Hủy khen thưởng Huân chương lao động dựa căn cứ pháp lý nào?

1. Huân chương lao động là gì?

Theo quy định tại Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003 sửa đổi năm 2013:

Huân chương để tặng cho tập thể có nhiều thành tích; tặng hoặc truy tặng cho cá nhân có công trạng, lập được thành tích hoặc có quá trình cống hiến trong cơ quan, tổ chức, đoàn thể.

Huân chương lao động để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân, tặng cho tập thể có thành tích xuất sắc trong lao động, sáng tạo, xây dựng Tổ quốc. Huân chương lao động gồm các hạng: hạng nhấ, hạng nhì, hạng ba. Và tiêu chuẩn để xét quyết định khen thưởng huân chương lao động đối với cá nhân, tập thể cũng được quy định cụ thể.

Trong đó:

Huân chương lao động hạng nhất

* Huân chương lao động hạng nhất để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đạt một trong các tiêu chuẩn sau:

- Đã được tặng "Huân chương lao động" hạng nhì và 05 năm tiếp theo liên tục lập được thành tích xuất sắc có phạm vi ảnh hưởng và nêu gương trong toàn quốc hoặc có quá trình cống hiến lâu dài trong cơ quan, tổ chức, đoàn thể;

- Có thành tích đặc biệt xuất sắc đột xuất hoặc có phát minh, sáng chế, sáng kiến được ứng dụng mang lại hiệu quả cao có phạm vi ảnh hưởng trong toàn quốc; có công trình khoa học hoặc tác phẩm xuất sắc tiêu biểu cấp nhà nước; đối với công nhân, nông dân, người lao động có phát minh, sáng chế, sáng kiến được ứng dụng trong thực tiễn mang lại hiệu quả và được cấp bộ, ngành, đoàn thể trung ương công nhận.

* Huân chương lao động hạng nhất tặng cho tập thể đạt một trong các tiêu chuẩn sau:

- Lập được thành tích xuất sắc có phạm vi ảnh hưởng và nêu gương trong toàn quốc;

- Đã được tặng thưởng "Huân chương Lao động" hạng nhì và 05 năm tiếp theo liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; nội bộ đoàn kết, gương mẫu, chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Huân chương lao động hạng nhì

* Huân chương lao động hạng nhì để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đạt một trong các tiêu chuẩn sau:

- Đã được tặng "Huân chương Lao động" hạng ba và 05 năm tiếp theo liên tục lập được thành tích xuất sắc có phạm vi ảnh hưởng và nêu gương trong bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đoàn thể trung ương hoặc có quá trình cống hiến lâu dài trong cơ quan, tổ chức, đoàn thể;

- Có thành tích đặc biệt xuất sắc đột xuất hoặc có phát minh, sáng chế, sáng kiện được ứng dụng mang lại hiểu quả trong bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đoàn thể trung ương; có công trình khoa học hoặc tác phẩm xuất sắc tiêu biểu cấp bộ, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương; đối với công nhân, nông dân, người lao động có phát minh, sáng chế, sáng kiến đã được ứng dụng thực tiễn mang lại hiệu quả được cấp tỉnh công nhận.

* Huân chương lao động hạng nhì để tặng cho tập thể đạt một trong các tiêu chuẩn sau:

- Lập được thành tích xuất sắc có phạm vi ảnh hưởng và nêu gương trong bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;

- Đã được tặng thưởng "Huân chương Lao động" hạng ba và 05 năm tiếp theo liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; nội bộ đoàn kết, gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Huân chương lao động hạng ba

* Huân chương lao động hạng ba để tặng hoặc truy tặng cho cá nhân gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đạt một trong các tiêu chuẩn sau:

- Lập được thành tích xuất sắc có phạm vi ảnh hưởng và nêu gương trong lĩnh vực thuộc bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đoàn thể trung ương hoặc có quá trình cống hiến lâu dài trong cơ quan, tổ chức, đoàn thể;

- Có thành tích đặc biệt xuất sắc đột xuất hoặc có công trình khoa học, nghệ thuật, có sáng kiến được Hội đồng khoa học cấp bộ, cấp tỉnh đánh giá xuất sắc, được ứng dụng vào thực tiễn đem lại hiệu quả cao, thiết thực; đối với công nhân, nông dân, người lao động có thành tích xuất sắc trong lao động sản xuất hoặc có sáng kiến đã được ứng dụng trong thực tiễn mang lại hiệu quả được cấp huyện công nhận.

* Huân chương lao động hạng ba để tặng cho tập thể đạt một trong các tiêu chuẩn sau:

- Lập được thành tích xuất sắc có phạm vi ảnh hưởng và nêu gương trong lĩnh vực thuộc bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đoàn thể trung ương;

- Đã được tặng "Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ" và 05 năm tiếp theo liên tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; nội bộ đoàn kết, gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có quá trình xây dựng và phát triển từ 10 năm trở lên.

2. Căn cứ pháp lý quyết định hủy bỏ khen thưởng Huân chương lao động

Khoản 1 Điều 96 Luật Thi đua khen thưởng 2003 quy định:

"Người nào gian dối trong việc kê khai thành tích để được khen thưởng thì bị hủy bỏ quyết định khen thưởng và thu hồi hiện vật và tiền thưởng đã nhận; tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà còn bị xử lý kỷ luật, xủa phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật".

