1. Trạm khí tượng thủy văn là gì?

Việt Nam thuộc vùng nhiệt đới gió mùa, nơi mà khí hậu và thủy văn được biểu hiện một cách phức tạp và đa dạng. Các hiện tượng thiên tai như bão, lũ lụt, nước biển dâng, mưa lớn, hạn hán, và rét hại đều ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất và cuộc sống hàng ngày của cộng đồng. Những biến cố tự nhiên này không thể tránh khỏi và thường mang lại những hậu quả nặng nề. Do đó, việc dự báo các thảm họa tự nhiên trước khi chúng xảy ra trên từng khu vực có thể giúp người dân chuẩn bị và phòng tránh một cách hiệu quả nhất.

Khí tượng thủy văn là một lĩnh vực tổng hợp giữa khí tượng và thủy văn, nhằm nắm bắt các biến đổi thời tiết và khí hậu dựa trên các phương pháp như lập luận và mô hình hóa. Nhờ vào việc này, chúng ta có thể tiên đoán được các hiện tượng tự nhiên như lũ lụt, hạn hán, hoặc lốc xoáy. Những thông tin này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tài sản và tính mạng của con người và động vật trên hành tinh.

Tại khoản 17 của Điều 3 trong Luật Khí tượng thủy văn năm 2015, khái niệm về trạm khí tượng thủy văn được định nghĩa như sau:

Trạm khí tượng thủy văn là nơi được chọn dựa trên các yêu cầu kỹ thuật chuyên môn để thiết lập một hoặc nhiều công trình khí tượng thủy văn, bao gồm các loại: trạm khí tượng bề mặt, trạm khí tượng trên cao, trạm ra đa thời tiết, trạm khí tượng nông nghiệp, trạm thủy văn, trạm hải văn, trạm đo mưa, trạm định vị sét và các loại trạm chuyên đề khác.

 

2. Trạm khí tượng thủy văn được quy định thành lập như thế nào?

Điều 14 của Luật Khí tượng thủy văn năm 2015 quy định về việc thành lập, di chuyển và giải thể trạm khí tượng thủy văn như sau:

- Đối với việc thành lập trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia:

  + Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết định việc thành lập trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt;

  + Trong các trường hợp đặc biệt như để đáp ứng yêu cầu về quốc phòng, an ninh quốc gia hoặc để phòng chống thiên tai, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ để quyết định thành lập trạm mà chưa có trong quy hoạch mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia.

- Đối với việc thành lập trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng:

  + Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc thành lập trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng theo kế hoạch phát triển mạng lưới trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng của bộ, ngành hoặc địa phương;

  + Tổ chức hoặc cá nhân có thể tự quyết định việc thành lập trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng theo nhu cầu cá nhân hoặc tổ chức;

  + Các đơn vị hoặc cá nhân được quy định tại các điểm a và b trong khoản này phải thông báo việc thành lập trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng cho Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng cơ quan quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn cấp tỉnh tại nơi trạm được đặt.

- Đối với việc di chuyển trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia:

    + Di chuyển trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia chỉ được thực hiện trong các trường hợp sau: trạm bị thiệt hại không thể khắc phục do thiên tai; lý do liên quan đến quốc phòng, an ninh quốc gia; trạm thuộc phạm vi của các dự án phát triển kinh tế - xã hội quan trọng; hành lang kỹ thuật bị vi phạm nghiêm trọng hoặc do ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên dẫn đến không đảm bảo điều kiện kỹ thuật cho quan trắc hoặc thông tin, dữ liệu thu thập không đầy đủ hoặc không đáng tin cậy, không phản ánh chính xác điều kiện khí tượng thủy văn tại khu vực đặt trạm. Vị trí mới của trạm phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về quan trắc và tuân thủ quy định của pháp luật có liên quan.

    + Trong quá trình di chuyển, cần phải tổ chức quan trắc đồng thời ở cả trạm cũ và trạm mới để đảm bảo sự liên tục của chuỗi dữ liệu và không gây gián đoạn cho việc cung cấp thông tin, dữ liệu cho công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn và trao đổi quốc tế.

    + Quyết định về việc di chuyển trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành.

- Đối với việc di chuyển trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng:

    + Quyết định về việc di chuyển trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng do người có thẩm quyền, tổ chức hoặc cá nhân có trách nhiệm thành lập trạm đó quyết định. Sau khi di chuyển, cần phải thông báo cho Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng cơ quan quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn cấp tỉnh nơi trạm được đặt.

- Đối với việc giải thể trạm khí tượng thủy văn:

    + Trạm thuộc mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia sẽ được giải thể trong các trường hợp sau: trạm không còn trong kế hoạch mạng lưới; không đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật cho quan trắc mà không thể di chuyển; mục đích hoạt động của trạm đã hoàn thành. Quyết định về việc giải thể trạm này do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành.

    + Trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng sẽ được giải thể trong các trường hợp sau: trạm không còn nằm trong kế hoạch phát triển của bộ, ngành hoặc địa phương và không đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật cho quan trắc mà không thể di chuyển; mục đích hoạt động của trạm đã hoàn thành. Quyết định về việc giải thể trạm này do người có thẩm quyền, tổ chức hoặc cá nhân quản lý trạm đó ban hành. Sau khi giải thể, cần phải thông báo cho Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng cơ quan quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn cấp tỉnh nơi trạm được đặt.

 

3. Nội dung việc khảo sát khí tượng thủy văn gồm nội dung gì?

Quy định về điều tra và khảo sát khí tượng thủy văn trong Điều 17 của Luật Khí tượng thủy văn 2015 như sau:

    - Yêu cầu đối với việc điều tra và khảo sát khí tượng thủy văn:

        + Các hoạt động điều tra và khảo sát sử dụng ngân sách nhà nước phải tuân thủ chương trình và kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt; và kết quả của các hoạt động này phải được đánh giá về mặt chất lượng.

        + Quan trắc và đo đạc trong quá trình điều tra và khảo sát phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình chuyên môn.

    - Nội dung của việc điều tra và khảo sát khí tượng thủy văn:

        + Xác định vị trí của các điểm quan trắc, trạm hoặc khu vực điều tra và khảo sát trên mặt đất hoặc trên biển theo tọa độ lưới.

        + Xây dựng các công trình khí tượng thủy văn tạm thời để phục vụ mục đích điều tra và khảo sát, nếu cần thiết.

        + Thực hiện quan trắc và đo đạc các yếu tố liên quan đến khí tượng thủy văn và các yếu tố địa hình trong khu vực được khảo sát.

        + Tính toán và phục hồi các đặc điểm và diễn biến của các hiện tượng khí tượng thủy văn đã xảy ra trên khu vực được khảo sát.

    - Trách nhiệm thực hiện việc điều tra và khảo sát khí tượng thủy văn:

        + Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm thực hiện điều tra và khảo sát để cung cấp thông tin và dữ liệu bổ sung cho mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia hoặc để thực hiện điều tra và khảo sát đột xuất sau khi xảy ra thiên tai.

        + Các bộ, ngành, địa phương, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm thực hiện điều tra và khảo sát để phục vụ mục đích của họ.

Bài viết liên quan: Trong hành lang kỹ thuật công trình khí tượng thủy văn có được xây dựng nhà ở không? 

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê về vấn đề: Trạm khí tượng thủy văn được quy định thành lập thế nào? Luật Minh Khuê xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.6162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi nội dung bài viết!