Yêu cầu chấn chỉnh, tăng cường quản lý tạm ứng vốn đầu tư công ra sao?

1. Thực trạng quản lý tạm ứng vốn đầu tư công

Việc quản lý tạm ứng vốn đầu tư công hiện nay đang gặp nhiều khó khăn, tồn tại nhiều hạn chế, dẫn đến nhiều hệ quả nghiêm trọng. Một số biểu hiện cụ thể như sau:

- Tỷ lệ thu hồi vốn tạm ứng thấp, thủ tục thu hồi vốn rườm rà, phức tạp:

+ Do nhiều nguyên nhân như: thủ tục thu hồi vốn tạm ứng rườm rà, phức tạp; công tác thanh tra, kiểm tra chưa hiệu quả; chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe; thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan.

+ Hậu quả: ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án, gây lãng phí vốn đầu tư, tạo điều kiện cho tham nhũng, tiêu cực.

- Việc quản lý, sử dụng vốn tạm ứng chưa chặt chẽ, dẫn đến thất thoát, lãng phí:

+ Biểu hiện: thiếu sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ trong việc sử dụng vốn tạm ứng; hồ sơ thanh toán chưa đầy đủ, chứng từ không hợp lệ; nhiều dự án thanh toán vốn tạm ứng vượt quá khối lượng công việc thực hiện.

+ Hậu quả: gây thất thoát, lãng phí vốn đầu tư công, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn, gây bức xúc cho dư luận.

- Một số trường hợp sử dụng vốn tạm ứng không đúng mục đích, không hiệu quả:

+ Sử dụng vốn tạm ứng để chi cho các mục đích không liên quan đến dự án; sử dụng vốn tạm ứng để đầu tư vào các hoạt động kinh doanh khác; sử dụng vốn tạm ứng để chi cho các khoản chi phí cá nhân.

+ Hậu quả: ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án, gây lãng phí vốn đầu tư, vi phạm pháp luật về quản lý tài chính nhà nước.

- Giải pháp:

+ Hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý tạm ứng vốn đầu tư công, cụ thể hóa trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan.

+ Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng vốn tạm ứng, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

+ Áp dụng các biện pháp phòng ngừa thất thoát, lãng phí vốn tạm ứng như: công khai thông tin về việc tạm ứng vốn, thanh toán vốn tạm ứng; tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn tạm ứng.

+ Nâng cao ý thức trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong việc quản lý, sử dụng vốn tạm ứng.

Việc khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quản lý tạm ứng vốn đầu tư công là nhiệm vụ cấp bách, cần có sự chung tay góp sức của các cơ quan chức năng và toàn xã hội. Bằng cách áp dụng đồng bộ các giải pháp nêu trên, chúng ta có thể quản lý hiệu quả vốn đầu tư công, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Việc sử dụng vốn tạm ứng không đúng mục đích, không hiệu quả là một vấn đề cần được quan tâm giải quyết, bởi nó gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế và xã hội. Do đó, cần có sự chung tay góp sức của các cơ quan chức năng và toàn xã hội để đẩy mạnh công tác quản lý, sử dụng vốn tạm ứng, đảm bảo sử dụng nguồn vốn này một cách hợp lý, hiệu quả.

2. Yêu cầu chấn chỉnh, tăng cường quản lý tạm ứng vốn đầu tư công

Theo Chỉ thị 20/CT-TTg năm 2024, cho đến ngày 31/01/2024, tình trạng tạm ứng quá hạn nguồn NSNN tại các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương vẫn đang gây lo ngại, với tổng số khoảng 7.454 tỷ đồng (trong đó, các Bộ, cơ quan trung ương chiếm khoảng 1.279 tỷ đồng và các địa phương chiếm khoảng 6.175 tỷ đồng). Vấn đề này không chỉ làm giảm hiệu quả sử dụng vốn NSNN mà còn đòi hỏi Chính phủ phải có biện pháp quản lý chặt chẽ và giải quyết triệt để.

Nghị quyết 91/2023/QH15 của Quốc hội, ban hành vào ngày 19/6/2023 về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021, đã giao cho Chính phủ nhiệm vụ quản lý nghiêm ngặt các khoản chi chuyển nguồn NSNN và xử lý kịp thời những trường hợp tạm ứng quá thời hạn kéo dài nhiều năm. Điều này thể hiện sự quan tâm và nỗ lực của cơ quan lập pháp và Chính phủ trong việc cải thiện quản lý tài chính công, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của ngân sách nhà nước.

Để khắc phục và cải thiện các vấn đề trong công tác quản lý vốn tạm ứng NSNN như đã xảy ra, Thủ tướng Chính phủ đang đẩy mạnh các biện pháp khẩn trương nhằm thu hồi số dư tạm ứng đã quá hạn và đảm bảo rằng việc tạm ứng vốn trong thời gian tới sẽ tuân thủ đúng quy định, mục đích và đối tượng, đồng thời đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng vốn tạm ứng mà không có sự phát sinh tạm ứng quá hạn.

Để thực hiện điều này, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương, chủ đầu tư cùng các ban quản lý dự án thực hiện những nội dung cụ thể như sau:

- Dựa trên quy định của pháp luật hiện hành, cần tăng cường quản lý chặt chẽ và hiệu quả về vốn tạm ứng theo đúng quy định. Đồng thời, các đơn vị phải chịu trách nhiệm trong việc tổng hợp, theo dõi và chỉ đạo trực tiếp các chủ đầu tư để đảm bảo rằng quản lý và tạm ứng vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước sẽ được thực hiện đúng kế hoạch vốn đã được phân bổ.

