1. Trách nhiệm của người bố đối với con ngoài giá thú có yếu tố nước ngoài?
Kính chào Luật Minh Khuê, Tôi có một vấn đề mong các luật sư giải đáp: Tôi và anh A (là 1 việt kiều Mỹ) sống với nhau đã có con. Chúng tôi có tổ chức đám cưới nhưng không có giấy đang ký kết hôn. Từ lúc mang thai cho tới 4 tháng khi chưa con sinh ra anh A còn trợ cấp nuôi con, sau đó không trợ cấp và không thừa nhận đứa con gái hiện giờ đã gần 3 tuổi. Vậy cho tôi hỏi:
1. Trường hợp này làm thế nào để anh A có trách nhiệm với đứa bé? Và tôi cần phải làm những thủ tục gì?
2. Đứa bé là con của anh A phải có quốc tịch Mỹ?
Hiện giờ tôi còn giữ được bằng chứng là hình cưới, giấy xác nhận độc thân, địa chỉ nơi ở của Anh A, giấy phép lái xe quốc tế mà anh A đã để lại, số điện thoại của Anh A.
Tôi xin chân thành cảm ơn!!
Người gửi: V.T.M. Hạnh
Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua điện thoại gọi: 1900.6162
Trả lời:
Vấn đề bạn đang vướng mắc chúng tôi xin được tư vấn như sau:
1. Trường hợp này làm thế nào để anh A có trách nhiệm với đứa bé ? Và tôi cần phải làm những thủ tục gì?
Điều 88 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định:
“Điều 88. Xác định cha, mẹ
1. Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng.
Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân.
Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.
2. Trong trường hợp cha, mẹ không thừa nhận con thì phải có chứng cứ và phải được Tòa án xác định.”
Theo thông tin bạn đưa ra thì hai bạn chung sống với nhau như vợ chồng nhưng lại không đăng kí kết hôn theo quy định của pháp luật. Vì vậy, căn cứ theo quy định trên thì con bạn sinh ra sẽ thuộc trường hợp: “Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng.” Nhưng hiện nay, anh A lại không thừa nhận con giữa hai người nên muốn anh A có trách nhiệm với đứa bé, bạn cần làm thủ tục khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp tỉnh/thành phố nơi anh A đang cư trú hoặc làm việc (do có yếu tố nước ngoài) để yêu cầu Tòa án giải quyết việc xác nhận cha, mẹ con sau đó bạn yêu cầu anh A cấp dưỡng cho con.
Bạn sẽ viết đơn kiện theo quy định tại Điều 23 Bộ luật tố tụng dân sự 92/2015/QH13 như sau:
1. Cá nhân, cơ quan, tổ chức khởi kiện phải làm đơn khởi kiện.
2. Đơn khởi kiện phải có các nội dung chính sau đây:
a) Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;
b) Tên Tòa án nhận đơn khởi kiện;
c) Tên, địa chỉ của người khởi kiện;
d) Tên, địa chỉ của người có quyền và lợi ích được bảo vệ, nếu có;
đ) Tên, địa chỉ của người bị kiện;
e) Tên, địa chỉ của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, nếu có;
g) Những vấn đề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết đối với bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;
h) Họ, tên, địa chỉ của người làm chứng, nếu có.
3. Người khởi kiện là cá nhân phải ký tên hoặc điểm chỉ; người khởi kiện là cơ quan, tổ chức thì đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó phải ký tên và đóng dấu vào phần cuối đơn; trường hợp khởi kiện để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự thì đơn khởi kiện do người đại diện theo pháp luật của những người này ký tên hoặc điểm chỉ. Kèm theo đơn khởi kiện phải có các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu của người khởi kiện là có căn cứ và hợp pháp.
Trường hợp người khởi kiện không biết chữ, không nhìn được, không thể tự mình ký tên hoặc điểm chỉ thì phải có người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận trước mặt người khởi kiện và người làm chứng.””
