Stevia (Cây cỏ ngọt) có tốt cho sức khỏe không ?

1. Stevia (Cây cỏ ngọt) là loại cây gì?

Cỏ ngọt, hay còn gọi là Stevia rebaudiana, là một loại cây có lá lá để sản xuất một chất làm ngọt tự nhiên. Được phát hiện ban đầu ở Nam Mỹ, cây cỏ ngọt đã trở thành một nguồn nguyên liệu quý giá trong việc sản xuất các sản phẩm thay thế đường ăn và chất làm ngọt nhân-made. Điều đặc biệt là cỏ ngọt không chứa calo nên nó trở thành một sự lựa chọn hấp dẫn cho những người muốn duy trì hoặc giảm cân.

Một trong những đặc điểm nổi bật của cỏ ngọt là khả năng tạo ra một hương vị ngọt hơn 200 lần so với đường ăn thông thường mà không tạo ra lượng calo đáng kể. Điều này có nghĩa là bạn có thể thỏa mãn nhu cầu về độ ngọt mà không tăng lượng calo trong chế độ ăn uống của mình. Do đó, nó đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho những người muốn kiểm soát cân nặng và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh.

Cỏ ngọt cũng được nghiên cứu về các lợi ích sức khỏe tiềm năng. Nó được cho là có khả năng giúp kiểm soát lượng đường trong máu, giúp ngăn ngừa tăng đường huyết sau khi ăn. Ngoài ra, nó cũng được kết nối với khả năng giảm mức cholesterol trong máu, có thể giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các sản phẩm cỏ ngọt thương mại có thể khác nhau về chất lượng và thành phần. Nhiều sản phẩm được tinh chế cao và kết hợp với các chất tạo ngọt khác như erythritol, dextrose và maltodextrin để tạo ra một sản phẩm có hương vị tương tự đường. Sự kết hợp này có thể làm thay đổi tác động của cỏ ngọt lên sức khỏe. Nên kiểm tra thành phần của sản phẩm trước khi sử dụng để đảm bảo bạn hiểu rõ mức độ chế biến và thành phần chất làm ngọt trong đó.

Ngoài ra, các hình thức ít chế biến hơn của cỏ ngọt, chẳng hạn như lá cỏ ngọt tươi hoặc bột lá cỏ ngọt tự nhiên, chưa được nghiên cứu nhiều về tính an toàn và tác động lên sức khỏe. Do đó, nếu bạn quyết định sử dụng cỏ ngọt, hãy tham khảo ý kiến ​​của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để đảm bảo rằng bạn sử dụng sản phẩm an toàn và có lợi cho sức khỏe của mình.

2. Lợi ích và nhược điểm của cây cỏ ngọt

2.1. Lợi ích

- Giúp giảm cân: Một trong những lợi ích quan trọng của cỏ ngọt là nó không chứa calo đáng kể. Thay vì sử dụng đường, bạn có thể sử dụng cỏ ngọt để tạo ra hương vị ngọt mà không phải lo lắng về việc tăng lượng calo trong chế độ ăn uống của mình. Mỗi muỗng canh cỏ ngọt cung cấp khoảng 45 calo, tương đương với 12 gram cỏ ngọt.

- Giảm lượng đường và insulin sau khi ăn: Một nghiên cứu về tác động của cỏ ngọt, aspartame và sucrose đối với cảm giác no, lượng thức ăn tiêu thụ, và cường độ đường và insulin trong máu sau bữa ăn đã chỉ ra rằng những người sử dụng cỏ ngọt tiêu thụ ít thức ăn hơn sau bữa ăn và có mức cảm giác no tương đương với những người tiêu thụ sucrose (đường ăn). Điều này có thể giúp kiểm soát lượng calo và đường trong cơ thể.

- Kiểm soát lượng đường trong máu: Cỏ ngọt có khả năng giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Trong một nghiên cứu về tác động của cỏ ngọt đối với các phản ứng của glucose, insulin và C-Peptide trong máu, người tiêu thụ thạch dừa với cỏ ngọt đã trải qua mức đường trong máu thấp hơn 16% sau bữa ăn so với người tiêu thụ thạch dừa được làm bằng đường 100%.

- Cải thiện độ nhạy cảm với insulin: Cỏ ngọt đã được nghiên cứu trên chuột bị tiểu đường và đã được chứng minh là cải thiện độ nhạy cảm với insulin. Điều này có nghĩa là nó có thể giúp cải thiện khả năng của cơ thể tiếp nhận và sử dụng đường hiệu quả hơn.

- Cải thiện sức khỏe tim mạch: Một số nghiên cứu trên động vật đã gắn liền việc tiêu thụ cỏ ngọt với việc giảm chất béo trung tính và tăng mức cholesterol "tốt" HDL, cả hai điều này đều có liên quan đến giảm nguy cơ bệnh tim. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng cỏ ngọt không phải là một giải pháp hoàn hảo và nó cũng có nhược điểm của riêng nó.

