1. Thời điểm cho trẻ ăn dặm
Giai đoạn ăn dặm trẻ cần ăn bổ sung vì nhu cầu năng lượng tăng. Từ khi bé được 6 tháng tuổi năng lượng từ sữa mẹ chỉ đủ cung cấp khoảng 450kcal/ngày, trong khi đó giai đoạn này trẻ cần khoảng gần 700kcal/ngày. Do vậy, ăn dặm đúng cách là cần thiết để bù đắp khoảng cách thiếu hụt năng lượng này và lượng thức ăn trong các bữa ăn dặm cũng cần tăng lên khi trẻ lớn lên (tăng về số lượng và đậm độ đặc dần lên), nếu không đảm bảo đủ bữa ăn dặm trẻ sẽ còi cọc, phát triển chậm. Hơn nữa trong giai đoạn này, lượng sắt dự trữ không còn, do vậy trẻ sẽ thiếu sắt nếu chỉ được cung cấp từ nguồn sữa mẹ, do vậy ăn dặm sẽ là nguồn cung cấp đủ lượng sắt cần thiết bù đắp sự thiếu hụt đó. Nếu cơ thể trẻ không có đủ lượng sắt cần thiết trẻ sẽ bị thiếu máu. Khoảng thiếu hụt sắt lớn nhất vào lúc trẻ 6 -12 tháng và nguy cơ thiếu máu lớn nhất cũng ở nhóm tuổi này.
Trước 4 tháng tuổi, cơ thể trẻ chưa có đủ men amylase để tiêu hóa chất bột. Do vậy, nếu cho bé ăn dặm trước 4 tháng dễ khiến bé dễ chán sữa mẹ nên bú ít đi, dẫn đến tình trạng thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu, quan trọng từ sữa mẹ. Điều này làm bé giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phát triển. Mặt khác, bé dễ bị dị ứng thực phẩm do hệ tiêu hóa khi bé 4 tháng tuổi vẫn chưa hoàn thiện, đặc biệt là những bé có cơ địa nhạy cảm. Vì vậy, bé có nguy cơ cao bị tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa vì hệ tiêu hóa non nớt chưa đủ men để xử lý tinh bột và những thức ăn phức tạp khác. Ngược lại, nếu cho bé ăn dặm muộn sau 6 tháng tuổi, nhiều khả năng trẻ sẽ đứng cân, tăng trưởng chậm. Bởi vì khi này sữa mẹ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ phát triển.
2. Thực đơn ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi
Các loại rau xanh
Cà rốt: Cà rốt rất giàu carotene, có thể chuyển hóa thành vitamin A với một lượng lớn. Vitamin A có thể cải thiện chức năng miễn dịch và ngăn ngừa bé bị nhiễm trùng đường hô hấp, có lợi cho sức khỏe của cơ thể, bố mẹ chỉ cần xay nhuyễn cà rốt cho bé ăn.
Dưa chuột: Dưa chuột có thể được dùng làm thức ăn cho trẻ ăn dặm vì nó rất giàu chất dinh dưỡng và có thể bổ sung dinh dưỡng cho trẻ. Dưa chuột có thể tốt cho tiêu hóa của trẻ và đôi khi giúp cải thiện tình trạng táo bón của trẻ. Dưa chuột cũng có thể cải thiện tình trạng khó chịu của trẻ khi mọc răng và tăng cường trí nhớ cho trẻ hiệu quả.
Thành phần bột cho trẻ ăn dặm ngọt
Nguyên liệu chủ yếu trong bột dặm ngọt: bột gạo tẻ, yến mạch, các loại rau củ, trái cây sạch… được nghiền mịn. Những ngày đầu thì mẹ cho con tập ăn bột loãng khoảng tầm 2 thìa cà phê. Đây chỉ là bữa phụ trong ngày của con, còn chủ yếu vẫn là ti sữa mẹ. Đến tuần thứ 2 thì mẹ nên thêm rau củ xay nhuyễn cùng và lượng tăng lên khoảng 4 thìa cà phê.
Thành phần bột cho trẻ ăn dặm mặn
Bột ăn mặn cung cấp đầy đủ dưỡng chất và giúp con phát triển nhanh hơn. Vì vậy mà nguyên liệu trong thực đơn bột mặn đa dạng, kích thích con ăn ngon miệng. Nhóm dưỡng chất có trong bột mặn: tinh bột (yến mạch, bột gạo), chất đạm (thịt, trứng, cá), chất béo (dầu oliu, dầu lạc), vitamin (các loại rau, củ, quả). Tất cả nguyên liệu khi nấu đều cần xay nhuyễn để con làm quen dần.
Bột tôm
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê). Tôm biển tươi (bỏ vỏ, giã nhỏ): 15gam (tương đương 3 thìa cà phê). Rau xanh giã nhỏ: 2 thìa. Mỡ (dầu ăn): 1 thìa. Nước 1 bát con
Bột trứng
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê). Trứng gà: 1 lòng đỏ trứng gà hoặc 4 lòng đỏ trứng chim cút (tương đương với 10gam). Rau xanh giã nhỏ: 2 thìa cà phê. Nước: 1 bát con
Bột đậu phụ, bí xanh
Nguyên liệu : Bột gạo 10g, đậu phụ 30g, bí xanh 30g, dầu 5g, nước 200ml. Bí xanh nấu chín nghiền nhuyễn bằng rây, đậu phụ nghiền nhuyễn. Hòa 10g bột gạo với chút nước. Thêm bí xanh, đậu phụ đã được nghiền và phần nước còn lại vào, khuấy đều, bắc lên bếp lửa nhỏ, khuấy đến khi hỗn hợp bột chín. Cho ra bát thêm vào thìa cà phê dầu ăn trộn đều.
