Biện pháp duy trì, phục hồi và phát triển nghề thủ công truyền thống

1. Nghề thủ công truyền thống là di sản văn hóa phi vật thể?

Theo quy định tại Điều 2 Nghị định 98/2010/NĐ-CP thì di sản văn hóa phi vật thể, là một kho tàng vô song của con người, bao gồm những yếu tố quan trọng giữa các thế hệ, là nguồn cảm hứng không ngừng cho sự đổi mới và phát triển. Chiều sâu và đa dạng của di sản này không chỉ là những di tích cụ thể, mà còn là sự kết hợp hài hòa của nhiều yếu tố trí tuệ và tâm huyết của cộng đồng.

- Tiếng nói và chữ viết, như hai ngôn ngữ cơ bản, là bức tranh đẹp của ý thức và tư duy con người. Các từ ngữ và biểu cảm viết lên trang giấy không chỉ là cách thức giao tiếp mà còn là phương tiện ghi lại lịch sử và tri thức của một dân tộc.

- Ngữ văn dân gian, với sự ấm áp và mộc mạc, là bản năng gốc của sự kể chuyện. Những câu chuyện qua miệng kể đầy màu sắc và hài hước là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữ cho những giá trị truyền thống luôn sống động.

- Nghệ thuật trình diễn dân gian đưa chúng ta đến một thế giới tuyệt vời, nơi nghệ sĩ truyền đạt cảm xúc và tâm huyết qua những bước nhảy, điệu múa, và biểu diễn. Sự sáng tạo trong nghệ thuật này không chỉ thách thức giới hạn của trí tưởng tượng mà còn làm tươi mới không khí văn hóa.

- Tập quán xã hội và tín ngưỡng là bản chất của một cộng đồng. Những truyền thống này không chỉ định hình cách mọi người sống mà còn là nền tảng cho sự đoàn kết và tương tác xã hội.

- Lễ hội truyền thống không chỉ là những dịp vui chơi, mà còn là cơ hội để cả cộng đồng tận hưởng niềm vui và thăng hoa cùng nhau. Những lễ hội này là không gian để kết nối và thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo.

- Nghề thủ công truyền thống là sự giao thoa giữa tay nghề tinh tế và tâm huyết nghệ nhân. Những sản phẩm này không chỉ là nét đẹp của nghệ thuật mà còn là những tác phẩm sống động kể lên câu chuyện của một cộng đồng.

- Tri thức dân gian, nâng cao từ thế hệ này sang thế hệ khác, là nguồn động viên cho sự sáng tạo và học hỏi. Sự tích lũy của tri thức này không chỉ là cầu nối với quá khứ mà còn là động lực để xây dựng tương lai.

Như vậy, di sản văn hóa phi vật thể không chỉ là những bảo tàng lớn mà là cuộc sống đầy màu sắc và ý nghĩa, là nguồn động viên cho sự phát triển bền vững và sáng tạo của con người.

2. Biện pháp duy trì, phục hồi và phát triển nghề thủ công truyền thống

Tại Điều 7 Nghị định 98/2010/NĐ-CP thì Nhà nước khuyến khích duy trì, phục hồi và phát triển nghề thủ công truyền thống thông qua các biện pháp sau đây:

- Điều tra và phân loại nghề thủ công truyền thống: Nhằm đảm bảo sự toàn vẹn và đa dạng của di sản văn hóa phi vật thể, chính phủ cam kết triển khai một quy trình điều tra sâu rộng về các nghề thủ công truyền thống trên khắp đất nước. Mục tiêu không chỉ là xác định và liệt kê, mà còn là đánh giá giá trị văn hóa và lịch sử của từng nghề. Hỗ trợ đặc biệt cho những nghề thủ công truyền thống mang tính biểu tượng và những nghề đang đối mặt với nguy cơ mất mát và thất truyền.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho sử dụng vật liệu truyền thống: Chính phủ sẽ không chỉ đặt ra chính sách để khuyến khích việc sử dụng vật liệu truyền thống mà còn tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi cho những người làm nghề. Cam kết bảo vệ nguồn nguyên liệu và môi trường, thông qua việc thúc đẩy việc sử dụng vật liệu tái chế và bền vững, nhằm duy trì sự ổn định và tính bền vững của nghề thủ công truyền thống.

- Khuyến khích và hỗ trợ phương pháp, kỹ thuật thủ công truyền thống: Chính phủ cam kết tạo ra một môi trường sáng tạo và hỗ trợ cho việc áp dụng và phát triển các phương pháp, kỹ thuật thủ công truyền thống. Không chỉ khuyến khích sự đổi mới mà còn tôn trọng và bảo tồn những nét đẹp truyền thống. Chính sách hỗ trợ sẽ tập trung vào việc giữ cho bản sắc truyền thống luôn hiện hữu trong quá trình phát triển sáng tạo và kỹ thuật tiên tiến.