- Thực hiện kiểm tra định kỳ và kiểm tra đột xuất để chấn chỉnh và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện của các chủ đầu tư.

- Kiểm tra lại các điều khoản về tạm ứng vốn trong hợp đồng đã ký kết và đang triển khai, đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng vốn tạm ứng. Đặc biệt cần quản lý chặt chẽ và hiệu quả, sử dụng vốn tạm ứng đúng mục đích và đối tượng theo quy định của hợp đồng. Cần đảm bảo rằng thời gian hiệu lực của bảo lãnh tạm ứng từ tổ chức tín dụng sẽ được kéo dài cho đến khi chủ đầu tư thu hồi toàn bộ số tiền tạm ứng.

- Đối với các dự án đang triển khai với số tiền tạm ứng vốn chưa được thu hồi đầy đủ: tiếp tục chặt chẽ theo dõi và thúc đẩy các đơn vị để hoàn thành nghiệm thu khối lượng công việc, nhằm đảm bảo việc thu hồi vốn tạm ứng khi giá trị giải ngân đạt ít nhất 80% so với giá trị hợp đồng (ngoại trừ trường hợp được phê duyệt tạm ứng vốn ở mức cao hơn).

- Hướng dẫn các chủ đầu tư và ban quản lý dự án về các dự án đang triển khai với số tiền tạm ứng vốn chưa được thu hồi đầy đủ: tiếp tục chặt chẽ theo dõi và thúc đẩy tiến độ nghiệm thu khối lượng công việc, nhằm đảm bảo việc thu hồi vốn tạm ứng khi giá trị giải ngân đạt ít nhất 80% so với giá trị hợp đồng (ngoại trừ trường hợp được phê duyệt tạm ứng vốn ở mức cao hơn).

- Bộ Tài chính có trách nhiệm tổ chức định kỳ (6 tháng và hàng năm) hỗ trợ và thúc đẩy các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong việc thu hồi vốn tạm ứng đã quá hạn đối với các dự án do các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương quản lý, tuân thủ nghiêm ngặt quy định

Những biện pháp này sẽ giúp củng cố và nâng cao chất lượng quản lý tài chính công, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc sử dụng nguồn lực NSNN, ngăn ngừa tình trạng tạm ứng quá hạn xảy ra trong tương lai.

3. Ý nghĩa của việc chấn chỉnh, tăng cường quản lý tạm ứng vốn đầu tư công

Việc chấn chỉnh, tăng cường quản lý tạm ứng vốn đầu tư công mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng, góp phần đảm bảo an toàn, hiệu quả cho việc sử dụng nguồn vốn nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời nâng cao niềm tin của người dân đối với công tác quản lý nhà nước. Cụ thể:

- Đảm bảo an toàn, hiệu quả cho việc sử dụng nguồn vốn nhà nước:

+ Hạn chế tối đa tình trạng thất thoát, lãng phí do sử dụng vốn tạm ứng không đúng mục đích, không đúng đối tượng, không hiệu quả.

+ Đảm bảo nguồn vốn đầu tư công được sử dụng đúng hướng, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra.

+ Tăng cường tính minh bạch trong việc sử dụng vốn đầu tư công, góp phần phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

- Hạn chế thất thoát, lãng phí, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội:

+ Khi nguồn vốn đầu tư công được sử dụng hiệu quả sẽ góp phần thúc đẩy tiến độ thực hiện các dự án đầu tư, rút ngắn thời gian hoàn thành, đưa các công trình vào sử dụng sớm hơn.

+ Góp phần tiết kiệm chi phí cho ngân sách nhà nước, từ đó có thể đầu tư vào các lĩnh vực khác cần thiết cho phát triển kinh tế - xã hội.

+ Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, thu hút đầu tư trong và ngoài nước.

- Tăng cường sự công bằng, minh bạch trong việc sử dụng nguồn vốn nhà nước:

+ Việc quản lý chặt chẽ tạm ứng vốn đầu tư công sẽ đảm bảo nguồn vốn này được sử dụng một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả các dự án, không phân biệt đối xử.

+ Tăng cường tính minh bạch trong việc sử dụng vốn đầu tư công, tạo điều kiện cho người dân và các tổ chức xã hội tham gia giám sát việc sử dụng vốn này.

+ Góp phần xây dựng một môi trường đầu tư công lành mạnh, minh bạch, thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư.

- Nâng cao niềm tin của người dân đối với công tác quản lý nhà nước:

+ Khi người dân thấy được nguồn vốn nhà nước được sử dụng một cách hiệu quả, an toàn, minh bạch sẽ tin tưởng hơn vào công tác quản lý nhà nước.

+ Góp phần củng cố niềm tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ trong công tác quản lý, điều hành đất nước.

+ Tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển kinh tế - xã hội.

Việc chấn chỉnh, tăng cường quản lý tạm ứng vốn đầu tư công là một nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, góp phần đảm bảo an toàn, hiệu quả cho việc sử dụng nguồn vốn nhà nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời nâng cao niềm tin của người dân đối với công tác quản lý nhà nước. Cần có sự chung tay góp sức của các cơ quan chức năng và toàn xã hội để thực hiện tốt nhiệm vụ này.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công cấu thành tội hình sự khi nào. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.