Mục lục bài viết
1. Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên đươc quy đinh như thế nào?
Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên được quy định tại Điều 227 Bộ luât hình sự 2015 sửa đổi 2017 cụ thể như sau:
Điều 227. Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên1. Người nào vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trong đất liền, hải đảo, nội thủy, vùng lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa và vùng trời của Việt Nam mà không có giấy phép hoặc không đủng với nội dung giấy phép thuộc một trong các trường họp sau đây, thĩ bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:a) Thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác tù' 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;b) Khoáng sản trị giả từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;ọ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;đ) Đã bị xử phạt vi phạm hành chỉnh về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vỉ phạm.2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm;a) Thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khỉ hoặc khoáng sản khác 500.000.000 đồng trở lên;b) Khoáng sản trị giả 1.000.000.000 đồng trở lén;c) Có tổ chức;d) Gây sự cố môi trường;đ) Làm chết người;e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên.3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đen 500.000.000 đồng.4. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:a) Thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều này, thu lợi bất chỉnh từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đằng hoặc khoáng sản trị giá từ 700.000.000 đồng đến dưới ỉ.000.000.000 đồng hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoảng sản khác từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc khoảng sản trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 700.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chỉnh về một trong các hành vỉ quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;b) Phạm tộithuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 đồng hoặc đĩnh chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 thảng đến 03 năm;c) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm kỉnh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cẩm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Luật sư tư vấn pháp luật Hình sự, gọi: 1900.6162
2. Bình luận
Tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên đã được quy định trong BLHS năm 1999. Trong BLHS năm 2015, điều luật quy định về tội phạm này có một số nội dung sửa đổi, bổ sung.
Điều luật gồm 4 khoản. Trong đó, khoản 1 quy định các dấu hiệu pháp lý của tội phạm và khung hình phạt cơ bản; khoản 2 quy định các trường hợp phạm tội tăng nặng; khoản 3 quy định khung hình phạt bổ sung đối với người phạm tội và khoản 4 quy định khung hình phạt đối với pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự.
2.1 Dấu hiệu chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên được quy định là chủ thể bình thường và theo Điều 12 BLHS là người từ đủ 16 tuổi trở lên vì tội này không thuộc các tội mà tuổi chịu trách nhiệm hình sự có thể từ đủ 14 tuổi trở lên được liệt kê tại khoản 2 Điều 12 BLHS.
2.2 Khách thể của tội phạm:
Hành vi phạm tội xâm phạm chế độ quản lí nhà nước về nghiên cứu, thăm dò và khai thác tài nguyên.
Đối tượng tác động của tội phạm là tài nguyên nước, dầu khí hoặc các loại khoáng sản khác như: than, cát, quặng kim loại…
2.3 Dấu hiệu hành vi khách quan của tội phạm
Hành vi khách quan của tội phạm được quy định là hành vi vi phạm các quy định của Nhà nước về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trong đất liền, hải đảo, nội thuỷ, vùng lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa và vùng trời của Việt Nam mà không có giấy phép hoặc không đúng với nội dung giấy phép.
Cơ sở pháp lý để xác định tính trái phép của hành vi này là các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước Việt Nam quy định chế độ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên.
Hành vi vi phạm trên bị coi là tội phạm nếu có một trong các dấu hiệu sau đây:
+ Thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 100 triệu đồng trở lên;
+ Khoáng sản trị giá từ 500 triệu đồng trở lên;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% trở lên;
+ Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều 227 BLHS hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
2.4 Dấu hiệu lỗi của chủ thể
Lỗi của chủ thể được quy định là lỗi cố ý.