- Quảng bá sản phẩm thủ công truyền thống: Chính phủ không chỉ đặt ra mục tiêu mở rộng quảng bá sản phẩm thủ công truyền thống tại cả thị trường nội địa và quốc tế, mà còn tập trung vào việc xây dựng một chiến lược quảng bá đa chiều. Cam kết hỗ trợ các nghệ nhân và doanh nghiệp thủ công truyền thống thông qua các sự kiện triển lãm, chương trình quảng cáo trực tuyến, và các hình thức tiếp cận khác nhau, nhằm đảm bảo rằng những sản phẩm này không chỉ được biết đến rộng rãi mà còn được đánh giá cao về giá trị văn hóa và nghệ thuật.

- Truyền dạy kỹ thuật và kỹ năng nghề nghiệp: Chính phủ cam kết đặc biệt tới việc đề cao và tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền dạy kỹ thuật và kỹ năng nghề nghiệp trong lĩnh vực nghệ thuật thủ công truyền thống. Xây dựng các chương trình đào tạo, hỗ trợ tài trợ cho các khóa học và sự kiện truyền thống để đảm bảo rằng những kỹ năng này không chỉ được bảo tồn mà còn được truyền đạt mạnh mẽ từ thế hệ này sang thế hệ khác.

- Chính sách ưu đãi thuế: Chính phủ sẽ thiết lập chính sách thuế ưu đãi nhằm thúc đẩy các hoạt động duy trì, phục hồi và phát triển nghệ thủ công truyền thống. Ngoài việc giảm thuế cho doanh nghiệp và cộng đồng tham gia vào những hoạt động này, cam kết cung cấp các gói ưu đãi đặc biệt cho những nghệ nhân và doanh nghiệp tiêu biểu, nhằm tạo điều kiện cho họ để tiếp tục đóng góp vào sự bền vững và phát triển của nghệ thuật thủ công truyền thống.

3. Vì sao cần duy trì, phục hồi và phát triển nghề thủ công truyền thống?

Duy trì, phục hồi, và phát triển nghề thủ công truyền thống đóng vai trò quan trọng trong bảo tồn và phát triển di sản văn hóa phi vật thể. Dưới đây là những lý do quan trọng vì sao chúng ta cần thực hiện những hoạt động này:

- Bảo tồn bản sắc văn hóa: Nghệ thuật thủ công truyền thống là biểu hiện của tâm huyết và tri thức của một cộng đồng. Duy trì và phục hồi nghề thủ công giúp bảo tồn bản sắc văn hóa, giữ cho những giá trị, tập quán, và niềm tin truyền thống được kế thừa qua thời gian.

- Giữ cho di sản sống động và phong phú: Nghề thủ công truyền thống là một phần quan trọng của di sản văn hóa, và việc duy trì nó giúp giữ cho di sản luôn sống động và đa dạng. Phục hồi những nghề thủ công đang mai một hoặc bị thất truyền cũng là cách để tái sinh và làm mới di sản văn hóa.

- Giữ gìn kỹ thuật và kỹ năng nghề nghiệp: Nghệ nhân và người làm nghề thủ công truyền thống thường sở hữu những kỹ thuật và kỹ năng nghề nghiệp đặc biệt. Duy trì và phát triển nghề thủ công giúp giữ cho những kỹ năng này không bị mất đi, đồng thời tạo điều kiện cho việc truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm từ thế hệ này sang thế hệ khác.

- Đóng góp vào phát triển kinh tế cộng đồng: Nghệ thuật thủ công truyền thống không chỉ là một phần của văn hóa mà còn có thể đóng góp mạnh mẽ vào phát triển kinh tế cộng đồng. Bảo tồn và phát triển nghề thủ công tạo ra cơ hội kinh doanh và thương mại, giúp cộng đồng tăng cường thu nhập và phát triển bền vững.

- Thúc đẩy du lịch văn hóa: Nghệ thuật thủ công truyền thống có thể trở thành điểm độc đáo thu hút du khách. Bảo tồn và phát triển nghệ thủ công không chỉ là việc bảo vệ văn hóa mà còn là cách thức thúc đẩy ngành du lịch văn hóa, mang lại cơ hội kinh tế và giao lưu văn hóa.

- Tạo nền tảng cho sự đổi mới và sáng tạo: Nghệ thuật thủ công truyền thống có thể là nguồn cảm hứng cho sự đổi mới và sáng tạo trong nghệ thuật và thiết kế. Bảo tồn và phát triển nghệ thủ công không chỉ là việc giữ gìn quá khứ mà còn làm nền tảng cho sự phát triển và tiến bộ trong tương lai.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Nghề truyền thống là gì? Việc công nhận nghề truyền thống gồm những tiêu chí nào. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.