Mục lục bài viết
- 1. Lý thuyết: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
- 1.1. Hoạt động của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và một số người Việt ở nước ngoài
- 1.2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản, công nhân
- 1.3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
- 2. Câu hỏi nhận biết: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
- 3. Câu hỏi vận dụng: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
1. Lý thuyết: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
1.1. Hoạt động của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và một số người Việt ở nước ngoài
Hoạt động của Phan Bội Châu
- Cuối năm 1917, Phan Bội Châu được thực dân Pháp trả tự do.
- Phan Bội Châu tiếp nhận ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười.
- Giữ lúc chưa thể thay đổi được tình hình, phong trào yêu nước, cách mạng ở Việt Nam có nhiều chuyển biến mới, tháng 6/1925, Phan Bội Châu bị thực dân Pháp bắt, đưa về Huế an trí.
Hoạt động của Phan Châu Trinh
- Năm 1922, vua Khải Định sang Pháp dự cuộc triển lãm thuộc địa
⇒ Phan Châu Trinh viết Thất điều thư, vạch ra 7 tội đáng chém của vua.
- Tổ chức diễn thuyết, lên án chế độ quân chủ và quan trường ở Việt Nam.
- Tiếp tục hô hào “khai dân chí, chấn dân khí, hậu dân sinh”.
- Tháng 6/1925, Phan Châu Trinh về nước, tiếp tục truyền bá, đả phá chế độ quân chủ, đề cao dân quyền,...
Hoạt động của một số người Việt ở nước ngoài
- 1925, Việt kiều tại Pháp thành lập tổ chức “Hội những người lao động trí óc Đông Dương”.
- 1923, tổ chức Tâm tâm xã được thành lập tại Quảng Châu (Trung Quốc). Ngày 19/6/1924, Phạm Hồng Thái tổ chức ám sát toàn quyền Pháp tại Sa Diện (Quảng Châu, Trung Quốc).
1.2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản, công nhân
Hoạt động của tư sản
- Năm 1919, tổ chức tẩy chay tư sản Hoa kiều, vận động người Việt dùng hàng Việt Nam.
- Năm 1923, đấu tranh chống độc quyền thương cảng Sài Gòn và chống độc quyền xuất khẩu lúa gạo Nam Kì của tư bản Pháp.
- Thành lập các tổ chức chính trị nhằm tập hợp lực lượng đấu tranh:
+ Đảng Lập hiến (do Bùi Quang Chiêu đứng đầu)
+ Nhóm Nam Phong (Phạm Quỳnh đứng đầu), nhóm Trung Bắc tân văn (Nguyễn Văn Vĩnh đứng đầu).
- Sử dụng báo chí để bênh vực quyền lợi cho mình, đưa ra một số khẩu hiệu đòi tự do dân chủ nhằm tập hợp lực lượng, tranh thủ sự ủng hộ của quần chúng để làm áp lực đối với Pháp.
Nhận xét: Các cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản còn nặng về mục tiêu kinh tế; Thái độ đấu tranh không kiên định, dễ đi đến thỏa hiệp khi thực dân Pháp nhượng bộ quyền lợi.
Phong trào đấu tranh của tiểu tư sản:
- Thành lập các tổ chức chính trị để tập hợp lực lượng đấu tranh: Việt Nam Nghĩa đoàn, Hội phục Việt, Đảng Thanh niên,...
- Thành lập các nhà xuất bản tiến bộ như: Cường học thư xã, Nam đồng thư xã, Quan hải tùng thư;
- Xuất bản nhiều tờ báo tuyên truyền những tư tưởng tiến bộ như: Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê.
. - Một số hoạt động đấu tranh khác:
+ Đấu tranh đòi nhà cầm quyền Pháp thả nhà yêu nước Phan Bội Châu (1925).
+ Lễ truy điệu, để tang cụ Phan Châu Trinh (1926)
Nhận xét: diễn ra sôi nổi nhưng bồng bột nhất thời, dễ bị tan vỡ khi bị thực dân Pháp đàn áp hoặc được nhượng bộ.
Phong trào công nhân
Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào công nhân Việt Nam phát triển lên một bước cao hơn:
- Hình thức đấu tranh chuyển từ đập phá máy móc, đốt công xưởng,... sang bãi công.
- Xuất hiện một số tổ chức chính trị đầu tiên của giai cấp vô sản, như: Công hội (1920), Liên đoàn công nhân tàu biển Viễn Đông (1921),...
