1. Danh mục sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu
Ngày 20/6/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 07/2024/QĐ-TTg về việc ban hành danh mục các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung. Theo quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023: Các tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có ảnh hưởng đáng kể và kéo dài đến người tiêu dùng, đặc biệt là những sản phẩm được mua và sử dụng thường xuyên, phải trước khi giao kết hợp đồng với người tiêu dùng, phải đăng ký hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Dựa trên điều kiện kinh tế - xã hội và nhu cầu bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong từng giai đoạn, Thủ tướng Chính phủ ban hành và sửa đổi danh mục các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung theo quy định. Đồng thời, Thủ tướng cũng đã ký ban hành danh mục cụ thể các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cần phải áp dụng hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung, gồm có: Cung cấp điện phục vụ mục đích sinh hoạt; Cung cấp nước sinh hoạt; Truyền hình trả tiền; Dịch vụ viễn thông di động mặt đất (dịch vụ thoại, dịch vụ nhắn tin, dịch vụ truy nhập Internet); Dịch vụ viễn thông cố định mặt đất (dịch vụ thoại, dịch vụ truy nhập Internet); Vận chuyển hành khách đường hàng không; Vận chuyển hành khách đường sắt; Mua bán căn hộ chung cư.
Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các tổ chức, cá nhân có liên quan sẽ chịu trách nhiệm thực hiện Quyết định số 07/2024/QĐ-TTg.
2. Quy định chi tiết về việc đăng ký hợp đồng theo mẫu
Theo Điều 405 của Bộ luật Dân sự năm 2015, hợp đồng theo mẫu được quy định là hợp đồng bao gồm các điều khoản do một bên đưa ra theo mẫu để bên kia trả lời trong một thời gian hợp lý; nếu bên được đề nghị trả lời chấp nhận thì coi như chấp nhận toàn bộ nội dung hợp đồng theo mẫu mà bên đề nghị đã đưa ra.
Theo quy định tại Điều 8, Điều 9, Điều 10 của Nghị định số 55/2024/NĐ-CP, việc đăng ký hợp đồng theo mẫu bao gồm những nội dung như sau:
- Hồ sơ đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung gồm các tài liệu sau đây: Đơn đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung theo Mẫu số 02 tại Phụ lục ban hành kèm Nghị định này; Dự thảo hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung bằng tiếng Việt. Hồ sơ đăng ký có thể nộp trực tiếp, qua bưu điện hoặc trực tuyến trên môi trường điện tử với số lượng 01 bộ cho cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định.
- Tổ chức, cá nhân kinh doanh nộp hồ sơ sẽ nhận được phiếu tiếp nhận hồ sơ, ghi rõ thời gian nhận và ngày trả kết quả. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký sẽ kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ của hồ sơ. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền sẽ thông báo cho tổ chức, cá nhân kinh doanh sửa đổi, bổ sung hồ sơ theo Mẫu số 03 tại Phụ lục ban hành kèm Nghị định này. Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, cơ quan sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ theo quy định.
- Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký phải thẩm định hồ sơ trong thời hạn 30 ngày, tính từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ theo quy định tại Điều 9 của Nghị định này và có thể được gia hạn tối đa 30 ngày trong trường hợp phức tạp. Trong trường hợp gia hạn, cơ quan sẽ thông báo kịp thời cho tổ chức, cá nhân kinh doanh về thời gian và lý do gia hạn.
- Trong quá trình thẩm định hồ sơ đăng ký, cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký có thể yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh giải trình các vấn đề cần thiết liên quan đến nội dung đăng ký. Nếu hồ sơ của tổ chức, cá nhân kinh doanh tuân thủ đầy đủ quy định, cơ quan sẽ thông báo hoàn thành đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung theo Mẫu số 04 tại Phụ lục ban hành kèm Nghị định này. Nếu hồ sơ không tuân thủ đầy đủ quy định, cơ quan sẽ thông báo bằng văn bản kết quả thẩm định hồ sơ và nêu rõ lý do hồ sơ chưa hoàn thành đăng ký theo Mẫu số 05 tại Phụ lục ban hành kèm Nghị định này.
- Sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký, thông tin về tổ chức, cá nhân kinh doanh và bản hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung đã hoàn thành đăng ký sẽ được công bố công khai và lưu trữ trên cổng thông tin điện tử của cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đăng ký. Tổ chức, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm công bố công khai thông báo hoàn thành đăng ký và bản hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung đã hoàn thành đăng ký theo hình thức niêm yết tại trụ sở, địa điểm kinh doanh và đăng tải trên cổng thông tin điện tử, phần mềm ứng dụng (nếu có) trong suốt thời gian áp dụng bản hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung đó.
3. Lợi ích và tác động của việc đăng ký hợp đồng theo mẫu
Việc đăng ký hợp đồng theo mẫu mang lại nhiều lợi ích và tác động quan trọng đối với các bên liên quan như sau:
- Lợi ích đối với doanh nghiệp:
+ Tăng cường tính minh bạch và tin cậy trong giao dịch thương mại: Việc có hợp đồng theo mẫu giúp các doanh nghiệp công khai các điều khoản giao dịch, giúp bên đối tác hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
+ Giảm thiểu rủi ro pháp lý và tranh chấp hợp đồng: Các điều khoản trong hợp đồng theo mẫu được kiểm tra, đánh giá và phê duyệt từ trước bởi các cơ quan chuyên môn. Điều này đảm bảo rằng các điều khoản được soạn thảo đầy đủ và chính xác theo quy định pháp luật và thực tiễn kinh doanh. Nhờ vào sự chuẩn mẫu hóa, các bên tham gia giao dịch có cơ hội hiểu rõ các điều khoản và nghĩa vụ của mình từ đầu. Điều này giúp tránh được những tranh cãi không cần thiết về tầm quan trọng và ý nghĩa của từng điều khoản, từ đó giảm thiểu rủi ro pháp lý và những mâu thuẫn xảy ra sau này.
- Lợi ích đối với người tiêu dùng:
+ Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng: Người tiêu dùng được bảo vệ khi các điều khoản giao dịch đã được đưa ra công khai và được kiểm soát, đảm bảo không có các điều khoản không rõ ràng hay thiếu minh bạch.
+ Đảm bảo thông tin đầy đủ và chính xác khi tham gia giao dịch: Hợp đồng theo mẫu cung cấp thông tin rõ ràng và đầy đủ về sản phẩm, dịch vụ, giúp người tiêu dùng có thể đưa ra quyết định mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ dựa trên cơ sở thông tin chính xác.
- Tác động đến thị trường:
+ Ảnh hưởng đến sự cạnh tranh và phát triển của thị trường: Việc áp dụng hợp đồng theo mẫu giúp tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng giữa các doanh nghiệp với nhau, từ đó thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường.
+ Tác động đến giá cả và chất lượng sản phẩm, dịch vụ: Quy định rõ ràng trong hợp đồng theo mẫu giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí cho doanh nghiệp, từ đó có thể áp dụng giá cả hợp lý hơn và cải thiện chất lượng sản phẩm, dịch vụ để đáp ứng yêu cầu của thị trường và người tiêu dùng.
Tóm lại, việc đăng ký hợp đồng theo mẫu không chỉ mang lại lợi ích cụ thể cho các bên tham gia mà còn có tác động tích cực đến sự phát triển và sự cạnh tranh của thị trường nói chung.
Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Thủ tục đăng ký, thông báo mẫu hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung về cung cấp và sử dụng dịch vụ viễn thông. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu trực tiếp tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!