Cách Tính Điểm Thi Đại Học 2025: Từ A-Z Theo Quy Chế Mới

Tuyển sinh Đại học - Cao đẳng luôn là một chủ đề “nóng” vào mỗi mùa thi. Câu hỏi mà hàng triệu học sinh và phụ huynh quan tâm nhất là: “Làm sao để biết mình đậu đại học?”. Để trả lời chính xác, trước tiên cần nắm rõ: Cách tính điểm xét tuyển và các quy định mới nhất trong tuyển sinh.

Năm 2025, cùng với việc điều chỉnh quy chế tuyển sinh theo Thông tư 06/2025/TT-BGDĐT và Thông tư 08/2022/TT-BGDĐT, phương thức xét tuyển và cách tính điểm đại học đã có nhiều thay đổi lớn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từng bước để chủ động chuẩn bị, tối ưu cơ hội trúng tuyển.

1. Những thay đổi quan trọng trong Quy chế tuyển sinh đại học 2025

Bãi bỏ hoàn toàn xét tuyển sớm: Từ năm 2025, các trường đại học không được tổ chức xét tuyển sớm theo quy định tại Thông tư 06/2025/TT-BGDĐT. Điều này có nghĩa là tất cả các phương thức xét tuyển, bao gồm xét tuyển học bạ, thi đánh giá năng lực, và chứng chỉ quốc tế, đều phải thực hiện theo lịch chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Quy định này nhằm giúp học sinh tập trung vào việc học tập suốt cả năm lớp 12 và chuẩn bị tốt cho kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Xét tuyển học bạ phải sử dụng kết quả cả năm lớp 12: Một thay đổi quan trọng khác là các trường sử dụng phương thức xét tuyển học bạ bắt buộc phải sử dụng kết quả học tập cả năm lớp 12, với trọng số tối thiểu 25% từ kết quả học tập năm lớp 12. Quy định này thay đổi so với các năm trước khi một số trường chỉ xét kết quả học kỳ 1 lớp 12, giúp đánh giá toàn diện hơn năng lực học tập của thí sinh.

Quy đổi điểm các phương thức về thang chung: Các trường sử dụng nhiều phương thức xét tuyển phải quy đổi tất cả về cùng một thang điểm theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thông thường, các trường sẽ quy đổi về thang 30 điểm để đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình xét tuyển.

2. Các phương thức xét tuyển đại học, cao đẳng năm 2025

Xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT: Phương thức truyền thống, được đa số các trường sử dụng. Các trường sẽ công bố rõ ràng tổ hợp môn xét tuyển cho từng ngành và áp dụng ngưỡng điểm sàn theo quy định của Bộ GD&ĐT.

Xét tuyển học bạ: Năm 2025, điểm mới quan trọng: bắt buộc sử dụng kết quả cả năm lớp 12, không còn chỉ xét học kỳ hay từng học phần nhỏ như trước. Trọng số lớp 12 phải chiếm tối thiểu 25%.

Xét tuyển kết hợp: Các trường có thể sử dụng các yếu tố như:

• Kết quả thi đánh giá năng lực
• Chứng chỉ quốc tế (IELTS, SAT…)
• Thành tích học sinh giỏi, giải quốc gia
• Hồ sơ năng lực cá nhân (portfolio)

Tất cả các kết quả này bắt buộc phải quy đổi về cùng thang điểm (thường là thang 30) để đảm bảo công bằng giữa các phương thức.

3. Cách tính điểm Đại học 2025

Công thức tính điểm xét tốt nghiệp THPT và điểm xét tuyển đại học là hoàn toàn khác nhau; thí sinh cần lưu ý phân biệt để tránh nhầm lẫn trong quá trình đăng ký và xét tuyển.

3.1 Xét tuyển theo điểm thi THPT

Trường hợp 1: Các ngành không có môn nhân hệ số

Trường hợp này áp dụng cho phần lớn ngành tuyển sinh khối A00, B00, D01, C00…Công thức tính điểm xét tuyển đại học 2025 được áp dụng như sau:

Điểm xét tuyển = Điểm môn 1 + Điểm môn 2 + Điểm môn 3 + Điểm ưu tiên (nếu có)

Trong đó:

• Điểm môn 1, 2, 3 là điểm các môn thành phần trong tổ hợp xét tuyển mà thí sinh đăng ký
• Điểm ưu tiên được tính theo quy định mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo

Ví dụ:Thí sinh thi khối A00 (Toán - Lý - Hóa): đạt 7.0, 6.5, 8.0; thuộc khu vực 1 (+0.75) => Điểm xét tuyển = 7.0 + 6.5 + 8.0 + 0.75 = 22.25 điểm

Trường hợp 2: Với các ngành có môn nhân hệ số

Một số ngành (kiến trúc, giáo viên, kỹ thuật) yêu cầu nhân hệ số môn chính hoặc năng khiếu. Tùy vào trường sẽ dùng thang điểm 30 hoặc 40, với cách tính khác nhau:

Thang điểm 40: Điểm xét tuyển = (Điểm môn 1 + Điểm môn 2 + Điểm môn 3) x 2 + Điểm ưu tiên. 

