Mục lục bài viết
1. Hiểu thế nào là sổ đỏ hộ gia đình?
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hay còn gọi là sổ đỏ) hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng) là một loại giấy tờ quan trọng được cấp cho tổ chức, cá nhân, hộ gia đình để xác nhận quyền sở hữu và quyền sử dụng đối với mảnh đất hoặc tài sản liên quan. Đối với hộ gia đình, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn có một số quy định đặc biệt. Cụ thể, hộ gia đình được hiểu là những người có mối quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Các thành viên trong hộ gia đình này đang sinh sống chung dưới một mái nhà và có quyền sử dụng mảnh đất đó chung với nhau tại thời điểm Nhà nước giao đất, cho thuê đất, hoặc công nhận quyền sử dụng đất. Hộ gia đình cũng có thể nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ những tổ chức, cá nhân khác theo các thủ tục và quy định của pháp luật. Quyền sử dụng đất này là rất quan trọng vì nó giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hộ gia đình, đồng thời tạo điều kiện cho họ có thể thực hiện các giao dịch liên quan đến đất đai như chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, hoặc sử dụng đất vào mục đích xây dựng nhà ở, sản xuất, kinh doanh.
2. Giá trị sổ đỏ cấp cho hộ gia đình cấp trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực hay không?
Theo khoản 6 Công văn 1277/CĐKDLTTĐĐ-ĐKĐĐ năm 2024, đối với các trường hợp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp cho đại diện hộ gia đình trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành (ngày 01/8/2024), các hộ gia đình này vẫn tiếp tục tham gia vào quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách là một nhóm người sử dụng đất, và có quyền sử dụng đất chung theo quy định tại khoản 1 Điều 259 của Luật Đất đai 2024. Điều này có nghĩa là dù Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp trước thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, nhưng hộ gia đình vẫn được công nhận là một nhóm người sử dụng đất chung, có quyền và nghĩa vụ giống như những cá nhân sử dụng đất theo quy định của pháp luật hiện hành.
Cụ thể, Điều 259 của Luật Đất đai 2024 quy định rõ, những hộ gia đình đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thì vẫn được tiếp tục tham gia quan hệ pháp luật về đất đai. Họ có quyền và nghĩa vụ như các cá nhân sử dụng đất theo những quy định của Luật Đất đai mới, đồng thời vẫn giữ nguyên quyền sử dụng đất chung trong khuôn khổ pháp lý của Luật này. Điều này giúp đảm bảo tính liên tục và sự ổn định trong việc xác định và bảo vệ quyền lợi của hộ gia đình đối với đất đai, đồng thời cũng giúp các hộ gia đình dễ dàng thích nghi với các quy định pháp luật mới mà không bị gián đoạn quyền lợi.
Việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất trong một hộ gia đình là trách nhiệm của chính các thành viên trong hộ gia đình đó. Các thành viên trong hộ gia đình sẽ tự thỏa thuận với nhau về việc xác định ai là người có quyền sử dụng chung mảnh đất, đồng thời họ cũng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các quyết định này. Điều này có nghĩa là, nếu có tranh chấp hoặc vấn đề phát sinh liên quan đến quyền sử dụng đất, các thành viên trong hộ gia đình sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý về việc xác định và thực hiện quyền sử dụng đất chung.
Về mặt thủ tục hành chính, khi thực hiện các thủ tục liên quan đến quyền sử dụng đất, pháp luật không yêu cầu hộ gia đình phải nộp các giấy tờ xác nhận từ cơ quan có thẩm quyền về số lượng thành viên trong hộ gia đình (nhân khẩu) tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Điều này có nghĩa là, việc xác định số thành viên trong hộ gia đình và quyền sử dụng đất không cần phải có chứng nhận chính thức từ cơ quan nhà nước về nhân khẩu tại thời điểm Nhà nước giao đất. Các thành viên trong hộ gia đình tự chịu trách nhiệm về việc thông tin và thỏa thuận với nhau về quyền sử dụng đất, nhằm đảm bảo tính hợp pháp và sự đồng thuận trong các giao dịch về đất đai. Chính sách này giúp giảm thiểu thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các hộ gia đình trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ liên quan đến đất đai.
3. Sổ đỏ được cấp cho hộ gia đình từ trước 01/8/2024 sẽ xử lý như thế nào?
Khoản 4 Điều 256 của Luật Đất đai 2024 quy định rõ về việc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN quyền sử dụng đất), Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã cấp cho đại diện hộ gia đình trước ngày 01/8/2024. Theo đó, nếu các thành viên trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất có nhu cầu, họ sẽ được cấp đổi Giấy chứng nhận sang một loại mới, có ghi đầy đủ tên các thành viên có quyền sử dụng đất chung. Việc cấp đổi này không chỉ nhằm đảm bảo tính chính xác trong việc xác định quyền sử dụng đất của các thành viên, mà còn giúp bảo vệ quyền lợi của từng cá nhân trong hộ gia đình. Tuy nhiên, việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất khi thực hiện thủ tục cấp đổi sẽ do các thành viên trong hộ gia đình tự thỏa thuận với nhau và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các thỏa thuận này.
Đối với những hộ gia đình đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trước ngày 01/8/2024, quyền sử dụng đất của họ sẽ được thực hiện theo quy định tại Điều 259 của Luật Đất đai 2024. Cụ thể, hộ gia đình sử dụng đất sẽ được xác định là nhóm người sử dụng đất có chung quyền sử dụng đất theo các quy định tại Điều 27 của Luật Đất đai 2024. Những hộ gia đình này, dù có quyền sử dụng đất từ trước, nhưng khi tham gia vào các quan hệ pháp lý về đất đai sẽ có quyền và nghĩa vụ giống như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2024.
Ngoài ra, Luật Đất đai 2024 cũng quy định rõ, khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình nhằm thực hiện các phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt, thì phải ghi rõ tên các cá nhân là thành viên trong hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất. Điều này giúp đảm bảo sự minh bạch và rõ ràng trong việc xác định quyền sử dụng đất của các thành viên trong hộ gia đình, tránh xảy ra tranh chấp sau này.
Đối với các trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, hoặc cho thuê đất trước ngày 01/8/2024, thì hộ gia đình vẫn tiếp tục được sử dụng đất trong thời gian còn lại của hợp đồng. Khi hết thời hạn sử dụng đất, hộ gia đình sẽ được gia hạn quyền sử dụng đất theo hình thức giao đất hoặc cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên trong hộ gia đình đó, theo các quy định của Luật Đất đai 2024. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi lâu dài cho hộ gia đình trong việc sử dụng đất, đồng thời cũng tạo cơ hội để các thành viên trong hộ gia đình có thể tiếp tục quản lý và sử dụng đất hợp pháp.
Tóm lại, đối với những Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho hộ gia đình trước ngày 01/8/2024, các thủ tục cấp đổi và quyền sử dụng đất sẽ thực hiện theo các quy định đã nêu trong Luật Đất đai 2024. Điều này không chỉ giúp đảm bảo tính hợp pháp trong việc sử dụng đất của hộ gia đình, mà còn tạo ra một cơ chế quản lý đất đai minh bạch và rõ ràng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các thành viên trong hộ gia đình.
Xem thêm bài viết: Thủ tục giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất hộ gia đình?
Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được giải đáp.