1. Có nên quy định tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất khẩu trang y tế?

Hiện nay có thông tin một số doanh nghiệp (DN) đang lợi dụng chủ trương tạm nhập, tái xuất hàng hóa để buôn lậu, gian lận thương mại và chuyển tải bất hợp pháp khẩu trang y tế và đồ bảo hộ lao động.

Đáng chú ý, tình trạng này có nguy cơ gia tăng trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 và nhu cầu sử dụng khẩu trang y tế và đồ bảo hộ y tế tiếp tục tăng cao trong thời gian tới.

Có thể hiểu, đây là căn cứ từ tình hình thực tiễn để cơ quan quản lý nhà nước ban hành biện pháp tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất, chuyển khẩu.

Tuy nhiên, tại góp ý mới đây cho dự thảo, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) lưu ý các thông tin này dường như chưa thực sự đủ rõ ràng và chưa thể hiện được rõ về bằng chứng khách quan được chứng minh bằng số liệu thực tế các hoạt động tạm nhập, tái xuất hàng hóa là khẩu trang y tế và đồ bảo hộ lao động để buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển tải bất hợp pháp đã bị cơ quan chức năng phát hiện.

Việc ban hành Thông tư tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất hàng hóa là biện pháp can thiệp trực tiếp vào hoạt động kinh doanh của DN. Vì vậy, cần có đánh giá tác động một cách thận trọng, dựa trên các số liệu khách quan và thuyết phục về các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này đến mức buộc cơ quan quản lý nhà nước phải áp dụng biện pháp tạm ngừng kinh doanh.

Thực tế, có nhiều ý kiến khẳng định không chỉ với mặt hàng khẩu trang y tế đang xảy ra gian lận thương mại, mà việc dùng hình thức tạm nhập, tái xuất ở một số mặt hàng khác vào Việt Nam để gian lận thương mại đã dẫn đến tình trạng bán phá giá, “bóp nghẹt” sản xuất trong nước. Chẳng hạn, nếu như có tình trạng khẩu trang y tế tiêu thụ tại Việt Nam thông qua hình thức tạm nhập tái xuất rồi bán với giá rẻ có thể sẽ khiến cho các DN sản xuất khẩu trang trong nước điêu đứng.

Đặc biệt trong bối cảnh thời gian qua, khi xảy ra dịch Covid-19, nhiều DN dệt may trong nước đã chuyển sang sản xuất khẩu trang y tế như một giải pháp để có thể duy trì sản xuất, giữ chân công nhân và có thu nhập nhằm giảm bớt thiệt hại do bị tạm dừng các đơn hàng.

Nếu chỉ tính riêng 50 DN đã có báo cáo với Bộ Công Thương, năng lực sản xuất khẩu trang đã lên đến 8 triệu chiếc/ngày, tức là vào khoảng 200 triệu chiếc mỗi tháng. Nếu tính trên quy mô cả nước với cả các DN không báo cáo thì sản lượng sẽ lớn hơn rất nhiều.

Có những thông tin cho thấy do nhiều DN nhảy vào sản xuất khẩu trang (thậm chí là những DN ngoài ngành dệt may cũng lấn sân) khiến cho cạnh tranh gia tăng, không ít DN đối mặt lượng hàng khẩu trang tồn kho lớn dù cho nhu cầu sử dụng khẩu trang y tế vẫn còn khá cao.

Có thể nói, nếu xảy ra gian lận thương mại ở mặt hàng khẩu trang y tế ngay trên thị trường nội địa từ việc tạm nhập, tái xuất thì sẽ càng làm cho những DN như trên thêm điêu đứng.

Điều quan trọng là, tuy cần siết chặt kẽ hở thông qua việc tạm ngưng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế như Bộ Công Thương đã đưa ra trong dự thảo Thông tư, nhưng để thuyết phục hơn thì nên có các bằng chứng rõ ràng về gian lận thương mại của doanh nghiệp.

2. Tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất khẩu trang, găng tay y tế

Ngày 28/01/2022, Bộ trưởng Bộ Công thương ban hành Thông tư 03/2022/TT-BCT về việc tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch.

Theo đó, tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch trong Danh mục tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 03/2022/TT-BCT. Đối với những lô hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch đã làm thủ tục hải quan tạm nhập từ ngày 01/01/2022 đến trước ngày 15/03/2022, được tiếp tục thực hiện tái xuất theo quy định tại Nghị định 69/2018/NĐ-CP .

Danh mục mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch được ban hành kèm theo Thông tư 03/2022/TT-BCT gồm:

- Chương 39: Mã hàng 3926.20.90 (Mô tả mặt hàng: Găng tay y tế).

- Chương 40:

+ Mã hàng: 4015.11.00 (Mô tả mặt hàng: Găng tay y tế).

