Câu hỏi được biên tập từ chuyên mục tư vấn luật Doanh nghiệp của Công ty luật Minh Khuê

>> Luật sư tư vấn pháp luật Doanh nghiệp, gọi: 1900 6162

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Bộ phận luật sư tư vấn pháp luật của Công ty Luật Minh Khuê. Nội dung câu hỏi của bạn đã được đội ngũ luật sư của Chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

Thông tư 156/2013/TT-BTChướng dẫn thi hành một số điều của luật quản lý thuế; luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật quản lý thuế và nghị định số 83/2013/NĐ-CP ngày 22/7/2013 của chính phủ;

Thông tư 151/2014/TT-BTC hướng dẫn thi hành Nghị định 91/2014/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định quy định về thuế do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành.

2. Luật sư tư vấn:

Thế nào là hạch toán độc lập? hạch toán phụ thuộc?

Hạch toán phụ thuộc là gì? chi nhánh hạch toán phụ thuộc

Hạch toán phụ thuộc là chế độ tài chính của chi nhánh hoàn toàn phụ thuộc và công ty mẹ. Chi nhánh chỉ tập hợp chứng từ, cuối tháng gửi về công ty chính để kê khai và quyết toán thuế.

Chi nhánh hạch toán phụ thuộc hay còn được gọi là báo sổ. Nó được hiểu như một chi nhánh lập ra để hạch toán phụ thuộc cho công ty chủ quản. Chi nhánh này hoạt động chỉ tập hợp chứng từ, đến thời điểm cuối tháng sẽ gửi những chứng từ về công ty mẹ chủ quản kê khai và quyết toán thuế. 

  • Ưu điểm: Có thể giảm thiểu được một số những công việc quan trọng như lập báo cáo. 
  • Nhược điểm: Rất khó để quản lý các khoản chi phí, các khoản lỗ lãi và chứng từ

Hạch toán độc lập là gì? chi nhánh hạch toán độc lập

Hạch toán độc lập là chế độ tài chính của chi nhánh hoàn toàn độc lập với công ty mẹ. Mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại chi nhánh được ghi sổ kế toán tại đơn vị, tự kê khai và quyết toán thuế. Chi nhánh này có con dấu, mã số thuế (13 số).

Chi nhánh hạch toán độc lập được hiểu đó là một chi nhánh của doanh nghiệp mẹ nhưng nó hoàn toàn độc lập. Cụ thể, những nghiệp vụ kinh tế phát sinh ở trong chi nhánh này đều sẽ được ghi sổ kế toán trong chi nhánh. Và cả kê khai cũng như quyết toán thuế cũng là chi nhánh tự thực hiện kê khai độc lập. Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động, chi nhánh này có cả con dấu và mã số thuế của riêng mình. 

  • Ưu điểm: Chi nhánh có thể dễ dàng quản lý được các khoản chi phí trong công ty của mình. Quản lý các chứng từ quan trọng trong công ty. Bên cạnh đó, có thể tự phân tích dễ dàng lãi và lỗ của công ty và các chi nhánh. 
  • Nhược điểm: Vào thời điểm cuối tháng, công ty sẽ phải lập hai báo cáo tài chính và lập hai báo cáo thuế. Đối với những báo cáo để nộp cho những cơ quan chức năng khác sẽ phải làm riêng cho công ty và cả chi nhánh. Những chứng từ của chi nhánh cũng cần phải tự lưu riêng. 

So sánh chi nhánh hạch toán độc lập và hạch toán phụ thuộc

Điểm giống nhau

  • Do công ty mẹ tổ chức bộ máy nhân sự.
  • Vốn kinh doanh của công ty, hiệu quả sản xuất kinh doanh của chi nhánh là của công ty sau khi nộp thuế.
  • Hoạt động theo chủ trương hoặc theo ủy quyền của công ty.
  • Kê khai thuế giá trị gia tăng độc lập với công ty.

