1. Giới thiệu về Chao
1.1 Chao là gì?
Chao, hay còn được gọi là đậu phụ nhự, đậu hũ nhũ, là một loại đậu phụ lên men có nguồn gốc từ Quảng Đông, Trung Quốc. Nếu bạn đang thắc mắc về chao là món gì và được làm từ gì, dưới đây là những thông tin chi tiết về món ăn này. Chao có lớp vỏ ngoài được lên men béo ngậy, khiến nó trông rất giống phô mai. Do đó, người ta đã đặt cho nó cái tên mỹ miều là "phô mai Châu Á". Món chao được biết đến nhiều nhất là một loại nước chấm rau, củ dành cho người ăn chay, thay thế cho nước mắm. Tuy nhiên, chao cũng được sử dụng thường xuyên trong ẩm thực để tẩm ướp thịt, cá, tôm, mực và các loại hải sản khác, nhằm tăng hương vị cho món ăn nhờ hàm lượng muối có sẵn trong quá trình lên men.
Đặc biệt, người miền Nam và miền Trung Việt Nam thường rất ưa chuộng món chao này. Chao mang nét đặc trưng vùng miền với vị béo ngậy đặc trưng, quyến rũ và hấp dẫn người thưởng thức. Với lớp men béo ngậy bên ngoài, chao có vị thơm ngon, hòa quyện với các thành phần chính khác trong món ăn, tạo nên sự độc đáo và hấp dẫn. Đậu phụ nhự lên men, hay chao, là một món ăn phổ biến và có nhiều cách sử dụng trong ẩm thực. Nếu bạn có cơ hội, hãy thử món chao để trải nghiệm hương vị đặc biệt và hấp dẫn của nó.
1.2 Giá trị dinh dưỡng
Chao là một loại thực phẩm được lên men, vì vậy nó chứa một số thành phần hóa học như rượu, este và các axit hữu cơ. Điều này là do quá trình lên men tạo ra các phản ứng hóa học trong chao. Chao cũng là một nguồn cung cấp protein quan trọng, trong đó có các protein thủy phân chiếm tỷ lệ từ 12 đến 22%. Ngoài ra, nó cũng chứa axit amin tự do và chất béo. Chao cung cấp carbohydrate, thiamine, axit oxalic và riboflavin trong số lượng đáng kể. Nó cũng chứa phốt pho và các thành phần dinh dưỡng khác, đặc biệt là không chứa cholesterol.
Trong quá trình lên men ban đầu, chao có hàm lượng axit amin thấp, khoảng dưới 0,5g cho mỗi axit amin. Tuy nhiên, theo thời gian, hàm lượng này tăng lên khoảng 0,5 - 0,8g. Một số axit amin như cystine, methionine và tryptophan có thể bị giảm đi trong quá trình lên men. Điều này có thể xảy ra do các phản ứng hóa học và sự tác động của vi khuẩn men trong quá trình lên men chao.
Tóm lại, chao là một loại thực phẩm lên men có nguồn gốc từ Quảng Đông, Trung Quốc. Nó chứa protein, axit amin, chất béo, carbohydrate và các thành phần dinh dưỡng khác. Mặc dù quá trình lên men làm giảm một số axit amin, chao vẫn là một món ăn giàu dinh dưỡng và hấp dẫn được ưa chuộng, đặc biệt ở miền Nam và miền Trung Việt Nam.
2. Các loại chao phổ biến hiện nay
Chao trắng
Chao trắng là một loại chao có đặc trưng nhận biết từ tên gọi là màu trắng. Điểm đặc biệt của chao trắng là quá trình lên men trực tiếp mà không cần sử dụng hương liệu hay các nguyên liệu khác. Thường thì chao trắng được làm từ gạo trắng. Chao trắng thường được sử dụng làm nước chấm cho các món rau củ luộc hoặc đậu hũ chiên trong trường hợp người ăn chay, và cũng có thể được dùng cho các món luộc, chiên khác trong trường hợp người ăn mặn. Với màu sắc trắng tự nhiên, chao trắng mang lại vẻ tinh khiết và đơn giản cho các món ăn.
