Điều kiện để được ưu đãi thuế đối với dự án đầu tư mở rộng là gì?

1. Dự án đầu tư mở rộng là gì? 

Theo Luật đầu tư số 61/2020/QH14 ngày 17 tháng 6 năm 2020, Khoản 5 Điều 3 quy định về dự án đầu tư mở rộng như sau:

"Dự án đầu tư mở rộng được hiểu là dự án đầu tư nhằm phát triển dự án đầu tư đang hoạt động, thông qua việc mở rộng quy mô, tăng cường công suất, đổi mới công nghệ, giảm ô nhiễm hoặc cải thiện môi trường."

Trong Khoản 3 Điều 15 của Luật đầu tư 2020, quy định về đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư, ta có:

"Ưu đãi đầu tư được áp dụng cho cả dự án đầu tư mới và dự án đầu tư mở rộng."

Do đó, dự án đầu tư mở rộng được coi là một trong những đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư. Thông thường, các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài, quan tâm đến các chính sách ưu đãi đầu tư liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu và thuế sử dụng đất.

2. Ưu đãi thuế là gì?

Ưu đãi thuế là một khía cạnh quan trọng của hệ thống thuế trong một quốc gia, được thiết kế để khuyến khích hoặc thúc đẩy một hoạt động kinh tế cụ thể bằng cách giảm lượng thuế phải trả của các công ty hoạt động trong quốc gia đó.

Ưu đãi thuế có thể mang lại cả tác động tích cực và tiêu cực đối với nền kinh tế. Trong số các lợi ích tích cực, khi được thiết kế và thực hiện đúng cách, ưu đãi thuế có thể thu hút đầu tư vào quốc gia đó. Ngoài ra, ưu đãi thuế còn có thể tạo ra các lợi ích khác như tăng cơ hội việc làm, khuyến khích luân chuyển vốn, thúc đẩy nghiên cứu và phát triển công nghệ, cũng như cải thiện tình hình phát triển kinh tế ở các khu vực kém phát triển. Mặc dù tác động chính xác của ưu đãi thuế khó có thể đo lường, nhưng nếu được áp dụng đúng cách, chúng có thể góp phần nâng cao phúc lợi kinh tế tổng thể thông qua tăng trưởng kinh tế và thu thuế cho chính phủ (sau khi kết thúc thời gian ưu đãi/thuế miễn).

Tuy nhiên, ưu đãi thuế cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với điều kiện tài chính của chính phủ. Trong số các tác động tiêu cực khác nhau, nếu không được thiết kế và thực hiện đúng cách, ưu đãi thuế có thể gây mất cân đối nguồn lực tài chính của chính phủ. Một chi phí điển hình của ưu đãi thuế là mất đi doanh thu thuế mà chính phủ sẽ thu được nếu không có ưu đãi. Chi phí thứ hai liên quan đến việc ưu đãi thuế dẫn đến sự tập trung đầu tư quá mức vào một lĩnh vực kinh tế cụ thể, đồng thời đầu tư ít hơn vào các lĩnh vực khác. Chi phí doanh thu liên quan đến việc thực hiện và giám sát việc cấp ưu đãi thuế và đảm bảo rằng những người nhận ưu đãi đáng được hưởng nó. Vì vậy, càng cao và phức tạp hơn ưu đãi thuế, càng cao chi phí tuân thủ do số lượng cá nhân và doanh nghiệp cố gắng tận dụng ưu đãi thuế này. Chi phí cuối cùng tương tự như chi phí thứ ba, liên quan đến việc sử dụng ưu đãi thuế một cách lạm dụng. Tham nhũng có thể xảy ra khi không có hướng dẫn rõ ràng hoặc quy định tối thiểu về việc áp dụng ưu đãi thuế.

Một nghiên cứu về ưu đãi thuế tại Hoa Kỳ vào năm 2020 đã chỉ ra rằng "các bang đã chi từ 5 đến 216 USD trên mỗi người dân cho các ưu đãi thuế dành cho doanh nghiệp." Mặc dù có một số bằng chứng cho thấy điều này có thể dẫn đến tăng cơ hội việc làm trực tiếp, nhưng không có bằng chứng rõ ràng cho rằng các khuyến khích thuế này làm tăng tăng trưởng kinh tế. Các biện pháp khuyến khích thuế chỉ dành riêng cho các công ty thường được xem là không hiệu quả, tốn kém kinh tế.

3. Điều kiện để được ưu đãi thuế đối với dự án đầu tư mở rộng 

Công ty của ông Nguyễn Phú Sỹ (Hà Nội), một doanh nghiệp FDI, đã thực hiện dự án đầu tư tại Khu Công nghệ cao từ năm 2005. Dự án này được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thuế 10% trong suốt thời gian dự án, như được ghi nhận trong các giấy chứng nhận đầu tư cấp năm 2005 và 2011, theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Quyết định số 53/2004/QĐ-TTg.