2.2. Nhược điểm

- Ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột: Mặc dù cỏ ngọt có nguồn gốc từ cây cỏ ngọt tự nhiên, sản phẩm thương mại thường trải qua quá trình tinh chế cao. Điều này có thể làm thay đổi tính chất của cỏ ngọt và ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột của bạn. Nhiều nhà sản xuất thêm các loại đường và thành phần khác để cân bằng dư vị đắng của cỏ ngọt, làm giảm lợi ích dinh dưỡng của cỏ ngọt nguyên chất.

-  Dư vị đắng: Cỏ ngọt tự nhiên có một dư vị đắng mà nhiều người có thể cảm thấy khó chịu. Điều này đã đẩy một số nhà sản xuất đổ thêm các chất tạo ngọt và đường vào sản phẩm để làm dịu dư vị đắng. Tuy nhiên, việc này có thể làm tăng lượng calo và carbohydrates trong sản phẩm.

Nguồn: Sưu tầm

- Sự ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột: Cỏ ngọt, cũng như một số sản phẩm tạo ngọt, có thể ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột của bạn. Một số loại cỏ ngọt thêm các chất như maltodextrin, có khả năng làm suy giảm phản ứng chống vi khuẩn của các tế bào cơ thể và ngăn chặn cơ chế bảo vệ của hệ vi khuẩn đường ruột. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng rebaudioside A, một trong những glycoside steviol phổ biến trong cỏ ngọt, có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có lợi như E.coli.

- Tác động kìm khuẩn chọn lọc: Cỏ ngọt, tương tự như nhiều chất làm ngọt khác, có tác động kìm khuẩn chọn lọc trên hệ vi sinh vật đường ruột của bạn. Điều này có thể thay đổi cấu trúc của vi khuẩn đường ruột, điều mà vẫn còn đang được nghiên cứu về tác động lâu dài đối với sức khỏe.

Vì cỏ ngọt chỉ mới trở nên phổ biến trong thời gian gần đây, việc nghiên cứu về tác động của nó lên sức khỏe vẫn còn hạn chế. Do đó, các chuyên gia khuyên rằng bạn nên tăng cường kiến thức về mối liên hệ giữa việc tiêu thụ cỏ ngọt và các rủi ro tiềm ẩn cho sức khỏe và cân nhắc việc sử dụng nó trong chế độ ăn uống của bạn.

3. Stevia (Cây cỏ ngọt) có tốt cho sức khỏe không ?

Cỏ ngọt là một lựa chọn tốt cho những người quan tâm đến sức khỏe, đặc biệt là những người có tiểu đường hoặc đang ăn chế độ ăn ít calo và ít carbohydrates. Cỏ ngọt không chứa calo đáng kể và ít carbohydrates so với đường, điều này làm cho nó trở thành một sự thay thế hữu ích trong việc giảm lượng calo và carbohydrates trong chế độ ăn uống. Điều này có lợi cho những người muốn giảm cân hoặc duy trì mức đường huyết ổn định.

Một lợi ích quan trọng khác của cỏ ngọt là có chỉ số đường huyết (GI) bằng 0. Khi ăn thức ăn có GI thấp, lượng đường trong máu tăng chậm hơn, giúp duy trì mức đường huyết ổn định. Ngược lại, đường có GI cao (65 - 100) khiến lượng đường trong máu tăng nhanh, có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là đối với người bị tiểu đường.

Đường và các dạng của nó như sucrose (đường ăn) và siro ngô (đường HFCS) có thể gây tăng cân và liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe như béo phì và viêm nhiễm. Thay thế đường bằng cỏ ngọt có thể giúp hạn chế rủi ro này.

Cỏ ngọt đã trở thành một lựa chọn phổ biến để thay thế đường trong nấu ăn gia đình và sản xuất thực phẩm, nhất là trong các sản phẩm thực phẩm dành cho người ăn kiêng hoặc người muốn kiểm soát lượng đường trong máu. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn khi sử dụng cỏ ngọt là dư vị đắng của nó, và những nỗ lực đang được tiến hành để khắc phục vấn đề này.

Trong quá trình nấu nướng, đường chịu một phản ứng quan trọng được gọi là phản ứng Maillard. Đây là phản ứng mà đường tạo ra màu sắc và hương vị đặc trưng cho nhiều loại thực phẩm, chẳng hạn như bánh mì nâu, bánh quy, và thậm chí là thịt nướng. Đường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp cấu trúc và khối lượng cho các sản phẩm nướng. Khi đường được thay thế bằng cỏ ngọt hoàn toàn, sản phẩm nướng có thể không có hình dạng và màu sắc giống như phiên bản sử dụng đường truyền thống.

Mặc dù cỏ ngọt có nhiều lợi ích sức khỏe, cần lưu ý rằng tác động dài hạn của việc tiêu thụ cỏ ngọt vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người sử dụng cỏ ngọt thường xuyên trong thời gian dài. Do đó, việc sử dụng cỏ ngọt nên được cân nhắc cẩn thận và kết hợp với một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe cụ thể hoặc lo ngại về sử dụng cỏ ngọt, hãy thảo luận với chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ của bạn để đảm bảo rằng nó phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn.

Xem thêm: Cỏ mần trầu có tác dụng như thế nào?