Cách pha chao trắng vô cùng đơn giản. Bạn chỉ cần cho thêm một ít đường, ớt và nước cốt chanh vào chao rồi trộn đều. Mixture này có thể được dùng trực tiếp làm nước chấm cho các món ăn. Độ ngọt, độ cay và hương vị của chao trắng sẽ tạo ra sự cân bằng hài hòa cho mỗi món ăn. Ngoài việc làm nước chấm, chao trắng cũng có thể được sử dụng như một loại gia vị để tăng hương vị cho các món ăn. Vì vậy, nó thường được nấu chung trong các món ăn chay như mì xào chay, bún chả chay, hay rau luộc chay. Chao trắng không chỉ tạo hương vị đậm đà mà còn mang lại màu sắc trắng tinh khiết cho các món ăn chay.
Tóm lại, chao trắng là một loại chao có màu sắc trắng tự nhiên và không cần sử dụng hương liệu hay nguyên liệu khác trong quá trình lên men. Nó thường được dùng làm nước chấm cho các món rau củ luộc hoặc đậu hũ chiên trong món chay và các món luộc, chiên khác trong món mặn. Cách pha chao trắng đơn giản và nó cũng có thể được sử dụng như một loại gia vị trong các món ăn chay, tạo hương vị đậm đà và màu sắc trắng tinh khiết.
Chao đỏ
Chao đỏ là một loại chao có đặc trưng màu sắc đỏ đặc biệt, mang lại hương vị thơm ngon và có vẻ ngoài rất hấp dẫn. Để tạo nên màu sắc và hương vị đặc trưng, chao đỏ thường được lên men chung với các hương vị và liệu khác như ớt, điều để tăng thêm hương vị và độ cay. Chao đỏ thường được sử dụng làm nước chấm cho các món nướng như thịt nướng, cá nướng, hoặc thêm vào lẩu để tăng màu sắc và tạo độ cay nhẹ cho món ăn. Màu sắc đỏ ấn tượng và hương vị độc đáo của chao đỏ giúp tăng cường sự hấp dẫn và thú vị cho các món ăn.
Ngoài việc làm nước chấm, chao đỏ còn có thể được sử dụng để pha chế thành nước sốt hoặc tẩm ướp trực tiếp cho các nguyên liệu như thịt gà, thịt bò, cá hay các loại hải sản. Màu sắc và hương vị đặc trưng của chao đỏ sẽ làm nổi bật và làm phong phú hương vị cho các món ăn. Chao đỏ không chỉ mang lại màu sắc bắt mắt và hương vị quyến rũ, mà còn có tác dụng kích thích vị giác và tạo cảm giác hấp dẫn khi thưởng thức món ăn. Với độ cay nhẹ và hương vị đặc trưng, chao đỏ là một lựa chọn tuyệt vời để làm nổi bật các món ăn và mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo.
Tóm lại, chao đỏ là một loại chao có màu sắc đỏ đặc trưng, hương vị thơm ngon và hấp dẫn. Nó thường được lên men chung với các hương vị liệu khác như ớt, điều để tăng thêm hương vị. Chao đỏ được sử dụng làm nước chấm cho các món nướng và thêm vào lẩu để tạo màu sắc và độ cay. Ngoài ra, chao đỏ còn được sử dụng để pha chế thành nước sốt hoặc tẩm ướp trực tiếp cho các loại thịt và hải sản. Màu sắc và hương vị đặc trưng của chao đỏ mang lại sự hấp dẫn và phong phú cho các món ăn.
Chao môn
Chao môn là một loại chao đặc sản của vùng đất Sóc Trăng ở Việt Nam. Được làm từ nguyên liệu chính là khoai môn, hay còn gọi là khoai cao. Chao môn mang lại hương vị khó quên và có quy trình làm không quá phức tạp.