Bạn có thể tham khảo mẫu đơn của công ty chúng tôi: Mẫu đơn khởi kiện án dân sự, hôn nhân gia đình
Bạn cần chuẩn bị các giấy tờ chứng minh cho yêu cầu của mình gửi kèm theo đơn kiện, cụ thể:
*Các tài liệu, chứng cứ đi kèm gồm:
-Chứng minh thư nhân dân( bản sao có công chứng)
-Sổ hộ khẩu ( bản sao có công chứng)
-Giấy khai sinh của con( bản sao có công chứng)
-Các tài liệu có giá trị chứng minh khác như: ảnh chụp,giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống..
2. Đứa bé là con của anh A phải có quốc tịch Mỹ?
Luật quốc tịch Việt Nam 2014quy định việc xác định quốc tịch cho con bạn được quy định như sau:
“Điều 16. Quốc tịch của trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam
1. Trẻ em sinh ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người không quốc tịch hoặc có mẹ là công dân Việt Nam còn cha không rõ là ai thì có quốc tịch Việt Nam.
2. Trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là công dân nước ngoài thì có quốc tịch Việt Nam, nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con. Trường hợp trẻ em được sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà cha mẹ không thỏa thuận được việc lựa chọn quốc tịch cho con thì trẻ em đó có quốc tịch Việt Nam.”
Như vậy, khi đăng kí khai sinh cho con hai bạn có thể thỏa thuận con mang quốc tịch Việt Nam hoặc Mỹ. Còn nếu hai bạn không thỏa thuận và con sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam thì con mang quốc tịch Việt Nam.
2. Đổi họ cho con ngoài giá thú thực hiện thế nào?
Em xin chào luật sư. Em có con ngoài giá thú và chưa đăng ki kết hôn trước em làm giấy khai sinh bỏ trống tên cha của bé. Nhưng sau này em có ra toà án ở nước Ba Lan xin công nhận cha-con vì có thử ADN , trước con em mang họ của em. Sau này toà án xử con phải mang cả họ bố ( tức là cả họ mẹ và bố gộp lại ). Nhưng người bố bị tước quyền về pháp lý không được thăm nom. Giờ em cần phải đổi lại hộ chiếu việt nam. Thì thưa luật sư em có cần phải làm các thủ tục cho con nhận cha và người bố phải có măt không ạ. Em rất mong nhận được hồi âm của luật sư ạ em xin chân thành cảm ơn. Và hiện tại em vẫn sống tại ba lan.
- Ngô Thị Bích Ngọc
Trả lời:
Trong trường hợp của bạn thì tòa án có thẩm quyền tại Ba Lan đã giải quyết và tuyên bố công nhận quan hệ cha con giữa con bạn và bố của cháu rồi. Vì vậy bạn chỉ cần mang bản án đó về Việt Nam để xin công nhận và cho thi hành bản án này tại Việt Nam. Cụ thể, Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định:
Điều 432. Thời hiệu yêu cầu công nhận và cho thi hành
1. Trong thời hạn 03 năm, kể từ ngày bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài có hiệu lực pháp luật, người được thi hành, người có quyền, lợi ích hợp pháp liên quan hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền gửi đơn đến Bộ Tư pháp Việt Nam theo quy định của điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước có Tòa án đã ra bản án, quyết định cùng là thành viên hoặc Tòa án Việt Nam có thẩm quyền quy định tại Bộ luật này để yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản án, quyết định dân sự đó.
2. Trường hợp người làm đơn chứng minh được vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan mà không thể gửi đơn đúng thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này thì thời gian có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan đó không tính vào thời hạn gửi đơn.