Cùng với đó tại Điều 78 Nghị định 91/2017/NĐ-CP có hướng dẫn cụ thể như sau:

- Cá nhân gian dối trong việc kê khai thành tích để được khen thưởng Huân chương, Huy chương, Bằng khen, Giấy khen thì bị hủy bỏ quyết định khen thưởng và bị thu hồi hiện vật, tiền thưởng đã nhận. Căn cứ vào kết luận của cơ quan có thẩm quyền xác định việc cá nhân kê khai gian dối thành tích để được khen thưởng, cơ quan trình khen thưởng có trách nhiệm đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng ban hành quyết định hủy bỏ quyết định và thu hồi hiện vật, tiền thưởng. 

- Trường hợp tổ chức, cá nhân đã được tặng danh hiệu thi đua hoặc hình thức khen thưởng, mà sau đó có kết luận của cơ quan có thẩm quyền về việc có sai phạm, khuyết điểm trong khoảng thời gian tính thành tích đề nghị tặng danh hiệu thi đua hoặc hình thức khen thưởng thì tùy theo mức độ sai phạm, khuyết điểm để hạ mức khen thưởng hoặc hủy bỏ quyết định khen thưởng theo quy định (trừ những cá nhân đã hy sinh, từ trần).

Dưới đây là một số ví dụ để bạn đọc dễ dàng hình dung:

Trường hợp 1: Anh P được tặng Huân chương lao động hạng Ba do đã được cấp huyện công nhận có sáng kiến về xử lý chất thải tại địa phương hiệu quả. Nhưng sau đó đã có kết luận của cơ quan có thẩm quyền đó không phải sáng kiến của anh P.

Trường hợp 2: Tập thể A đã được tặng Huân chương lao động hạng Nhì, sau đó có kết luận của cơ quan có thẩm quyền về ciệc lãnh đạo đơn vị này đã sai phạm trong quản lý tài chính và bị áp dụng hình thức kỷ luật là cảnh cáo.

Trường hợp 3: Cá nhân Nguyễn Văn B, được tặng Huân chương lao động hạng Nhì, nhưng sau đó theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền trong thời gian lãnh đạo điều hành (thời gian công tác tính để xét khen thưởng tặng Huân chương) đã có sai phạm và bị áp dụng hình thức kỷ luật cách chức.

Trường hợp 4: Cá nhân C đạt tiêu chuẩn được cơ quan có thẩm quyền quyết định khen thưởng Huân chương lao động hạng Ba, nhưng sau đó lại bị kết án về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và bị kết án chung thân.

Như vậy, cơ sở để đề nghị hủy Quyết định khen thưởng Huân chương lao động được ghi nhận cụ thể tại Luật Thi đua khen thưởng và Nghị định hướng dẫn thi hành, đó là khi cá nhân, tập thể đã được khen thưởng mà thuộc một trong các trường hợp sau:

- Cá nhân gian dối trong việc kê khai thành tích để được khen thưởng Huân chương;

- Cá nhân, tổ chức đã được tặng Huân chương theo kết quận của cơ quan có thẩm quyền có sai phạm, khuyết điểm trong khoảng thời gian tính thành tích đề nghị tặng Huân chương.

Có thể bạn đọc cũng chưa quên vụ việc của Công ty Việt Á. Đơn vị này đã được tặng thưởng Huân chương lao động hạng Ba theo đề nghị của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 23/6/2022 Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ký Quyết định số 715/QĐ-CTN về việc hủy bỏ Quyết định tặng thưởng Huân chương lao động hạng ba đối với Công ty cổ phần công nghệ Việt Á do vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gây dư luận xấu trong xã hội, cho đến nay, cơ quan điều tra các cấp đã khởi tố hơn 70 bị can liên quan đến sai phạm của Việt Á. Bởi vậy, căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 78 Nghị định 91/2017/NĐ-CP việc đề nghị và quyết định hủy bỏ Quyết định tặng Huân chương lao động hạng ba đối với Công ty Việt Á là hoàn toàn đúng đắn.

3. Trình tự, thủ tục hủy bỏ Quyết định khen thưởng Huân chương lao động

Căn cứ quy định tại khoản 3, khoản 5 Điều 78 Nghị định 91/2017/NĐ-CP, trình tự hủy bỏ Quyết định khen thưởng Huân chương lao động được tiến hành như sau:

Về thẩm quyền đề nghị hủy quyết định khen thưởng Huân chương: Cơ quan trình khen thưởng trực tiếp

Bước 1: Nộp hồ sơ đề nghị hủy quyết định khen thưởng Huân chương lao động

Hồ sơ đề nghị hủy quyết định gồm:

- Tờ trình của cơ quan trực tiếp trình khen thưởng Huân chương lao động;

- Báo cáo tóm tắt lý do trình cấp có thẩm quyền hủy bỏ quyết định khen thưởng Huân chương lao động.

Bước 2: Sau khi có quyết định hủy bỏ khen thưởng Huân chương lao động

- Cơ quan trình khen thưởng thu hồi hiện vật (Huân chương) nộp về cơ quan làm công tác thi đua, khen thưởng cùng cấp;

- Thu nộp số tiền thưởng vào ngân sách nhà nước hoặc quỹ thi đua, khen thưởng.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi về nội dung "Căn cứ pháp lý hủy bỏ quyết định khen thưởng Huân chương lao động". Hy vọng sẽ giúp bạn đọc nắm được căn cứ pháp lý để hủy bỏ quyết định tặng Huân chương lao động. Mọi vướng mắc pháp lý cần tham vấn ý kiến luật sư vui lòng liên hệ tới Hotline 1900.6162 để được tư vấn hỗ trợ trực tiếp bởi Luật sư của Luật Minh Khuê. Rất mong nhận được sự hợp tác!