Ba truyện kể Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió giúp bạn hiểu được gì?

1. Ba truyện kể Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió giúp bạn hiểu được điều gì?

Ba truyện kể Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió giúp bạn hiểu được gì về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của truyện thần thoại?

=> Gợi ý:

- Về nội dung: 

Thần thoại không chỉ là những câu chuyện từ thời xa xưa mang trong mình đầy màu sắc và sự phong phú, chia thành hai loại chính: thần thoại suy nguyên và thần thoại sáng tạo.

+ Thần thoại suy nguyên là là thể loại kể về nguồn gốc của vũ trụ và mọi loài sinh vật. Những câu chuyện trong thần thoại này khám phá sâu vào nguồn cội của sự tồn tại, giải đáp những câu hỏi về sự hình thành của thế giới và các hiện thực bí ẩn về nguồn gốc của con người. Đây không chỉ là việc kể chuyện về các vị thần và thần linh, mà còn là một cách để con người tìm hiểu sâu về bản chất và vị trí của mình trong đó.

+ Thần thoại sáng tạo, ngược lại lại là câu chuyện về cuộc chinh phục thiên nhiên và sự sáng tạo văn hóa của con người. Từ việc chinh phục biển cả đến việc xây dựng các đế chế vĩ đại, những câu chuyện trong thần thoại này thể hiện tinh thần phiêu lưu và khát vọng tiến xa của con người. Đồng thời, chúng cũng là biểu hiện của sức mạnh sáng tạo và trí tuệ của loài người, khi họ xây dựng và phát triển văn hóa, tôn giáo và nghệ thuật.

Tính nguyên hợp của thần thoại là điểm đặc biệt khi chứa đựng tất cả các yếu tố nghệ thuật, tôn giáo, triết học, và lịch sử. Những câu chuyện này không chỉ là giải trí mà còn là nguồn cảm hứng và hiểu biết sâu sắc về bản chất của cuộc sống và thế giới xung quanh chúng ta.

- Về nghệ thuật:

+ Đối với thể loại thần thoại, câu chuyện thường được xây dựng trên cốt truyện đơn giản, tập trung vào một nhân vật hoặc kết hợp nhiều cốt truyện đơn nhằm tạo ra một bức tranh hoàn chỉnh và phong phú về thế giới siêu hình.

+ Thời gian và không gian trong thần thoại thường là phiếm chỉ, mang đậm tính ước lệ và mơ mộng. Những câu chuyện diễn ra trên nhiều cõi khác nhau của vũ trụ, tạo ra một không gian kỳ diệu và lãng mạn, nơi mà giới hạn thực tế không tồn tại.

+ Sử dụng các yếu tố tưởng tượng và kì ảo là đặc điểm nổi bật của thần thoại. Những hình ảnh của các vị thần và thế giới siêu hình được tạo ra từ trí tưởng tượng bay bổng của con người, tạo nên những hình ảnh độc đáo và huyền bí.

+ Ngoài ra, lối tư duy hồn nhiên và chất phác cũng là một trong những đặc điểm quan trọng của thần thoại. Tại đây, con người được kêu gọi để mơ mộng và khám phá một thế giới hoàn toàn mới mẻ, nơi mà mọi điều là có thể và không giới hạn.

2. Truyện kể Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió thuộc thể loại truyện nào?

Ba truyện kể Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió thuộc thể loại truyện thần thoại.

Khái niệm: Thần thoại là một phần không thể thiếu của lịch sử văn hóa nhân loại, là bản ghi chép của những truyền thống và quan niệm về thế giới được truyền đạt qua nhiều thế hệ. Từ thời cổ đại, những câu chuyện về các vị thần, các anh hùng huyền thoại và các sự kiện kỳ diệu đã được kể lại qua miệng người lớn từ thế hệ này sang thế hệ khác qua việc truyền miệng. Những câu chuyện này không chỉ là những mảnh ghép của quá khứ mà còn là biểu hiện của khát vọng khám phá thế giới tự nhiên của con người.

Thần thoại không chỉ là tập hợp các câu chuyện cổ đơn giản mà còn là một cách để con người diễn đạt và hiểu về thế giới xung quanh mình. Từ việc tôn vinh các vị thần đến việc kể lại những trận chiến huyền thoại và những cuộc phiêu lưu đầy mạo hiểm, thần thoại đã làm phong phú thêm bức tranh về những gì con người có thể đạt được khi họ tập trung vào sức mạnh của tâm trí và lòng can đảm. Đây là không gian mà những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và tự nhiên được thể hiện thông qua những câu chuyện lôi cuốn và kỳ diệu.

