Khi yêu cầu trợ giúp pháp lý phải nộp gì cho tổ chức trợ giúp pháp lý?

1. Hồ sơ yêu cầu trợ giúp pháp lý

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 29 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 thì khi yêu cầu trợ giúp pháp lý, người yêu cầu cần nộp hồ sơ đầy đủ và chính xác cho tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý. Hồ sơ này bao gồm:

- Đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý: Đây là mẫu đơn cần điền thông tin liên quan đến yêu cầu trợ giúp pháp lý. Đơn này là mẫu số 02-TP-TGPL được ban hành kèm theo Thông tư 12/2018/TT-BTP khi thuộc trường hợp thực hiện trợ giúp pháp lý.

- Giấy tờ chứng minh là người được trợ giúp pháp lý: Bao gồm các giấy tờ được quy định tại Điều 33 Thông tư 08/2017/TT-BTP như Giấy tờ chứng minh là người có công với cách mạng, Giấy tờ chứng minh người thuộc hộ nghèo, Giấy tờ chứng minh là trẻ em, Giấy tờ chứng minh là người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, Giấy tờ chứng minh người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, Giấy tờ chứng minh là người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo, Giấy tờ chứng minh là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ có khó khăn về tài chính, Giấy tờ chứng minh là người nhiễm chất độc da cam có khó khăn về tài chính, Giấy tờ chứng minh là người cao tuổi có khó khăn về tài chính, Giấy tờ chứng minh là người khuyết tật có khó khăn về tài chính, Giấy tờ chứng minh là người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự có khó khăn về tài chính, Giấy tờ chứng minh là nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình có khó khăn về tài chính, Giấy tờ chứng minh là nạn nhân của hành vi mua bán người, Giấy tờ chứng minh là người nhiễm HIV có khó khăn về tài chính.

- Các giấy tờ, tài liệu có liên quan đến vụ việc trợ giúp pháp lý: Bao gồm các tài liệu, giấy tờ liên quan đến vụ việc mà người yêu cầu muốn được trợ giúp pháp lý, như các văn bản liên quan, hợp đồng, quyết định của cơ quan có thẩm quyền, v.v. Khi nộp hồ sơ, người yêu cầu cần chú ý đảm bảo rằng tất cả các thông tin và giấy tờ liên quan đều được cung cấp đầy đủ, chính xác và hợp pháp. 

2. Cách thức nộp hồ sơ yêu cầu trợ giúp pháp lý

Căn cứ theo Quyết định 228/QĐ-BTP năm 2023 của Bộ Tư pháp về việc công bố thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực trợ giúp pháp lý. Đối tượng: Cá nhân, tổ chức gặp khó khăn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Quy trình:

- Bước 1: Nộp hồ sơ: 

+ Người yêu cầu trợ giúp pháp lý nộp hồ sơ tại: Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh/thành phố, Chi nhánh của Trung tâm; Tổ chức hành nghề luật sư, tổ chức tư vấn pháp luật có ký hợp đồng hoặc đăng ký tham gia trợ giúp pháp lý với Sở Tư pháp.

+ Hồ sơ bao gồm: Đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý theo mẫu quy định; Giấy tờ, tài liệu liên quan đến vụ việc; Giấy tờ chứng minh là người được trợ giúp pháp lý (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu, ...).

- Bước 2: Xem xét hồ sơ: Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan tiếp nhận sẽ xem xét và trả lời người yêu cầu về việc hồ sơ đủ điều kiện thụ lý hay cần bổ sung. Nếu hồ sơ đầy đủ, chính xác và hợp lệ, người tiếp nhận sẽ thông báo ngay cho người yêu cầu về việc hồ sơ đã đủ điều kiện thụ lý. Trường hợp cần bổ sung, người yêu cầu phải hoàn thành trong thời hạn 05 ngày làm việc (hoặc 10 ngày làm việc đối với vùng khó khăn). Nếu không bổ sung đầy đủ, cơ quan tiếp nhận sẽ trả hồ sơ và thông báo lý do.

- Bước 3: Thụ lý và giải quyết: Sau khi nhận hồ sơ đầy đủ, cơ quan tiếp nhận sẽ chuyển hồ sơ cho tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý. Tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý sẽ: Cung cấp thông tin pháp luật, tư vấn pháp luật; Hỗ trợ lập hồ sơ, thủ tục hành chính; Giới thiệu luật sư, tổ chức hành nghề luật sư; Tham gia tố tụng, đại diện theo pháp luật. Kết quả trợ giúp pháp lý được thông báo cho người yêu cầu bằng văn bản.