Bột dặm lòng đỏ trứng gà, đậu phụ
Nguyên liệu
20g bột gạo; 1 lòng đỏ trứng gà; 30g đậu phụ; 200ml nước; 1 thìa cà phê dầu ăn.
Cách làm: Luộc đậu phụ bằng nước sôi khoảng 1 phút, sau đó vớt ra để ráo rồi tiến hành nghiền nhuyễn. Đem 20g bột gạo đã chuẩn bị vào nước khuấy đến khi tan đều; Cho tiếp đậu phụ và 1 lòng đỏ trứng gà vào khuấy đều; Đem hỗn hợp trên đun nhỏ lửa. Thêm dầu ăn cho trẻ nhỏ để tăng thêm hương vị, kích thích vị giác giúp trẻ ăn ngon miệng hơn.
Bột khoai lang thịt gà
4 thìa cà phê bột gạo tẻ 10g thịt gà1 củ nhỏ khoai lang1 thìa cà phê dầu thực vật1 bát nhỏ nước
Cách nấu: Bột gạo cho vào nồi với ít nước nấu chín. Thịt gà băm nhuyễn xào săn với dầu rồi cho vào nồi bột. Khoai hấp chín, nghiền nhuyễn rồi cho vào nồi bột, thêm ít nước nếu bột đặc. Sau khi nồi bột chín ở dạng sệt thì mẹ tắt bếp, cho bột ra bát, thêm ít dầu ăn lên trên, trộn đều, đợi nguội là có thể cho bé dùng.
Cháo bí đỏ
Bí đỏ thơm ngon là món ăn mà hầu như mọi con em đều thích. Màu sắc bí đỏ hấp dẫn còn khiến cho bé rất thích thú khi vào bữa. Có lẽ, vì lý do này mà hầu như các bà mẹ đều lựa chọn món cháo bí đỏ là thức ăn cho trẻ ăn dặm đầu tiên cho bé 6 tháng tuổi
Nguyên liệu: 20g bí đỏ, cháo trắng.
Cách làm: Hấp chín bí đỏ nghiền nhuyễn. Cháo trắng nấu theo tỉ lệ 1 gạo 10 nước. Sau đó rây qua lưới cho thật mịn, trộn bí đỏ và cháo trắng cho bé ăn. Hoặc cho bé ăn riêng để kích thích vị giác.
3. Nguyên tắc khi cho trẻ ăn dặm
Nếu trẻ 6 tháng đã sẵn sàng ăn dặm, mẹ cần trang bị kiến thức và tâm lý kỹ lưỡng để không bị bỡ ngỡ. Trước hết, mẹ cần nắm rõ các nguyên tắc khi cho trẻ ăn dặm dưới đây:
Cho con ăn và dừng ăn đúng thời điểm: Không nên ép con ăn khi con chưa đói và nên dừng lại nếu con ăn đủ và không có nhu cầu ăn thêm. Cho con ăn từ lỏng đến đặc: Trước đây bé chỉ uống sữa mẹ hoặc sữa công thức, có độ lỏng cao nên mẹ cần cho con có thời gian làm quen với loại thức ăn có kết cấu mới này. Cho con ăn từ ít đến nhiều: dạ dày của con chưa thể chứa quá nhiều thức ăn và để hệ tiêu hóa không hoạt động quá sức, mẹ không nên ép con ăn quá nhiều ngay từ đầu. Mẹ có thể tăng dần lượng thức ăn theo ngày, theo tuần để hệ tiêu hóa của con kịp thích nghi.
Cho con ăn đa dạng các loại thức ăn: Để đảm bảo dinh dưỡng, thực đơn ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi cần cân bằng giữa 4 nhóm thực phẩm: Nhóm Bột đường – Đạm – Chất béo – Vitamin và chất khoáng, cho con phát triển toàn diện. Không giảm lượng sữa trung bình trong ngày của bé: Ăn dặm nhằm bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho trẻ, nhưng không được thay thế nguồn dinh dưỡng trước đó, mà chủ yếu từ sữa cho trẻ. Có nghĩa là, nếu trẻ đang bú mẹ hoặc uống khoảng 600ml sữa mỗi ngày, thì khi ăn dặm trẻ vẫn duy trì lượng sữa khoảng 600 ml bên cạnh chế độ ăn dặm.
4. Lưu ý khi chế biến món ăn cho trẻ ăn dặm
Mẹ nên bắt đầu cho bé ăn dặm với các loại thực phẩm rau củ tiêu biểu như: Cà rốt, súp lơ, khoai tây… và quan sát biểu hiện của bé có bị dị ứng thức ăn. Cắt bỏ những phần thừa, già, rửa thực phẩm thật sạch với nước. Mẹ cần chú ý đến khẩu phần ăn của bé đảm bảo về lượng và chất tùy theo độ tuổi. Chế biến thực phẩm đảm bảo đủ chín để không mất đi chất dinh dưỡng. Hạn chế việc sử dụng máy xay mà thay vào đó mẹ nên dùng rây hoặc vải lọc để giữ nguyên vẹn vị tươi ngon của thực phẩm. Không nên cho bé chỉ ăn bột ăn dặm đóng hộp mà nên đa dạng các loại bột cho bé. Nấu bột gạo cho bé 6 tháng chỉ nên chọn gạo tám, không pha gạo nếp. Bổ sung các loại hạt dạng xay hoặc nghiền nhuyễn trộn vào lúc chế biến bột, nấu chín.
=> Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Chế độ dinh dưỡng cho da mụn nhanh khỏi, tránh để lại sẹo lồi