Điều 433. Đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành
1. Đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành phải có các nội dung chính sau đây:
a) Họ, tên, địa chỉ nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người được thi hành, người đại diện hợp pháp của người đó; nếu người được thi hành án là cơ quan, tổ chức thì phải ghi đầy đủ tên và địa chỉ trụ sở chính của cơ quan, tổ chức đó;
b) Họ, tên, địa chỉ nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người phải thi hành; nếu người phải thi hành là cơ quan, tổ chức thì ghi đầy đủ tên và địa chỉ trụ sở chính của cơ quan, tổ chức đó; trường hợp người phải thi hành là cá nhân không có nơi cư trú hoặc nơi làm việc tại Việt Nam, người phải thi hành là cơ quan, tổ chức không có trụ sở chính tại Việt Nam thì trong đơn yêu cầu phải ghi rõ địa chỉ nơi có tài sản và các loại tài sản liên quan đến việc thi hành bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài tại Việt Nam;
c) Yêu cầu của người được thi hành; trường hợp bản án, quyết định của Tòa án nước ngoài đã được thi hành một phần thì người được thi hành phải ghi rõ phần đã được thi hành và phần còn lại có yêu cầu công nhận và cho thi hành tiếp tại Việt Nam.
2. Đơn yêu cầu bằng tiếng nước ngoài phải được gửi kèm theo bản dịch ra tiếng Việt, được công chứng, chứng thực hợp pháp.
Điều 434. Giấy tờ, tài liệu gửi kèm theo đơn yêu cầu
1. Gửi kèm theo đơn yêu cầu là giấy tờ, tài liệu được quy định tại điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước có Tòa án đã ra bản án, quyết định cùng là thành viên. Trường hợp Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và nước có Tòa án đã ra bản án, quyết định chưa cùng là thành viên của điều ước quốc tế có quy định về vấn đề này thì kèm theo đơn yêu cầu phải có giấy tờ, tài liệu sau đây:
a) Bản chính hoặc bản sao có chứng thực bản án, quyết định do Tòa án nước ngoài cấp;
b) Văn bản của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài xác nhận bản án, quyết định đó có hiệu lực pháp luật, chưa hết thời hiệu thi hành và cần được thi hành tại Việt Nam, trừ trường hợp trong bản án, quyết định đó đã thể hiện rõ những nội dung này;
c) Văn bản của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài xác nhận kết quả tống đạt hợp lệ bản án, quyết định đó cho người phải thi hành;
d) Văn bản của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài xác nhận người phải thi hành hoặc người đại diện hợp pháp của người đó đã được triệu tập hợp lệ trong trường hợp Tòa án nước ngoài ra bản án vắng mặt họ.
2. Giấy tờ, tài liệu kèm theo đơn yêu cầu bằng tiếng nước ngoài phải được gửi kèm theo bản dịch ra tiếng Việt, được công chứng, chứng thực hợp pháp.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tên người bố sẽ được đính chính vào giấy khai sinh của con.Việc có đổi họ, tên cho con hay không sẽ do bạn và bố cháu bé thỏa thuận.
3. Con có được mang họ cha khi sinh con ngoài giá thú?
Xin hỏi luật sư, Tôi và anh K yêu nhau đã được 4 năm nhưng anh là người đã có gia đình, 1 vợ và 2 con. Nay tôi muốn làm đơn xin sinh con ngoài dã thú với anh K liệu tôi có vi phạm luật hôn nhân gia đình không? Con tôi sinh ra có được mang họ cha hay không? Nếu được thì thủ tục làm thế nào? Cảm ơn!
Tư vấn thủ tục đăng ký khai sinh cho con ngoài giá thú, gọi:1900.6162
Trả lời:
Vậy vào thời điểm đăng ký khai sinh, anh K thực hiện thủ tục nhận con thì con bạn có thể mang họ anh K. Bạn cần phải làm thủ tục đăng ký nhận cha con kết hợp với việc đăng ký khai sinh thì mới đạt được mong muốn của mình, cụ thể:
Điều 25 Luật hộ tịch năm 2014 quy định:
1. Người yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con nộp tờ khai theo mẫu quy định và chứng cứ chứng minh quan hệ cha con hoặc mẹ con cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Khi đăng ký nhận cha, mẹ, con các bên phải có mặt.