- Tháng 8/1925, cuộc bãi công của công nhân Ba Son giành thắng lợi. => Đánh dấu bước tiến mới của phong trào công nhân - công nhân Việt Nam bước đầu đi vào đấu tranh có tổ chức và mục đích chính trị rõ ràng.
1.3. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
Hoạt động tiêu biểu của Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1919 - 1924
- 1919: Gửi “bản yêu sách của nhân dân An Nam” tới Hội nghị Véc-xai.
- 1920:
+ Đọc bản sơ thảo lần thứ nhất luận cương về những vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin.
+ Tham gia Đại hội Tua, bỏ phiếu tán thành việc ra nhập Quốc tế cộng sản và thành lập Đảng Cộng sản Pháp.
- 1921
+ Thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa.
+ Ra báo Người cùng khổ.
+ Viết bài cho các báo: Nhân Đạo, Đời sống công nhân,...
- 1922: Ở lại Pháp hoạt động cách mạng: nghiên cứu cách mạng tháng Mười Nga và chủ nghĩa Mác – Lênin, viết bài cho các tờ báo tiến bộ, truyền bá sách báo tiến bộ về Việt Nam, ...
- 1923: Sang Liên Xô tham dự Hội nghị quốc tế nông dân.
- 1924:
+ Tham dự Đại hội V của Quốc tế Cộng sản.
+ Cuối 1924, Nguyễn Ái Quốc rời Liên Xô về Quảng Châu (Trung Quốc) tiếp tục hoạt động cách mạng.
Cống hiến của Nguyễn Ái Quốc đối với cách mạng Việt Nam (giai đoạn 1919 – 1924)
- Xác định được con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam – con đường cách mạng vô sản
- Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị, tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
>> Xem thêm: Tóm tắt, tổng hợp kiến thức môn Lịch sử lớp 12 đầy đủ nhất
2. Câu hỏi nhận biết: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
Câu 1. Tổng số vốn thực dân Pháp đầu tư vào Đông Dương chủ yếu là Việt Nam để thực hiện chương trình khai thác thuộc địa lần hai từ 1924- 1929 là
A. Khoảng 2 tỉ phrăng.
B. Khoảng 3 tỉ phrăng.
C. Khoảng 4 tỉ phrăng.
D. Khoảng 5 tỉ phrăng.
Câu 2. Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương, thực dân Pháp đầu tư vốn nhiều nhất vào ngành nào?
A. Công nghiệp chế biến.
B. Nông nghiệp.
C. Nông nghiệp và thương nghiệp.
D. Giao thông vận tải.
Câu 3. Giai cấp nào ở Việt Nam ra đời sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
A. Nông dân.
B. Địa chủ.
C. Tư sản.
D. Trí thức phong kiến. Hiển thị đáp án
Câu 4. Một trong những biện pháp thực dân Pháp đã áp dụng làm cho ngân sách Đông Dương tăng gấp 3 lần trong khoảng thời gian từ 1912-1930 là
A. chia ruộng đất cho dân cày.
B. tăng thuế.
C. xuất khẩu lúa gạo sang Pháp.
D. đầu tư phát triển công nghiệp nặng.
Câu 5. Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, một trong những lực lượng to lớn của cách mạng Việt Nam là
A. đại địa chủ.
B. Nông dân.
C. tư sản mại bản.
D. trí thức phong kiến.
Câu 6. Ở Việt Nam, cuộc khai thác thuộc địa lần hai của thực dân Pháp đã dẫn đến sự ra đời của các giai cấp mới nào?
A. Công nhân, nông dân, tư sản
B. Tư sản, tiểu tư sản, công nhân.
C. Tư sản, tiểu tư sản.
D. Địa chủ, tư sản, tiểu tư sản.
Câu 7. Cuộc đấu tranh đầu tiên do giai cấp tư sản dân tộc Việt Nam khởi xướng trong những năm 1919 - 1925 là gì?
A. Chống độc quyền cảng Sài Gòn.
B. Chống độc quyền xuất cảng lúa gạo ở Nam Kì.
C. Thành lập Đảng Lập hiến để tập hợp lực lượng quần chúng.
D. “Chấn hưng nội hóa”, “ Bài trừ ngoại hóa”
Câu 8. Năm 1921, Nguyễn Ái Quốc cùng với một số người yêu nước của An-giê-ri, Ma-rốc… lập ra tổ chức nào dưới đây?
A. Tâm tâm xã.
B. Tân Việt cách mạng đảng.
C. Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.