Dưới đây là cách làm chao môn chi tiết:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Lựa chọn khoai môn tươi, sạch và chất lượng. Khoai môn sau khi sơ chế sạch sẽ được cắt thành từng miếng vuông nhỏ, có kích thước tương tự như viên chao truyền thống.
- Hấp khoai môn: Mang miếng khoai môn đã cắt đi hấp cho đến khi chín tới. Điều này giúp khoai môn trở nên mềm mịn và dễ dàng chế biến tiếp theo.
- Trộn chao cái với khoai môn: Sau khi khoai môn đã hấp chín, dùng chao cái (chao đã thành phẩm) nghiền nhuyễn. Trộn chao cái nhuyễn với khoai môn vừa hấp, đảm bảo đều nhau.
Phơi chao môn: Đem hỗn hợp khoai môn và chao cái vừa trộn phơi dưới ánh nắng trực tiếp từ 3-4 tiếng. Việc này giúp chao môn khô nhanh và lên men.
- Lên men chao môn: Sau khoảng 10-15 ngày phơi, chao môn sẽ được lên men. Quá trình lên men xảy ra tự nhiên trong điều kiện môi trường thoáng mát. Khi chao môn đã lên men, bạn có thể sử dụng được.
Chao môn có hương vị đặc trưng, thường có mùi thơm ngọt và vị đậm đà. Nó có thể được sử dụng như một loại gia vị trong các món ăn, hoặc trở thành một món ăn nhẹ độc đáo. Chao môn thường được ăn kèm với các loại rau sống, nước mắm hay mắm tôm để tăng thêm hương vị.
3. Các món ăn ngon từ chao
Chao, với hương vị đặc trưng và độc đáo, có thể được sử dụng để tạo ra nhiều món ăn ngon và hấp dẫn. Dưới đây là một số món ăn có thể được chế biến từ chao:
- Chao xào: Chao có thể được xào cùng với các loại rau, thịt, hải sản, hoặc đậu hũ để tạo ra món chao xào đa dạng. Với hương vị đặc trưng của chao, món ăn sẽ trở nên thơm ngon và hấp dẫn.
- Chao nướng: Chao có thể được sử dụng trong món nướng để tạo thêm màu sắc và hương vị đặc biệt. Bạn có thể nướng chao cùng với thịt, cá, hoặc các loại rau để tạo ra món ăn nướng độc đáo.
- Chao hấp: Chao có thể được hấp cùng với các nguyên liệu khác như thịt gà, thịt lợn, hoặc hải sản để tăng thêm hương vị và độ ngon. Món chao hấp thường có mùi thơm đặc trưng và vị ngọt tự nhiên.
- Chao chiên giòn: Để tạo ra món chao chiên giòn, bạn có thể chao nhuyễn và sau đó chiên trong dầu nóng cho đến khi chao có màu vàng và giòn. Món chiên chao có vị giòn ngon và thích hợp để ăn kèm với nước mắm hay mắm tôm.
- Chao xôi: Chao cũng có thể được sử dụng để làm xôi. Bạn có thể nấu chao với gạo nếp để tạo ra xôi chao thơm ngon. Xôi chao thường được ăn kèm với gia vị như đậu xanh, đỗ đen, hay mè đen.
- Chao trộn: Chao có thể được trộn cùng với các loại gia vị, rau sống, và nước mắm để tạo thành món chao trộn. Món chao trộn thường có hương vị độc đáo và rất phổ biến trong ẩm thực Việt Nam.
Đây chỉ là một số ví dụ về cách sử dụng chao để chế biến thành các món ăn ngon. Có rất nhiều cách khác nhau để tận dụng hương vị đặc trưng của chao và sáng tạo các món ăn độc đáo.
Xem thêm >> Mẻ là gì? Những lưu ý khi dùng mẻ an toàn đối với sức khỏe
