Án phí là gì? Quy định án phí với người cao tuổi? Điều kiện để được miễn án phí ?

Các loại án phí hiện nay:

Án phí được chia làm nhiều loại như:

+ Án phí hình sự;

+ Án phí dân sự;

+ Án phí kinh tế;

+ An phí lao động;

+ Án phí hành chính và các loại án phí khác.

Đối với án dân sự, án kinh tế, tuỳ từng vụ án, theo yêu cầu của nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải nộp án phí. Đối với án hình sự, người bị kết án phải nộp án phí sơ thẩm. Nếu toà án tuyên bị cáo không phạm tội, thì người bị hại đã khởi kiện phải nộp án phí. Trường hợp kháng cáo, thì bị cáo theo thủ tục phúc thẩm phải nộp án phí phúc thẩm, nếu toà án cấp phúc thẩm giữ nguyên quyết định về hình sự của bản án, quyết định sơ thẩm đối với bị cáo, kháng cáo. Người bị hại phải chịu án phí phúc thẩm trong trường hợp vụ án được khởi tố theo yêu cầu Của người bị hại và toà án cấp phúc thẩm giữ nguyên quyết định của bản án, quyết định sơ thẩm, tuyên bị Cáo không phạm tội.

2. Mức tính án phí được tính như thế nào?

Căn cứ Danh mục án phí, lệ phí tòa án ban hành kèm theo Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14, mức án phí và tạm ứng án phí sơ thẩm đối với vụ án dân sự không có giá ngạch như sau:

2.1 Danh mục về các loại án phí:

2.2 Danh mục các khoản lệ phí tòa án:

3. Quy định về nghĩa vụ nộp tiền án phí, lệ phí của đương sự như thế nào ?

Các quy định của nhà nước về án phí và lệ phí được quy định tại Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 về án phí, lệ phí tòa án.

- Nghĩa vụ nộp Tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí:

Theo quy định tại Bộ luật tố tụng dân sự về nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí thì:

"1. Nguyên đơn, bị đơn có yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án dân sự phải nộp tiền tạm ứng án phí sơ thẩm, người kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm phải nộp tiền tạm ứng án phí phúc thẩm, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí.

2. Người nộp đơn yêu cầu Toà án giải quyết việc dân sự phải nộp tiền tạm ứng lệ phí giải quyết việc dân sự đó, trừ trường hợp không phải nộp tiền tạm ứng lệ phí".

Như vậy, gia đình bạn với tư cách là nguyên đơn thì sẽ phải nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí trừ trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí.

- Mức đóng tiền tạm ứng án phí được quy định tại Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 về về mức thu án phí, lệ phí Tòa án, tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án; nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án ... quy định như sau:

Điều 9. Nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, án phí, lệ phí Tòa án

Cơ quan, tổ chức, cá nhân phải nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, án phí, lệ phí Tòa án, trừ trường hợp không phải nộp hoặc được miễn nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, án phí, lệ phí Tòa án theo quy định của Nghị quyết này.

Tại Điều 26. Nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm quy định như sau:

1. Đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm đối với yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải chịu án phí sơ thẩm.

2. Bị đơn phải chịu toàn bộ án phí dân sự sơ thẩm trong trường hợp toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn được Tòa án chấp nhận.

3. Nguyên đơn phải chịu toàn bộ án phí dân sự sơ thẩm trong trường hợp toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn không được Tòa án chấp nhận.

4. Nguyên đơn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm tương ứng với phần yêu cầu không được Tòa án chấp nhận. Bị đơn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm tương ứng với phần yêu cầu của nguyên đơn đối với bị đơn được Tòa án chấp nhận.

Tại Khoản 2 điều 27 Nghị quyết cũng quy định:

... 2. Đối với tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất thì nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm được xác định như sau:

a) Trường hợp tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất mà Tòa án không xem xét giá trị, chỉ xem xét quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất của ai thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như đối với trường hợp vụ án không có giá ngạch;

b) Trường hợp tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất mà Tòa án phải xác định giá trị của tài sản hoặc xác định quyền sở hữu quyền sử dụng đất theo phần thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trường hợp vụ án có giá ngạch đối với phần giá trị mà mình được hưởng.