2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc nhận cha, mẹ, con là đúng và không có tranh chấp, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người đăng ký nhận cha, mẹ, con ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 05 ngày làm việc.
Theo căn cứ trên thì thủ tục nhận cha, con như sau:
- Thẩm quyền: Uỷ ban nhân dân cấp xã
- Hồ sơ:
- Tờ khai theo quy định;
- Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con;
- Thời gian giải quyết: 3 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, trong trường hợp cần xác minh thì thời hạn được kéo dài không quá 5 ngày làm việc.
Về việc chứng cứ chứng minh quan hệ cha con bao gồm những gì thì được quy định tại điều 11, Thông tư số 15/2015/TT-BTP:
Điều 11. Chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con
Chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con theo quy định tại khoản 1 Điều 25 và khoản 1 Điều 44 của Luật hộ tịch gồm một trong các giấy tờ, tài liệu sau đây:
1. Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
2. Trường hợp không có văn bản quy định tại khoản 1 Điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
Cơ quan đăng ký hộ tịch có trách nhiệm giải thích rõ trách nhiệm, hệ quả pháp lý của việc cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.
Cơ quan đăng ký hộ tịch từ chối giải quyết theo quy định tại Điều 5 của Thông tư này hoặc hủy bỏ kết quả đăng ký hộ tịch, nếu có cơ sở xác định nội dung cam đoan, làm chứng không đúng sự thật.
4. Có được rút lại họ của con ngoài giá thú không?
Kính chào Luật sư! Tôi có một số thắc mắc muốn nhờ luật sư tư vấn giúp tôi như sau: Tôi có một đứa con ngoài giá thú và khi làm giấy khai sinh tôi có nhận là cha cháu bé và cháu mang họ của tôi. Nay vì lý do tế nhị nên tôi muốn rút lại họ của cháu bé cũng như tên của tôi trên giấy khai sinh của cháu. Xin luật sư tư vấn giúp tôi thủ tục phải tiến hành như thế nào?
Tôi xin chân thành cảm ơn! Người gửi: L.H
Trả lời:
Quan hệ cha con là quan hệ không thể chuyển giao, từ chối... theo quy định của pháp luật Việt Nam, vì vậy nếu anh không muốn tên mình có trên giấy khai sinh của cháu thì anh phải chứng minh thủ tục nhận cha con tại UBND xã là sai quy trình, hoặc anh không ohair bố về mặt sinh học của cháu.
Như vậy, khi anh gửi đơn ra Tòa án nhân dân, sẽ có hai trường hợp xảy ra:
- Trường hợp 1: Anh là cha của đứa bé đó thì anh sẽ không thể xóa tên mình khỏi giấy khai sinh của con được, vì quan hệ cha con đã được xác lập và không có gì sai sót.
- Trường hợp 2: Nếu anh không phải là cha của đứa bé đó, theo quyết định của Tòa án thì anh có thể đến Ủy ban nhân dân cấp xã (con dưới 14 tuổi) hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện (con từ đủ 14 tuổi trở lên) nơi đăng ký khai sinh cho con trước đây nộp hồ sơ thay đổi, cải chính hộ tịch kèm theo quyết định của Tòa án, sau đó cán bộ hộ tịch sẽ thực hiện thủ tục cải chính hộ tịch cho con anh.
