1. Thế nào là ngang gằng sức mua (PURCHASING POWER PARITY)
Ngang gằng sức mua là một lý thuyết kinh tế liên quan đến tỷ giá hối đoái và giá cả hàng hóa và dịch vụ tại hai quốc gia khác nhau. Lý thuyết này cho rằng tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền sẽ phản ánh khả năng mua hàng hóa và dịch vụ ở hai quốc gia tương đương nhau. Ngang gằng sức mua (Purchasing Power Parity - PPP) là một khái niệm trong kinh tế quốc tế để so sánh giá cả và giá trị của tiền tệ giữa các quốc gia. Nó dựa trên giả định rằng trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo, giá cả của một hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự sẽ là như nhau ở các quốc gia khác nhau sau khi chuyển đổi thành cùng một đơn vị tiền tệ. Ngang gằng sức mua cho phép so sánh quyền mua hàng hóa và dịch vụ của một quốc gia so với một quốc gia khác. Thay vì dùng tỷ giá hối đoái để chuyển đổi giá trị tiền tệ, PPP sử dụng chỉ số giá cả để tính toán tỷ lệ quy đổi. Chỉ số giá cả này đo lường mức độ biến động giá cả của một rổ hàng hóa tiêu dùng thông thường giữa các quốc gia. Ngang gằng sức mua quan trọng trong việc đo lường và so sánh mức sống và mức độ phát triển kinh tế giữa các quốc gia. Nó cho phép xem xét khả năng mua hàng hóa và dịch vụ cơ bản của người dân trong các quốc gia khác nhau, bất kể sự khác biệt về tỷ giá hối đoái.
Ví dụ, nếu một rổ hàng hóa có thể được mua với giá 1000 đô la Mỹ hoặc 150.000 yên tại Nhật Bản, tỷ giá ngang gằng sức mua giữa đồng đô la Mỹ và đồng yên sẽ là 1 đô la Mỹ đổi lấy 150 yên. Điều này có nghĩa là với một đô la Mỹ, bạn có thể mua được tương đương 150 yên ở Nhật Bản.
Theo lý thuyết, nếu một đồng tiền có sức mua lớn hơn, tức là bạn có thể mua được nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn với số tiền đó, thì nó sẽ thuận lợi hơn để người mua chuyển đổi từ đồng tiền khác sang đồng tiền đó và mua hàng hóa tại quốc gia có đồng tiền mạnh hơn. Trong ví dụ trên, nếu đồng đô la Mỹ có sức mua cao hơn so với đồng yên, thì người mua có thể quyết định chuyển từ yên sang đô la Mỹ và mua hàng hóa tại Mỹ. Tuy nhiên, lý thuyết này chỉ áp dụng cho các mặt hàng có thể thương mại với chi phí vận chuyển thấp. Nếu giá cả hàng hóa khác nhau tại hai quốc gia với sự khác biệt vượt quá mức chi phí vận chuyển, thì người mua sẽ không lựa chọn mua tại quốc gia có giá cao hơn. Điều này được giải thích bởi việc chi phí vận chuyển sẽ vượt quá lợi ích kinh tế mà người mua có thể thu được từ việc mua hàng hóa giá rẻ hơn tại quốc gia khác.
Tóm lại, ngang gằng sức mua là một lý thuyết kinh tế liên quan đến tỷ giá hối đoái và giá cả hàng hóa và dịch vụ tại hai quốc gia. Nó cho rằng tỷ giá hối đoái sẽ phản ánh khả năng mua hàng hóa và dịch vụ ở hai quốc gia tương đương nhau, và người mua sẽ lựa chọn mua ở quốc gia có sức mua tốt hơn nếu giá cả và chi phí vận chuyển cho phép.
2. Tác động của ngang gằng sức mua
Ngang gằng sức mua có một số tác động quan trọng đối với kinh tế và thương mại quốc tế. Dưới đây là một số tác động chính:
- So sánh mức sống giữa các quốc gia: Ngang gằng sức mua cho phép so sánh mức sống và mức độ phát triển kinh tế giữa các quốc gia một cách công bằng hơn. Thay vì chỉ dựa vào tỷ giá hối đoái, PPP tính toán giá trị thực tế của tiền tệ trong việc mua hàng hóa và dịch vụ. Điều này giúp hiểu được khả năng mua của người dân và mức độ phát triển của các nền kinh tế.
