1. Huân chương Đại đoàn kết dân tộc được trao tặng cho ai?

Tư tưởng về đoàn kết và đại đoàn kết toàn dân tộc đều đóng vai trò đặc biệt quan trọng, nhất quán và thấu hiểu suốt trong lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam, cũng như là nền tảng chủ trương và chính sách của Nhà nước Việt Nam. Qua các giai đoạn cách mạng, quan điểm của Đảng về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được hoàn thiện, phát triển. Đảng luôn khẳng định rằng "đoàn kết" là giá trị cốt lõi, và "đại đoàn kết toàn dân tộc" là đường lối chiến lược, là nguồn sức mạnh và động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam. Điều này có ý nghĩa quyết định đối với mọi thành công của cách mạng Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định đại đoàn kết toàn dân tộc là trụ cột chiến lược, tinh thần hướng dẫn cho cách mạng Việt Nam, đồng thời là nguồn động viên chủ yếu cho mọi thành công và chiến thắng. Quá trình lãnh đạo của Đảng trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã đạt được những kết quả ấn tượng.

Vượt qua những khó khăn và thách thức nặng nề, đặc biệt là trong giai đoạn sau thống nhất đất nước, khi mà hậu quả tàn phá của chiến tranh vẫn còn đọng lại và đất nước phải đối mặt với cảnh bị bao vây, cấm vận, và những khó khăn của việc áp dụng mô hình xã hội chủ nghĩa từ Liên Xô và các nước Đông Âu, Đảng Cộng sản Việt Nam đã liên tục đặt nặng công tác xây dựng mặt trận dân tộc. Đồng thời, Đảng đã tăng cường đoàn kết toàn dân tộc và khai thác mạnh mẽ vai trò của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhằm đẩy mạnh quá trình phát triển của đất nước.

Huân chương Đại đoàn kết dân tộc là một danh hiệu do Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam trao tặng, theo quy định của Luật Thi đua - Khen thưởng ban hành ngày 26 tháng 11 năm 2003. Huân chương này được trao tặng cho những cá nhân có quá trình cống hiến đặc biệt, có công lao to lớn và thành tích xuất sắc trong việc xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Điểm đặc biệt của Huân chương này là không chia hạng, và quyền tặng, truy tặng do Chủ tịch nước quyết định.

Trước khi Luật Thi đua - Khen thưởng được ban hành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đề xuất Huy chương Đại đoàn kết dân tộc, dành cho những người có đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Theo Nghị định 91/2017/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 10 năm 2017, hướng dẫn Luật thi đua, khen thưởng, Huân chương Đại đoàn kết dân tộc được trao tặng cho những cá nhân có quá trình cống hiến lâu dài và có công lao to lớn trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân đạt các tiêu chuẩn sau:

- Đã giữ các chức vụ như Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong thời kỳ ít nhất 10 năm hoặc đảm nhiệm chức vụ cấp trưởng của tổ chức thành viên từ cấp tỉnh trở lên ít nhất 15 năm liên tục.

- Các đối tượng như nhân sĩ, trí thức, chức sắc tôn giáo, người dân tộc thiểu số, doanh nhân tiêu biểu và người Việt Nam ở nước ngoài có thành tích xuất sắc trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân đều có thể được tặng Huân chương Đại đoàn kết dân tộc theo quy định và công nhận của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

 

2. Ai là người phục vụ nghi thức trao Huân chương Đại đoàn kết dân tộc?

Tại điểm a, khoản 1 của Điều 25 trong Nghị định 145/2013/NĐ-CP, các hình thức khen thưởng và danh hiệu thi đua được quy định rõ, theo Luật thi đua - khen thưởng, và cụ thể là "Huân chương Sao vàng", "Huân chương Hồ Chí Minh", "Huân chương Độc lập", "Huân chương Quân công", "Huân chương Lao động", "Huân chương Bảo vệ Tổ quốc", "Huân chương Chiến công", "Huân chương Đại đoàn kết dân tộc", "Huân chương Dũng cảm", và "Huân chương Hữu nghị". Các hình thức này được công bố, trao tặng và đón nhận theo quy định của Nghị định này.

Ở khoản 4 của Điều 28 trong cùng Nghị định 145/2013/NĐ-CP, người phục vụ trong nghi thức công bố, trao tặng và đón nhận khen thưởng có các quy tắc sau đây:

- Không quay lưng về phía người dự; đứng phía sau, bên phải người trao khi truyền giao Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu, Bằng, Cờ) cho người nhận.