Trong quá trình thực hiện dự án, công ty ông Sỹ đã tuân thủ đúng các nội dung theo giấy chứng nhận đầu tư. Hiện nay, công ty ông đang có kế hoạch mở rộng dự án đầu tư hiện tại. Tuy nhiên, công ty không tìm thấy quy định của pháp luật hiện hành về việc áp dụng mức thuế suất 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án tại Khu Công nghệ cao, như đã nêu tại Khoản 1 Điều 3 Quyết định 53/2004/QĐ-TTg.

Ông Sỹ muốn biết, nếu mở rộng dự án đầu tư, liệu điều này có dẫn đến việc xem xét và điều chỉnh lại mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và thời gian hưởng ưu đãi theo quy định của pháp luật thuế hiện hành hay không? Hoặc dự án hiện tại vẫn tiếp tục được hưởng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% như đã được ghi nhận trong giấy chứng nhận đầu tư?

Trong trường hợp dự án hiện tại, công ty vẫn được hưởng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% cho thời gian còn lại của dự án. Vì vậy, đối với phần dự án mở rộng, ông Sỹ có thể lựa chọn áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% theo dự án hiện tại đang hoạt động hoặc phải áp dụng quy định về mức thuế suất và thời gian ưu đãi khác theo quy định của pháp luật hiện hành.

Trường hợp dự án đầu tư hiện tại và phần dự án đầu tư mở rộng đều được áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% cho thời gian còn lại của dự án. Tuy nhiên, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư sửa đổi chỉ ghi nhận chung là ưu đãi theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam. Do đó, cơ quan thuế có thể yêu cầu nhà đầu tư phải xuất trình các giấy tờ khác ngoài giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, hoặc thực hiện các thủ tục khác để được hưởng ưu đãi đầu tư về thuế.

Cục Thuế TP. Hà Nội xin trả lời vấn đề trên dựa trên căn cứ của Thông tư số 78/2014/TT-BTC ngày 18/6/2014 của Bộ Tài chính, hướng dẫn thi hành Nghị định số 218/2013/NĐ-CP ngày 26/12/2013 của Chính phủ, quy định và hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Theo Khoản 1, Khoản 2 Điều 18 của Thông tư trên, điều kiện áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là:

1. Các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ áp dụng cho doanh nghiệp tuân thủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo kê khai.
2. Trong thời gian đang được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp thực hiện nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp phải tính riêng thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (bao gồm mức thuế suất ưu đãi, mức miễn thuế, giảm thuế) và thu nhập từ hoạt động kinh doanh không được hưởng ưu đãi thuế để kê khai nộp thuế riêng.

Tại Điều 22, Thông tư quy định về thủ tục thực hiện ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, nói rằng:

"Doanh nghiệp tự xác định các điều kiện ưu đãi thuế, mức thuế suất ưu đãi, thời gian miễn thuế, giảm thuế, số lỗ được trừ (-) vào thu nhập tính thuế để tự kê khai và tự quyết toán thuế với cơ quan thuế".

Dựa trên các quy định trên, ông Sỹ có thể tự xác định các điều kiện ưu đãi thuế, mức thuế suất ưu đãi, thời gian miễn thuế, giảm thuế, và số lỗ được trừ vào thu nhập tính thuế để kê khai và tự quyết toán thuế với cơ quan thuế.

Căn cứ vào Khoản 4 Điều 10 của Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính, sửa đổi, bổ sung Điểm a Khoản 6 Điều 18 của Thông tư số 78/2014/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung tại Điều 5 Thông tư số 151/2014/TT-BTC), chúng ta có những quy định sau:

Đối với việc đầu tư mở rộng:

a) Doanh nghiệp có dự án đầu tư phát triển dự án đầu tư đang hoạt động như mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao công suất, đổi mới công nghệ sản xuất (gọi chung là dự án đầu tư mở rộng) thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của Nghị định số 218/2013/NĐ-CP (bao gồm cả khu kinh tế, khu công nghệ cao, khu công nghiệp trừ khu công nghiệp nằm trên địa bàn các quận nội thành của đô thị loại đặc biệt, đô thị loại I trực thuộc trung ương và khu công nghiệp nằm trên địa bàn các đô thị loại I trực thuộc tỉnh) có thể lựa chọn hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo dự án đang hoạt động cho thời gian còn lại (bao gồm mức thuế suất, thời gian miễn giảm nếu có) hoặc áp dụng thời gian miễn thuế, giảm thuế đối với phần thu nhập tăng thêm do đầu tư mở rộng mang lại (không được hưởng mức thuế suất ưu đãi) tương đương với thời gian miễn thuế, giảm thuế áp dụng đối với dự án đầu tư mới trên cùng địa bàn hoặc lĩnh vực ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp chọn hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo dự án đang hoạt động cho thời gian còn lại, dự án đầu tư mở rộng đó phải thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của Nghị định số 218/2013/NĐ-CP và thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn tương đồng với dự án đang hoạt động.

