Doanh nghiệp nhập khẩu hóa chất axit acrylic có cần phải khai báo?

1. Trách nhiệm khai báo nhập khẩu hóa chất của tổ chức, cá nhân

1.1. Hóa chất là gì? Vì sao nhập khẩu hóa chất cần khai báo

- Hóa chất là đơn chất, hợp chất, hỗn hợp chất được con người khái thác hoặc tạo ra từ nguồn nguyên liệu tự nhiên, nguyên liệu nhân tạo. (Theo khoản 1 Điều 4 - Luật hóa chất 2007)

Theo đó, hóa chất được tạo ra từ nguồn nguyên liệu từ cả tự nhiên lẫn nhân tạo, tồn tại dưới dạng đơn chất, hợp chất hay hỗn hợp chất; ở mỗi dạng lại có rất nhiều loại hóa chất khác nhau có đặc tính và tính chất riêng biệt. Hóa chất còn là một thành phần quan trọng không thể thiếu trong tất cả các ngành sản xuất công nghiệp.

- Chúng giúp giải quyết rất nhiều vấn đề trong xã hội từ phát triển nông nghiệp (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,...) đến cung cấp nguồn nhiên liệu (xăng, dầu,...) giúp vận hành máy móc; hay cả vai trò trong y tế, dược phẩm (điều chế các loại thuốc,...) và gần nhất là hiện hữu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của chúng ta (mỹ phẩm, hóa chất làm sạch,....).

Tuy nhiên, việc mang đến nhiều lợi ích như vậy cũng mang theo những tiềm ẩn rủi ro không ít. Có những loại hóa chất nguy hiểm là hóa chất có đặc tính nguy hiểm nếu không được sửu dụng và bảo quản đúng cách sẽ dẫn đến những hậu quả nguy hiểm khó lường cho xã hội. 

- Do đóng vai trò quan trọng như vậy nên việc hoạt động hóa chất cần được đảm bảo theo những nguyên tắc an toàn, kiểm soát chặt chẽ và có thông tin đầy đủ, chính xác. Việc nhập khẩu một chất phức tạp có nguy cơ gây nguy hiểm như hóa chất cần phải được kiểm soát chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn cho xã hội. Nên việc quy định rõ ràng việc khai báo nhập khẩu hóa chất và những loại hóa chất cần khai báo là điều cần thiết.

1.2. Trách nhiệm khai báo nhập khẩu hóa chất

Luật hóa chất năm 2007 có ghi nhận việc khai báo hóa chất tại Điều 43 như sau:

- Tổ chức, cá nhân nhập khẩu hóa chất phải khai báo hóa chất với Bộ công thương; 

- Tổ chức, cá nhân nhận sản xuất hóa chất phải khai báo hóa chất với cơ quan chuyên môn quản lý hoạt động hóa chất của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Như vậy, doanh nghiệp khi nhập khẩu hóa chất cần phải khai báo hóa chất với Bộ Công thương.

Nghị định số 113/2017/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật hóa chất có quy định chi tiết hơn về trách nhiệm khai báo:

- Khoản 1 Điều 27: Tổ chức, cá nhân nhập khẩu hóa chất phải khai báo có trách nhiệm thực hiện khai báo hóa chất nhập khẩu trước khi thông quan qua Cổng thông tin một cửa quốc gia 

=> Như vậy, tổ chức hay cá nhân thực hiện hoạt động nhập khẩu hóa chất mà loại hóa chất này nằm trong danh sách hóa chất phải khai báo thì phải thực hiện khai báo qua Cổng thông tin một cửa quốc gia trước khi thông quan. 

- Điểm b Khoản 4 Điều 27 được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 82/2022/NĐ-CP có nhận định về giá trị pháp lý của chứng từ điện tử như sau: Thông tin phản hồi khai báo hóa chất nhập khẩu có giá trị pháp lý để làm thủ tục thông quan.

