Mục lục bài viết
1. Những lý do phổ biến dẫn đến việc đóng tài khoản thanh toán
Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán đã quy định cụ thể các trường hợp tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán được phép đóng tài khoản thanh toán của khách hàng. Việc nắm rõ các trường hợp này là rất quan trọng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho bản thân và thực hiện giao dịch thanh toán một cách an toàn, hiệu quả. Sau đây là giải thích chi tiết về từng trường hợp đóng tài khoản thanh toán theo quy định tại khoản 1 Điều 12 Nghị định 52/2024/NĐ-CP:
- Yêu cầu của chủ tài khoản:
+ Chủ tài khoản thanh toán chủ động yêu cầu đóng tài khoản: Trong trường hợp này, chủ tài khoản phải nộp đơn đề nghị đóng tài khoản theo mẫu do tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán cung cấp và hoàn tất đầy đủ các nghĩa vụ liên quan đến tài khoản. Các nghĩa vụ này bao gồm: thanh toán hết số dư tài khoản, thanh toán các khoản phí còn lại, hoàn trả các khoản vay theo hợp đồng tín dụng, giải quyết các tranh chấp liên quan đến giao dịch thanh toán,...
+ Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toáncó trách nhiệm: Sau khi nhận được đơn đề nghị và xác nhận chủ tài khoản đã hoàn tất nghĩa vụ, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán sẽ thực hiện đóng tài khoản và thông báo cho chủ tài khoản biết.
- Chủ tài khoản qua đời:
+ Trường hợp tử vong: Khi chủ tài khoản là cá nhân và bị chết hoặc bị tuyên bố đã chết, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán sẽ đóng tài khoản thanh toán của họ.
+ Thủ tục: Kế thừa tài khoản thanh toán của người đã khuất sẽ tuân theo quy định của pháp luật về thừa kế. Người thừa kế hợp pháp có thể liên hệ với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán để làm thủ tục chuyển đổi quyền sở hữu tài khoản hoặc yêu cầu đóng tài khoản.
- Tổ chức chấm dứt hoạt động:
+ Điều kiện: Tổ chức có tài khoản thanh toán chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật sẽ bị đóng tài khoản thanh toán.
+ Quy trình: Việc đóng tài khoản sẽ được thực hiện theo quy trình giải thể của tổ chức, đảm bảo thanh toán đầy đủ các khoản nợ và quyền lợi cho các bên liên quan.
- Vi phạm hành vi cấm:
+ Hành vi bị cấm: Chủ tài khoản thanh toán vi phạm các hành vi cấm quy định tại khoản 5 và khoản 8 Điều 8 Nghị định 52/2024/NĐ-CP sẽ bị tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đóng tài khoản. Các hành vi cấm này bao gồm: sử dụng tài khoản thanh toán để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp, rửa tiền, gian lận, vi phạm quy định về bảo mật thông tin,...
+ Hình thức xử lý: Ngoài việc đóng tài khoản, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán có thể áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với chủ tài khoản vi phạm như: thông báo cho cơ quan chức năng, khởi kiện,...
- Thỏa thuận bằng văn bản:
+ Nội dung thỏa thuận: Hai bên chủ tài khoản thanh toán và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thỏa thuận bằng văn bản về việc đóng tài khoản. Thỏa thuận này phải nêu rõ lý do, điều khoản và thời gian đóng tài khoản.
+ Tính pháp lý: Thỏa thuận đóng tài khoản bằng văn bản có giá trị pháp lý và ràng buộc cả hai bên thực hiện.
- Quy định của pháp luật: Trường hợp khác: Ngoài các trường hợp nêu trên, tài khoản thanh toán cũng có thể bị đóng theo quy định của pháp luật trong các trường hợp đặc biệt khác, ví dụ như: do quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, do tranh chấp pháp lý,...
2. Quy trình đóng tài khoản thanh toán
Thủ tục đóng tài khoản thanh toán theo Nghị định 52/2024/NĐ-CP từ ngày 01/07/2024. Sau đây là quy trình chi tiết về thủ tục đóng tài khoản thanh toán theo quy định tại khoản 4 Điều 14 Nghị định 52/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/07/2024:
* Đối tượng áp dụng: Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Kho bạc Nhà nước có nhu cầu đóng tài khoản thanh toán tại Ngân hàng Nhà nước.
* Thủ tục thực hiện:
- Bước 1. Nộp đơn đề nghị:
+ Tổ chức lập đơn đề nghị:
-> Sử dụng Mẫu số 02 ban hành kèm theo Nghị định 52/2024/NĐ-CP.
