1. Khái niệm dân quân thường trực và vị trí trong hệ thống quốc phòng

Theo quy định tại khoản 4, Điều 2 của Luật Dân quân tự vệ năm 2019, dân quân thường trực được định nghĩa như sau:

"Dân quân thường trực là lực lượng thường trực làm nhiệm vụ tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng."

Theo định nghĩa này, dân quân thường trực là một thành phần quan trọng của lực lượng dân quân tự vệ. Họ được tổ chức và hoạt động liên tục tại những khu vực có vai trò đặc biệt trong hệ thống quốc phòng, nhằm đảm bảo an ninh và thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng ở các địa bàn trọng yếu.

Vị trí của dân quân thường trực trong hệ thống quốc phòng

Dân quân thường trực đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống quốc phòng của quốc gia. Họ không chỉ là lực lượng sẵn sàng ứng phó nhanh chóng với các tình huống khẩn cấp mà còn là lực lượng hỗ trợ chính trong việc thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự xã hội tại các khu vực có vị trí chiến lược quan trọng.

Dân quân thường trực hoạt động dưới sự chỉ huy của các cơ quan quốc phòng địa phương, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các lực lượng quân đội và công an trong các hoạt động bảo vệ an ninh và quốc phòng. Sự hiện diện liên tục và hiệu quả của dân quân thường trực tại các địa bàn trọng điểm giúp tăng cường khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả trong việc xử lý các tình huống nguy hiểm, bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia.

2. Cơ sở pháp lý quy định nhiệm vụ của dân quân thường trực

Nhiệm vụ của dân quân thường trực được quy định rõ ràng trong Luật Dân quân tự vệ năm 2019. Cơ sở pháp lý cho các nhiệm vụ này bao gồm các quy định cụ thể trong luật, đảm bảo rằng lực lượng dân quân thường trực hoạt động hiệu quả và phù hợp với yêu cầu quốc phòng.

Luật này quy định về tổ chức, hoạt động và nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ, bao gồm cả dân quân thường trực. Dưới đây là các điều khoản quan trọng liên quan đến nhiệm vụ của dân quân thường trực:

- Giải thích từ ngữ: Định nghĩa dân quân thường trực là lực lượng thường trực tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng.

- Nhiệm vụ của dân quân tự vệ: Trong đó, dân quân thường trực là một phần của dân quân tự vệ và có các nhiệm vụ cụ thể bao gồm việc bảo vệ an ninh quốc gia, duy trì trật tự xã hội, thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng tại các khu vực trọng yếu.

- Nhiệm vụ của dân quân thường trực: Quy định chi tiết về nhiệm vụ của dân quân thường trực, bao gồm việc ứng phó với các tình huống khẩn cấp, tham gia bảo vệ địa bàn trọng điểm, phối hợp với các lực lượng quân đội và công an trong công tác quốc phòng và an ninh.

Những quy định trong Luật Dân quân tự vệ 2019 không chỉ xác định vai trò và nhiệm vụ của dân quân thường trực mà còn đảm bảo rằng họ có đủ quyền hạn và trách nhiệm để thực hiện các nhiệm vụ quan trọng trong hệ thống quốc phòng.

3. Nhiệm vụ chính của dân quân thường trực

Dân quân thường trực là lực lượng quan trọng trong hệ thống quốc phòng của Việt Nam, được quy định tại khoản 4 Điều 3 của Luật Dân quân tự vệ 2019. Theo đó, dân quân thường trực là lực lượng được duy trì liên tục để thực hiện nhiệm vụ tại các địa bàn trọng điểm về quốc phòng, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì an ninh, trật tự tại các khu vực này.

Theo Điều 5 của Luật Dân quân tự vệ 2019, dân quân thường trực có những nhiệm vụ chính như sau:

- Sẵn sàng chiến đấu và phục vụ chiến đấu:

Dân quân thường trực phải luôn trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ các địa phương, cơ sở, cơ quan và tổ chức. Nhiệm vụ này bao gồm việc đảm bảo lực lượng có đủ khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với các tình huống khẩn cấp, nhằm bảo vệ an ninh và trật tự công cộng.

- Phối hợp với các lực lượng khác:

Dân quân thường trực cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và các lực lượng khác trên địa bàn để bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, hải đảo, vùng biển và vùng trời của Việt Nam. Họ cũng tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ, bảo vệ an ninh quốc gia, và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội. Bên cạnh đó, họ còn tham gia vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật theo quy định của pháp luật.

- Huấn luyện và giáo dục:

Một trong những nhiệm vụ quan trọng của dân quân thường trực là thực hiện huấn luyện quân sự cho lực lượng mình, đồng thời tham gia các hoạt động giáo dục chính trị, pháp luật. Điều này bao gồm việc tổ chức và tham gia các hội thi, hội thao và diễn tập để nâng cao kỹ năng và chuẩn bị cho các tình huống chiến đấu hoặc ứng phó khẩn cấp.

