Học sinh tiêu biểu là gì? Tiêu chí đánh giá Học sinh tiêu biểu là gì?

1. Học sinh tiêu biểu là gì? 

Hiện nay, trong pháp luật Việt Nam chưa có văn bản nào cụ thể quy định về khái niệm "Học sinh tiêu biểu". Tuy nhiên, có thể hiểu Học sinh tiêu biểu là danh hiệu được trao cho những học sinh xuất sắc và có đóng góp tích cực trong nhiều khía cạnh của cuộc sống học đường.

Học sinh tiêu biểu được xem là những người mẫu trong việc học tập, rèn luyện và xã hội hóa. Đây là những cá nhân được công nhận về thành tích học thuật, sự cống hiến và tinh thần trách nhiệm trong các hoạt động của trường, cũng như sự tích cực trong việc tham gia các hoạt động xã hội và những đóng góp tích cực vào cộng đồng.

Danh hiệu "Học sinh tiêu biểu" không chỉ là một tên gọi danh giá mà còn là động lực để các học sinh khác nỗ lực hơn trong học tập và hoạt động ngoại khóa. Đồng thời, việc công nhận và tôn vinh những học sinh xuất sắc cũng góp phần thúc đẩy tinh thần học tập và rèn luyện của toàn thể cộng đồng học đường.

2. Tiêu chí đánh giá Học sinh tiêu biểu là gì?

Theo quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 13 của Quy định đánh giá học sinh Tiểu học ban hành kèm theo Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT, về việc khen thưởng, các điểm sau được quy định:

- Khen thưởng cuối năm học:

+ Khen thưởng danh hiệu Học sinh Xuất sắc: Được trao cho những học sinh được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành xuất sắc. Đây là danh hiệu cao quý được Hiệu trưởng tặng để tôn vinh những học sinh có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện.

+ Khen thưởng danh hiệu Học sinh Tiêu biểu: Dành cho những học sinh hoàn thành tốt trong học tập và rèn luyện, được đánh giá kết quả giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt. Đồng thời, học sinh này cũng có thành tích xuất sắc về ít nhất một môn học hoặc có tiến bộ rõ rệt ít nhất một phẩm chất, năng lực. Đặc biệt, thành tích này được tập thể lớp công nhận, thể hiện sự đồng lòng và đánh giá cao từ cộng đồng học sinh.

- Khen thưởng đột xuất: Được trao cho những học sinh có thành tích đột xuất trong năm học. Đây là hình thức khen thưởng dành riêng cho những thành tích nổi bật, xuất sắc và không lường trước được của học sinh, góp phần tạo động lực và khích lệ cho các em phấn đấu hơn nữa trong học tập và rèn luyện.

Để đạt được danh hiệu học sinh tiêu biểu, học sinh tiểu học cần đáp ứng được cả ba điều kiện sau đây:

Thứ nhất: Được đánh giá kết quả giáo dục với mức hoàn thành tốt.

Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 9 của Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành kèm theo Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT, mức hoàn thành tốt được xác định như sau:

- Hoàn thành xuất sắc: Học sinh có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của các môn học đạt 9 điểm trở lên.

- Hoàn thành tốt: Học sinh chưa đạt mức Hoàn thành xuất sắc, nhưng có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; bài kiểm tra định kỳ cuối năm học của các môn học đạt 7 điểm trở lên.

Để đạt được kết quả giáo dục hoàn thành tốt, học sinh cần phải vượt qua một chuỗi tiêu chí khắt khe. Không chỉ là việc đạt được kết quả đánh giá cao trong các môn học và hoạt động giáo dục, mà còn là phải chứng minh sự xuất sắc qua điểm số trong bài kiểm tra cuối năm, đạt từ 7 điểm trở lên ở mỗi môn học. Điều quan trọng hơn, tất cả các phẩm chất và năng lực của học sinh cũng phải được đánh giá ở mức Tốt, từ sự tự chủ, trách nhiệm cho đến tinh thần hợp tác và sự cầu tiến. Chỉ khi đạt được tất cả những yếu tố này, học sinh mới có thể tiêu biểu được và nhận được sự công nhận từ cộng đồng học đường.

Thứ hai, để đạt được danh hiệu Học sinh tiêu biểu, học sinh cần phải có thành tích xuất sắc ở ít nhất một môn học hoặc có tiến bộ rõ rệt trong ít nhất một phẩm chất, năng lực.

Đối với việc đạt thành tích xuất sắc ở môn học, học sinh phải đạt điểm 9 trở lên trong bài kiểm tra định kỳ cuối năm học ở một trong các môn như Tiếng Việt, Toán, Ngoại ngữ và các môn khác.