Ví dụ: Môn năng khiếu là Môn 3 = 9.0, Môn 1 và Môn 2 lần lượt là 6.5 và 7.0

=>  [(6.5 + 7.0 + 9.0) × 2] + 0.5 = 45 điểm

Thang 30: Điểm xét tuyển = [Điểm môn 1 + Điểm môn 2 + (Điểm môn 3 x 2)] × 3/4 + Điểm ưu tiên

 Ví dụ: Môn 3 = 9.0, Môn 1 = 6.5, Môn 2 = 7.0

=> [6.5 + 7.0 + (9.0 × 2)] × 3/4 = 22.875

Công thức này cũng áp dụng tương tự cho các ngành thi năng khiếu có môn được tính hệ số 2.

3.2 Xét tuyển học bạ(dựa trên kết quả học tập THPT)

Từ năm 2025, việc xét tuyển bằng học bạ phải tuân thủ quy định nghiêm ngặt hơn. Cụ thể, các trường bắt buộc phải sử dụng kết quả học tập cả năm lớp 12 với trọng số tối thiểu 25%. Điều này đảm bảo rằng thí sinh phải duy trì kết quả học tập tốt trong suốt năm cuối cấp THPT.  Cách tính điểm phụ thuộc vào phương án xét tuyển của từng trường

Phương án 1: Xét tổ hợp 3 môn

Điểm xét = ĐTB Môn 1 + ĐTB Môn 2 + ĐTB Môn 3 + Ưu tiên 

Các môn tính theo tổ hợp đăng ký (VD: A01 = Toán + Lý + Anh).

Điểm từng môn tính theo:

• 5 học kỳ: HK1+2 lớp 10, HK1+2 lớp 11, HK1 lớp 12
• 3 học kỳ: Cả năm 11 + HK1 lớp 12
• Cả năm lớp 12 (bắt buộc ≥ 25%)

Phương án 2: Theo điểm TB toàn diện

Điểm xét = TB lớp 10 + TB lớp 11 + HK1 lớp 12

Sau đó quy đổi theo tỷ lệ thang 30 hoặc riêng của từng trường.

Ngưỡng điểm tối thiểu theo ngành

Đối với các nhóm ngành đặc biệt, Bộ GD&ĐT quy định ngưỡng điểm tối thiểu khi xét học bạ như sau:

Các trường không được phép nhận hồ sơ nếu thí sinh không đạt ngưỡng này, dù điểm tổ hợp cao.

3.3 Xét tuyển kết hợp (portfolio, chứng chỉ, giải thưởng...)

Tùy theo đề án của từng trường, các thành phần sẽ được gán tỷ trọng khác nhau. Một số công thức phổ biến:

Ví dụ công thức điểm: Điểm xét = (ĐGNL x 0.4) + (Học bạ x 0.3) + (IELTS quy đổi x 0.2) + (Portfolio x 0.1)

4. Công thức tính điểm ưu tiên mới năm 2025

Từ năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo áp dụng công thức điểm ưu tiên mới đối với thí sinh có tổng điểm 3 môn từ 22,5 trở lên. Điểm ưu tiên sẽ được tính theo công thức giảm dần; đến mức 30 điểm thì không còn cộng điểm ưu tiên.

Điểm ưu tiên thực tế = Điểm ưu tiên tối đa × (30 - Tổng điểm 3 môn) / 7,5

Ví dụ 1: Thí sinh có tổng điểm 24, thuộc khu vực 1 (ưu tiên 0,75 điểm) Điểm ưu tiên thực tế = 0,75 × (30-24)/7,5 = 0,6 điểm

Ví dụ 2: Thí sinh có tổng điểm 27, thuộc khu vực 2-NT (ưu tiên 0,5 điểm) Điểm ưu tiên thực tế = 0,5 × (30-27)/7,5 = 0,2 điểm

Ví dụ 3: Thí sinh có tổng điểm 30 Không được cộng điểm ưu tiên (điểm ưu tiên = 0)

Bảng điểm ưu tiên khu vực năm 2025

Điểm ưu tiên theo đối tượng

Theo Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học, thí sinh được cộng điểm ưu tiên theo đối tượng như sau:

Cộng 2 điểm: Thí sinh thuộc các đối tượng 1, 2, 3, 4 (con liệt sĩ, con thương binh, con bệnh binh, người dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn)

Cộng 1 điểm: Thí sinh thuộc các đối tượng 5, 6, 7 (con của người hoạt động kháng chiến, người dân tộc thiểu số, thí sinh ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn)

5. Quy định bổ sung trong xét tuyển 2025

Ngoài các phương thức xét tuyển và cách tính điểm, thí sinh cần đặc biệt lưu ý một số quy định quan trọng về tổ hợp môn, sử dụng chứng chỉ và điểm cộng khuyến khích như sau:

