1. Nội dung chính của bài thơ Bầm ơi 

Bầm ơi

Ai về thăm mẹ quê ta

Chiều nay có đứa con xa nhớ thầm…

Bầm ơi có rét không bầm!

Heo heo gió núi, lâm thâm mưa phùn

Bầm ra ruộng cấy bầm run

Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non

Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.

Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!

Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều

Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe!

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Con đi đánh giặc mười năm

Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.

Con ra tiền tuyến xa xôi

Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền.

Tố Hữu

Nội dung chính bài thơ Bầm ơi: Bài thơ nói về nỗi nhớ của người chiến sĩ ngoài mặt trận, nhớ về người mẹ ở quê nhà. Anh thương mẹ già vẫn phải làm lụng vất vả khi trời rét, phải lo lắng cho đàn con đi chiến đấu. Tình thương dành cho mẹ hòa cùng tình thương dành cho đất nước.

 

2. Soạn bài tập đọc: Bầm ơi lớp 5

Soạn câu 1 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 2 trang 131:

Điều gì gợi cho anh chiến sĩ nhớ tới mẹ? Anh nhớ hình ảnh nào của mẹ?

Trả lời:

Cảnh chiều đông gió bấc như mưa phùn, lúc này các làng quê vào vụ cấy đông, làm anh chiến sĩ chạnh nhớ tới mẹ thương mẹ phải vất vả lội ruộng bùn trong mưa gió rét buốt.

Soạn câu 2 SGK Tiếng Việt trang 131 tập 2 lớp 5:

Tìm những hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng.

Trả lời:

Những hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng là:

Mạ non bầm cấy mấy đon

Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.

(Tình cảm của mẹ đối với con)

Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu

(Tình cảm của con đối với mẹ)

Những hình ảnh so sánh trên thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu nặng: mẹ thương con, con thương mẹ.

Soạn câu 3 Tiếng Việt lớp 5 SGK trang 131 tập 2:

Anh chiến sĩ đã dùng cách nói như thế nào để làm yên lòng mẹ?

Trả lời: Để làm yên lòng mẹ, anh chiến sĩ dùng cách nói so sánh:

Con đi trăm núi ngàn khe

Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

Mưa phùn ướt áo tứ thân

Mưa bao nhiêu hạt thương bầm bấy nhiêu!

Ý anh muốn nói những việc con đang làm không sao sánh được với những vất vả, khó nhọc của mẹ nơi quê nhà, mẹ yên tâm, đừng lo nhiều cho con nữa.

Soạn câu 4 lớp 5 SGK Tiếng Việt tập 2 trang 131:

Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về người mẹ của anh?

Trả lời:

Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ người mẹ của anh là một phụ nữ Việt Nam tiêu biểu: chịu thương chịu khó, hiền hậu, rất mực yêu thương con.

 

3. Gợi ích cách trả lời câu hỏi đọc hiểu bài Bầm ơi

Câu 1. Anh chiến sĩ nhớ về mẹ trong hoàn cảnh nào?

a. Buổi chiều đông có gió núi và mưa phùn, thời điểm vào vụ cấy đồng ở quê anh.

b. Buổi chiều thu gió núi và mưa phùn.

c. Buổi chiều xuân gió núi và mưa phùn.

Câu 2. Viết vào chỗ trống hai câu thơ tả người mẹ hiện lên trong trí nhớ anh chiến sĩ. …………………………… 

Câu 3. Câu thơ “Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bay nhiêu!” tác giả sử dụng nghệ thuật gì?

a. Ẩn dụ.

b. So sánh.

c. Nhân hoá.

Câu 4. Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ với mẹ, em thấy bà mẹ và anh có phẩm chất chất gì? Điền ý kiến của em vào từng chỗ trống.

a. Phẩm chất của bà mẹ: ……………………………………………………………………

b. Phẩm chất của anh chiến sĩ: ……………………………………………………………………

Câu 5. Dấu phẩy trong câu “Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non.” có tác dụng gì?

a. Ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu.

b. Ngăn cách trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ.

c. Ngăn cách các vế câu.

Câu 6. Dấu phẩy trong câu thơ sau có tác dụng gì? Con ra tiền tuyến xa xôi Yêu bầm yêu nước, cả đôi mẹ hiền.

a. Ngăn cách các vế câu.

b. Ngăn cách các bộ phận cùng chức vụ trong câu.

c. Ngăn cách trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ.

Câu 7. Câu thơ nào sau đây thể hiện tình cảm của mẹ với con?

a. Mạ non bầm cấy mấy đon - Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.

b. Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều - Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe!

c. Con đi trăm núi ngàn khe - Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

d Mưa phùn ướt áo tứ thân - Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!

Câu 8. Câu thơ nào sau đây thể hiện tình cảm của con với mẹ?

a. Con đi trăm núi ngàn khe - Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm

b. Bầm ơi, sớm sớm chiều chiều - Thương con, bầm chớ lo nhiều bầm nghe!

c. Mạ non bầm cấy mấy đon - Ruột gan bầm lại thương con mấy lần.

d. Mưa phùn ướt áo tứ thân - Mưa bao nhiêu hạt, thương bầm bấy nhiêu!