-> Nội dung đơn đề nghị bao gồm: Thông tin về tổ chức (tên, địa chỉ, mã số thuế,...); Thông tin về tài khoản thanh toán cần đóng (số tài khoản, tên ngân hàng mở tài khoản,...).; Lý do đóng tài khoản; Yêu cầu xử lý số dư tài khoản thanh toán (nếu có).
+ Ký tên, đóng dấu: Đơn đề nghị phải được người đại diện hợp pháp của tổ chức ký tên và đóng dấu.
+ Nộp đơn: Gửi đơn đề nghị đến Ngân hàng Nhà nước (nơi mở tài khoản thanh toán).
- Bước 2. Ngân hàng Nhà nước xử lý:
+ Kiểm tra, đối chiếu thông tin: Sau khi nhận được đơn đề nghị, Ngân hàng Nhà nước sẽ kiểm tra, đối chiếu thông tin trên đơn với thông tin tài khoản thanh toán.
+ Xử lý số dư tài khoản thanh toán (nếu có):
-> Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện xử lý số dư trên tài khoản thanh toán theo yêu cầu của chủ tài khoản.
-> Trường hợp chủ tài khoản không có yêu cầu cụ thể, Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật.
+ Đóng tài khoản thanh toán: Sau khi hoàn tất việc xử lý số dư tài khoản thanh toán, Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện đóng tài khoản thanh toán.
+ Thông báo cho chủ tài khoản: Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ khi đóng tài khoản thanh toán, Ngân hàng Nhà nước sẽ thông báo cho chủ tài khoản biết bằng văn bản.
+ Thời hạn giải quyết: Ngân hàng Nhà nước phải xử lý việc đóng tài khoản thanh toán trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ khi nhận được đơn đề nghị của tổ chức mở tài khoản thanh toán.
- Lưu ý: Trường hợp đóng tài khoản thanh toán theo quy định tại điểm c, d, đ khoản 1 Điều 12 Nghị định 52/2024/NĐ-CP, việc xử lý số dư còn lại trên tài khoản thanh toán (nếu có) sau khi đã hoàn tất các nghĩa vụ với các bên liên quan sẽ được thực hiện theo yêu cầu bằng văn bản của chủ tài khoản trước khi có quyết định thu hồi Giấy phép thành lập và hoạt động, theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc theo quy định pháp luật có liên quan.
3. Hậu quả của việc đóng tài khoản thanh toán
Việc đóng tài khoản thanh toán có thể dẫn đến một số hậu quả tiêu cực cho chủ tài khoản, bao gồm:
* Mất khả năng sử dụng các dịch vụ liên quan:
- Dịch vụ thanh toán: Sau khi tài khoản thanh toán bị đóng, chủ tài khoản sẽ không thể thực hiện các giao dịch thanh toán như chuyển tiền, nhận tiền, thanh toán hóa đơn,... thông qua tài khoản này.
- Dịch vụ ngân hàng khác: Một số dịch vụ ngân hàng khác có thể bị ảnh hưởng, ví dụ như:
+ Dịch vụ tín dụng: Khả năng vay vốn của chủ tài khoản có thể bị hạn chế.
+ Dịch vụ thẻ: Thẻ thanh toán gắn liền với tài khoản thanh toán có thể bị vô hiệu hóa.
+ Dịch vụ ngân hàng điện tử: Khả năng truy cập và sử dụng các dịch vụ ngân hàng điện tử có thể bị hạn chế.
* Không thể truy cập vào số dư và lịch sử giao dịch:
- Số dư tài khoản: Sau khi tài khoản thanh toán bị đóng, chủ tài khoản sẽ không thể truy cập vào số dư tài khoản và thực hiện các giao dịch quản lý số dư như rút tiền, chuyển tiền,...
- Lịch sử giao dịch: Lịch sử giao dịch của tài khoản thanh toán có thể bị xóa hoặc không thể truy cập được.
* Ảnh hưởng đến hồ sơ tài chính cá nhân hoặc doanh nghiệp:
- Hồ sơ tín dụng: Việc đóng tài khoản thanh toán có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hồ sơ tín dụng của chủ tài khoản, gây khó khăn cho việc vay vốn trong tương lai.
- Hoạt động kinh doanh: Đối với doanh nghiệp, việc đóng tài khoản thanh toán có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, gây khó khăn trong việc thanh toán và thu hộ.