=> Điều này có nghĩa rằng việc khai báo hóa chất khi nhập khẩu hóa chất (có trong danh mục hóa chất phải khai báo) là trách nhiệm của tổ chức/cá nhân nhập khẩu loại hóa chất đó. Điều này là bắt buộc và là cơ sở để cá nhân/tổ chức có thể làm thủ tục thông quan cho hóa chất nhập khẩu của mình.

2. Những loại hóa chất cần khai báo. Nhập khẩu hóa chất axit acrylic có cần phải khai báo?

- Điều 25 - Nghị định 113/2017/NĐ-CP quy định về hóa chất cần khai báo, theo đó:

+ Các hóa chất thuộc danh mục hóa chất phải khai báo được ban hành tại Phụ lục V kèm theo nghị định 

+ Hóa chất phải khai báo bao gồm: các chất thuộc Danh mục hóa chất phải khai báo và các hỗn hợp chứa các chất thuộc Danh mục hóa chất phải khai báo được phân loại là hóa chất nguy hiểm trừ trường hợp được miễn trừ theo quy định tại Điều 28 - Nghị định 113/2017/NĐ-CP.

Như vậy, những hóa chất nằm trong danh mục hóa chất phải khai báo và những hỗn hợp có chứa các chất trong danh mục hóa chất phải khai báo được phân loại vào hóa chất nguy hiểm thuộc đối tượng phải khai báo khi nhập khẩu. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp được miễn trừ khai báo được pháp luật quy định cụ thể.

Theo đó, những trường hợp được miễn trừ khai báo bao gồm:

- Hóa chất được sản xuất, nhập khẩu phục vụ an ninh, quốc phòng, ứng phó các sự cố thiên tai, dịch bệnh khẩn cấp.

- Hóa chất là tiền chất ma túy, tiền chất thuốc nổ, vật liệu nổ công nghiệp và hóa chất bảng đã được cấp phép sản xuất, nhập khẩu.

- Hóa chất nhập khẩu dưới 10kg/một lần nhập khẩu. (Không áp dụng với hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp)

- Hóa chất là nguyên liệu sản xuất thuốc đã có Giấy chứng nhận đăng ký lưu hành thuốc tại Việt Nam, nguyên liệu sản xuất thuốc là dược chất để sản xuất theo hồ sơ đăng ký thuốc đã có Giấy chứng nhận đăng ký lưu hành thuốc tại Việt Nam.

- Hóa chất là nguyên liệu sản xuất thuốc bảo vệ thực vật đã có Giấy chứng nhận đăng ký thuốc bảo vệ thực vật tại Việt Nam.

- Thành phần hóa chất trong hỗn hợp chất thuộc Danh mục hóa chất cần phải khai báo có hàm lượng trong hỗn hợp nhỏ hơn 0,1% (được bổ sung bởi Khoản 15 Điều 1 Nghị định 82/2022/NĐ-CP)

Như vậy, có tất cả 6 trường hợp được miễn trừ khai báo khi nhập khẩu dựa theo những điều kiện về mục đích sử dụng hóa chất, hóa chất là nguyên liệu sản xuất đã được cấp phép, khối lượng hóa chất nhập khẩu và thành phần hóa chất trong hỗn hợp với lượng nhỏ. Tùy vào những loại hóa chất sẽ được xem xét xem có thuộc danh mục hóa chất phải khai báo không, rồi sau đó có thuộc trường hợp được miễn trừ khai báo không.

+ Nếu hóa chất nhập khẩu không thuộc danh sách thì không phải khai báo

+ Nếu thuộc danh sách mà thuộc trường hợp miễn trừ thì không phải khai báo còn nếu không thuộc trường hợp miễn trừ thì phải khai báo. 