D. Hội Liên hiệp thuộc địa.
Câu 9. Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp ở Việt Nam, giai cấp tư sản Việt Nam phân hóa thành hai bộ phận là
A. tư sản dân tộc và tư sản thương nghiệp.
B. tư sản dân tộc và tư sản công nghiệp.
C. tư sản dân tộc và tư sản mại bản.
D. tư sản dân tộc và tư sản công thương.
Câu 10. Những tờ báo tiến bộ bằng tiếng Pháp của tầng lớp tiểu tư sản trí thức xuất bản trong những năm 1919-1925 là
A. Chuông rè, Người nhà quê, Hữu thanh.
B. An Nam trẻ, Nhành lúa, Tiếng dân.
C. Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê.
D. Thời mới, Người nhà quê, Chuông rè.
3. Câu hỏi vận dụng: Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925
Câu 1. Tính chất cách mạng non yếu của giai cấp tư sản Việt Nam trong phong trào dân tộc dân chủ công khai 1919 - 1925 được thể hiện ở việc
A. chủ yếu đấu tranh đòi quyền lợi kinh tế.
B. chưa thành lập được các tổ chức chính trị của mình.
C. sẵn sàng thỏa hiệp khi được Pháp nhượng bộ một số quyền lợi.
D. chưa tập hợp được quần chúng nhân dân để phát động các cuộc đấu tranh. Hiển thị đáp án
Câu 2. Từ năm 1919 đến năm 1925, có nhiều sự kiện của thế giới đã tác động, ảnh hưởng tích cực đến phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam, ngoại trừ
A. thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
B. cao trào cách mạng 1918 - 1923 ở các nước tư bản Âu - Mĩ.
C. sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh thế giới mới.
D. sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông.
Câu 3. Nội dung nào dưới đây là nhân tố chủ quan góp phần đưa tới sự bùng nổ phong trào yêu nước Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
A. Thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
B. Phong trào giải phóng dân tộc ở các nước phương Đông dâng cao.
C. Tác động từ cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp.
D. Phong trào công nhân ở các nước tư bản đế quốc phương Tây phát triển mạnh.
Câu 4. Điểm khác biệt của giai cấp công nhân Việt Nam so với giai cấp công nhân ở các nước tư bản Âu - Mĩ là
A. ra đời trước giai cấp tư sản Việt Nam.
B. ra đời sau giai cấp tiểu tư sản Việt Nam.
C. ra đời cùng giai cấp tư sản Việt Nam.
D. ra đời sau giai cấp tư sản Việt Nam. Hiển thị đáp án
Câu 5. Công lao đầu tiên to lớn nhất của Nguyễn Ái Quốc đối với dân tộc Việt Nam trong những năm 1919-1925 là
A. thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên.
B. hợp nhất ba tổ chức cộng sản.
C. tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
D. khởi thảo Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam. Hiển thị đáp án
Câu 6: Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai (1919 – 1929) của thực dân Pháp đến nền kinh tế Việt Nam?
A. Cơ cấu kinh tế phát triển mất cân đối
B. Kinh tế có sự chuyển biến ít nhiều nhưng chỉ mang tính cục bộ
C. Kinh tế Việt Nam ngày càng cột chặt vào kinh tế Pháp
D. Kinh tế Việt Nam phát triển mạnh theo hướng tư bản chủ nghĩa Hiển thị đáp án
Câu 7: Mâu thuẫn giai cấp cơ bản nhất trong xã hội Việt Nam thuộc địa đầu thế kỉ XX là mâu thuẫn giữa các lực lượng xã hội nào?
A. Nông dân với địa chủ phong kiến
B. Tư sản với vô sản
C. Toàn thể dân tộc Việt Nam với thực dân Pháp và tay sai
D. Nông dân với đế quốc Pháp Hiển thị đáp án
Câu 8: Thực dân Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương (1919 - 1929) khi
A. Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc tan rã.
B. Thế giới tư bản đang lâm vào khủng hoảng thừa.
C. Cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc.
D. Kinh tế các nước tư bản đang trên đà phát triển
Câu 9: Trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Đông Dương (1919 - 1929), thực dân Pháp tập trung đầu tư vào
A. Đồn điền cao su.
B. Công nghiệp hóa chất.
C. Công nghiệp luyện kim.
D. Ngành chế tạo máy.
Câu 10: Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, xã hội Việt Nam tồn tại nhiều mâu thuẫn, trong đó mâu thuẫn nào là cơ bản nhất?
A. Mâu thuẫn giữa nông dân và địa chủ.
B. Mâu thuẫn giữa công nhân và tư bản.
C. Mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp.
D. Mâu thuẫn giữa tư sản và địa chủ.
>> Xem thêm: Lịch sử lớp 12 bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945 - 1991) - Liên Bang Nga (1991 - 2000)