ hiện diện vào ban đêm. Nó cũng liên kết với các hiện tượng tự nhiên như mặt trời mọc và mặt trăng lên trên bầu trời theo quan niệm dân gian.

Những truyện thần thoại này không chỉ là một phần quan trọng của văn hóa Việt Nam mà còn giúp giải thích và tôn vinh các đặc điểm tự nhiên và hiện tượng xảy ra trong cuộc sống hàng ngày của người dân Việt.

>> Tham khảo: Các chi tiết không gian, thời gian của câu chuyện "Thần Trụ trời" - Ngữ văn lớp 10

 

2. Đọc bài "Thần trụ trời" - Chân trời sáng tạo

Câu 1: Vị thần Trụ trời được hình dung như thế nào?

Phương pháp làm:

Các em hãy đọc kỹ đoạn văn số 1 và 2 để hiểu về mô tả về vi thần Trụ trời.

Lời giải chi tiết:

Hình dung về vị thần Trụ trời:

- Ngoại hình: Vị thần Trụ trời được mô tả với một vóc dáng khổng lồ, có chiều cao và chiều rộng phi thường. Vóc dáng của vị thần này rất mạnh mẽ và lớn hơn so với con người bình thường. Điều đáng chú ý là vị thần Trụ trời có đôi chân dài, cho phép họ bước từ vùng này qua vùng khác một cách dễ dàng.

- Hành động: Vị thần Trụ trời thường ngẩng đầu lên, đội trời lên đỉnh đầu của họ. Họ cũng có khả năng đào đất, đập đá, và đắp thành để tạo ra một cái cột vừa cao vừa to. Mục đích của việc này là để chống trời, giữ cho trời không sụp đổ xuống đất.

Từ mô tả này, chúng ta có thể thấy rằng vị thần Trụ trời được tưởng tượng có sức mạnh phi thường và kỳ lạ mà người bình thường không thể thực hiện được. Vị thần này có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng của thiên nhiên và tránh khỏi sự sụp đổ của trời xuống đất.

 

Câu 2: Sau khi có cột chống trời thì trời và đất có thay đổi gì không?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn số 3 để hiểu mô tả về sự hình thành của trời và đất.

Lời giải chi tiết:

Trong đoạn văn số 3, chúng ta được mô tả về sự hình thành của trời và đất sau khi vị thần Trụ trời đã tạo ra cột chống trời. Dưới đây là lời giải chi tiết về sự thay đổi của trời và đất:

- Trời đất phân đôi: Sau khi vị thần Trụ trời đặt cột chống trời, trời và đất được phân đôi hoàn toàn. Trời và đất trở thành hai thực thể riêng biệt.

- Đất phẳng như cái mâm vuông, trời trùm lên như cái bát úp: Mô tả này cho thấy trạng thái của đất và trời sau khi phân đôi. Đất trở nên phẳng và giống như một chiếc mâm vuông, trong khi trời trùm lên như cái bát úp. Điều này tạo nên một sự phân chia rõ ràng giữa trời và đất.

- Chỗ trời đất giáp nhau gọi là chân trời: Chỗ mà trời và đất gặp nhau được gọi là "chân trời." Đây là điểm tiếp giáp giữa hai thực thể này và đánh dấu sự chia cắt giữa không gian trời và bề mặt đất.

Mô tả này giúp ta hiểu được cách mà thần Trụ trời trong truyền thuyết đã tạo ra cấu trúc của thế giới, với trời và đất là hai thực thể độc lập và chân trời là điểm giao cắt giữa chúng.

 

Câu 3: Về cách kết thúc của truyện thì bạn có nhận xét gì không?

Phương pháp giải:

Các bạn hãy đọc thật kỹ phần kết thúc truyện.

Lời giải chi tiết:

Truyện thần thoại Thần Trụ trời được kết thúc một cách đặc biệt thông qua việc sử dụng một bài vè, trong đó liệt kê tên của các vị thần quan trọng như: thần Đếm cát, thần Tát bể (biển), thần Kể sao, thần Đào sông, thần Trồng cây, thần Xây rú (núi), và cuối cùng là thần Trụ trời.