=> Theo đó, có thể xem xét việc doanh nghiệp nhập khẩu Axit acrylic có thuộc trường hợp phải khai báo hay không như sau:

Xét theo phụ lục V - Danh mục hóa chất phải khai báo:

- Axit acrylic có nằm trong danh sách này ở số thứ tự "64", có tên tiếng anh là "Acrylic acid" và công thức hóa học là "C₃H₄O₂". Như vậy, Axit acrylic là hóa chất phải khai báo; doanh nghiệp khi nhập khẩu hóa chất axit acrylic có thể phải khai báo hóa chất. 

Xét theo trường hợp miễn trừ tại Khoản 3 Điều 28 - Nghị định 113/2017/ND-CP thì:

- Nếu doanh nghiệp nhập khẩu dưới 10kg Axit acrylic trên một lần nhập khẩu thì sẽ không phải khai báo bởi theo Phụ lục II thì axit acrylic không phải là hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp.

=> Như vậy, Doanh nghiệp nhập khẩu Axit acrylic phải khai báo hóa chất nhập khẩu với Bộ công thương nếu nhập khẩu 10kg trở lên. Nếu dưới 10kg thì không phải khai báo.

3. Thủ tục khai báo hóa chất

Những doanh nghiệp nhập khẩu hóa chất phải khai báo thì khai báo theo hình thức trực tuyến theo hướng dẫn tại Điều 27 - Nghị định 113/2017/ND-CP và Điều 8 - Thông tư 32/2017/TT-BCT như sau:

Bước 1: Tạo tài khoản truy cập Cổng thông tin một cửa quốc gia:

- Tổ chức, cá nhân tạo tài khoản đăng nhập theo mẫu quy định trên Cổng thông tin một cửa quốc gia; bao gồm các thông tin và tệp đính kèm. 

- Trường hợp cần làm rõ hoặc xác nhận thông tin, cơ quan tiếp nhận khai báo sẽ yêu cầu tổ chức, cá nhân nộp các văn bản, chứng từ dạng bản in.

Bước 2: Sau khi có tài khoản thì đăng nhập và nhập các thông tin khai báo, bao gồm:

- Các thông tin khai báo theo mẫu quy định tại Phụ lục VI nghị định 13/2017/NĐ-CP trên Cổng thông tin một cửa quốc gia bao gồm các thông  tổ chức, cá nhân khai báo, các thông tin hóa chất nhập khẩu 

- Hóa đơn mua, bán hóa chất

- Phiếu an toàn hóa chất bằng tiếng Việt  

- Đối với mặt hàng phi thương mại không có hóa đơn mua, bán hóa chất thì tổ chức, cá nhân khai báo hóa chất có thể sử dụng giấy báo hàng về cảng thay cho hóa đơn thương mại.

Bước 3: Sau khi khai báo xong cần chờ phản hồi tự động từ Cổng thông tin một cửa quốc gia. Nếu khai báo thành công, thông tin phản hồi đó sẽ là bằng chứng xác nhận hoàn thành khai báo hóa chất; là cơ sở để tổ chức, cá nhân làm thủ tục thông quan.

Trường hợp phát sinh sự cố hệ thống, cá nhân/tổ chức không thể thực hiện khai báo qua Cổng thông tin một cửa quốc gia thì trong thời gian chờ khắc phục sự cố có thể thực hiện khai báo hóa chất nhập khẩu qua hệ thống dự phòng do Cơ quan tiếp nhận thông tin khai báo quy định.

Trên đây là những nội dung và thông tin mà chúng tôi thu thập được nhằm giải đáp thắc mắc về vấn đề doanh nghiệp nhập khẩu hóa chất Axit acrylic có cần khai báo và những trường hợp được miễn trừ khai báo. Nếu còn thắc mắc gì cần giải đáp, xin liên hệ với chúng tôi qua Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 19006162 hoặc qua email: lienhe@luatminhkhue.vn. Chúng tôi cam kết sẽ giải đáp mọi nhu cầu của quý khách hàng một cách nhanh chóng và chất lượng. 

Tham khảo: Hướng dẫn khai báo hóa chất nhập khẩu của doanh nghiệp thế nào?