Đăng ký khai tử cho người chết trong trại giam, trại tạm giam

1. Trách nhiệm thực hiện đăng ký khai tử khi phạm nhân chết tại trại giam

Hiện nay, có không ít trường hợp phạm nhân tại các trại giam, nơi tạm giam bất ngờ qua đời do nhiều nguyên nhân khác nhau. Chính phủ đã quy định quy trình xử lý vấn đề khai tử cho phạm nhân khi họ qua đời tại các cơ sở này, theo quy định tại Điều 56 của Luật thi hành án hình sự năm 2019 quy định về thủ tục giải quyết trường hợp phạm nhân chết như sau:

Trong quá trình đang sinh sống trong trại giam, tạm giam mà phạm nhân chết thì Cơ quan Thi hành án hình sự, Công an cấp huyện, và cơ sở khám bệnh chữa bệnh của nhà nước chịu trách nhiệm báo cáo ngay cho Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện. Đồng thời, Cơ quan điều tra tại Viện kiểm sát Quân sự khu vực nơi có phạm nhân chết sẽ thực hiện các bước cần thiết để xác định rõ nguyên nhân cái chết.

Trong trường hợp phạm nhân chết, trại giam, trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự, Công an cấp huyện phải tiến hành thủ tục đăng ký khai tử tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi phạm nhân đó chết và thông báo cho người thân hoặc đại diện của phạm nhân trước khi tiến hành thủ tục mai táng.

Trong trường hợp phạm nhân tử vong tại cơ sở khám bệnh chữa bệnh, giấy báo tử cần được gửi đến trại giam, trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự, Công an cấp huyện để thông tin cần thiết được cập nhật và xử lý.

Trong trường hợp phạm nhân là người nước ngoài, giám thị trại giam cần ngay lập tức báo cáo cho Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, cùng với Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát Quân sự cấp quân khu tại địa phương nơi có phạm nhân tử vong. Mục tiêu của việc này là xác định rõ nguyên nhân dẫn đến cái chết và đồng thời thông báo cho cơ quan đại diện của quốc gia mà người đó mang quốc tịch về các thông tin cơ bản liên quan đến vụ tử vong của phạm nhân.

Sau khi hoàn thành thủ tục báo cáo cho các cơ quan có thẩm quyền, trại giam có trách nhiệm tổ chức mai táng khi đã nhận được sự phê duyệt và cho phép từ cơ quan có thẩm quyền.

Với các quy định đã nêu trên, khi phạm nhân chết là người có quốc tịch Việt Nam, Cơ quan thi hành án hình sự, Công an cấp huyện sẽ chịu trách nhiệm thực hiện thủ tục đăng ký khai tử tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi phạm nhân qua đời.

Trong trường hợp phạm nhân chết là người nước ngoài, giám thị trại giam sẽ ngay lập tức thông báo cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để cung cấp thông tin cần thiết cho cơ quan đại diện của quốc gia nơi người đó mang quốc tịch. Sau đó, thủ tục mai táng sẽ được tiến hành theo quy trình đã được phê duyệt.

2. Phạm nhân chết tại trạm giam có cần ra quyết định đình chỉ chấp hành án phạt tù?

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 56 Luật Thi hành án hình sự 2019 quy định về thủ tục giải quyết trường hợp phạm nhân chết như sau:

- Khi cơ quan có thẩm quyền cho phép làm các thủ tục mai táng người chết thì trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm thông báo về việc mai táng cho thân nhân hoặc người đại diện của phạm nhân. Trường hợp thân nhân của người chết có đơn đề nghị thì bàn giao tử thi đó cho họ, trừ trường hợp có căn cứ cho rằng việc đó ảnh hưởng đến an ninh trật tự và vệ sinh môi trường. Sau thời hạn 24 giờ kể từ khi thông báo mà họ không nhận thì trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện tổ chức mai táng theo quy định của pháp luật và thông báo cho Tòa án đã ra quyết định thi hành án.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo, Tòa án đã ra quyết định thi hành án phải ra quyết định đình chỉ việc chấp hành án phạt tù và gửi cho thân nhân của người chết, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi phạm nhân chết, Viện kiểm sát có thẩm quyền, Sở Tư pháp nơi Tòa án ra quyết định đình chỉ có trụ sở. Ủy ban nhân dân cấp xã nơi phạm nhân chết có trách nhiệm phối hợp với trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện trong việc mai táng và quản lý mộ của phạm nhân. Kinh phí cho việc mai táng được Nhà nước cấp.

