Không đóng bảo hiểm xã hội có được tham gia công đoàn không?

1. Đối tượng nào phải đóng kinh phí công đoàn?

Căn cứ theo quy định tại Điều 4 Nghị định 191/2013/NĐ-CP quy định về những đối tượng đóng kinh phí công đoàn như sau:

Đối tượng đóng kinh phí công đoàn theo quy định tại khoản 2 Điều 26 Luật Công đoàn 2012 là cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà không phân biệt cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó đã có hay chưa có tổ chức công đoàn cơ sở, bao gồm:

- Cơ quan nhà nước (kể cả Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn), đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.

- Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp.

- Đơn vị sự nghiệp công lập và ngoài công lập.

- Doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế thành lập, hoạt động theo Luật doanh nghiệp 2020, Luật đầu tư 2020.

- Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thành lập, hoạt động theo Luật hợp tác xã 2012.

- Cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam có liên quan đến tổ chức và hoạt động công đoàn, văn phòng điều hành của phía nước ngoài trong hợp đồng hợp tác kinh doanh tại Việt Nam có sử dụng lao động là người Việt Nam.

- Tổ chức khác có sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động.

2. Không đóng bảo hiểm xã hội có được tham gia công đoàn không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 1 Điều lệ Công đoàn Việt Nam (khóa XII) ban hành kèm theo Quyết định 174/QĐ-TLĐ năm 2020 quy định về đối tượng gia nhập công đoàn Việt Nam như sau:

Pháp luật Việt Nam đề cao quyền lợi và tự do của người lao động, cũng như sự đoàn kết trong hoạt động công đoàn. Cụ thể như sau:

- Quyền gia nhập công đoàn: Không có yêu cầu đặc biệt về điều kiện để gia nhập công đoàn. Bất kỳ người Việt Nam nào làm công hưởng lương trong các đơn vị sử dụng lao động hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam và người Việt Nam lao động tự do hợp pháp đều có quyền tham gia công đoàn. Quyền này không phân biệt về nghề nghiệp, giới tính, tín ngưỡng và yêu cầu tự nguyện theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

- Khuyến khích tham gia công đoàn: Pháp luật cũng khuyến khích người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và người nước ngoài lao động hợp pháp tại Việt Nam tham gia các hình thức tập hợp của tổ chức Công đoàn Việt Nam.

- Quyền và tự do của đoàn viên công đoàn: Các quyền của đoàn viên khi tham gia công đoàn bao gồm:

+ Tham gia thành lập và hoạt động của công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

+ Được yêu cầu công đoàn đại diện và bảo vệ quyền lợi khi bị xâm phạm.

+ Tham gia vào các quyết định, đề xuất, biểu quyết và ứng cử trong tổ chức công đoàn.

+ Được cung cấp thông tin về các chính sách, pháp luật liên quan đến lao động và công đoàn.

+ Được hướng dẫn, tư vấn và trợ giúp pháp lý miễn phí từ công đoàn.

- Bảo vệ của công đoàn: Công đoàn cung cấp các dịch vụ và hỗ trợ pháp lý miễn phí cho đoàn viên, bao gồm hướng dẫn và tư vấn pháp lý, đại diện trong các vụ án lao động để bảo vệ quyền và lợi ích của người lao động.

- Hỗ trợ khi gặp khó khăn: Công đoàn thăm hỏi và hỗ trợ khi đoàn viên gặp phải các tình huống khó khăn như ốm đau, hoạn nạn. Họ cũng được tham gia vào các hoạt động văn hóa, thể thao, giải trí, du lịch mà công đoàn tổ chức.

- Ưu đãi khi sử dụng dịch vụ: Đoàn viên công đoàn được cấp thẻ đoàn viên và hưởng ưu đãi khi sử dụng các dịch vụ từ các cơ sở công đoàn và các hình thức liên kết, hợp tác khác của công đoàn.

- Hỗ trợ khi mất việc làm: Trường hợp đoàn viên mất việc làm, họ sẽ được tạm dừng sinh hoạt công đoàn và tạm dừng đóng đoàn phí trong thời gian không quá 12 tháng kể từ ngày mất việc làm.

