1. Sự khác nhau giữa giới tính và giới

Theo điều 5 của Luật Bình Đẳng giới năm 2006, các khái niệm "giới tính" và "giới" được định nghĩa như sau: "Giới tính" là một khái niệm thể hiện các đặc điểm sinh học của nam và nữ, những đặc điểm này tồn tại ngay từ khi chúng ta ra đời, chúng không đổi và đồng nhất (ngoại trừ các trường hợp can thiệp y học). Ví dụ, đàn ông có khả năng thụ thai, trong khi phụ nữ có khả năng mang thai và cho con bú.

Trái với giới tính, "giới" không phải là một đặc điểm bẩm sinh, mà nó được hình thành dưới tác động của môi trường, qua quá trình học tập và phát triển của con người từ khi còn nhỏ cho đến khi trưởng thành. Nói cách khác, giới được thể hiện qua những hành vi và vai trò xã hội của nam và nữ, mà chúng ta học được từ gia đình, cộng đồng, và xã hội xung quanh chúng ta. Giới là vị trí, vai trò, và kỳ vọng mà xã hội gắn liền với phụ nữ và nam giới, liên quan đến những đặc điểm và năng lực, và nó quyết định rằng ai được coi là nam giới hoặc phụ nữ (hoặc trẻ con trai hoặc trẻ con gái) trong một xã hội hoặc trong một nền văn hóa cụ thể. Ví dụ: phụ nữ thường có vai trò làm công việc nội trợ, chăm sóc con cái, và thêu thùa, trong khi nam giới thường được xã hội kỳ vọng làm công việc xây dựng, kinh tế, và chính trị. Những hành vi này không phải là những kỹ năng bẩm sinh, mà chúng ta học từ xã hội và gia đình, vì xã hội coi rằng những vai trò này phù hợp với giới tính của họ.

Dưới đây là sự khác biệt giữa "Giới tính" và "Giới":

"Giới tính" là khái niệm liên quan đến các đặc điểm sinh học của nam và nữ và không thay đổi (ngoại trừ các can thiệp y học), trong khi "giới" là khái niệm về vai trò, vị trí, và kỳ vọng xã hội đặt ra cho nam và nữ.

"Giới tính" tồn tại từ khi chúng ta sinh ra, trong khi "giới" được hình thành qua quá trình học tập và tương tác xã hội.

"Giới tính" liên quan đến các đặc điểm sinh học và sự đồng nhất giữa nam và nữ, trong khi "giới" là kết quả của các vai trò và hành vi mà xã hội đặt ra cho nam và nữ.

"Giới tính" không thay đổi dưới tác động của môi trường xã hội, trong khi "giới" có thể thay đổi theo thời gian và theo vùng miền.

Sự hiểu biết về sự khác biệt giữa "giới tính" và "giới" giúp chúng ta có cái nhìn sâu hơn về cơ cấu xã hội và cách mà giới tính và vai trò giới đóng vai trò quan trọng trong đời sống của chúng ta.

Giới tính

Giới

Đặc điểm sinh học khác nhau giữa nam và nữ (sinh ra đã có)

Cách ứng xử, vai trò, hành vi mà xã hội mong đợi ở nam và nữ (không phải sinh ra đã có mà là một quá trình hình thành bởi xã hội)

Con người sinh ra đã thuộc về một giới tính nhất định và không thay đổi theo thời gian

Con người được dạy và phải học về các vai trò giới trong quá trình trưởng thành, giao tiếp xã hội. Điều này có thể thay đổi theo thời gian.

Giới tính của một người ở nơi nào cũng vậy

Giới và vai trò giới khác nhau theo phong tục tập quán, theo vùng và thời gian

Khó hoặc không thay đổi được

Có thể thay đổi theo thời gian

 

 2. Vai trò của giới

Trong cuộc sống hàng ngày, cả nam và nữ tham gia vào các hoạt động xã hội, tuy nhiên, mức độ tham gia của họ trong các loại công việc thường khác nhau do những niềm tin và tiêu chuẩn xã hội xác định. Các công việc mà họ đảm nhận thường được gọi là "vai trò giới."

Vai trò giới là một tập hợp các hành vi và vai trò xã hội mà xã hội kỳ vọng từ nam và nữ dựa trên đặc điểm giới tính và khả năng mà xã hội quy định cho họ (hoặc trẻ con trai hoặc trẻ con gái) trong một xã hội hoặc nền văn hóa cụ thể.

Vai trò giới được định hình bởi các yếu tố kinh tế, văn hóa, và xã hội. Phụ nữ và nam giới thường đảm nhận ba vai trò giới chính sau đây:

- Vai trò sản xuất: Đây là các hoạt động tạo ra sản phẩm, hàng hóa, hoặc dịch vụ để tiêu dùng và trao đổi thương mại. Vai trò này thường liên quan đến tạo ra thu nhập và được trả công. Cả nam và nữ đều có khả năng tham gia vào các hoạt động sản xuất, nhưng do sự ảnh hưởng của niềm tin xã hội, mức độ tham gia và giá trị của công việc này có thể không bằng nhau. Xã hội thường đánh giá cao và coi trọng vai trò sản xuất này.

