Mục lục bài viết
1. Phân tích văn bản Viên tướng trẻ và con ngựa trắng - Mẫu số 1
Tuy được xây dựng trên nền tảng của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược lần thứ hai, tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng không chỉ đơn thuần dựa vào những yếu tố lịch sử khô khan mà chủ yếu là sự sáng tạo, trí tưởng tượng phong phú của ông. Tác giả đã khéo léo dựng nên một bức tranh toàn cảnh về cuộc kháng chiến này, trong đó Trần Hưng Đạo không chỉ là người chỉ huy quân đội mà còn là hình mẫu anh hùng vĩ đại. Trong góc nhìn của người viết dã sử, Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa Trần Quốc Toản, một thanh niên trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết và lòng yêu nước. Sau khi được chỉ huy đến bến Bình Than để trình bày tâm nguyện, Trần Quốc Toản chỉ nhận được một trái cam và lệnh trở về, dù nhận thấy tấm lòng nhiệt huyết của chàng, vua vẫn cho rằng tuổi tác của Toản còn quá nhỏ để có thể tham gia vào việc chính trị. Từ đó, Trần Quốc Toản không khỏi cảm thấy tủi hổ và buồn bã, dẫn đến việc chàng bóp nát trái cam trong tay mình mà không hề hay biết. Sau chuyến gặp vua, Hoài Văn quyết định tự mình luyện tập và tập hợp những người tài giỏi để xây dựng một đội quân. Anh đã chiêu mộ được hơn sáu trăm thanh niên dũng mãnh, sẵn sàng ra trận để bảo vệ quê hương. Đội quân này không hoạt động theo lệnh của vua mà tự mình tìm kiếm quân địch, sẵn sàng chiến đấu ở bất cứ đâu có dấu vết của quân thù. Sự quyết tâm này được thể hiện rõ qua lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng: “Phá cường địch báo hoàng ân”. Họ đã vượt sông, leo đèo, băng qua rừng rậm và cuối cùng phát hiện ra động tĩnh của giặc gần dãy núi Ma Lục. Tại đây, họ đã lên kế hoạch phục kích và xông lên khi có cơ hội. Hoài Văn cùng các binh sĩ của mình đã xuất sắc bắt sống được tướng giặc. Đây là trận đánh đầu tiên của Hoài Văn và đội quân, nhưng nhờ vào sự tài trí của chỉ huy và tinh thần đoàn kết, dũng mãnh của toàn đội, họ đã giành được chiến thắng oanh liệt. Ngoài việc lập được chiến công, Hoài Văn còn hóa giải được mối hiểu lầm với người anh em kết nghĩa Thế Lộc. Anh cũng thành công giải cứu chú mình, Chiêu Thành Vương, khỏi tình thế bị mai phục và gần như thất bại khi truy đuổi tên bán nước Trần Ích Tắc. Chiêu Thành cùng đoàn quân của ông đã phản công dũng mãnh, cầm cự đến phút cuối cùng, và khi tưởng chừng như mình sẽ bỏ mạng tại trận, Hoài Văn kịp thời xuất hiện, phá vòng vây và cứu được người chú của mình. Chiêu Thành Vương rất tự hào và mãn nguyện với khí thế hùng dũng của cháu trai. Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa nhân vật Trần Quốc Toản một cách nổi bật qua hình ảnh lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng: “Phá cường địch báo hoàng ân” trong hai chiến trường quan trọng. Một là cuộc chiến ác liệt ở miền núi cùng người anh kết nghĩa Thế Lộc tại trại Ma Lục, và hai là cuộc chiến trên sông cùng đại quân nhà Trần do Trần Nhật Duật chỉ huy. Từ hai không gian chiến đấu này, hình ảnh của Trần Quốc Toản hiện lên như một tượng đài oanh liệt và hùng vĩ. Tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" được Nguyễn Huy Tưởng viết khi ông đang nằm trên giường bệnh, và dù đã nhiều năm trôi qua, nó vẫn mãi tỏa sáng trong lòng độc giả. Tác phẩm không chỉ chạm đến trái tim của nhiều bạn trẻ trong nước mà còn nhận được sự ủng hộ nồng nhiệt từ bạn đọc toàn thế giới. Tinh thần yêu nước và dũng mãnh của Trần Quốc Toản vẫn có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế hệ trẻ ngày nay. Trong tác phẩm "Lịch sử nước ta" của Hồ Chí Minh, Bác cũng đã ca ngợi Trần Quốc Toản:
“Quốc Toản là trẻ có tài,
Mới mười sáu tuổi ra oai trận tiền,
Mấy lần đánh thắng quân Nguyên,
Được phong làm tướng cầm quyền binh nhung
Thật là một đấng anh hùng,
Trẻ con Nam Việt nên cùng noi theo”.