Bài vè này là một cách độc đáo để kết thúc câu chuyện, đặc biệt là với việc liệt kê tên của các vị thần và công việc của họ. Điều này tôn vinh và tôn trọng sự đóng góp và công lao của các vị thần trong việc tạo ra và duy trì thế giới. Bằng cách kết thúc bằng câu "Ông Trụ trời," tác giả dân gian muốn thể hiện sự tôn trọng và tôn vinh đặc biệt đối với thần Trụ trời, người đã chơi một vai trò quan trọng trong việc tạo ra trời và đất. Điều này cũng gợi nhớ sự phụ thuộc của con người vào thiên nhiên và các vị thần.

>> Tham khảo: Phân tích truyện Thần trụ trời chọn lọc hay nhất

 

3. Sau khi đọc bài "Thần trụ trời" - Chân trời sáng tạo

Câu 1: Hãy nêu lên các yếu tố về thời gian và không gian trong bài

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ toàn bộ văn bản để hiểu nội dung và ngữ cảnh.

- Nêu lên chi tiết về không gian và thời gian trong truyện.

Lời giải chi tiết:

Trong việc phân tích truyện thần thoại Thần Trụ trời, việc tìm hiểu về không gian và thời gian trong truyện là rất quan trọng.

- Yếu tố về không gian trong truyện: Trong truyện, không gian chủ yếu xoay quanh hai yếu tố chính là trời và đất. Trời và đất được miêu tả một cách chi tiết trong truyện, với việc tạo ra cột chống trời và sự phân đôi giữa trời và đất sau đó. Điều này thể hiện sự tách biệt và sự phân chia rõ ràng giữa hai thực thể này. Không gian truyện này tập trung vào việc tạo ra và duy trì thế giới với trời và đất là hai phần quan trọng của nó.

- Yếu tố về thời gian trong truyện: Trong truyện, thời gian không được xác định cụ thể. Thay vào đó, truyện sử dụng cụm từ "thuở ấy" để chỉ ra một khoảng thời gian trong quá khứ mà câu chuyện xảy ra. Việc không xác định thời gian cụ thể này có thể là để tạo ra một cảm giác thời gian mơ hồ và không gắn kết với một kỷ nguyên cụ thể, giúp truyền tải tính chất truyền thống và thần thoại của câu chuyện.

Tóm lại, việc tìm hiểu về không gian và thời gian trong truyện giúp ta hiểu rõ hơn về bản chất của câu chuyện và cách nó được xây dựng để thể hiện các khía cạnh về thế giới và thần thoại trong văn hóa dân gian.

 

Câu 2: Hãy nêu những dấu hiệu để bạn xếp "Thần Trụ Trời" vào nhóm truyện thần thoại

Phương pháp giải:

- Đọc lại lý thuyết ở phần Tri thức Ngữ văn để nắm vững các khái niệm và phương pháp phân tích văn bản.

- Đọc kỹ văn bản để tìm và nhận ra các dấu hiệu và chi tiết quan trọng.

Lời giải chi tiết:

Khi phân tích truyện thần thoại Thần Trụ trời, chúng ta có thể sử dụng những kiến thức từ phần Tri thức Ngữ văn và đọc kỹ văn bản để nhận ra những dấu hiệu và chi tiết quan trọng sau đây:

- Về không gian: Truyện thần thoại này tập trung vào không gian vũ trụ, nhưng không thể hiện một địa điểm cụ thể. Không gian này bao gồm trời và đất, là một phần quan trọng trong việc tạo ra thế giới.

- Về thời gian: Sử dụng cụm từ "thuở ấy" để chỉ ra một thời gian mơ hồ và cổ xưa, không rõ ràng. Điều này giúp tạo ra một bản sắc truyền thống và thần thoại cho câu chuyện.

- Về cốt truyện: Cốt truyện xoay quanh việc thần Trụ trời trong quá trình tạo lập nên trời và đất. Đây là yếu tố cốt lõi của câu chuyện, mô tả việc sáng tạo và duy trì thế giới.

- Về nhân vật: Thần Trụ trời được miêu tả có vóc dáng khổng lồ và sức mạnh phi thường, cho phép họ thực hiện nhiệm vụ của mình là sáng tạo ra thế giới. Điều này làm nổi bật vai trò quan trọng của thần Trụ trời trong việc tạo ra và duy trì thiên nhiên và vũ trụ.

Bằng cách sử dụng phương pháp này, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về các khía cạnh quan trọng của truyện thần thoại này và cách chúng liên quan đến tri thức Ngữ văn.

>> Xem thêm: Tóm tắt truyện Thần trụ trời ngắn gọn, hay nhất