- Chiến tranh thông tin và không gian mạng:

Dân quân thường trực cũng tham gia thực hiện các biện pháp về chiến tranh thông tin và chiến tranh không gian mạng. Điều này liên quan đến việc bảo vệ hệ thống thông tin và công nghệ khỏi các mối đe dọa mạng, đồng thời đáp ứng yêu cầu của pháp luật và các quyết định của cấp có thẩm quyền trong lĩnh vực này.

- Phòng chống và khắc phục hậu quả thảm họa:

Họ có nhiệm vụ phòng, chống và khắc phục hậu quả của các thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, cháy nổ. Điều này bao gồm việc tham gia tìm kiếm, cứu nạn và cứu hộ, bảo vệ rừng và môi trường, cùng với việc thực hiện các nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác theo quy định của pháp luật.

- Tuyên truyền và vận động:

Dân quân thường trực phải tham gia vào công tác tuyên truyền và vận động nhân dân thực hiện các đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng và an ninh. Họ còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng địa phương, cơ sở vững mạnh toàn diện, thực hiện chính sách xã hội và góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng.

- Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định pháp luật:

Cuối cùng, dân quân thường trực có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ khác được quy định bởi pháp luật. Các nhiệm vụ này có thể được điều chỉnh tùy thuộc vào tình hình cụ thể và yêu cầu của cấp có thẩm quyền.

Như vậy, dân quân thường trực đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống quốc phòng và an ninh quốc gia, với các nhiệm vụ đa dạng từ sẵn sàng chiến đấu đến bảo vệ môi trường và thực hiện công tác tuyên truyền. Những nhiệm vụ này không chỉ yêu cầu sự sẵn sàng cao mà còn đòi hỏi sự phối hợp hiệu quả với các lực lượng khác và sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật.

4. Những nhiệm vụ mới được bổ sung theo quy định mới nhất (nếu có)

Theo các quy định mới nhất, đặc biệt là trong bối cảnh sự phát triển không ngừng của các tình hình an ninh và yêu cầu bảo vệ quốc phòng, nhiệm vụ của dân quân thường trực đã có một số bổ sung quan trọng. Các nhiệm vụ mới này phản ánh những thay đổi trong môi trường an ninh và sự cần thiết phải nâng cao khả năng ứng phó của lực lượng dân quân. Dưới đây là những nhiệm vụ mới được bổ sung:

- Phòng, chống tội phạm mạng và bảo vệ an ninh thông tin:

Dân quân thường trực giờ đây có trách nhiệm mở rộng hoạt động vào lĩnh vực phòng, chống tội phạm mạng và bảo vệ an ninh thông tin. Điều này bao gồm việc tham gia vào các biện pháp ngăn chặn và ứng phó với các cuộc tấn công mạng, bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng của quốc gia và xử lý các mối đe dọa liên quan đến không gian mạng.

- Thực hiện các hoạt động hỗ trợ phát triển cộng đồng:

Bên cạnh các nhiệm vụ quân sự và an ninh truyền thống, dân quân thường trực cũng được giao nhiệm vụ tham gia vào các hoạt động hỗ trợ phát triển cộng đồng. Điều này bao gồm việc tham gia vào các chương trình phát triển địa phương, hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng và tham gia vào các hoạt động cộng đồng để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

- Đối phó với các thảm họa do biến đổi khí hậu:

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang tạo ra các thảm họa ngày càng nghiêm trọng, nhiệm vụ của dân quân thường trực đã được bổ sung để bao gồm việc đối phó với các thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu, như lũ lụt, hạn hán và các hiện tượng khí hậu cực đoan. Điều này yêu cầu dân quân phải có khả năng ứng phó nhanh chóng và hiệu quả với các tình huống này.

- Hỗ trợ công tác chăm sóc sức khỏe và ứng phó với dịch bệnh:

Dân quân thường trực cũng có nhiệm vụ hỗ trợ công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng và ứng phó với các dịch bệnh. Họ có thể tham gia vào các hoạt động phòng ngừa, kiểm soát dịch bệnh và cung cấp hỗ trợ trong các tình huống khẩn cấp liên quan đến sức khỏe cộng đồng.

- Tăng cường công tác huấn luyện và đào tạo:

Nhiệm vụ huấn luyện và đào tạo của dân quân thường trực đã được mở rộng để bao gồm các chương trình đào tạo mới nhằm nâng cao khả năng đáp ứng với các tình huống phức tạp và đa dạng hơn. Các chương trình này không chỉ tập trung vào kỹ năng quân sự mà còn bao gồm đào tạo về quản lý thảm họa, bảo vệ môi trường và các kỹ năng chuyên môn khác cần thiết cho nhiệm vụ hiện tại.

- Tham gia vào các hoạt động quốc tế và hợp tác quốc phòng:

Dân quân thường trực cũng được giao nhiệm vụ tham gia vào các hoạt động quốc tế và hợp tác quốc phòng, bao gồm các chương trình huấn luyện quốc tế, các hoạt động gìn giữ hòa bình và các cuộc tập trận chung với các lực lượng quốc phòng của các nước khác.

Xem thêm: Dân quân thường trực là gì? Mức lương của dân quân thường trực

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật Minh Khuê. Quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được giải đáp.