* Ngoài ra, việc đóng tài khoản thanh toán còn có thể dẫn đến một số hậu quả khác như:
- Phí phạt: Chủ tài khoản có thể phải chịu phí phạt do vi phạm các điều khoản và quy định của ngân hàng.
- Rủi ro mất tiền: Nếu số dư tài khoản thanh toán còn tiền, chủ tài khoản có thể gặp rủi ro mất tiền nếu không kịp thời xử lý.
Do đó, chủ tài khoản cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đóng tài khoản thanh toán.
- Lưu ý:
+ Mức độ ảnh hưởng của việc đóng tài khoản thanh toán có thể khác nhau tùy theo trường hợp cụ thể.
+ Chủ tài khoản nên liên hệ với ngân hàng nơi mở tài khoản để được tư vấn cụ thể về các hậu quả của việc đóng tài khoản thanh toán.
4. Các biện pháp hỗ trợ sau khi đóng tài khoản
Mặc dù việc đóng tài khoản thanh toán có thể gây ra một số bất tiện cho chủ tài khoản, tuy nhiên các ngân hàng thường cung cấp một số biện pháp hỗ trợ để giúp khách hàng giải quyết vấn đề sau khi đóng tài khoản. Dưới đây là một số biện pháp hỗ trợ phổ biến:
* Hướng dẫn về việc mở lại tài khoản (nếu có thể):
- Trường hợp được phép mở lại: Tùy vào lý do đóng tài khoản mà chủ tài khoản có thể được phép mở lại tài khoản thanh toán sau một thời gian nhất định. Ví dụ:
+ Nếu tài khoản bị đóng do vi phạm quy định nhẹ, sau khi khắc phục vi phạm chủ tài khoản có thể được mở lại tài khoản.
+ Nếu tài khoản bị đóng do hết hạn hoạt động, sau khi chủ tài khoản gia hạn hoạt động có thể được mở lại tài khoản.
- Thủ tục mở lại: Chủ tài khoản cần liên hệ với ngân hàng nơi đã đóng tài khoản để được hướng dẫn cụ thể về thủ tục mở lại tài khoản. Thông thường, thủ tục này sẽ bao gồm:
+ Nộp đơn đề nghị mở lại tài khoản.
+ Cung cấp các giấy tờ chứng minh theo yêu cầu của ngân hàng.
+ Hoàn tất các nghĩa vụ còn lại liên quan đến tài khoản cũ (nếu có).
* Hỗ trợ về việc chuyển đổi sang các dịch vụ tài chính khác:
- Chuyển đổi sang tài khoản thanh toán khác: Nếu chủ tài khoản vẫn có nhu cầu sử dụng dịch vụ thanh toán, ngân hàng có thể hỗ trợ chuyển đổi sang tài khoản thanh toán khác phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
- Sử dụng các dịch vụ tài chính phi ngân hàng: Một số dịch vụ tài chính phi ngân hàng như ví điện tử, cổng thanh toán cũng có thể đáp ứng nhu cầu thanh toán của chủ tài khoản.
* Cung cấp thông tin liên quan đến việc làm lại tài khoản:
- Thông tin về các ngân hàng khác: Ngân hàng có thể cung cấp cho chủ tài khoản thông tin về các ngân hàng khác để khách hàng có thể tham khảo và lựa chọn mở tài khoản mới.
- Thông tin về các dịch vụ tài chính khác: Ngân hàng cũng có thể cung cấp cho chủ tài khoản thông tin về các dịch vụ tài chính khác phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
- Lưu ý:
+ Mức độ hỗ trợ của các ngân hàng có thể khác nhau.
+ Chủ tài khoản nên liên hệ trực tiếp với ngân hàng nơi đã đóng tài khoản để được tư vấn cụ thể về các biện pháp hỗ trợ phù hợp.
Ngoài ra, chủ tài khoản cũng có thể tham khảo thêm thông tin về các biện pháp hỗ trợ sau khi đóng tài khoản thanh toán trên website của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hoặc các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng.
- Để hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực sau khi đóng tài khoản thanh toán, chủ tài khoản nên:
+ Cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đóng tài khoản.
+ Tìm hiểu kỹ về các biện pháp hỗ trợ sau khi đóng tài khoản.
+ Liên hệ trực tiếp với ngân hàng để được tư vấn cụ thể.
+ Lưu trữ lại các thông tin quan trọng liên quan đến tài khoản thanh toán.
Ngoài ra, có thể tham khảo: Quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài hiện nay. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.