• Không giới hạn số tổ hợp xét tuyển: Khác với quy định trước đây tối đa 4 tổ hợp/ngành, năm 2025 không giới hạn số tổ hợp xét tuyển. Tuy nhiên, mỗi tổ hợp phải có ít nhất 3 môn, trong đó bắt buộc có môn Toán hoặc Ngữ văn với trọng số tối thiểu 25%.
• Sử dụng chứng chỉ ngoại ngữ: Các trường được phép quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế (IELTS, TOEFL, TOEIC...) thành điểm môn ngoại ngữ để đưa vào tổ hợp xét tuyển. Tuy nhiên, trọng số của chứng chỉ ngoại ngữ không được vượt quá 50% trong tổ hợp xét tuyển. Lưu ý, các trường đại học quy định rõ từng mốc điểm chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế sẽ được quy đổi tương ứng về thang điểm 10 hoặc 30, thí sinh cần tra cứu kỹ quy đổi này trên trang tuyển sinh của trường.
• Điểm cộng khuyến khích và thưởng: Lần đầu tiên, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định rõ về điểm cộng khuyến khích. Thí sinh có thành tích đặc biệt hoặc chứng chỉ ngoại ngữ có thể được cộng điểm, nhưng không được vượt quá 10% mức tối đa của thang điểm (tối đa 3 điểm trên thang 30).

6. Ví dụ thực tế từ các trường đại học

Đại học Bách khoa Hà Nội

Năm 2025, trường áp dụng 4 phương thức chính: xét tuyển tài năng, xét tuyển dựa theo kết quả bài thi đánh giá tư duy, xét tuyển theo kết quả thi tốt nghiệp THPT, và xét tuyển khác. Điểm đặc biệt là ngành Kỹ thuật vi điện tử và công nghệ nano có điểm chuẩn dự kiến từ 24 trở lên.

Đại học Quốc gia Hà Nội

Tuyển sinh 21.125 chỉ tiêu với hơn 150 ngành/chương trình, trong đó có 11 chương trình mới về quốc tế hóa và vi mạch bán dẫn. Các đơn vị phải tự xác định quy tắc quy đổi về thang 30 điểm và công bố công khai trước khi tuyển sinh.

7. Những lưu ý quan trọng cho thí sinh

Điểm mới quan trọng là thí sinh chỉ cần xác định rõ chương trình, ngành, nhóm ngành và trường mong muốn. Hệ thống sẽ tự động sử dụng phương thức có kết quả cao nhất để xét tuyển, giúp tối ưu hóa cơ hội trúng tuyển của thí sinh.

Tất cả các quy định mới có hiệu lực từ kỳ tuyển sinh 2025, áp dụng cho học sinh khóa đầu tiên học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

8. Câu hỏi thường gặp về cách tính điểm đại học 2025

Câu hỏi 1: Điểm ưu tiên có thay đổi gì so với năm trước?

Có, từ năm 2025 áp dụng công thức điểm ưu tiên giảm dần theo Thông tư 06/2025/TT-BGDĐT. Thí sinh có tổng điểm từ 22,5 trở lên sẽ được tính điểm ưu tiên theo công thức: Điểm ưu tiên thực tế = Điểm ưu tiên tối đa × (30 - Tổng điểm 3 môn) / 7,5.

Câu hỏi 2: Xét tuyển học bạ có bắt buộc phải dùng điểm cả năm lớp 12 không?

Có, theo quy định mới, các trường sử dụng phương thức xét tuyển học bạ bắt buộc phải sử dụng kết quả học tập cả năm lớp 12 với trọng số tối thiểu 25%.

Câu hỏi 3: Chứng chỉ ngoại ngữ có thể thay thế hoàn toàn cho môn ngoại ngữ trong tổ hợp xét tuyển không?

Không, chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế chỉ có thể được quy đổi với trọng số tối đa 50% trong tổ hợp xét tuyển theo quy định tại Thông tư 06/2025/TT-BGDĐT.

Câu hỏi 4: Có giới hạn số tổ hợp xét tuyển không?

Không, năm 2025 không giới hạn số tổ hợp xét tuyển. Tuy nhiên, mỗi tổ hợp phải có ít nhất 3 môn, trong đó bắt buộc có môn Toán hoặc Ngữ văn với trọng số tối thiểu 25%.

Câu hỏi 5: Thí sinh có cần đăng ký mã phương thức xét tuyển không?

Không, thí sinh chỉ cần xác định ngành, trường mong muốn. Hệ thống sẽ tự động sử dụng phương thức có kết quả cao nhất để xét tuyển.

Những thay đổi trong cách tính điểm đại học 2025 nhằm tăng cường tính minh bạch, công bằng và nâng cao chất lượng tuyển sinh. Thí sinh và phụ huynh cần nắm rõ các quy định mới để có chiến lược ôn tập và đăng ký xét tuyển phù hợp.