- Sinh hoạt công đoàn không bắt buộc: Sinh hoạt công đoàn không có tính chất éo buộc, và người lao động được nghỉ sinh hoạt công đoàn khi nghỉ hưu. Việc này cần thực hiện thông qua thủ tục và hỗ trợ từ công đoàn cơ sở nơi làm việc và công đoàn địa phương nơi cư trú.

- Tham gia các hoạt động hưu trí: Đoàn viên cũng được tham gia vào các hoạt động câu lạc bộ hưu trí và ban liên lạc hưu trí do công đoàn hỗ trợ.

Như vậy, pháp luật hiện hành không yêu cầu việc tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH) là một điều kiện để tận hưởng các quyền lợi từ công đoàn. Người lao động có hoàn toàn quyền tham gia các hoạt động và hưởng các quyền lợi của công đoàn mà không bị giới hạn bởi việc tham gia BHXH.

3. Không đóng bảo hiểm xã hội có phải đóng đoàn phí công đoàn?

Căn cứ theo quy định tại khoản 6 Điều 23 Quy định về quản lý tài chính, tài sản công đoàn, thu, phân phối nguồn thu và thưởng, phạt thu, nộp tài chính công đoàn ban hành kèm theo Quyết định 1908/QĐ-TLĐ năm 2016 như sau:

Theo quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 của Điều 23 Quyết định 1908/QĐ-TLĐ 2016, các công đoàn cơ sở được phép thu đoàn phí công đoàn hàng tháng từ các đoàn viên, với mức phí là 1% của tiền lương thực lĩnh của mỗi đoàn viên. Phí này được thu trực tiếp từ nguồn tiền lương sau khi đã khấu trừ các khoản đóng Bảo hiểm Xã hội, Bảo hiểm Y tế, Bảo hiểm Thất nghiệp, và Thuế Thu nhập Cá nhân của đoàn viên.

Mức phí này có thể được điều chỉnh linh hoạt nếu được sự đồng ý của Ban Chấp hành công đoàn cơ sở, từ tổ trưởng công đoàn trở lên, với việc thu mức phí cao hơn 1% tiền lương. Tuy nhiên, việc điều chỉnh này phải được lập thành văn bản và cụ thể hóa trong Quy chế chi tiêu nội bộ của công đoàn cơ sở.

Tiền đoàn phí công đoàn phần thu thêm so với mức quy định ban đầu sẽ được công đoàn cơ sở giữ lại toàn bộ, và sử dụng để bổ sung chi phí hoạt động theo quy định. Khi thực hiện báo cáo quyết toán, công đoàn cơ sở phải tách riêng số tiền đoàn phí công đoàn tăng thêm, theo mẫu quy định, để có cơ sở tính toán số tiền cần nộp về cấp trên.

- Đối với các đoàn viên ở các nghiệp đoàn, công đoàn cơ sở doanh nghiệp, việc xác định tiền lương để làm căn cứ đóng đoàn phí có thể gặp khó khăn. Trong trường hợp này, các đoàn viên không thuộc đối tượng đóng bảo hiểm xã hội, họ sẽ đóng đoàn phí theo mức ấn định, tuy nhiên mức đóng thấp nhất phải bằng 1% của mức lương cơ sở theo quy định của Nhà nước.

- Các đoàn viên công đoàn được hưởng trợ cấp Bảo hiểm xã hội từ tháng thứ nhất trở lên sẽ không phải đóng đoàn phí trong thời gian hưởng trợ cấp. Ngoài ra, đoàn viên không có việc làm, không có thu nhập, hoặc nghỉ việc riêng từ tháng thứ nhất trở lên mà không hưởng tiền lương, cũng sẽ không phải đóng đoàn phí trong thời gian đó.

Như vậy, theo quy định trên, người lao động vẫn phải thực hiện đóng đoàn phí công đoàn theo đúng quy định mặc dù không tham gia bảo hiểm xã hội.

Xem thêm: Có được truy thu kinh phí công đoàn ? Mức nộp phí công đoàn của người lao động và doanh nghiệp ?

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Không đóng bảo hiểm xã hội có được tham gia công đoàn không? của Bộ Y tế mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!