Thuế chuyển nhượng là gì? Quy định thuế chuyển nhượng trên thế giới

Thuế chuyển nhượng (STAMPS - TAX) là tem biểu thị số tiền thuế được Chính phủ Liên bang và một số tiểu bang thu khi phát hành chứng khoán, bán hoặc chuyển nhượng chứng khoán. Tem thuế của liên bang được “ủy ban thuế thu nhập trong nước” phát hành và tem thuế tiểu bang do các ủy ban thuế tiểu bang phát hành. Một số ngân hàng thương mại được chỉ định làm đại lý bán những tem thuế này.

Stamps representing the amount of tax levied by the Federal Government and some states on the issue, sale or transfer of securi#31;ties. Federal stamps are issued “by the Commissioner of Internal Revenue and state stamps by state tax commissions Certain commer#31;cial banks are designated as sales agents for the stamps. STANDARD & POOR S 500-STOCK

1. Thuế chuyển nhượng (STAMP DUTY) là gì?

Thuế chuyển nhượng, hay thuế trước bạ (Stamp duty) là loại thuế (TAX) đánh vào các chứng từ hoặc giao dịch mua bán tài sản hợp pháp nhất định (bao gồm phần lớn các tài liệu pháp lý như Séc, biên lai, giấy đăng ký kết hôn và các giao dịch chuyển nhương bất động sản, nhà ở, căn hộ, chứng khoán, quyền sở hữu trí tuệ). Thuế này được tính dựa trên giá trị tài sản giao dịch, có ý nghĩa như việc ghi lại việc chuyển nhương bất động sản hoặc các tài sản khác từ người bán sang người mua, hoặc cũng có thể được áp dụng đối với các loại tài liệu pháp lý khác và thậm chí một số sản phẩm, chẳng hạn như thuốc lá.

Tem thuế chuyển nhượng thực tế là nhãn được đính kèm hoặc in trên tài liệu để cho thấy rằng thuế chuyển nhượng đã được thanh toán trước khi tài liệu có hiệu lực pháp lý. Các phiên bản thuế hiện đại hơn có thể không còn yêu cầu tem thực tế. Mẫu tem đen trắng được áp dụng bởi vương quốc Anh:

Thuế chuyển nhượng hay thuế trước bạ được sử dụng để cung cấp nguồn thu cho chính phủ trước khi thuế thu nhập và thuế giá trị gia tăng đủ để bù đắp khoản thu đó. Khi thu nhập và tiêu dùng tăng lên, việc loại bỏ thuế trước bạ có thể hợp lý nhưng lại không khả thi bởi đây vẫn là nguồn thu nhập ổn định nhất cho ngân sách các quốc gia để thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội khác.

2. Quy định về thuế chuyển nhượng ở các quốc gia trên thế giới

Thuế chuyển nhương được quy định và sử dụng ở các nước khác nhau là khác nhau. Các chính phủ trên khắp thế giới đánh thuế này đối với nhiều loại chứng từ, giấy tờ pháp lý hợp pháp. Tuy nhiên, ngày nay, thuế chuyển nhượng áp dụng ít hơn nhiều so với trước kia, giao dịch thường bị đánh thuế là chuyển nhượng bất động sản, các khoản thế chấp và các công cụ khác đảm bảo cho các khoản vay đối với bất động sản. 

2.1. Đan Mạch

Chẳng hạn ở Đan Mạch, thuế chuyển nhượng tạm thời được đưa ra vào năm 1657 để tài trợ cho cuộc chiến với Thụy Điển. Hầu hết các loại thuế tem đã được bãi bỏ từ ngày 1 tháng 1 năm 2000 và đạo luật hiện tại chỉ quy định về thuế tem đối với các hợp đồng bảo hiểm. Thuế chuyển nhượng đối với đăng ký đất đai đã được đổi tên và được quy định bởi một đạo luật riêng nhưng về cơ bản vẫn giữ nguyên mức thu.