2. Phân tích văn bản Viên tướng trẻ và con ngựa trắng - Mẫu số 2
Dù lấy bối cảnh từ cuộc kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược lần thứ hai, tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng lại ít dựa vào các yếu tố lịch sử và chủ yếu thể hiện sự sáng tạo phong phú của tác giả. Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng một bức tranh toàn diện về cuộc kháng chiến này, dưới sự chỉ huy của Trần Hưng Đạo, với những chi tiết tưởng tượng độc đáo. Trong tác phẩm, Trần Quốc Toản được mô tả là đã xuống bến Bình Than, quỳ xin tham gia chiến đấu. Tuy nhiên, dù được thể hiện lòng yêu nước mãnh liệt, Trần Quốc Toản chỉ được nhận một trái cam và lệnh quay về vì còn quá trẻ để tham gia vào các vấn đề chính trị. Đau buồn và tủi thân, chàng đã bóp nát trái cam trong tay mà không hề hay biết. Sau chuyến gặp vua, Hoài Văn đã quyết tâm tự rèn luyện và tập hợp những người tài giỏi, thành lập đội quân của riêng mình. Với hơn sáu trăm người trẻ tuổi và đầy nhiệt huyết, họ không chỉ tuân theo lệnh vua mà còn tự mình tìm kiếm và chiến đấu với giặc. Lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch báo hoàng ân” chính là biểu tượng của ý chí quyết tâm và lòng yêu nước của họ. Đội quân của Hoài Văn đã vượt sông, trèo đèo lội suối, xuyên qua những cánh rừng rậm rạp, và cuối cùng phát hiện dấu vết quân địch gần dãy núi Ma Lục. Họ đã lập kế hoạch phục kích và hành động khi có cơ hội. Trong trận đánh đầu tiên, Hoài Văn và các binh sĩ đã anh dũng bắt sống tướng giặc, giành chiến thắng vang dội nhờ tài trí của người chỉ huy và tinh thần đoàn kết, dũng mãnh của toàn đội. Không chỉ lập được chiến công hiển hách, Hoài Văn còn hóa giải được hiểu nhầm với người anh em kết nghĩa Thế Lộc. Đặc biệt, chàng đã cứu được chú mình, Chiêu Thành Vương, khỏi tình thế nguy hiểm khi bị mai phục trong cuộc truy đuổi Trần Ích Tắc. Dù tưởng chừng như thất bại, Chiêu Thành cùng đoàn quân anh dũng đã giữ vững trận địa cho đến khi Hoài Văn kịp thời xuất hiện, phá vỡ vòng vây và cứu chú mình. Thấy khí thế hùng dũng của cháu trai, Chiêu Thành Vương cảm thấy vô cùng tự hào và mãn nguyện. Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa nhân vật trung tâm Trần Quốc Toản qua hình ảnh lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng trong các cuộc chiến đấu khốc liệt. Cuộc chiến diễn ra ở miền núi Ma Lục và trên sông cùng đại quân nhà Trần do Trần Nhật Duật chỉ huy đã tạo nên bức tượng đài vĩ đại về một nhân vật lịch sử trẻ tuổi. Tác phẩm “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” được Nguyễn Huy Tưởng viết khi ông còn nằm trên giường bệnh, và đã được công nhận là một tác phẩm nổi bật, không chỉ chinh phục trái tim của nhiều độc giả trong nước mà còn nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ độc giả toàn thế giới. Hào khí dân tộc trong hình ảnh Trần Quốc Toản đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ hôm nay. Trong tác phẩm "Lịch sử nước ta", Hồ Chí Minh cũng đã ca ngợi Trần Quốc Toản với những lời đầy tự hào:
“Quốc Toản là trẻ có tài,
Mới mười sáu tuổi ra oai trận tiền,
Mấy lần đánh thắng quân Nguyên,
Được phong làm tướng cầm quyền binh nhung
Thật là một đấng anh hùng,
Trẻ con Nam Việt nên cùng noi theo.”
