Phương thức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ

1. Khái niệm tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ

Căn cứ dựa theo quy định bởi khoản 1 Điều 4 của Nghị định 33/2019/NĐ-CP có quy định về tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Cụ thể như sau:

Theo quy định của khoản 1 Điều 4 của Nghị định 33/2019/NĐ-CP, tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ không chỉ bao gồm các cấu trúc vật liệu như đường, cầu, hầm, bến phà mà còn bao gồm một loạt các công trình và điểm hỗ trợ khác nhau, tạo nên một hệ thống phức tạp và đa dạng. Dưới đây là một số chi tiết cụ thể:

- Đường và các công trình phụ trợ: Đây là phần cơ bản nhất của hạ tầng giao thông đường bộ, bao gồm các tuyến đường chính, phụ, và các phần liên kết khác như vỉa hè, hệ thống thoát nước, dải phân cách, v.v.

- Cầu đường bộ và các công trình phụ trợ: Bao gồm các cấu trúc dẫn qua sông, kênh, rãnh nước hoặc địa hình đặc biệt, cùng với các bệ phụ, hệ thống chống mũi, và hệ thống chiếu sáng, đảm bảo an toàn và thông suốt cho người và phương tiện qua lại.

- Hầm đường bộ và các công trình phụ trợ: Tương tự như cầu đường bộ, hầm đường bộ cung cấp lối đi an toàn qua địa hình địa chất khó khăn, điều chỉnh lưu lượng giao thông và giảm ùn tắc.

- Bến phà đường bộ và các công trình phụ trợ: Dành cho các tuyến đường vượt sông, hồ hoặc mặt nước khác, bao gồm cả bến phà nổi và cố định, cùng với cơ sở phục vụ cho hoạt động của bến phà.

- Trạm kiểm tra tải trọng xe: Được sử dụng để kiểm soát và đảm bảo rằng phương tiện giao thông trọng tải không vượt quá giới hạn cho phép, giúp bảo vệ hạ tầng cơ sở và đảm bảo an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông.

- Trạm thu phí đường bộ: Được sử dụng để thu phí sử dụng đường bộ, là một trong những nguồn thu quan trọng để duy trì và phát triển hệ thống giao thông đường bộ.

- Bến xe: Là điểm tập trung các phương tiện giao thông công cộng và cá nhân để chở, đón, trả khách, đồng thời cung cấp các dịch vụ hỗ trợ khác nhau cho người dùng.

- Bãi đỗ xe: Được sử dụng để tạm giữ, đậu xe và bảo quản các phương tiện giao thông cá nhân và công cộng.

- Nhà hạt quản lý đường bộ: Là cơ sở vật chất để tổ chức, quản lý và điều phối hoạt động liên quan đến hạ tầng giao thông đường bộ tại địa phương.

- Trạm dừng nghỉ: Được cung cấp để cho phép người lái xe và hành khách nghỉ ngơi, tiếp cận các dịch vụ cần thiết và đảm bảo an toàn trên hành trình.

- Kho bảo quản vật tư dự phòng: Dùng để lưu trữ các vật liệu, thiết bị dự phòng cần thiết cho việc bảo dưỡng và sửa chữa hạ tầng giao thông.

- Trung tâm quản lý và giám sát giao thông (Trung tâm ITS): Là trung tâm điều khiển, giám sát hoạt động giao thông, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông để cải thiện hiệu suất và an toàn giao thông.

- Phần đất hành lang an toàn đường bộ đã được bồi thường, giải phóng mặt bằng: Bao gồm các khu vực đã được quy hoạch, bồi thường để đảm bảo an toàn cho việc đi lại và giao thông trên đường bộ.

- Trung tâm cứu hộ, cứu nạn giao thông đường bộ: Là cơ sở cung cấp các dịch vụ cứu hộ, cứu nạn trong trường hợp các sự cố giao thông xảy ra.

- Các công trình giao thông đường bộ khác: Bao gồm các công trình và điểm hỗ trợ khác như đèn giao thông, biển báo, đèn tín hiệu giao thông, v.v.

Như vậy, tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sự liên kết và an toàn của hệ thống giao thông mà còn phản ánh sự phức tạp và đa dạng của các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý và vận hành giao thông hiện nay.

2. Phương thức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ

Phương thức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường nguồn lực tài chính cho việc duy trì và phát triển hạ tầng giao thông. Dưới đây là các phương thức khai thác được quy định cụ thể trong Nghị định 44/2024/NĐ-CP:

- Cơ quan quản lý tổ chức khai thác trực tiếp: Theo đó, cơ quan quản lý sẽ tự mình thực hiện việc khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Điều này đòi hỏi họ phải có nguồn lực và khả năng chuyên môn để quản lý và vận hành hiệu quả các dự án này.

- Chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản: Cơ quan quản lý có thể chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ cho các tổ chức, cá nhân khác để thu phí sử dụng. Điều này giúp tăng cường nguồn thu nhập cho các dự án hạ tầng.