2.2. Liên minh châu Âu EU

Ở Liên minh châu Âu, Thuế chuyển nhượng ở EU bị giới hạn trong phạm vi của Chỉ thị về nghĩa vụ vốn số 69/335/EEC ngày 17 tháng 7 năm 1969 liên quan đến thuế gián tiếp đối với việc huy động vốn. Điều này quy định rằng các giao dịch chịu thuế vốn sẽ chỉ bị đánh thuế tại Quốc gia Thành viên có lãnh thổ đặt trung tâm quản lý hiệu quả của một công ty vốn vào thời điểm các giao dịch đó diễn ra. Khi trung tâm quản lý hiệu quả của một công ty vốn được đặt tại nước thứ ba và văn phòng đăng ký của nó được đặt tại một Quốc gia Thành viên, các giao dịch chịu thuế vốn sẽ bị đánh thuế tại Quốc gia Thành viên nơi đặt văn phòng đăng ký.

Tinh thần của Chỉ thị Hội đồng 2008/7/EC ngày 12 tháng 2 năm 2008 liên quan đến thuế gián tiếp đối với việc huy động vốn là thuế vốn cản trở sự di chuyển tự do của vốn và nghiêm cấm hoàn toàn thuế vốn đối với việc phát hành chứng khoán. Chỉ thị thừa nhận rằng giải pháp tốt nhất là bãi bỏ thuế, nhưng cho phép các Quốc gia Thành viên đã áp thuế vào ngày 1 tháng 1 năm 2006 có thể tiếp tục làm như vậy trong các điều kiện nghiêm ngặt. Với Chỉ thị thuế trước bạ này, các Quốc gia Thành viên có thể không đánh thuế gián tiếp với việc huy động vốn đối với các công ty vốn trong việc thực hiện:

• góp vốn;
• các khoản vay hoặc dịch vụ được cung cấp như một phần của việc góp vốn;
• đăng ký hoặc các thủ tục khác cần thiết trước khi bắt đầu kinh doanh vì hình thức pháp lý của công ty;
• thay đổi cơ cấu tổ chức công ty, đặc biệt khi liên quan đến việc chuyển đổi thành một loại hình công ty khác, chuyển chi nhánh hoặc văn phòng đại diện từ một Quốc gia Thành viên này sang một Quốc gia Thành viên khác,...;
• tái cơ cấu hoạt động.

Thuế gián thu cũng hoàn toàn bị cấm đối với việc phát hành một số chứng khoán và giấy nợ.

2.3. Anh

Yêu cầu dán tem thuế chuyển nhương của Vương quốc Anh được quy định đối với các hộp đựng rượu mạnh, rượu vang hoặc rượu pha, có nồng độ cồn từ 30% trở lên, dung tích từ 35 centilit được dùng để tiêu thụ tại quốc gia này. Văn bản pháp lý ghi nhận quy định này là Đạo luật về thuế đối với rượu có cồn năm 1979 - đưa ra các quy định pháp lý chính về tem thuế và các yêu cầu chi tiết có trong Quy định về Tem thuế 2006.

Các ngoại lệ áp dụng không bắt buộc dán tem thuế chuyển nhượng:

• hàng hóa được sử dụng trong các cửa hàng xuất khẩu, có nghĩa được nêu trong Quy định 3 của Quy định về Hàng hóa Xuất khẩu năm 2000, tuy nhiên, hàng hóa đó có thể được dán tem, ví dụ: nếu hàng hóa có nguồn gốc từ kho hàng đã nộp thuế
• hàng hóa được nhập khẩu vào Vương quốc Anh bởi các cá nhân, từ bên ngoài Vương quốc Anh, như một phần trợ cấp cho khách du lịch
• hàng hóa được nhập khẩu vào Vương quốc Anh bởi các cá nhân, từ bên ngoài Vương quốc Anh, vượt quá mức cho phép của cá nhân đó và được khai báo (theo yêu cầu của Mục 78(1) của Đạo luật Quản lý Hải quan và Tiêu thụ đặc biệt 1979) và Thuế tiêu thụ đặc biệt
• hàng hóa để sử dụng cho các nhà ngoại giao được miễn thuế theo Mục 13A(1) của Đạo luật Hải quan và Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 1979 - tuy nhiên, hàng hóa đó có thể chấp nhận dán tem trong một số trường hợp cụ thể, ví dụ, nếu chỉ hàng nguyên tem có sẵn khi nhận đơn hàng
• hàng hóa được giữ tại cơ sở của người ghép hàng là đối tượng của yêu cầu hoàn trả với điều kiện là người ghép hợp đã tuân thủ Quy định 8(1) hoặc (2) của Quy định về Hàng hóa Tiêu thụ đặc biệt 1995.

