Ví dụ về sự vận dụng các chức năng của thị trường? Giáo dục công dân lớp 11

1. Thị trường là gì?

Thị trường (Market) là nơi mà các giao dịch mua, bán, trao đổi hàng hóa, dịch vụ hay con người được thực hiệ để nhằm mục đích mang lại giá trị cho các bên. Hiểu theo nghĩa mở rộng thì thị trường là tổng thể của tất cả các mối quan hệ về cung cầu, giá cả, cạnh tranh mà trong đó xác định được giá cả và sản lượng hàng hóa tiêu thụ.

Thị trường còn định nghĩa dựa trên địa điểm, khu vực thực hiện hoạt động giao dịch và trao đổi. Ví dụ như thị trường theo khu vực (miền Bắc, miền Trung, miền Nam) hay theo thành phố (Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh,...)

2. Cấu trúc thị trường

Cấu trúc thị trường (Market Structure) là một tập hợp tất cả các đặc tính của một thị trường thể hiện ra môi trường kinh tế mà ở đó các doanh nghiệp hoạt động ở bên trong. Cấu trúc thị trường có khả năng tác động đến mức độ quyền điều chỉnh giá của các doanh nghiệp trong ngắn và dài hạn.

Các dạng cấu trúc thị trường phổ biến hiện nay có thể kể đến như thị trường cạnh tranh không hoàn hảo, thị trường độc quyền và thị trường cạnh tranh hoàn hảo.

• Thị trường cạnh tranh độc quyền: Là thị trường mà ở đó chỉ có duy nhất một doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ và không có mặt hàng nào khác thay thế. Sự độc quyền thể hiện ở tính bản quyền, quy định của chính phủ, các yếu tố đầu vào và khả năng độc quyền tự nhiên.
• Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo: Là thị trường có rất nhiều doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, sản phẩm tuy nhiên mỗi một đơn vị lại kiểm soát giá cả của mình một cách độc lập.
• Thị trường cạnh tranh hoàn hảo: Là thị trường mà ở đó các doanh nghiệp không có quyền chi phối giá của sản phẩm, dịch vụ trên thị trường.

3. Các yếu tố tạo nên một thị trường

Để tạo nên được một thị trường hoàn chỉnh đòi hỏi cần đảm bảo đầy đủ 3 yếu tố là chủ thể tham gia, khách thể và giá cả. Trong đó:

• Chủ thể tham gia: Là toàn bộ các cá nhân, tổ chức có năng lực và hành vi pháp luật thực hiện các giao dịch, trao đổi với nhau. Đơn giản thì chủ thể tham gia thị trường là người bán và người mua, trung gian hay giám sát, quản lý thị trường.
• Khách thể: Là những sản phẩm, dịch vụ hay là cả sức lao động mà người tham gia thị trường hướng đến, những tài sản này có thể là những sản phẩm hữu hình như lương thực, thực phẩm, tiền tệ hay các giá trị vô hình như thương hiệu, bản quyền.
• Gía cả: Là những giá trị được cấu thành dựa trên cung cầu của hàng hóa trên thị trường, giá sẽ giảm khi cung nhiều hơn cầu và ngược lại.

4. Đặc trưng của thị trường

• Nền kinh tế thị trường tạo nện một cơ chế phân bổ nguồn lực cho việc sản xuất. Với các nhu cầu được phản ánh. Và trả lời câu hỏi: sản xuất cái gì: sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai. Tạo thành cơ chế thị trường.
• Trong cơ chế thị trường, cung cầu thay đổi mang đến các phản ánh giá cả hàng hóa. Nói cách khác là những người mua và người bán tác động lẫn nhau. Ngoài ra, có một số hàng hóa với sự quản lý và kiểm soát giá của nhà nước.
• Với vòng tròn về phản ánh nhu cầu về giá cả. Chính sự lên xuống của giá cả lại dẫn dắt người ta sản xuất nhiều hơn hay ít hơn. Từ đó phản ánh các tính chất sôi động hay giá trị tạo ra trong thị trường.

Như vậy một thị trường sôi động là nơi diễn ra các hoạt động cạnh tranh lành mạnh. Từ đó cùng nhau thúc đẩy tiềm năng và đưa các giá trị thị trường phản ánh với tính chất cao hơn. Trong bất cứ thị trường nào cũng có yếu tố tham gia quản lý của nhà nước. Đối với bảo đảm các quyền của chính chủ thể này. Bên cạnh các lợi ích mang đến cho các chủ thể, nhằm phát triển kinh tế.