3. Củng cố kiến thức và mở rộng nội dung

Câu 1: Tổng hợp về các văn bản đã học theo gợi ý:

=> Gợi ý:

- Bắt đầu từ truyện Thần Trụ Trời tách riêng trời và đất, chúng ta được chứng kiến sức mạnh tạo ra và sự phân chia rõ ràng giữa các yếu tố vũ trụ.

- Tiếp đến là chuyện chức phán sự đền Tản Viên, nơi mà sức mạnh và khả năng lãnh đạo của Ngô Tử Văn được thể hiện qua việc chiến thắng dưới Minh Ty, một trận đấu đầy oai hùng và kịch tính.

- Tuy nhiên, tác phẩm không chỉ dừng lại ở những trận chiến, mà còn đề cập đến giá trị nhân văn và lòng can đảm thông qua câu chuyện về chữ người tử tù, biểu tượng của sự hy sinh và trí tuệ.

- Cuối cùng là hình ảnh của Huấn Cao, người vẫn giữ vững nguyên tắc và tinh thần của mình trong những ngày cuối đời ở nhà lao, là một minh chứng sáng sủa về lòng kiên trì và quyết tâm.

Câu 2: Tìm đọc một số truyện thần thoại Việt Nam và thế giới. Chọn một tác phẩm mà bạn yêu thích để chỉ ra các yếu tố đặc trưng của truyện thần thoại: cốt truyện, thời gian, không gian, nhân vật, lời kể,…

=> Gợi ý:

Trong kho tàng thần thoại của Trung Quốc, câu chuyện về Nữ Oa vá trời là một câu chuyện đầy biểu tượng và sâu sắc về tình yêu thương và hy sinh.

- Cốt truyện bắt đầu khi một cột chống trời ở phía Tây Bắc bị sập, mang lại hậu quả khủng khiếp cho con người. Trước sự hỗn loạn và đe dọa của thảm họa, Nữ Oa xuất hiện như một người hùng vô danh, không ngần ngại khó khăn và vất vả, dấn thân vào nhiệm vụ vĩ đại vá lại bức tranh vũ trụ đầy rằng rịt.

- Thời gian trong câu chuyện này không được xác định rõ ràng, tạo ra một không gian phi thực tế và bí ẩn, nơi mà những sự kiện siêu nhiên diễn ra.

- Trong không gian vũ trụ của thần thoại, bà Nữ Oa trở thành nhân vật chính, là người mang trên vai bổn phận và trách nhiệm cứu rỗi loài người khỏi tai họa.

- Ngôi kể của câu chuyện, Ngôi số 3, làm nổi bật hơn tinh thần và sức mạnh của Nữ Oa, cùng với sự tôn trọng và ngưỡng mộ đối với hành động cao cả của bà.

=> Tác phẩm này không chỉ là một câu chuyện về thần thoại, mà còn là một bài học về lòng dũng cảm, hy sinh và tình yêu thương không biên giới, vẽ nên một hình ảnh đẹp đẽ về lòng nhân ái và sức mạnh của tình người.

Câu 3: Viết đoạn văn ngắn phân tích một chi tiết tiêu biểu trong tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Nguyễn Dữ) hoặc Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân).

=> Gợi ý:

Trong tác phẩm "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân, tác giả đã tạo ra một tình huống truyện độc đáo, đầy tính nhân văn và đối lập. Hai nhân vật chính, Huấn Cao và quản ngục, được đặt vào hai vị trí hoàn toàn đối lập trong xã hội, nhưng lại có một mối liên kết đặc biệt qua nghệ thuật. Một bên là Huấn Cao, người tử tù, là biểu tượng cho sự phản đối, là người đứng đầu cuộc nổi loạn và đã bị bắt giam, chờ đợi ngày ra tòa để chịu phạt. Mặt khác, quản ngục là biểu tượng của trật tự và quyền lực trong xã hội. Tuy nhiên, dù ở hai phe đối lập, cả hai nhân vật này đều có tâm hồn nghệ sĩ, và thông qua nghệ thuật, họ tạo ra một mối liên kết sâu sắc và tri âm với nhau. Nguyễn Tuân đặt bối cảnh của câu chuyện trong một ngục tù tăm tối, nơi mà sự đối địch giữa tử tù và quản ngục trở nên rõ ràng. Tình huống đặc biệt này không chỉ làm nổi bật tính nhân văn và nét đẹp cao quý của Huấn Cao, mà còn làm sáng tỏ sự nhân ái và thông cảm của viên quản ngục. Từ mối quan hệ đặc biệt và trớ trêu giữa hai nhân vật, tác giả thể hiện một cách sâu sắc chủ đề về lòng nhân ái, sự đoàn kết và tình người trong cuộc sống.

Tham khảo: Các chi tiết không gian, thời gian của câu chuyện "Thần Trụ trời" - Ngữ văn lớp 10