Như vậy, khi nộp đơn khởi kiện thì nguyên đơn sẽ phải có nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, sau khi giải quyết xong tranh chấp, căn cứ vào quyết định của Tòa án để xác định nghĩa vụ nộp tiền án phí của đương sự theo quy định nêu trên.

4. Nộp tiền án phí theo luật tố tụng dân sự quy định thế nào ?

4.1 Về nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí

Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 146 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015:

Điều 146. Nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, tiền tạm ứng lệ phí

1. Nguyên đơn, bị đơn có yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án dân sự phải nộp tiền tạm ứng án phí sơ thẩm, người kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm phải nộp tiền tạm ứng án phí phúc thẩm, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí.....

Như vậy, bạn với tư cách là nguyên đơn thì sẽ phải nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí trừ trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí.

4.2. Về nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm ?

Về nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm, Điều 147 bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định:

Điều 147. Nghĩa vụ chịu án phí sơ thẩm

1. Đương sự phải chịu án phí sơ thẩm nếu yêu cầu của họ không được Tòa án chấp nhận, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải chịu án phí sơ thẩm.....

Như vậy, nếu bạn thắng kiện, tức là yêu cầu của bạn được Toà án chấp nhận thì sẽ không phải chịu tiền án phí. Khoản tiền tạm ứng án phí anh/chị đã nội sẽ được hoàn trả.

4.3. Quy định về nơi nộp án phí ?

Bạn liên hệ cơ quan thi hành án dân sự để thực hiện thủ tục nộp án phí dân sự sơ thẩm.

5. Miễn án phí đối với người cao tuổi

Theo quy định Luật người cao tuổi 2009 quy định thì người cao tuổi được hiều là người từ đủ 60 tuổi trở lên. Do đó, đối với đối tượng này sẽ những điều kiện được ưu tiên. Đối với trường hợp của bạn trong một vụ án dân sự có người cao tuổi tham gia thì người cao tuổi mặc nhiên được miễn án phí, hay phải làm đơn xin miễn án phí mới được chấp thuận? còn không thì phải nộp án phí như thông thường. Trường hợp này mình đưa ra câu trả lời như sau:

Theo đó, căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 quy định những trường hợp được miễn nộp tạm ứng án phí, án phí:

“đ) Trẻ em; cá nhân thuộc hộ nghèo, cận nghèo; người cao tuổi; người khuyết tật; người có công với cách mạng; đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; thân nhân liệt sĩ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận gia đình liệt sĩ”

Căn cứ thêm khoản 1 Điều 14 Nghị quyết quy định:

“Người đề nghị được miễn, giảm tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí Tòa án, án phí, lệ phí Tòa án thuộc trường hợp quy định tại Điều 12, Điều 13 của Nghị quyết này phải có đơn đề nghị nộp cho Tòa án có thẩm quyền kèm theo các tài liệu, chứng cứ chứng minh thuộc trường hợp được miễn, giảm”.

Do đó, Để được miễn tạm ứng án phí, án phí, lệ phí Tòa án, người cao tuổi phải có đơn đề nghị gửi Tòa án có thẩm quyền, kèm theo các tài liệu, chứng cứ chứng minh thuộc trường hợp được miễn tạm ứng án phí, án phí theo quy định.

Lưu ý (khoản 3 Điều 12 tại Nghị quyết đưa ra):

- Trường hợp các đương sự thỏa thuận một bên chịu toàn bộ án phí hoặc một phần số tiền án phí phải nộp mà bên chịu toàn bộ án phí hoặc một phần số tiền án phí phải nộp thuộc trường hợp được miễn nộp tiền án phí (ở đây là người cao tuổi) thì Tòa án chỉ xem xét miễn án phí đối với phần mà người thuộc trường hợp được miễn (người cao tuổi) phải chịu theo quy định, của Nghị quyết này. Phần án phí, lệ phí Tòa án mà người đó (người cao tuổi) nhận nộp thay người khác thì không được miễn nộp.

Do đó, trong trường hợp này người cao tuổi phải làm đơn xin giảm án phí, kèm theo chứng cứ chứng minh đủ điều kiện (là người có độ tuổi từ đủ 60 tuổi) mớiđược giảm án phí theo quy định mới được giảm.

Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại gọi ngay tới số: 1900.6162 để được giải đáp.

Rất mong nhận được sự hợp tác!

Trân trọng./.

Bộ phận tư vấn pháp luật hôn nhân - Công ty luật Minh Khuê