3. Phân tích văn bản Viên tướng trẻ và con ngựa trắng - Mẫu số 3
Tuy được lấy cảm hứng từ cuộc kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược lần thứ hai, tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng ít nhiều đã bỏ qua các yếu tố lịch sử cụ thể và chủ yếu dựa vào trí tưởng tượng phong phú cùng sự sáng tạo của nhà văn. Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng một bức tranh toàn cảnh về cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông, với sự lãnh đạo trực tiếp của Trần Hưng Đạo. Dưới góc nhìn của một người viết dã sử, tác giả đã tạo ra hình ảnh Trần Quốc Toản xuống bến Bình Than, quỳ lạy xin chiến đấu nhưng chỉ nhận được một trái cam và lệnh phải trở về, dù biết Trần Quốc Toản có lòng yêu nước mãnh liệt, nhưng tuổi còn quá nhỏ để tham gia vào những chuyện trọng đại. Buồn tủi và thất vọng, Trần Quốc Toản đã bóp nát trái cam trong tay mình từ lúc nào không hay. Khi trở về từ chuyến đi gặp vua, Hoài Văn đã tự mình rèn luyện, kêu gọi và tập hợp những người tài để thành lập một đội quân. Cuối cùng, chàng đã chiêu mộ được hơn sáu trăm thanh niên dũng cảm, sẵn sàng ra trận để cứu dân giúp nước. Họ không chờ lệnh từ vua mà tự mình tìm kiếm quân thù, đánh đâu thắng đó. Ý chí quyết tâm của họ thể hiện rõ qua lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng: “Phá cường địch báo hoàng ân”. Họ vượt sông, leo núi, lội suối, xuyên qua những cánh rừng bạt ngàn và cuối cùng phát hiện dấu vết của quân địch gần dãy núi Ma Lục. Tại đây, họ bàn bạc chiến thuật phục kích và xông lên khi có cơ hội. Dưới sự chỉ huy tài ba của Hoài Văn, đội quân đã anh dũng bắt sống tướng giặc. Dù đây là trận chiến đầu tiên của Hoài Văn và đội quân, nhưng nhờ vào sự lãnh đạo xuất sắc và tinh thần đoàn kết, họ đã giành chiến thắng vang dội. Bên cạnh những chiến công oanh liệt, Hoài Văn còn hóa giải được hiểu lầm với người anh em kết nghĩa Thế Lộc. Chàng cũng cứu thoát được chú mình, Chiêu Thành Vương, người đã bị mai phục và đứng trước nguy cơ thất bại khi đang đuổi bắt tên bán nước Trần Ích Tắc. Với sự can thiệp kịp thời của Hoài Văn, vòng vây của quân địch bị phá vỡ và chú của chàng được cứu sống. Chiêu Thành Vương rất tự hào và mãn nguyện trước khí thế và sự dũng cảm của cháu trai mình. Nguyễn Huy Tưởng đã khắc họa hình ảnh Trần Quốc Toản qua lá cờ đỏ thêu sáu chữ vàng: “Phá cường địch báo hoàng ân” trong hai chiến trường khác nhau. Một là cuộc chiến khốc liệt ở miền núi, cùng người anh kết nghĩa Thế Lộc ở trại Ma Lục, và hai là cuộc chiến trên sông với đại quân nhà Trần do Trần Nhật Duật chỉ huy. Qua hai không gian chiến đấu đặc thù của Việt Nam, hình ảnh của Trần Quốc Toản hiện lên như một biểu tượng oanh liệt và hùng vĩ của một nhân vật lịch sử trẻ tuổi. Tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" của Nguyễn Huy Tưởng được viết trong thời gian ông đang nằm trên giường bệnh và vẫn sáng mãi trong lòng độc giả qua nhiều năm. Tác phẩm không chỉ làm rung động trái tim của các bạn trẻ trong nước mà còn được bạn đọc quốc tế đón nhận nồng nhiệt. Hào khí dân tộc của cậu thiếu niên Trần Quốc Toản trong thời kỳ ấy vẫn có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế hệ trẻ hiện nay. Trong tác phẩm "Lịch sử nước ta" của Hồ Chí Minh, Bác đã ca ngợi người anh hùng Trần Quốc Toản:
“Quốc Toản là trẻ có tài,
Mới mười sáu tuổi ra oai trận tiền,
Mấy lần đánh thắng quân Nguyên,
Được phong làm tướng cầm quyền binh nhung
Thật là một đấng anh hùng,
Trẻ con Nam Việt nên cùng noi theo.”