Khoản 1 của điều luật quy định khung hình phạt cơ bản là phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Khoản 2 của điều luật quy định khung hình phạt tăng nặng là phạt tiền từ 1,5 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm được áp dụng cho trường hợp phạm tội có một trong các tình tiết định khung hình phạt tăng nặng sau:
- Thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác 500 triệu đồng trở lên: Đây là trường hợp phạm tội mà chủ thể đã thu được từ 500 triệu đồng trở lên từ kết quả của nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trái phép;
- Khoáng sản trị giá 01 tỷ đồng trở lên: Đây là trường hợp phạm tội mà khoáng sản có được từ khai thác trái phép trị giá từ 01 tỷ đồng trở lên;
- Có tổ chức: Đây là trường hợp đồng phạm vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên mà trong đó có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người đồng phạm;(5)0)
- Gây sự cố môi trường: Đây là trường họp phạm tội đã . gây ô nhiêm, suy thoái hoặc biến đối môi trường nghiêm trọng”(5ư> như khai thác dầu trái phép gây tràn dầu làm ô nhiễm biển hoặc khai thác cát trái phép dẫn đến thay đổi dòng chảy, gây xói lở đất canh tác của người dân...;
- Làm chết người: Đây là trường hợp phạm tội có hậu quả chết người do việc nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trái phép gây ra.
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên: Đây là trường hợp phạm tội có hậu quả thương tích hoặc tổn hại cho sức khỏe (của 02 người trở lên níà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% trở lên) do việc nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trái phép gây ra.
Khoản 3 của điều luật quy định khung hình phạt bổ sung (có thể áp dụng đối với người phạm tội) là phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng.
Khoản 4 của điều luật quy định khung hình phạt có thể áp dụng đối với pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này như sau:
- Neu hành vi phạm tội thuộc khoản 1 (có sự điều chỉnh các mức độ và thay chủ thể bị xử phạt vi phạm hành chính là pháp nhân thương mại), thì khung hình phạt đói với pháp nhân thương mại có mức phạt tiền từ 1,5 tỷ đồng đến 03 tỷ đồng;
- Nếu hành vi phạm tội thuộc khoản 2, thì khung hình phạt đối với pháp nhân thương mại là phạt tiền từ 03 tỷ đồng đến 07 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm
Pháp nhân thương mại còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Điểm mới của BLHS năm 2015 nhà làm luật đã mô tả rõ tình tiết định khung tăng nặng với mức định lượng cụ thể, bên cạnh đó, một số tình tiết định khung tăng nặng đã được bổ sung. Quy định như vậy giúp cho cơ quan áp dụng luật có thể cá thể hóa hành vi cũng như cá thể hóa hình phạt được chính xác. Ví dụ: nhà làm luật đã định lượng rõ ràng dấu hiệu hậu quả với tính chất là tình tiết định khung tăng nặng, đó là các tình tiết: Làm chết người; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên. Một số tình tiết định khung tăng nặng được bổ sung vào CTTP tăng nặng bao gồm: thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc loại khoáng sản khác 500.000.000 đồng trở lên; khoáng sản trị giá 1.000.000.000 trở lên; có tổ chức; gây sự cố môi trường.
Về đường lối xử lí cá nhân phạm tội, quy định của BLHS năm 2015 có sự thay đổi. Cụ thể, nhà làm luật đã mở rộng phạm vi áp dụng phạt tiền không chỉ đối với trường hợp phạm tội thông thường mà còn áp dụng cho cả trường hợp phạm tội thỏa mãn tình tiết định khung tăng nặng (quy định phạt tiền ở Khoản 2 Điều 227 với mức từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng). Bên cạnh đó, mức phạt tiền cũng thay đổi theo hướng quy định nghiêm khắc hơn.
Đối với pháp nhân thương mại phạm tội, hình phạt áp dụng như sau:
-Pháp nhân thương mại thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều 227 BLHS, thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc khoáng sản giá trị từ 700.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%; thu lợi bất chính từ nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên nước, dầu khí hoặc khoáng sản khác từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc kháng sản trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 700.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;
-Pháp nhân thương mại phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 227 BLHS, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
Pháp nhân thương mại còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Trân trọng!
Bộ phận tư vấn pháp luật hình sự - Công ty luật Minh Khuê