- Cho thuê quyền khai thác: Cơ quan quản lý cũng có thể cho thuê quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ cho các tổ chức, cá nhân khác để họ thực hiện các hoạt động khai thác và thu nhập từ việc này.

- Chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác: Cơ quan quản lý cũng có thể chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ cho các tổ chức, cá nhân khác.

Ngoài các phương thức trên, khi cần thiết và không thể áp dụng các phương thức quy định, cơ quan có thẩm quyền sẽ lập Đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Đề án này sẽ được Thủ tướng Chính phủ xem xét và phê duyệt sau đó sẽ được thực hiện dưới sự chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tùy thuộc vào phạm vi quản lý.

Tuy nhiên, trong trường hợp cần thuê tư vấn lập Đề án, các chi phí thuê tư vấn sẽ được tạm ứng từ nguồn kinh phí chi thường xuyên của cơ quan quản lý tài sản và sau đó được trừ vào tiền thu được từ khai thác tài sản. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả của các dự án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

3. Nguồn thu từ khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ

Nguồn thu từ khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ là một phần quan trọng đóng vai trò trong việc tài trợ cho việc duy trì, cải thiện và phát triển hạ tầng giao thông. Theo quy định tại Điều 12 Nghị định 44/2024/NĐ-CP, các nguồn thu này bao gồm:

- Phí sử dụng đường bộ và các khoản phí khác: Đây là một nguồn thu chính từ việc thu phí sử dụng đường bộ theo quy định của pháp luật. Các khoản phí này có thể bao gồm các loại phí như phí qua cầu, phí qua đường cao tốc, phí đậu xe, phí đỗ xe, và các loại phí khác tùy thuộc vào quy định cụ thể của từng địa phương và dự án. Phí sử dụng đường bộ và các khoản phí khác là một phần không thể thiếu trong việc tài trợ cho duy trì và phát triển hạ tầng giao thông đường bộ. Đây không chỉ là nguồn thu chính của các cơ quan quản lý mà còn là một cách để người dân, doanh nghiệp chia sẻ các chi phí liên quan đến việc sử dụng và bảo quản cơ sở hạ tầng này.

+ Phí qua cầu và đường cao tốc: Đây là một trong những loại phí phổ biến nhất và thường được thu trực tiếp tại các điểm cầu, trạm thu phí hoặc thông qua hệ thống thu phí tự động. Các phí này đóng góp vào việc bảo dưỡng, sửa chữa và mở rộng các cấu trúc giao thông quan trọng như cầu, đường cao tốc, giúp nâng cao chất lượng và an toàn giao thông.

+ Phí đậu xe và phí đỗ xe: Đây là các khoản phí phát sinh từ việc sử dụng không gian đậu và đỗ xe tại các khu vực có giới hạn hoặc quản lý. Các khoản phí này không chỉ tạo ra nguồn thu cho các cơ quan quản lý mà còn thúc đẩy việc sử dụng hiệu quả không gian đô thị và giải quyết vấn đề kẹt xe, ô nhiễm môi trường.

+ Các loại phí khác: Ngoài các loại phí trên, còn có các khoản phí khác như phí trả trước, phí dịch vụ hỗ trợ, phí vận chuyển đặc biệt, và nhiều loại phí khác tùy thuộc vào quy định cụ thể của từng địa phương và dự án. Các khoản phí này có thể được áp dụng để thu hồi chi phí đầu tư, duy trì và vận hành hạ tầng giao thông đường bộ.

- Tiền thu từ cung cấp các dịch vụ liên quan đến tài sản kết cấu hạ tầng: Ngoài việc thu phí sử dụng đường bộ, các cơ quan quản lý còn có thể thu được tiền từ việc cung cấp các dịch vụ phụ trợ liên quan đến tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ như bảo dưỡng, sửa chữa, cải thiện, và các dịch vụ khác.

- Tiền thu từ chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản: Cơ quan quản lý có thể chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản cho các tổ chức, cá nhân khác theo hình thức chuyển nhượng quyền thu phí.

- Tiền thu từ cho thuê quyền khai thác tài sản và chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác: Ngoài việc chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản, cơ quan quản lý còn có thể thu được tiền từ việc cho thuê quyền khai thác tài sản hoặc chuyển nhượng quyền khai thác có thời hạn.

- Các khoản thu khác: Nếu có, các cơ quan quản lý cũng có thể thu được các khoản thu khác theo quy định của pháp luật, có thể liên quan đến việc sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.

Như vậy các nguồn thu này cùng nhau tạo thành một nguồn tài chính đáng kể để hỗ trợ cho việc duy trì, phát triển và nâng cao chất lượng hạ tầng giao thông đường bộ, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của chúng tôi có liên quan đến tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Nếu các bạn còn có những vướng mắc vui lòng liên hệ 19006162 hoặc lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ

Tham khảo thêm: Cảnh sát giao thông được đuổi theo người vi phạm giao thông không?