- Đánh giá sự cạnh tranh và kỹ năng lao động: PPP cung cấp một góc nhìn khác về sự cạnh tranh và kỹ năng lao động giữa các quốc gia. Nếu giá cả tương đương của một hàng hóa hoặc dịch vụ ở một quốc gia thấp hơn so với quốc gia khác, điều này có thể cho thấy rằng quốc gia đó có lợi thế cạnh tranh trong sản xuất và lao động giá rẻ.
- Định giá đầu tư và kinh doanh quốc tế: Ngang gằng sức mua có thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư và kinh doanh quốc tế. Nếu một quốc gia có ngang gằng sức mua thấp hơn so với quốc gia khác, điều này có thể tạo ra cơ hội đầu tư và kinh doanh với giá rẻ hơn và tiềm năng sinh lợi nhuận cao hơn.
- Định giá hóa đơn xuất khẩu và nhập khẩu: PPP có thể ảnh hưởng đến định giá hóa đơn xuất khẩu và nhập khẩu. Nếu một quốc gia có ngang gằng sức mua thấp hơn so với quốc gia nhập khẩu, các hàng hóa xuất khẩu từ quốc gia đó có thể được định giá thấp hơn, làm tăng cạnh tranh và tiếp cận thị trường quốc tế.
- Thúc đẩy sự hòa nhập kinh tế: PPP có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự hòa nhập kinh tế và thương mại quốc tế. Đối tác thương mại có thể sử dụng ngang gằng sức mua để đánh giá tính cạnh tranh và khả năng mua của các quốc gia khác nhau, tạo điều kiện cho việc thương mại và hợp tác kinh tế.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng PPP có nhược điểm và giới hạn của nó, và không phản ánh toàn bộ thực tế kinh tế và giá cả trong mỗi quốc gia. Ngoài ra, các yếu tố khác như chênh lệch thuế, chính sách thương mại và các yếu tố phi kinh tế khác cũng có thể ảnh hưởng đến thương mại quốc tế và sự cân đối giữa các quốc gia.
3. Ngang gằng sức mua có vai trò như thế nào?
Ngang gằng sức mua có vai trò quan trọng trong việc xác định quan hệ giữa tỷ giá hối đoái và giá cả hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia. Nó cung cấp một cơ sở để đánh giá sự cạnh tranh và lựa chọn mua hàng hóa và dịch vụ ở quốc gia nào. Với nguyên tắc ngang gằng sức mua, người mua có thể so sánh giá cả hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia một cách công bằng dựa trên tỷ giá hối đoái. Nếu tỷ giá hối đoái không phản ánh ngang gằng sức mua, điều này có thể tạo ra các cơ hội lợi nhuận từ việc mua bán hàng hóa giữa các quốc gia. Do đó, ngang gằng sức mua giúp đảm bảo sự cạnh tranh công bằng và giá cả hợp lý trong thương mại quốc tế.
Vai trò của ngang gằng sức mua cũng liên quan đến quyết định về chính sách tiền tệ. Các quốc gia thường đánh giá sức mua của đồng tiền của mình so với các đồng tiền khác để xác định cách điều chỉnh tỷ giá hối đoái. Nếu đồng tiền của một quốc gia có sức mua mạnh hơn so với đồng tiền khác, thì quốc gia đó có thể xem xét việc tăng giá trị đồng tiền của mình để thúc đẩy xuất khẩu và giảm nhập khẩu. Ngoài ra, ngang gằng sức mua còn có tác động đến quyết định đầu tư và kinh doanh của các doanh nghiệp. Các công ty có thể lựa chọn địa điểm sản xuất hoặc mua hàng hóa và dịch vụ dựa trên giá cả và sức mua tại từng quốc gia. Điều này có thể ảnh hưởng đến việc phân phối nguồn lực và quyết định về đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Tóm lại, ngang gằng sức mua đóng vai trò quan trọng trong việc xác định quan hệ giữa tỷ giá hối đoái và giá cả hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia. Nó đảm bảo sự cạnh tranh công bằng và giúp định hình chính sách tiền tệ và quyết định đầu tư và kinh doanh của các doanh nghiệp.
Quý khách hàng có nhu cầu thì tham khảo thêm nội dung bài viết sau của công ty Luật Minh Khuê: Sức mua, mại lực (BUYING POWER) là gì ?
Công ty Luật Minh Khuê mong muốn gửi đến quý khách hàng những thông tin tư vấn hữu ích. Nếu quý khách hàng đang gặp phải bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc có câu hỏi cần được giải đáp, hãy liên hệ với Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline 1900.6162. Hoặc quý khách hàng gửi yêu cầu chi tiết qua email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ và giải đáp thắc mắc nhanh chóng. Xin trân trọng cảm ơn sự hợp tác của quý khách hàng!