Điểm khác nhau

Thứ nhất, về khai thuế:

  1. Chi nhánh hạch toán độc lập:
  • Kê khai thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp tại cơ quan thuế quản lý chi nhánh.
  • Khai thuế thu nhập cá nhân tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp của tổ chức trả thu nhập.

So sánh chi nhánh hạch toán độc lập với hạch toán phụ thuộc

          2. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc:

  • Chi nhánh cùng tỉnh với trụ sở chính: Kê khai thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng tại cơ quan thuế trụ sở chính.
  • Chi nhánh khác tỉnh với trụ sở chính: Kê khai thuế môn bài, Thuế giá trị gia tăng tại cơ quan thuế nơi đặt chi nhánh
  • Chi nhánh hạch toán phụ thuộc dù cùng tỉnh hay khác tỉnh đều không phải kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp mà kê khai tập trung tại trụ sở chính và Khai thuế thu nhập cá nhân tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp của tổ chức trả thu nhập.

Thứ hai, về kế toán:

  1. Chi nhánh hạch toán phụ thuộc: Số liệu trong sổ sách là một phần sổ sách của công ty. Đơn vị kế toán của công ty bao gồm bộ phận kế toán các chi nhánh.
  2. Chi nhánh hạch toán độc lập: Hạch toán đầy đủ sổ sách, báo cáo tài chính,… Phòng kế toán hay bộ phận kế toán ở chi nhánh hạch toán độc lập là một đơn vị kế toán theo Luật kế toán.

Thủ tục chuyển từ chi nhánh hạch toán độc lập sang chi nhánh hạch toán phụ thuộc

Khi thực hiện thủ tục chuyển từ đơn vị hạch toán độc lập sang hạch toán phụ thuộc, đơn vị cần chú ý các bước sau:

Thứ nhất, theo quy định tại Khoản 3 Điều 12 Thông tư 151/2014/TT-BTC thì khi Chi nhánh chuyển đổi hình thức hạch toán độc lập sang phụ thuộc thì Chi nhánh phải quyết toán thuế với cơ quản thuế quản lý trực tiếp đến thời điểm chuyển đổi hình thức hạch toán. Cụ thể:

3. Khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp

a) Khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm và khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp đến thời điểm có quyết định về việc doanh nghiệp thực hiện chia, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, giải thể, chấm dứt hoạt động.

Như vậy, Chi nhánh độc lập phải lập báo cáo tài chính đến thời điểm chuyển đổi, lập Tờ khai quyết toán thuế TNDN đến thời điểm chuyển đổi theo hướng dẫn tại mục 3, điều 16 Thông tư 151/2014/T-BTC như sau:

...

b) Hồ sơ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm:

b.1) Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp theo mẫu số 03/TNDN ban hành kèm theo Thông tư này.

b.2) Báo cáo tài chính năm hoặc báo cáo tài chính đến thời điểm có quyết định về việc doanh nghiệp thực hiện chia, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, giải thể, chấm dứt hoạt động.

b.3) Một hoặc một số phụ lục kèm theo tờ khai ban hành kèm theo Thông tư số 156/2013/TT-BTC và Thông tư này (tuỳ theo thực tế phát sinh của người nộp thuế):

...

Sau đó, theo quy định tại mục 8 Điều 16 Thông tư 151/2014/TT-BTC, Cơ quan thuế có trách nhiệm kiểm tra quyết toán thuế của doanh nghiệp trong thời hạn 15 (mười lăm) ngày làm việc, kể từ ngày nhận được các tài liệu, hồ sơ liên quan đến việc quyết toán nghĩa vụ thuế từ người nộp thuế

Thành lập chi nhánh hạch toán phụ thuộc cần làm những gì?

Khi thành lập chi nhánh, công ty có thể lựa chọn hình thức hạch toán phụ thuộc và cần chú ý những đặc điểm riêng của chi nhánh hạch toán phụ thuộc trong quá trình hoạt động.