2.4. Hoa Kỳ

Mặc dù Hoa Kỳ đã từng áp đặt thuế chuyển nhượng đối với nhiều loại tài liệu giao dịch, nhưng ngày nay không có thuế chuyển nhượng liên bang, ngoại trừ trong những trường hợp rất hạn chế. Chẳng hạn như là thuế chuyển nhượng một số loại súng và phụ kiện phải tuân theo Đạo luật về Súng Quốc gia.

Ở Hoa Kỳ, thuế chuyển nhượng được thực hiện thu bởi chính quyền bang, tiểu bang hoặc địa phương. Việc thực thi thu thuế của liên bang được “ủy ban thuế thu nhập trong nước” thực hiện và tem thuế tiểu bang do các ủy ban thuế tiểu bang phát hành. Một số ngân hàng thương mại được chỉ định làm đại lý bán những tem thuế này.

Dịch vụ Cá & Động vật hoang dã Hoa Kỳ cũng yêu cầu những người săn chim nước từ 16 tuổi trở lên phải mua Tem Vịt Liên bang, đóng vai trò là giấy phép săn bắn và thẻ miễn phí cho bất kỳ nơi trú ẩn động vật hoang dã quốc gia nào nếu không sẽ tính phí vào cửa. Cơ quan này nói rằng "gần như tất cả số tiền thu được được sử dụng để bảo tồn môi trường sống cho các loài chim và động vật hoang dã khác, những người nuôi chim, nhiếp ảnh gia thiên nhiên và những người đam mê hoạt động ngoài trời khác." Một số tiểu bang cũng phát hành các phiên bản tem vịt của riêng họ cho các mục đích bảo tồn tương tự.

Mặt khác, hiện tại chỉ có chính quyền tiểu bang và địa phương áp dụng thuế tem tại Hoa Kỳ. Ngoài các văn bản pháp lý khác nhau, tiểu bang và Quận Columbia, đảo Guam và Puerto Rico hiện yêu cầu dán tem thuế lên các sản phẩm thuốc lá, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh.

3. Thuế chuyển nhượng có được khấu trừ không?

Thuế chuyển nhương không được khấu trừ trực tiếp theo quy định chung của các quốc gia trên thế giới hiện nay, mặc dù luật có giảm thuế đối với một số chủ thể nhất định. Do vậy, bạn không thể khấu trừ thuế chuyển nhượng cũng như các loại thuế và phí tương tự khi bán nhà cá nhân. Nếu bạn là người mua và bạn trả tiền, hãy tính chúng vào chi phí cơ sở của tài sản. Nếu bạn là người bán và bạn trả tiền cho họ, thì đó là chi phí bán hàng và làm giảm số tiền thu được khi bán.

4. Stamp duty tương tự như thuế gì ở Việt Nam?

Ở Việt Nam, trong giao dịch mua bán bất động sản, người mua chịu trách nhiệm trả thuế trước bạ. Khoản thuế này có bản chất tượng tự như thuế chuyển nhượng (Stamp duty) ở các quốc gia trên thế giới. Thuế trước bạ hay còn gọi là lệ phí trước bạ hiện nay là 0,5% nhân với giá trị bất động sản. 

Ngoài khoản thuế trước bạ, người giao dịch bất động sản cũng cần xem xét đến các khoản phú khác khi sở hữu bất động sản ở Việt Nam như thuế giá trị gia tăng (VAT) tính trên giá mua bán, thuế thu nhập cá nhân 5% với trường hợp cho thuê, thuế đất sử dụng cho đất phi nông nghiệp tính trên một mét vuông diện tích thửa đất.

Thuế hay lệ phí trước bạ cũng được nhắc đến nhiều khi người dân tiến hành các giao dịch mua bán các đối tượng đặc biệt như phương tiện giao thông (xe máy, ô tô), súng sắn, tàu thủy, ... theo quy định mới nhất tại Nghị định 10/2022/NĐ-CP  ngày 15 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ quy định về lệ phí trước bạ.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Khuê về chủ đề Thuế chuyển nhượng Stamps Duty. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào vui lòng liên hệ qua số tổng đài tư vấn 24/7 1900.6162 để được tư vấn trực tiếp. Xin chân thành cảm ơn quý độc giả.