- Vai trò tái sản xuất: Vai trò này liên quan đến các hoạt động sinh đẻ, chăm sóc, nuôi dưỡng, dạy dỗ, và đóng góp vào tái sản xuất dân số và sức lao động. Các hoạt động trong vai trò này bao gồm việc sinh con, chăm sóc gia đình, nuôi dạy và quan tâm đến trẻ con, nấu ăn, làm vệ sinh, giặt giũ, và chăm sóc sức khỏe gia đình. Những công việc này thiết yếu cho cuộc sống con người, đảm bảo sự phát triển và bền vững của dân số và lực lượng lao động. Mặc dù tốn thời gian và công sức lớn, những hoạt động này thường không tạo ra thu nhập và thường không được xem xét là "công việc thực sự." Thường xuyên, những công việc này được thực hiện miễn phí và không được đánh giá cao trong các tính toán kinh tế. Điều này có thể dẫn đến mức độ đôi khi không công bằng trong phân công lao động dựa trên giới.

- Vai trò cộng đồng: Vai trò này bao gồm các hoạt động xã hội và dịch vụ cho cộng đồng như thăm hỏi và động viên gia đình bị nạn trong các thảm họa hay thiên tai, huy động cộng đồng để đóng góp thực phẩm và hỗ trợ cho những người gặp khó khăn, và nhiều hoạt động xã hội khác. Công việc trong vai trò cộng đồng thường đòi hỏi sự tham gia tình nguyện, tốn thời gian, và thường không được trả công. Tuy nhiên, có những trường hợp công việc này được đánh giá cao và có thể được trả công.

Cả nam và nữ đều có khả năng tham gia vào cả ba loại vai trò giới này. Tuy nhiên, ở nhiều nơi, phụ nữ thường phải đảm nhận vai trò tái sản xuất đồng thời tham gia tương đối nhiều vào các hoạt động sản xuất. Gánh nặng công việc gia đình thường gây trở ngại cho việc họ tham gia tích cực và thường xuyên vào các hoạt động cộng đồng. Kết quả là, đàn ông có nhiều thời gian và cơ hội hơn để đảm nhận vai trò cộng đồng, trong khi phụ nữ thường chịu áp lực cao hơn trong vai trò tái sản xuất và có thể ít tham gia vào các hoạt động cộng đồng.

Sự hiểu biết sâu rộng về vai trò giới giúp thiết kế các hoạt động phù hợp cho cả nam và nữ, thu hút sự tham gia hiệu quả của họ, và đóng góp vào việc giảm thiểu bất bình đẳng giới trong phân chia lao động xã hội. Thực tế cho thấy sự phân công lao động thường dựa vào đặc điểm giới tính và có thể ảnh hưởng đến vị trí, cơ hội, và chất lượng cuộc sống của mỗi người. Khi chúng ta xem

 

3. Ý nghĩa của việc hiểu rõ giữa phân biệt giới và giới tính

Việc phân biệt giới và giới tính có ý nghĩa quan trọng trong lĩnh vực khoa học xã hội, xã hội học, và trong cuộc sống hàng ngày vì nó giúp chúng ta hiểu và đánh giá đầy đủ các khía cạnh của vai trò và tương tác giới trong xã hội. Dưới đây là ý nghĩa chính của việc phân biệt giới và giới tính:

Phân biệt giới và giới tính giúp chúng ta nhận biết rằng có sự đa dạng lớn về biểu đạt và cảm nhận về giới. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc tôn trọng và thấu hiểu các cá nhân có giới tính và biểu đạt giới khác nhau. Trong nghiên cứu khoa học và thống kê, phân biệt giới và giới tính giúp thu thập dữ liệu chính xác về các vấn đề liên quan đến giới. Điều này là cơ sở để xác định xu hướng và bất bình đẳng giới trong xã hội.

Phân biệt giới và giới tính đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi và đảm bảo công bằng cho tất cả mọi người, bất kể giới tính của họ. Nó giúp xã hội nhận thức và đối phó với các vấn đề như bạo lực dựa trên giới, phân chia lao động, và bất bình đẳng giới. Phân biệt giới và giới tính cung cấp thông tin quan trọng cho việc thiết kế chính sách và chương trình xã hội. Điều này giúp đảm bảo rằng các biện pháp được thực hiện có thể phù hợp với nhu cầu và tình hình của từng giới.

Bằng cách hiểu và thấu hiểu sự phân biệt giới và giới tính, chúng ta có thể thúc đẩy sự công bằng và đa dạng trong xã hội. Điều này giúp cải thiện cuộc sống và cơ hội cho tất cả mọi người, không phân biệt giới tính. Phân biệt giới và giới tính có thể được sử dụng trong giáo dục và tạo nhận thức để chúng ta hiểu về vai trò và ảnh hưởng của giới trong cuộc sống hàng ngày. Điều này giúp loại bỏ những định kiến và phân định giới không cần thiết.

Tóm lại, việc phân biệt giới và giới tính là một khía cạnh quan trọng của việc hiểu và đối phó với các vấn đề xã hội và giới tính. Nó giúp xây dựng xã hội công bằng hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và thăng tiến của tất cả mọi người, độc lập với giới tính của họ.

Quý khách có thể tham khảo thêm bài viết liên quan cùng chủ đề của chúng tôi như: Cho phép chuyển đổi giới tính theo quy định pháp luật mới nhất? Nếu có thắc mắc về pháp lý, quý khách vui lòng liên hệ 19006162 hoặc lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng./.