Trường hợp phạm nhân chết là người nước ngoài, trong thời hạn 48 giờ kể từ khi thông báo về phạm nhân chết, nếu cơ quan đại diện của nước mà người đó mang quốc tịch không đề nghị nhận tử thi thì trại giam tổ chức mai táng.

Như vậy, căn cứ theo quy định nêu trên, sau khi phạm nhân chết, Tòa án đã ra quyết định thi hành án phải ra quyết định đình chỉ việc chấp hành án phạt tù và gửi cho thân nhân của người chết, trại giam nơi phạm nhân chết, Viện kiểm sát có thẩm quyền, Sở Tư pháp nơi Tòa án ra quyết định đình chỉ có trụ sở.

3. Thủ tục tiến hành khai tử khi phạm nhân chết tại trại giam

Bước 1: Nhân thân hoặc người đại diện của phạm nhân chết chuẩn bị hồ sơ đầy đủ hợp lệ bao gồm các giấy tờ sau:

- Giấy báo tử do thủ trưởng của trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giam hoặc nơi tạm giữ cấp cho thân nhân người mất để đi khai tử ( giấy này thường được sử dụng là bản chính)

- Bản sao có chứng thực Căn cước công dân hoặc hộ chiếu của người tiến hành khai tử còn thời hạn sử dụng;

- Bản sao có chứng thực sổ đăng ký tạm trú của người chết (nếu có) hoặc giấy xác nhận cư trú

Bước 2: Sau khi hoàn thành đầy đủ các hồ sơ thì gửi bộ hồ sơ này đến Ủy ban nhân dân xã nơi mà phạm nhân chết đã đăng ký thường trú trước đây.

Bước 3: Xử lý hồ sơ của các cá nhân đại diện:

Sau khi nhận đầy đủ các giấy tờ hợp lệ, cán bộ tư pháp-hộ tịch tại Ủy ban nhân dân xã tiến hành ghi thông tin vào sổ đăng ký khai tử và bản chính giấy chứng tử. Sau đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ký và cấp cho người đăng ký một bản chính giấy chứng tử. Trong trường hợp có nhu cầu cấp bản sao giấy chứng tử, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã sẽ thực hiện theo yêu cầu của người đăng ký. Nếu có từ chối cấp bản sao, Ủy ban nhân dân xã phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Trong trường hợp phạm nhân chết tại trại giam mà không có người thân, giấy báo tử sẽ được gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền để tiến hành đăng ký khai tử theo quy trình thông thường.

Bước 4. Thực hiện trả kết quả:

Tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của ủy ban nhân dân cấp xã các cá nhân đến trực tiếp tại bộ phận này để nhận giấy chứng tử. Thời gian để được ủy ban nhân dân xã trả kết quả là từ thứ hai đến thứ bảy hàng tuần trực các ngày nghỉ lễ Tết theo quy định.

Trình tự, thủ tục khai tử được thực hiện theo hướng dân tại Nghị định 123/2015/NĐ-CP sửa đổi bởi Thông tư 04/2020/TT-BTP hướng dẫn Luật Hộ tịch như sau:

- Thẩm quyền đăng ký khai tử: Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết có trách nhiệm thực hiện việc đăng ký khai tử. Trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể người chết thực hiện việc đăng ký khai tử.

- Thủ tục đăng ký khai tử: Người có trách nhiệm đi đăng ký khai tử nộp tờ khai theo mẫu quy định và Giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay giấy báo tử cho Cơ quan đăng ký hộ tịch. Thông tin trên giấy báo tử phải ghi rõ họ, tên, địa chỉ của người chết; giờ, ngày, tháng, năm chết theo Dương lịch; địa điểm chết và nguyên nhân chết.

Xem thêm: Giải quyết trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam chết

Như vậy trên đây là toàn bộ thông tin về Đăng ký khai tử cho người chết trong trại giam, trại tạm giam mà Công ty Luật Minh Khuê muốn gửi đến quý khách mang tính tham khảo. Nếu quý khách còn vướng mắc về vấn đề trên hoặc mọi vấn đề pháp lý khác, quý khách hãy vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi qua Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến theo số điện thoại 19006162 để được Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài kịp thời hỗ trợ và giải đáp mọi thắc mắc.

Nếu quý khách cần báo giá dịch vụ pháp lý thì quý khách có thể gửi yêu cầu báo phí dịch vụ đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để nhận được thông tin sớm nhất! Rất mong nhận được sự hợp tác và tin tưởng của quý khách! Luật Minh Khuê xin trân trọng cảm ơn!