Trong thị trường, các đối tượng thực hiện giao dịch được gọi chung là sản phẩm. Đây là các hàng hóa hay dịch vụ được bên cung đưa ra thị trường. Và cũng là các phản ánh cho nhu cầu của người tiêu dùng.

5. Các cách phân lợi thị trường

Có nhiều cách phân loại khác nhau về thị trường. Dựa trên các căn cứ được đưa ra trong đặc trưng của hình thức tiến hành giao dịch.

 5.1 Căn cứ vào nội dung hàng hóa được giao dịch

Tức là phản ánh với tính chất của các chủ thể tham gia vào thị trường. Dù có hoạt động khác nhau trong yếu tố sản phẩm, mang đến các nhu cầu được phản ánh khác nhau.

• Thị trường hàng hóa tiêu dùng (thị trường đầu ra). Được hiểu là thị trường mà chủ thể tham gia là đối tượng hình thành nhu cầu trên thị trường. Được phản ánh là đầu ra cho các hàng hóa hay dịch vụ. Trong tính chất này, nhu cầu càng cao và đa dạng thì thị trường cũng sôi động kéo theo. Các thu nhập và khả năng trong tiêu thị phản ánh nhu cầu trên thị trường.
• Thị trường các yếu tố sản xuất (thị trường đầu vào). Là thị trường dành cho các đối tượng sản xuất và kinh doanh. Họ là người có hàng hóa hay dịch vụ cần cung cấp ra thị trường. Các sản phẩm được phản ánh với tính chất và thuộc các ngành nghề khác nhau. Trong thị trường này, các hoạt động trong chiến lược, truyền thông hay ứng dụng công nghệ được tiến hành. Mang đến các sôi động khi cố gắng trong tạo ra lợi nhuận nhiều nhất.

 5.2 Căn cứ theo không gian kinh tế

Đây là không gian mà theo đó các quan hệ trao đổi hàng hóa diễn ra. Các yếu tố phân chia thị trường có thể mang đến các thị trường nhỏ hơn nằm trong thị trường lớn. Thị trường được phân ra thành thị trường thế giới, thị trường khu vực, thị trường quốc gia, thị trường vùng hay địa phương. Càng tham gia vào các thị trường có không gian rộng, tính chất tìm kiếm lợi nhuận càng được phản ánh. Nó thường được phản ánh với nhu cầu tiếp cận ngày càng cao. Ngoài ra cũng giúp các chủ thể học hỏi, nắm bắt hay tác động lên thị trường. Các thị trường mở rộng thể hiện mục đích càng cao trong nhu cầu trong nền kinh tế của con người.

 5.3 Căn cứ theo cấu trúc thị trường

Cấu trúc được thực hiện với yếu tố cạnh tranh. Khi đó, thị trường có thể được phân ra thành hai lợi lớn:

• Thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Ở đó các yếu tố trong cạnh tranh được thúc đẩy lành mạnh. Mang đến các lợi thế hơn trong tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường và phát triển kinh tế. Với tính chất của cạnh tranh, các chủ thể cố gắng xây dựng hay khai thác các lợi thế cho mình. Thông qua tập trung hướng đến hài lòng khách hàng. Hay các ứng dụng tiến bộ mới trong sản xuất, kinh doanh. Từ đó thị trường càng phát triển và có nhiều tiềm năng hơn.
• Thị trường cạnh tranh không hoàn hảo. Khi các tính chất cạnh tranh vẫn diễn ra nhưng không mang đến lợi ích tích cực trên thị trường. Nó có thể mang về các lợi ích riêng cho cá nhân, mà không đảm bảo các công bằng trong tiếp cận. Sự không hoàn hảo cũng không mang đến các phục vụ các nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.

6. Chức năng của thị trường

Đối với hoạt động giao dịch giữa người mua và người bán, thị trường có 3 chức năng cơ bản sau đây:

 6.1 Cung cấp thông tin

Bên cạnh là địa điểm để diễn ra các hoạt động giao dịch hàng hóa, dịch vụ, thị trường còn là nơi để cung cấp thông tin về quy luật cung cầu, tổng số cung và cầu của hàng hóa, các yếu tố ảnh hưởng đến sản phẩm, thị trường, yêu cầu về sản phẩm.

Với thông tin trên thị trường, doanh nghiệp sẽ nắm bắt được thông tin nên cung cấp sản phẩm nào cho khách hàng, số lượng bao nhiêu và khách hàng tiềm năng là ai. Đối với người tiêu dùng, mọi người sẽ biết được giá thành của mỗi sản phẩm để biết nên lựa chọn mặt hàng nào phù hợp với khả năng của mình, nên tìm ở đâu.

