Mục lục bài viết

1. Bệnh trầm cảm là bệnh như thế nào?

Theo Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê các rối loạn tâm thần, tái bản lần thứ 5 năm 2013 (DSM-5), bệnh trầm cảm là một loại bệnh tâm thần phức tạp với nhiều thể bệnh khác nhau. Các thể bệnh này bao gồm:
- Rối loạn trầm cảm chủ yếu: Đây là thể bệnh phổ biến nhất trong loại trầm cảm. Bệnh nhân thường trải qua một hoặc nhiều giai đoạn trầm cảm, đi kèm với ít nhất 5 triệu chứng chủ yếu. Trong đó, tối thiểu phải có một trong 2 triệu chứng chủ yếu sau: giảm khí sắc (mất niềm tin vào bản thân và tương lai) và mất hầu hết các hứng thú hoặc sở thích. Các giai đoạn trầm cảm này kéo dài ít nhất 2 tuần và cần phải loại trừ các yếu tố khác như tiền sử lạm dụng chất (như rượu, ma túy, thuốc) và bệnh lý thực tổn (như chấn thương sọ não).
- Loạn khí sắc: Loạn khí sắc khác biệt với rối loạn trầm cảm chủ yếu bằng việc bệnh nhân trải qua khí sắc giảm liên tục ít nhất 2 năm, nhưng không có các giai đoạn trầm cảm dài hơn 2 tháng mà không có triệu chứng trầm cảm như rơi vào trạng thái trầm cảm.
- Trầm cảm do một chất: Trường hợp này xảy ra khi bệnh nhân trải qua một hoặc nhiều giai đoạn trầm cảm, và nguyên nhân được xác định là do sử dụng một chất như rượu, ma túy hoặc thuốc kháng viêm corticoid.
- Trầm cảm do một bệnh lý thực tổn: Thể bệnh này xảy ra khi ít nhất một giai đoạn trầm cảm được xác định là hậu quả của một bệnh lý cơ thể, chẳng hạn như viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đa khớp dạng thấp, tăng huyết áp, đái tháo đường và nhiều bệnh khác.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng là gì? Tác dụng phụ của thuốc
Tất cả những thể bệnh này đều phản ánh sự phức tạp và đa dạng của rối loạn trầm cảm, và việc chẩn đoán chính xác và hiểu rõ nguyên nhân của bệnh là quan trọng để đưa ra liệu pháp điều trị thích hợp cho bệnh nhân.
 

2. Thuốc chống trầm cảm 3 vòng là thuốc gì?

Trong tương lai, thuốc chống trầm cảm vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị các trạng thái trầm cảm. Có một loạt các loại thuốc, như thuốc chống trầm cảm 3 vòng và 4 vòng, vẫn là lựa chọn phổ biến trong thực hiện điều trị. Trong số các thuốc chống trầm cảm 3 vòng, amitriptyline nổi bật như một lựa chọn hiệu quả và có lợi ích về mặt kinh tế với mức giá tương đối thấp.
Thuốc trầm cảm 3 vòng (TCA) là loại thuốc có khả năng ảnh hưởng đến cả hệ thống norepinephrine và serotonin. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với việc ảnh hưởng đến các hệ thống dẫn truyền thần kinh khác như acetylcholin, histamin, epinephrine, dopamin, muscarin, gây ra nhiều tác dụng không mong muốn. Hiệu quả điều trị trầm cảm của TCA đến từ khả năng ức chế thụ thể serotonin và norepinephrine, hai yếu tố quan trọng gây ra bệnh lý trầm cảm.
TCA thường được sử dụng nhiều hơn trong trường hợp những bệnh nhân trầm cảm có nhiều triệu chứng cơ thể như mất ngủ, chán ăn, mệt mỏi, đau đầu, đau bụng, đau khớp, và nhiều triệu chứng khác. Tuy nhiên, hiệu quả của TCA thường xuất hiện sau một thời gian, thường là từ 2 đến 4 tuần sau khi bắt đầu sử dụng thuốc. Do đó, quá trình chờ đợi hiệu quả của thuốc là quan trọng, và bệnh nhân cần tuân thủ liều lượng và cách sử dụng được hướng dẫn bởi bác sĩ.
Thuốc chống trầm cảm ba vòng là gì? Tác dụng phụ của thuốc
Bác sĩ cũng nên giải thích rõ về thuốc cho bệnh nhân, để họ có cái nhìn tổng quan về liệu pháp điều trị và cảm thấy tự tin hơn trong quá trình điều trị trầm cảm. Sự hiểu biết về thuốc và sự hợp tác giữa bác sĩ và bệnh nhân chính là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự thành công trong điều trị.
 