+ Mã hàng: 4015.19.10 (Mô tả mặt hàng: Găng tay y tế).

- Chương 62: Mã hàng 6210.10.90 (Mô tả mặt hàng: Bộ trang phục phòng chống dịch, gồm: quần áo, kính, khẩu trang y tế, mũ bảo hộ, găng tay, giày).

- Chương 63:

+ Mã hàng: 6307.90.40 (Mô tả mặt hàng: Khẩu trang y tế).

+ Mã hàng: 6307.90.90 (Mô tả mặt hàng: Khẩu trang y tế).

Quy định của Thông tư nhằm chống chuyển tải bất hợp pháp và ngăn chặn nguy cơ gian lận thương mại trong hoạt động kinh doanh tạm nhập, tái xuất mặt hàng khẩu trang y tế, găng tay y tế và bộ trang phục phòng, chống dịch trong tình hình dịch Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp và chưa thể kiểm soát hoàn toàn theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

3. Ngành sản xuất khẩu trang của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay

Việt Nam có đủ năng lực để trở thành một quốc gia sản xuất khẩu trang vải lớn trên thế giới. Tuy nhiên, để coi đây là một ngành sản xuất lâu dài thì còn phụ thuộc nhiều yếu tố, do vậy doanh nghiệp cần thận trọng đầu tư quy mô lớn.

Nguyên liệu sản xuất khẩu trang về cơ bản không quá khắt khe. Trước đây, doanh nghiệp phải nhập khẩu vải kháng khuẩn hoặc hóa chất để sản xuất ra vải kháng khuẩn, nhưng hiện nay, một số doanh nghiệp, điển hình như Công ty Dệt lụa Nam Định, đã có thể tự sản xuất vải kháng khuẩn hoàn toàn từ nguyên liệu sinh học trong nước. Do vậy, nếu có thị trường, có khách hàng thì năng lực sản xuất khẩu trang còn có thể nâng cao hơn nữa.

Hiện nay, sản phẩm khẩu trang vải cơ bản là khẩu trang 2 lớp, trong đó có một lớp là vải kháng khuẩn. Nhiều doanh nghiệp đã nâng cấp sản xuất các loại khẩu trang vải 3 lớp, 4 lớp. Ngoài lớp kháng khuẩn có thể có thêm lớp vải kháng nước, chống giọt bắn.

Các doanh nghiệp cũng có cải tiến về dây đeo, nẹp mũi để người dùng có thể sử dụng khẩu trang trong thời gian dài, đảm bảo khẩu trang vừa khít với khuôn mặt, nâng cao tác dụng che chắn, lọc khuẩn của khẩu trang.

Vì vậy, trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, thị trường khẩu trang trên thế giới sôi động sẽ là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này.

Theo Cục Xuất nhập khẩu, Việt Nam có đủ năng lực để trở thành một quốc gia sản xuất khẩu trang vải lớn trên thế giới. Tuy nhiên, để coi đây là một ngành sản xuất lâu dài thì cần tính đến một số yếu tố: Trên thị trường thế giới, khẩu trang đồng nghĩa với khẩu trang y tế, việc sử dụng khẩu trang vải chưa phải phổ biến. Vì vậy, cần có sự thông tin, quảng bá thêm để người dùng nhận biết được lợi ích của khẩu trang vải và chuyển sang sử dụng loại khẩu trang này.

Cùng với đó, công tác xúc tiến thương mại, tìm khách hàng cần được đẩy mạnh trong bối cảnh nhiều khách hàng nước ngoài chưa biết về khả năng sản xuất khẩu trang vải của Việt Nam. Khi dịch bệnh bùng phát, khẩu trang trở thành một mặt hàng thiết yếu. Nhưng khi dịch bệnh qua đi, nhu cầu về khẩu trang cũng sẽ giảm xuống. Do vậy, đây là một mặt hàng có tính thời vụ, tính ổn định không cao.

Các doanh nghiệp xuất khẩu khẩu trang vải cũng cần lưu ý, thị trường các nước phát triển thường đòi hỏi yêu cầu cầu cao về chất lượng, tính an toàn với người sử dụng. Do vậy, các doanh nghiệp cần tìm hiểu về các tiêu chuẩn này để đáp ứng, xin các giấy chứng nhận phù hợp để tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu.

Để tham khảo thêm thông tin về vấn đề này, quý khách hàng có thể tìm hiểu tại bài viết: Trang thiết bị y tế nào nhập khẩu phải được cấp Giấy phép? Thủ tục cấp Giấy phép nhập khẩu trang thiết bị y tế theo quy định mới của Luật Minh Khuê.

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Tạm ngừng kinh doanh tạm nhập, tái xuất khẩu trang, găng tay y tế mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!