5. Thay đổi con ngoài giá thú có trở thành con trong giá thú?
Như trường hợp người yêu của tôi là người Thái Bình còn vợ anh ấy là người Thanh Hoá nhưng chị ấy chưa chuyển khẩu từ Thanh Hóa về Thái Bình thì chồng tôi phải nộp đơn xin ly hôn ở đâu thưa luật sư?. Nếu chồng và tôi đăng kí kết hôn và trong giấy khai sinh của cháu hai chúng tôi là cha mẹ đẻ thì cũng không thể thay đổi từ con ngoài giá thú thành con giá thú được đúng không ạ? Mong luật sư tư vấn rõ trường hợp này giúp. Chân thành cảm ơn
Trả lời:
Thứ nhất, việc nộp đơn ly hôn Theo điểm a khoản 1 điều 33 Bộ luật tố tụng dân sự và Văn bản hợp nhất Bộ luật tố tụng dân sự quy định: “Thẩm quyền xét xử về hôn nhân ( không có yếu tố nước ngoài) thuộc TAND cấp quận/ huyện nơi bị đơn đang cư trú, làm việc cuối cùng”
Nên trong trường hợp này người chồng có thể gửi đơn xin ly hôn đến Tòa án nơi mà người vợ đang cư trú,làm việc.Vì bạn không nói rõ người vợ làm đang cư trú làm việc ở đâu nên chúng tôi không thể xác định được cụ thể người chồng sẽ nộp đơn yêu cầu giải quyết ly hôn ở Tòa án nào. Nếu người vợ vẫn đang cư trú, làm việc ở Thái Bình thì tòa án nhân dân huyện ở Thái Bình nơi người vợ cư trú cũng có thẩm quyền giải quyết. Hoặc nếu người vợ trở về Thanh Hóa cư trú thì tòa án ở Thanh Hóa sẽ có thẩm quyền giải quyết.Hoặc người vợ đang làm việc ở bất kỳ tỉnh thành nào thì người chồng đều có thể gửi đơn đến tỉnh thành đó để yêu cầu giải quyết ly hôn.
Thứ hai, về việc bạn hỏi con ngoài giá thú của hai người có thể trở thành con trong giá thú không thì theo Điều 25 Luật cư trú 2006 sửa đổi bổ sung 2013
Điều 25 Luật Cư trú 2006, sửa đổi bổ sung năm 2013 có quy định về Sổ hộ khẩu cấp cho hộ gia đình như sau:
“1. Sổ hộ khẩu được cấp cho từng hộ gia đình. Mỗi hộ gia đình cử một người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ làm chủ hộ để thực hiện và hướng dẫn các thành viên trong hộ thực hiện quy định về đăng ký, quản lý cư trú. Trường hợp không có người từ đủ mười tám tuổi trở lên hoặc có người từ đủ 18 tuổi trở lên nhưng bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự thì được cử một người trong hộ làm chủ hộ.
Những người ở chung một chỗ ở hợp pháp và có quan hệ gia đình là ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con và anh, chị, em ruột, cháu ruột thì có thể được cấp chung một sổ hộ khẩu.
2. Nhiều hộ gia đình ở chung một chỗ ở hợp pháp thì mỗi hộ gia đình được cấp một sổ hộ khẩu.
3. Người không thuộc trường hợp quy định tại đoạn 2 khoản 1 Điều này nếu có đủ điều kiện quy định tại Điều 19 và Điều 20 của Luật này và được chủ hộ đồng ý cho nhập vào sổ hộ khẩu cấp cho hộ gia đình thì được nhập chung vào sổ hộ khẩu đó”
Như vậy căn cứ theo Khoản 1 Điều 25 thì khi hai bạn đăng ký kết hôn thì thì sổ hộ khẩu của gia đình nhà bạn chắc chắn sẽ có tên của con của hai bạn và con từ ngoài giá thú trước đây sẽ có tên trong sổ hộ khẩu gia đình. Việc thay đổi còn ngoài giá thú thành con trong giá thú thì người yêu của bạn có thể thực hiện thủ tục nhận con riêng của bạn là con nuôi. .
Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với bộ phận luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài 24/7 gọi số: 1900.6162 hoặc gửi qua email: Tư vấn pháp luật hôn nhân gia đình miễn phí qua Email để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Minh Khuê. Rất mong nhận được sự hợp tác! Trân trọng./.