Dựa trên quy định tại Khoản 4 Điều 10 của Thông tư số 96/2015/TT-BTC ngày 22/6/2015 của Bộ Tài chính, về các tiêu chí đối với dự án đầu tư mở rộng, ta có các điều khoản sau đây:

• Đối với dự án đầu tư mở rộng, nếu nguyên giá tài sản cố định tăng thêm từ 20 tỷ đồng trở lên đối với dự án thuộc lĩnh vực hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của Nghị định số 218/2013/NĐ-CP, hoặc từ 10 tỷ đồng trở lên đối với các dự án đầu tư mở rộng thực hiện tại các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn theo quy định của Nghị định số 218/2013/NĐ-CP.
• Tỷ trọng nguyên giá tài sản cố định tăng thêm ít nhất 20% so với tổng nguyên giá tài sản cố định trước khi đầu tư.
• Công suất thiết kế tăng thêm ít nhất 20% so với công suất thiết kế ban đầu theo luận chứng kinh tế kỹ thuật.

... Trường hợp công ty đang hoạt động có đầu tư nâng cấp, thay thế, đổi mới công nghệ của dự án đang hoạt động thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn ưu đãi thuế theo quy định của Nghị định số 218/2013/NĐ-CP mà không đáp ứng một trong các tiêu chí quy định tại điểm này, thì ưu đãi thuế được thực hiện theo dự án đang hoạt động cho thời gian còn lại (nếu có).

Căn cứ vào các quy định trên, trong trường hợp công ty của ông có dự án đầu tư mở rộng đáp ứng một trong các tiêu chí quy định tại Khoản 4 Điều 10 Thông tư số 96/2015/TT-BTC, công ty sẽ được lựa chọn hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo dự án đang hoạt động cho thời gian còn lại (bao gồm mức thuế suất, thời gian miễn giảm nếu có) hoặc được áp dụng thời gian miễn thuế, giảm thuế đối với phần thu nhập tăng thêm do đầu tư mở rộng mang lại (không được hưởng mức thuế suất ưu đãi) tương đương với thời gian miễn thuế, giảm thuế áp dụng đối với dự án đầu tư mới trên cùng địa bàn hoặc lĩnh vực ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp.

Trong trường hợp công ty chọn hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo dự án đang hoạt động cho thời gian còn lại, dự án đầu tư mở rộng phải thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của Nghị định số 218/2013/NĐ-CP và cũng thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn tương đồng với dự án đang hoạt động.

Các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ áp dụng cho doanh nghiệp tuân thủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo kê khai. Công ty tự xác định các điều kiện ưu đãi thuế, mức thuế suất ưu đãi, thời gian miễn thuế, giảm thuế, và số lỗ được trừ (-) vào thu nhập tính thuế để tự kê khai và tự quyết toán thuế với cơ quan thuế.

Chúng tôi đề nghị công ty xem xét tình hình thực tế tại đơn vị và so sánh với các quy định tại văn bản pháp luật nêu trên để thực hiện đúng quy định.

Trong quá trình thực hiện chính sách thuế, nếu công ty gặp khó khăn, chúng tôi khuyến nghị công ty tham khảo các văn bản hướng dẫn của Cục Thuế TP. Hà Nội hoặc liên hệ trực tiếp với cơ quan quản lý thuế để được hướng dẫn.

Công ty Luật Minh Khuê xin gửi đến quý khách hàng những thông tin tư vấn quan trọng và hữu ích về lĩnh vực pháp lý. Chúng tôi cam kết đem đến sự hỗ trợ chất lượng cao và đáp ứng mọi nhu cầu của quý khách hàng trong việc giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh.

Nếu quý khách hàng đang gặp phải bất kỳ khó khăn hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, chúng tôi luôn sẵn lòng lắng nghe và hỗ trợ. Quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi thông qua Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến, với số hotline 19006162. Đội ngũ chuyên gia pháp lý của chúng tôi sẽ sẵn sàng đáp ứng và giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác.

Ngoài ra, quý khách hàng cũng có thể gửi yêu cầu chi tiết qua email đến địa chỉ lienhe@luatminhkhue.vn. Chúng tôi sẽ chăm chỉ xem xét mọi yêu cầu và cung cấp giải pháp phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể. Cảm ơn quý khách hàng vì sự hợp tác và tin tưởng dành cho công ty Luật Minh Khuê. Chúng tôi sẵn sàng đồng hành và đem đến giải pháp pháp lý tốt nhất để bảo vệ quyền lợi và lợi ích của quý khách hàng.