- Đặt Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu, Bằng) trong khay được phủ bằng vải đỏ; đưa Cờ bằng hai tay cho người nhận; Bằng phải được đặt chặt trong khung.

 

3. Tổ chức lễ trao tặng, đón nhận Huân chương Đại đoàn kết dân tộc cho tập thể trước hay cá nhân trước?

Tại điểm 5 của Điều 26 trong Nghị định 145/2013/NĐ-CP, quy định rõ về các yêu cầu trong quá trình tổ chức lễ trao tặng và đón nhận hình thức khen thưởng, danh hiệu thi đua như sau:

- Người điều hành buổi lễ phải là đại diện lãnh đạo của ban, bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, hoặc đơn vị tổ chức buổi lễ.

- Lễ trao tặng không được tổ chức độc lập mà chỉ được kết hợp trong các sự kiện lễ lớn của quốc gia, ngày thành lập, ngày truyền thống của các cơ quan, địa phương, hoặc trong các hội nghị tổng kết theo kế hoạch cụ thể và phải tuân thủ quy định của Nghị định này. (Trừ trường hợp trao tặng khen thưởng đối với thành tích xuất sắc đột xuất và khen thưởng thành tích kháng chiến).

- Mỗi quyết định khen thưởng chỉ được công bố, trao tặng và đón nhận một lần. Không có việc tổ chức diễu hành hoặc đón rước từ cấp này, địa điểm này đến cấp khác, địa điểm khác.

- Đại diện lãnh đạo tập thể được khen thưởng phải trực tiếp đón nhận quyết định khen thưởng, hình thức khen thưởng và danh hiệu thi đua của tập thể. Cá nhân được khen thưởng cũng phải trực tiếp đón nhận quyết định khen thưởng, hình thức khen thưởng và danh hiệu thi đua. Trong trường hợp truy tặng, đại diện gia đình của người được truy tặng sẽ nhận thay mặt.

- Việc trao tặng phải tuân thủ thứ tự từ hình thức khen thưởng, danh hiệu thi đua cao nhất đến thấp nhất. Trong trường hợp cùng một hình thức khen thưởng, sẽ trao tặng cho tập thể trước, cá nhân sau; trao tặng trước, truy tặng sau.

- Trong quá trình công bố, trao tặng và đón nhận hình thức khen thưởng, danh hiệu thi đua, những người không có trách nhiệm không được phép tặng hoa, quay phim, chụp ảnh trên lễ đài.

 

4. Trao hình thức khen thưởng Huân chương Đại đoàn kết dân tộc theo trình tự như thế nào?

Dựa theo điều 28, khoản 2 trong Nghị định 145/2013/NĐ-CP, các quy định chi tiết về quá trình trao tặng hình thức khen thưởng, danh hiệu thi đua được mô tả như sau:

- Người trao là đại diện các lãnh đạo tham dự buổi lễ và đứng ở vị trí trung tâm của lễ đài.

- Trình tự trao tặng bao gồm việc gắn Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu) trước, tiếp theo là trao Bằng và sau đó là trao Cờ Anh hùng (đối với tập thể được đón nhận danh hiệu Anh hùng).

- Đối với tập thể có Cờ truyền thống, người trao sẽ gắn Huân chương (hoặc Huy hiệu kèm theo danh hiệu) lên góc cao của Cờ truyền thống, theo thứ tự từ cao xuống thấp.

- Đối với tập thể không có Cờ truyền thống, người trao sẽ trực tiếp trao Bằng đã gắn sẵn Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu).

- Trong trường hợp trao tặng cho cá nhân, người trao sẽ gắn Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu) lên phía trái ngực áo của người nhận, sau đó trao Bằng. Vị trí gắn Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu) trên ngực áo được thực hiện theo thứ hạng từ cao xuống thấp.

- Trong trường hợp truy tặng, người trao sẽ trực tiếp trao Bằng đã gắn sẵn Huân chương (hoặc Huy chương, Huy hiệu kèm theo danh hiệu) cho đại diện gia đình của người được truy tặng.

Bài viết liên quan: Quy định về xét tặng huân chương đại đoàn kết toàn dân tộc

Luật Minh Khuê xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng thông qua số hotline: 1900.6162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn. Xin trân trọng cảm ơn!