Câu 9. Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về người mẹ của anh?

a. Người mẹ của anh là tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam.

b. Người mẹ của anh là tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam thời bình.

c. Người mẹ của anh là tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam thời kháng chiến.

d. Tất cả các ý trên

Câu 10. Qua lời tâm sự của anh chiến sĩ, em có suy nghĩ gì về anh?

a. Anh chiến sĩ am hiểu đời sống của nhân dân.

b. Anh chiến sĩ là người yêu nước, đặt tình yêu mẹ bên tình yêu đất nước.

c. Anh chiến sĩ gắn bó với cuộc sống của đồng bào nhân dân.

d. Tất cả các ý trên

Đáp án:

Câu 1: a

Câu 2:

Bầm ra ruộng cấy bầm run

Chân lội dưới bùn, tay cấy mạ non.

Câu 3: b

Câu 4:

a. Chịu thương, chịu khó, thương yêu con sâu nặng.

b. Hiếu thảo, giàu lòng thương mẹ, yêu đất nước.

Câu 5: c

Câu 6: b

Câu 7: c

Câu 8: d

Câu 9: d

Câu 10: d

 

4. Các hoạt động dạy và học trong bài Bầm ơi

 Hoạt động dạy Hoạt động học

Kiểm tra bài cũ

- Kiểm tra 2 HS.

H: Công việc đầu tiên anh Ba giao cho chị út là gì?

H: Vì sao chị út muốn được thoát li?

- GV nhận xét + cho điểm

- HS1 đọc đoạn 1 + đoạn 2 bài Công việc đầu tiên.

- Đó là việc giải truyền đơn

- HS2 đọc phần còn lại

- Chị muốn làm việc thật nhiều cho cách mạng…

1. Giới thiệu bài - HS lắng nghe

2.Luyện đọc

- HS đọc toàn bài

- HS đọc nối tiếp

- Luyện đọc từ ngữ: mơ phùn, tuyền tuyến…

- Cho HS đọc toàn bài một lượt.

- HS đọc trong nhóm

- GV đọc diễn cảm toàn bài Giọng trầm lắng, thiết tha, phù hợp với việc diễn tả cảm xúc nhớ thương của người con với mẹ..

- 1 HS đọc toàn bộ bài thơ, lớp theo dõi trong SGK.

- 4 HS đọc nối tiếp (2 lần).

- HS đọc theo nhóm 2 (1 em đọc hai khổ đầu, một em đọc 2 khổ còn lại).

- 1 HS đọc cả bài.

- Một HS đọc chủ giải + giải nghĩa từ đon.

3. Tìm hiểu bài

H: Điều gì gợi cho anh chiến sĩ nhớ tới mẹ? Anh nhớ hình ảnh nào của mẹ?

- GV đưa tranh minh hoạ lên và giới thiệu tranh.

H: Tìm những hình ảnh so sánh thể hiện tình cảm mẹ con thắm thiết, sâu lặng.

GV: Những hình ảnh so sánh ấy thể hiện tình cảm của mẹ con thắm thiết, sâu lặng: mẹ thương con, con thương mẹ.

H: Anh chiến sĩ đã dùng cách nói như thế nào để làm yên lòng mẹ?

H: Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về người mẹ của anh?

H: Qua lời tâm tình của anh chiến sĩ, em nghĩ gì về anh?

- 1 HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm.

- Cảnh chiều đông mưa phùn, gió bấc làm anh chiến sĩ thầm nhớ tới người mẹ nơi quê nhà. Anh nhớ hình ảnh mẹ lội ruộng cấy mạ non, mẹ run gvì rét. Hình ảnh so sánh là:

- Tình cảm của mẹ đối với con: “Mà non Bầm cấy mấy đon Ruột gan Bầm lại thương con mấy lần.”

- Tình cảm của con với mẹ “Mưa phùn ướt áo tứ thân Mưa bao nhiêu hạt, thương Bầm bấy nhiêu!”

- HS có thể phát biểu:

+ Anh chiến sĩ là người con hiếu thảo, giàu tình thương mẹ.

+ Anh là người yêu thương mẹ, yêu quê hương, đất nước…

4. Đọc diễn cảm

- Cho HS đọc diễn cảm bài thơ.

- GV đưa hai khổ thơ đầu đã chép sẵn trên bảng phụ lên và hướng dẫn cho HS đọc.

- Cho HS đọc thuộc lòng

- Cho HS thi đọc

- GV nhận xét + khen những Hs đọc thuộc, đọc hay.

- 4 HS tiếp nối nhau đọc diễn cảm bài thơ.

- HS nhầm thuộc lòng đoạn, cả bài

- HS thi đọc.

- Lớp nhận xét

5. Củng cố, dặn dò

H: Bài thơ nói lên điều gì?

- GV nhận xét tiết học

- Chuẩn bị tiết sau.

- Bài thơ ca ngợi người mẹ và tình mẹ con thắm thiết, sâu lặng giữa người chiến sĩ ở ngoài tiền tuyến với người mẹ tần tảo, giàu tình yêu thương con nơi quê nhà.

Xem thêm: Soạn bài Sang thu chọn lọc, chi tiết nhất