Lưu ý: Dịch vụ trợ giúp pháp lý hoàn toàn miễn phí. Người yêu cầu có thể theo dõi tiến độ giải quyết vụ việc tại cơ quan tiếp nhận hoặc tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý. Trường hợp không hài lòng với kết quả trợ giúp pháp lý, người yêu cầu có thể khiếu nại theo quy định.

3. Lưu ý khi nộp hồ sơ yêu cầu trợ giúp pháp lý

- Nộp trực tiếp:

+ Người yêu cầu: Nộp đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý theo mẫu quy định. Nộp các giấy tờ, tài liệu liên quan đến vụ việc. Xuất trình bản chính hoặc nộp bản sao có chứng thực giấy tờ chứng minh là người được trợ giúp pháp lý. Trong trường hợp không thể tự viết đơn, người yêu cầu sẽ được hỗ trợ ghi thông tin vào mẫu đơn.

+ Người tiếp nhận: Kiểm tra hồ sơ và thông báo ngay cho người yêu cầu về việc hồ sơ đã đủ điều kiện thụ lý hay cần bổ sung. Ghi thông tin vào mẫu đơn cho người yêu cầu (nếu họ không thể tự viết).

- Nộp trực tuyến:

+ Người yêu cầu: Gửi đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý và các giấy tờ, tài liệu liên quan qua fax, email hoặc cổng dịch vụ công trực tuyến. Khi gặp người thực hiện trợ giúp pháp lý, xuất trình bản chính hoặc nộp bản sao có chứng thực giấy tờ chứng minh là người được trợ giúp pháp lý.

+ Người tiếp nhận: Kiểm tra hồ sơ và thông báo cho người yêu cầu về việc hồ sơ đã đủ điều kiện thụ lý hay cần bổ sung qua fax, email hoặc cổng dịch vụ công trực tuyến.

- Nộp qua dịch vụ bưu chính:

+ Người yêu cầu: Gửi đơn yêu cầu trợ giúp pháp lý, các giấy tờ, tài liệu liên quan và bản sao có chứng thực giấy tờ chứng minh là người được trợ giúp pháp lý qua bưu điện.

+ Người tiếp nhận: Kiểm tra hồ sơ và thông báo cho người yêu cầu về việc hồ sơ đã đủ điều kiện thụ lý hay cần bổ sung qua bưu điện. Lưu ý: Người yêu cầu cần nộp đầy đủ hồ sơ theo quy định để được thụ lý trợ giúp pháp lý. Việc kiểm tra hồ sơ và thông báo kết quả sẽ được thực hiện trong thời gian ngắn nhất.

- Lưu ý khi nộp hồ sơ trợ giúp pháp lý: 

+ Đảm bảo nộp đầy đủ các loại giấy tờ theo quy định. Cung cấp thông tin chính xác, trung thực và không khai man. Sử dụng bản gốc hoặc bản sao có chứng thực của các giấy tờ, tài liệu.

+ Nên nộp hồ sơ sớm nhất có thể để được giải quyết nhanh chóng. Lưu ý đến thời hạn khởi kiện hoặc thời hạn xét xử (nếu có) để đảm bảo được trợ giúp pháp lý kịp thời. Tham khảo quy định cụ thể về thời hạn nộp hồ sơ tại cơ quan tiếp nhận hoặc tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý.

+ Giữ gìn nguyên vẹn, không làm hư hỏng, rách nát các giấy tờ, tài liệu. Photocopy lại các giấy tờ quan trọng để lưu trữ. Ghi chép lại thông tin liên lạc của cơ quan tiếp nhận hoặc tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý.

+ Quá trình tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ được thực hiện miễn phí. Người yêu cầu cần hợp tác với người tiếp nhận để cung cấp đầy đủ thông tin và hoàn thiện hồ sơ theo quy định. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, người yêu cầu có thể liên hệ trực tiếp với người tiếp nhận hoặc cơ quan thực hiện trợ giúp pháp lý.

Ngoài ra nên tìm hiểu kỹ thông tin về quy trình, thủ tục nộp hồ sơ trợ giúp pháp lý trước khi nộp. Có thể tham khảo ý kiến của luật sư hoặc cán bộ tư pháp để được hướng dẫn cụ thể. Chuẩn bị tâm lý sẵn sàng hợp tác và cung cấp thông tin đầy đủ cho quá trình giải quyết vụ việc.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Trợ giúp pháp lý được thực hiện trong tất cả các lĩnh vực pháp luật không? Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu trực tiếp tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!