3. Những tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc chống trầm cảm 3 vòng

Thuốc chống trầm cảm 3 vòng, mặc dù có khả năng ức chế thụ thể norepinephrine và serotonin, nhưng cũng ức chế nhiều chất trung gian hóa học khác, dẫn đến nhiều tác dụng không mong muốn mà người dùng cần biết đến. Các tác dụng phụ này có thể gồm:
- Cảm giác khô miệng, táo bón, rối loạn thị giác, tiểu khó, rối loạn nhận thức ở người già: 
Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm 3 vòng là một vấn đề quan trọng cần được lưu ý. Nhiều người dùng thuốc có thể trải qua các tác dụng không mong muốn, bao gồm khô miệng, táo bón, sự rối loạn về thị giác, khó khăn trong việc tiểu tiện và rối loạn nhận thức, đặc biệt là ở người già.
+ Khô miệng: Tác dụng phụ này là một trong những phản ứng phổ biến khi sử dụng thuốc chống trầm cảm 3 vòng. Khô miệng có thể gây không thoải mái và khiến việc nói và nuốt trở nên khó khăn.
+ Táo bón: Một số người dùng thuốc có thể trải qua táo bón, làm cho tiêu hóa trở nên khó khăn.
+ Rối loạn về thị giác: Một số người có thể trải qua rối loạn về thị giác, dẫn đến các vấn đề về thị lực và cảm giác khó chịu trong quá trình sử dụng thuốc.
+ Khó khăn trong việc tiểu tiện: Thuốc cũng có thể gây khó khăn trong việc tiểu tiện, làm cho quá trình này trở nên không thoải mái.
+ Rối loạn nhận thức, đặc biệt ở người già: Đối với người già, thuốc chống trầm cảm 3 vòng có thể gây ra rối loạn nhận thức, làm cho tập trung và tư duy trở nên khó khăn.
Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dùng thuốc, và việc thảo luận với bác sĩ về những tác dụng này là quan trọng để có thể điều chỉnh liều lượng hoặc xem xét các phương pháp điều trị khác nếu cần thiết. Bác sĩ có thể đề xuất giải pháp để giảm tác dụng phụ hoặc điều chỉnh loại thuốc để đảm bảo rằng bệnh nhân có thể nhận được lợi ích tốt nhất từ điều trị.
- Hạ huyết áp tư thế đứng gây chóng mặt, buồn nôn: 
Một tác dụng phụ khá khó chịu của thuốc chống trầm cảm 3 vòng đó là hạ huyết áp tư thế đứng. Khi người dùng đứng dậy từ tư thế nằm hoặc ngồi, họ có thể trải qua cảm giác chóng mặt và buồn nôn. Đây là một tác dụng không mong muốn, có thể làm cho người bệnh cảm thấy không thoải mái và khó thích nghi với tình trạng này.
Hạ huyết áp tư thế đứng có thể làm cho việc thực hiện các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn, và người dùng có thể cảm thấy không an toàn khi cố gắng đứng dậy. Điều này đặc biệt quan trọng ở những người có tình trạng sức khỏe yếu hơn hoặc người già, vì họ có thể có nguy cơ cao hơn bị sụp đổ hoặc gây tai nạn do chóng mặt.
Do đó, khi sử dụng thuốc chống trầm cảm 3 vòng, người dùng cần được hướng dẫn cẩn thận bởi bác sĩ và tuân thủ các hướng dẫn liên quan đến tư thế đứng dậy từ tư thế nằm hoặc ngồi. Bác sĩ có thể xem xét điều chỉnh liều lượng hoặc loại thuốc nếu tác dụng phụ này trở nên quá nặng. Việc theo dõi và báo cáo các tác dụng phụ cho bác sĩ là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình sử dụng thuốc.
- Độc tính trên tim mạch: Thuốc chống trầm cảm 3 vòng có tác dụng ức chế hệ acetylcholin, noradrenalin và adrenalin, có thể gây ra độc tính trên tim mạch. Dấu hiệu gợi ý cho nhiễm độc cơ tim có thể bao gồm điện tâm đồ đoạn PQ kéo dài, sóng QT và sóng T có biên độ thấp.
- Dị ứng da, sưng phù: Một số người dùng thuốc có thể trải qua các vấn đề về da, bao gồm dị ứng da và sưng phù.
- An thần gây buồn ngủ, giảm khả năng nhận thức, hưng cảm, giảm ngưỡng co giật trong động kinh: Thuốc chống trầm cảm 3 vòng có thể làm cho người dùng cảm thấy buồn ngủ, giảm khả năng tập trung và hưng cảm. Nó cũng có thể tăng nguy cơ co giật trong trường hợp của những người mắc bệnh động kinh.
- Tăng cân nặng: Một số người dùng có thể trải qua tăng cân nặng trong quá trình sử dụng thuốc chống trầm cảm 3 vòng.
- Suy giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ, giảm khả năng cương dương và gây chậm xuất tinh ở nam: Thuốc chống trầm cảm 3 vòng có thể gây ra các vấn đề liên quan đến ham muốn tình dục ở phụ nữ, giảm khả năng cương dương và gây ra việc xuất tinh chậm hơn ở nam giới.
Những tác dụng phụ này cần được theo dõi và báo cáo cho bác sĩ để có thể điều chỉnh liều lượng hoặc xem xét các phương pháp điều trị thay thế nếu cần thiết. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỏi ý kiến bác sĩ và duyệt kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.