Đổi họ cho con sau ly hôn có cần người cha đồng ý không?

Luật sư tư vấn

Theo Điều 27 Bộ luật Dân sự mới năm 2015 thì cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ tên trong các trường hợp sau: Việc sử dụng họ tên đang dùng gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền và lợi ích hợp pháp của người đó; Thay đổi họ cho con từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại…

Theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì con sinh ra do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng. Do đó cả vợ và chồng đều là người có quyền và nghĩa vụ với con kể cả khi vợ chồng đã ly hôn, chấm dứt quan hệ hôn nhân.

Trường hợp của bạn, bạn là vợ là người trực tiếp nuôi 2 con sau ly hôn, trong khoảng thời gian này người chồng bỏ đi biệt tích và không đáp ứng nghĩa vụ của người chồng. Tại điều 82 luật hôn nhân và gia đình năm 2014 có quy định cha mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ thăm nom, cấp dưỡng cho con. Người chồng đã vi phạm nghĩa vụ này tuy nhiên pháp luật không tước đi quyền làm cha của họ. Về mặt pháp luật hộ tịch, cụ thể là trên giấy khai sinh vẫn có thông tin của người cha .

Bên cạnh đó, căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP nghị định hướng dẫn luật hộ tịch 2014 quy định:

“Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó".

Như vậy việc thay đổi họ của 2 con của bạn buộc phải thể hiện rõ sự đồng ý của người cha trong tờ khai xin thay đổi, đó là yêu cầu bắt buộc.

Như vậy, bạn nộp giầy tờ để thay đổi họ như sau:

• Tờ khai đăng ký việc thay đổi hộ tịch (theo mẫu), trong đó có thể hiện sự đồng ý của chồng cũ về việc thay đổi họ cho con;
• Bản chính giấy khai sinh của con;
• Các giấy tờ làm căn cứ cho việc thay đổi (chứng minh nhân dân , sổ hộ khẩu…)

Việc người chồng bỏ đi biệt tích là một yếu tố khó khăn để thể hiện được ý kiến của người cha trong tờ khai. Do đó trong trường hợp này tạm thời bạn chưa thể làm thủ tục đổi họ cho con, trừ trường hợp tòa án tuyên người chồng đã chết.

>> Tham khảo: Hướng dẫn về thủ tục thay đổi họ cho con từ họ cha sang họ mẹ?

Luật sư tư vấn:

Điều 27, Bộ luật dân sự 2015 quy định về quyền thay đổi họ như sau

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;

b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;

c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;

d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;

đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

Đối với quan hệ hôn nhân giữa hai vợ chồng đã chấm dứt, chồng hoặc vợ là người không trực tiếp nuôi con sau ly hôn, nhưng quyền và nghĩa vụ của chồng hoặc vợ đối với con không thay đổi và được pháp luật thừa nhận, cả cha và mẹ đều có quyền và nghĩa vụ ngang nhau đối với con của mình. Vì vậy, trường hợp yêu cầu thay đổi họ cho con phải được sự thỏa thuận, đồng ý của cả cha và mẹ.

>> Tham khảo: Thủ tục thay đổi họ cho con thực hiện như thế nào ?

Luật sư tư vấn:

1. Thay đổi họ cha thành họ mẹ:

Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì "họ" của con do cha mẹ thỏa thuận lựa chọn, có thể theo họ bố hoặc mẹ, hoặc cũng có thể mang họ của cả bố và mẹ. Trường hợp của bạn chắc hẳn cháu đang có họ bố, vì thế bạn mới muốn chuyển họ.

Việc chuyển họ tên từ họ cha sang họ mẹ được quy định như sau:

Theo quy định của Bộ luật dân sự thì cá nhân có quyền thay đổi họ từ họ của cha sang họ của mẹ và ngược lại, đối với trường hợp con đủ 9 tuổi trở lên phải xem xét nguyện vọng của con có muốn đổi không.

Đối với trường hợp con chưa thành niên thì ngoài việc phải có sự đồng ý của con thì cũng phải có sự thỏa thuận của cha mẹ căn cứ theo Nghị định 123/2015/NĐ-CP như sau:

Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.

Vậy bạn có thể thấy, trường hợp này nếu như cha bé không đồng ý thì có nghĩa là hai bên không thỏa thuận được việc thay đổi họ; cho nên không thể thay đổi được. Vì bản chất, khi chị và chồng ly hôn thì chỉ có quan hệ vợ chồng chấm dứt còn quan hệ cha mẹ con vẫn còn tồn tại; cho nên một mình mẹ không thể thay mặt bố quyết định mọi vấn đề về con được.

Như vậy, chỉ khi nào cháu đủ 18 tuổi cháu mới có thể tự mình quyết định việc thay đổi họ của cháu.

2. Việc bỏ tên bố trên khai sinh.

Thưa luật sư, tôi và chồng ly hôn 2 tháng trước. Chúng tôi có 1 đứa con năm nay 5 tuổi, tôi ly hôn do chồng tôi ngoại tình, không quan tâm tới gia đình, con cái vì vậy tôi muốn bỏ tên cha ra khỏi giấy khai sinh của con. Luật sư cho tôi hỏi là tôi phải làm những gì để bỏ tên cha ra khỏi giấy khai sinh của con tôi? xin cảm ơn luật sư tư vấn.

Căn cứ theo quy định của Luật hộ tịch năm 2014:

Điều 26. Phạm vi thay đổi hộ tịch

1. Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự

Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch năm 2014 có quy định như sau:

Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.

Như vậy việc thay đổi họ của con chỉ được thực hiện khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự và việc thay đổi họ cho con dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó.

Như vậy chỉ được thay đổi họ cho con dưới 18 tuổi khi có sự đồng ý của cả cha và mẹ của đứa trẻ,

Ngoài ra theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 có quy định

Điều 27. Quyền thay đổi họ

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;

b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;

c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;

Như vậy việc thay đổi họ của con sang họ của cha dượng là không có căn cứ pháp lý, nếu muốn đổi tên họ của con chị sang họ của người chồng hiện tại chị chỉ có cách là Chồng chị phải làm thủ tục nhận con riêng của chị làm con nuôi, và phải được sự đồng ý của cha đẻ bé.

Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài 24/7 gọi số: 1900.6162 hoặc liên hệ văn phòng để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ từ Luật Minh Khuê. Rất mong nhận được sự hợp tác! Trân trọng./.