Nếu học sinh không đạt được thành tích xuất sắc trong ít nhất một môn học, nhưng có sự tiến bộ rõ rệt ở ít nhất một phẩm chất, năng lực, giáo viên chủ nhiệm vẫn sẽ ghi nhận và xem xét đánh giá danh hiệu Học sinh tiêu biểu. Điều này nhấn mạnh rằng việc tiến bộ không chỉ liên quan đến kết quả học tập mà còn đánh giá các phẩm chất, năng lực khác như trách nhiệm, sự tự chủ, tinh thần học hỏi và sự sáng tạo.

Thứ ba, Để được công nhận là Học sinh tiêu biểu, không chỉ cần đạt được các tiêu chí về thành tích học tập và rèn luyện, mà còn phải được tập thể lớp công nhận. Tiêu chí này không chỉ đảm bảo sự công bằng và khách quan trong quá trình đánh giá và khen thưởng, mà còn nhấn mạnh vào sự đồng thuận và công nhận từ cộng đồng học đường.

Sự công nhận từ tập thể lớp đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tính cách, phẩm chất và đóng góp của học sinh đối với lớp học. Điều này không chỉ là một phản ánh về sự tương tác và tinh thần đoàn kết trong lớp, mà còn là một biểu hiện của sự đánh giá chung về sự xuất sắc và đáng khen ngợi của học sinh đó từ phía bạn bè và đồng môn. Sự công nhận từ tập thể lớp cũng giúp tạo động lực và niềm tự hào cho học sinh, khuyến khích họ tiếp tục phát triển và giữ vững những phẩm chất tích cực. Đồng thời, việc đưa ra quyết định khen thưởng dựa trên sự đồng thuận của tập thể lớp cũng giúp tăng cường sự minh bạch và độ tin cậy của quá trình đánh giá.

3. Yêu cầu về đánh giá đối với học sinh tiểu học 

Theo quy định tại Điều 4 của Quy định đánh giá học sinh tiểu học, được ban hành kèm theo Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT, có các yêu cầu cụ thể về việc đánh giá học sinh như sau:

- Đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt và biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực: Đánh giá học sinh thông qua việc đánh giá mức độ họ đáp ứng được yêu cầu cần đạt trong chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học. Đánh giá này không chỉ dừng lại ở việc xác định mức độ đạt được mà còn phải chỉ rõ các biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học, hoạt động giáo dục, và các phẩm chất, năng lực của học sinh.

- Đánh giá thường xuyên và kết hợp điểm số với nhận xét: Đánh giá học sinh thường xuyên thông qua việc sử dụng nhận xét và đánh giá định kỳ bằng điểm số, kết hợp cả hai phương pháp này để đánh giá chính xác nhất về tiến độ học tập và phát triển của học sinh. Đánh giá này cần tính đến ý kiến của giáo viên, học sinh và phụ huynh, trong đó ý kiến của giáo viên được coi là quan trọng nhất.

- Đánh giá sự tiến bộ và khuyến khích cố gắng: Đánh giá không chỉ nhằm đánh giá kết quả học tập mà còn phải tập trung vào việc đánh giá sự tiến bộ và khuyến khích cố gắng của học sinh. Đặc biệt, quan trọng là giúp học sinh phát huy tối đa khả năng và năng lực của mình thông qua việc động viên và khuyến khích. Đánh giá cần được thực hiện kịp thời, công bằng và khách quan, không so sánh học sinh này với học sinh khác, và không tạo áp lực không cần thiết cho học sinh, giáo viên và phụ huynh.

=> Các yêu cầu về đánh giá học sinh được đề xuất để đảm bảo tính công bằng, khách quan và khuyến khích sự phát triển toàn diện của học sinh. Điều này bao gồm việc đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt và biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực, thường xuyên và kết hợp điểm số với nhận xét, cũng như tập trung vào đánh giá sự tiến bộ và khuyến khích cố gắng của học sinh một cách công bằng và khách quan. Quy định này không chỉ giúp xác định kết quả học tập mà còn nhấn mạnh việc phát triển các phẩm chất và năng lực của học sinh, đồng thời đảm bảo không tạo ra áp lực không cần thiết cho học sinh và gia đình.

Quý khách xem thêm bài viết sau: 

- Mẫu nhận xét năng lực, phẩm chất học sinh theo Thông tư 27 mới

- Quy định mới về xếp loại hạnh kiểm học sinh trung học cơ sở?