Nếu chi nhánh khác tỉnh với trụ sở chính

+ Kê khai thuế môn bài, thuế giá trị gia tăng tại chi nhánh;

+ Thuế thu nhập doanh nghiệp kê khai và quyết toán tại trụ sở chính;

+ Đơn vị kế toán là một bộ phận thuộc công ty;

+ Có thể sử dụng hóa đơn riêng;

+ Chi nhánh hạch toán phụ thuộc sẽ chuyển dữ liệu, chứng từ về trụ sở chính để kê khai và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

Nếu chi nhánh cùng tỉnh với trụ sở chính: thì sẽ tiến hàng kê khai tại trụ sở chính

Hồ sơ thành lập chi nhánh hạch toán phụ thuộc

+ Thông báo đăng ký hoạt động Chi nhánh ( Trong thông báo đăng ký lựa chọn hình thức hạch toán phụ thuộc);

+ Quyết định và bản sao hợp lệ biên bản họp của Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên về việc thành lập chi nhánh;

+ Bản sao hợp lệ quyết định bổ nhiệm người đứng đầu chi nhánh;

+ Bản sao hợp lệ một trong các giấy tờ chứng thực cá nhân ( Chứng minh nhân dân, căn cước công dân, hộ chiếu) còn hiệu lực của người đứng đầu chi nhánh;

+ Bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và bản sao Điều lệ công ty trong trường hợp trụ sở Chi nhánh được lập khác tỉnh, thành phố với nơi đặt trụ sở chính của doanh nghiệp;

+ Đối với chi nhánh kinh doanh các ngành, nghề yêu cầu chứng chỉ hành nghề phải có thêm bản sao hợp lệ chứng chỉ hành nghề;

+ Văn bản ủy quyền cho cá nhân/ tổ chức khác tiến hành thủ tục.

Hồ sơ nộp tại Phòng đăng ký kinh doanh cấp tỉnh/thành phố nơi đặt chi nhánh

Chi nhánh được cấp mã số thuế và sử dụng con dấu riêng.

Trình tự, thủ tục thành lập chi nhánh hạch toán độc lập theo pháp luật doanh nghiệp.

Thủ tục để thành lập chi nhánh hạch toán một cách độc lập cần tuân thủ theo quy định Luật doanh nghiệp 2020 và các văn bản pháp luật liên quan hướng dẫn thi hành. Doanh nghiệp cần chú ý tới quy định về chi nhánh hạch toán độc lập như sau:

– Sau khi chuẩn bị 01 bộ hồ sơ, doanh nghiệp nộp hồ sơ trực tiếp hoặc nộp qua mạng đến Sở kế hoạch và đầu tư nơi chi nhánh đặt trụ sở.

– Sở kế hoạch và đầu tư tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ trong 03 ngày làm việc. Nếu hồ sơ không hợp lệ, Sở sẽ ra thông báo để yêu cầu doanh nghiệp chỉnh sửa, bổ sung hồ sơ. Nếu hồ sơ hợp lệ, Sở sẽ ra thông báo hợp lệ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh.

– Sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp thực hiện kê khai và nộp thuế môn bài tại Chi cục thuế nơi chi nhánh có trụ sở.

Tùy thuộc vào loại hình công ty cổ phần hay công ty trách nhiệm hữu hạn mà thủ tục để thành lập thêm chi nhánh hạch toán độc lập có sự khác biệt về hồ sơ, giấy tờ.

Cụ thể, để thành lập một chi nhánh hạch toán độc lập cần có:

  • Thông báo thành lập chi nhánh;
  • Bản sao biên bản họp hội đồng quản trị;
  • Quyết định của công ty cổ phần về việc thành lập chi nhánh;
  • Quyết định của công ty về việc bổ nhiệm người đứng đầu chi nhánh;
  • Giấy ủy quyền cho người thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh;
  • Bản sao giấy tờ chứng thực cá nhân của người đứng đầu chi nhánh và người được ủy quyền.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi về vẫn đề thắc của khách hàng. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại số: 1900 6162 để được giải đáp.

Rất mong nhận được sự hợp tác!

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật Doanh nghiệp - Công ty luật Minh Khuê