 6.2 Địa điểm giao dịch

Chức năng quan trọng nhất của thị trường đó là địa điểm diễn ra các hoạt động mua bán và trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa người mua và người bán. Những hàng hóa trong thị trường được bán với mức giá bằng với giá trị thì có nghĩa là xã hội đã chấp nhận công dụng của nó.

Nếu hàng hóa không được tiêu thụ hoặc giá bán thấp hơn giá trị của nó thì đồng nghĩa với việc công dụng của hàng hóa không được công nhận. Trong một thị trường, hàng hóa chỉ được công nhận khi đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng, những dịch vụ, sản phẩm kém chất lượng, vô dụng và có cung vượt quá cầu sẽ không được thị trường chấp nhận.

 6.3 Điều tiết, kích thích hoặc hạn chế sản xuất và tiêu dùng

Điều này đồng nghĩa với việc khi giá cả tăng thì lợi nhuận lớn do nhu cầu lớn từ đó gia tăng sản xuất, còn nếu giá cả xuống thì hạn chế sản xuất. Còn với người tiêu dùng thì giá hàng hóa tăng thì nhu cầu sẽ hạn chế còn không thì ngược lại.

7. Một số ví dụ về sự vận dụng chức năng của thị trường

Ví dụ 1: Chức năng thừa nhận giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa

Một sản phẩm về túi xách của công ty A đang được sản xuất để bán ra thị trường. Nhưng khi đem ra thì sản phẩm lại ít người dùng ưa chuộng bởi vì chiếc túi xác đó màu sắc và kiểu dáng ít người yêu thích. Khi đó thì thị trường đã thực hiện chức năng thừa nhận giá trị của hàng hóa. Nếu hàng hóa được thị trường chấp thuận và người dùng ưa thích thì sẽ bán rất chạy còn ngược lại thì lại không thể bán được.

Ví dụ 2: Chức năng thông tin

Một người mua hàng B đang muốn tìm kiếm một sản phẩm về máy tính và mong muốn máy tính của mình mua nhỏ gọn, màu đen và giá cả hợp lý. Để mua được sản phẩm ưng ý thì B đã tìm hiểu về những sản phẩm trên thị trường để so sánh và lựa chọn được chiếc máy tính phù hợp với tiêu chí của mình nhất để mua. Trường hợp này thì thị trường đã đáp ứng chức năng cung cấp thông tin cho người tiêu dùng và từ đó người tiêu dùng mua được sản phẩm phù hợp với tiêu chí của mình.

Ví dụ 3: Chức năng điều tiết

Một công ty T sản xuất về máy lọc nước đã nghiên cứu thị trường và thấy được ở một số địa phương thì việc sử dụng máy lọc nước còn ít và tương lai thì máy này là rất cần thiết. Chính vì thế thì công Ty đã tìm những nhà bán lẻ tại địa phương để đưa ra chiến lược phát triển máy lọc nước của mình tại nơi đó. Khi máy lọc nước được người dân thấy được sự quan trọng của nó nên đã mua về để sử dụng. Vậy nên trong trường hợp này thì thị trường đã thực hiện chức năng điều tiết và kích thích trao đổi mua bán.

8. Bản thân em đã vận dụng chức năng thị trường như thế nào?

Bản thân em đã vận dụng chức năng của thị trường và trong hoạt động mua bán hàng hóa như sau:

• Em sẽ tìm hiểu và lựa chọn mua những sản phẩm cí giá cả phải chăng, chất lượng phù hợp dựa trên những thông tin về sản phẩm trên thị trường như mua máy tính, sách, vở.
• Em sẽ hạn chế mua những sản phẩm có giá cả quá cao không có khả năng chi trả hoặc là lựa chọn thời điểm mua hàng với giá tốt nhất. Ví dụ như khi mua những bộ quần áo thì hạn chế mua vào thời điểm mẫu mã đó mới xuất hiện mà chờ thêm chút thời gian để xem xét.
• Hoặc em cũng có thể dựa vào những đánh giá của người mua trên thị trường về sản phẩm đó để phân tích, xem xét mua hay không nên mua sản phẩm đó.

Như vậy dựa vào chức năng của thị trường thì cũng cần có sự xem xét đánh giá tốt nhất thì việc vận dụng mới đem lại hiệu quả cao.

Vừa rồi Luật Minh Khuê đã trình bày nội dung về Ví dụ về sự vận dụng các chức năng của thị trường? Hy vọng đây sẽ là những thông tin hữu ích đối với quý bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn!