1. Tổng quan về Luật đường bộ năm 2024

Những điểm mới nổi bật của Luật đường bộ 2024:

- Mục tiêu: Luật đặt ra mục tiêu đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển bền vững hệ thống giao thông đường bộ.

- Phạm vi điều chỉnh: Luật quy định toàn diện về hoạt động đường bộ, từ quy hoạch, đầu tư, xây dựng đến quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ và vận tải đường bộ.

- Nội dung chính:

+ Quy định về người tham gia giao thông: Cập nhật các quy định về giấy phép lái xe, ưu tiên phương tiện công cộng, khuyến khích sử dụng phương tiện xanh.

+ Quy định về phương tiện giao thông: Điều chỉnh các tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn cho phương tiện, khuyến khích phát triển phương tiện điện.

+ Quy định về hạ tầng giao thông: Đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, đảm bảo an toàn.

+Quy định về quản lý nhà nước: Cải tiến cơ chế quản lý nhà nước về giao thông đường bộ, tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức và cá nhân.

+ Quy định về xử lý vi phạm: Nghiêm khắc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ.

 

2. Những điểm mới nổi bật

2.1. An toàn giao thông

Theo đó, khoản 3 Điều 10 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 bổ sung quy tắc chung trong giao thông đường bộ như sau:

- Khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 mét trên xe ô tô không được cho trẻ em ngồi cùng hàng ghế với người lái xe, trừ loại xe ô tô chỉ có một hàng ghế; người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em.

Đồng thời theo khoản 2 Điều 88 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định:

- Theo khoản 1 Điều 20 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 thì người lái xe, người điều khiển xe máy chuyên dùng tham gia giao thông đường bộ phải bật đèn chiếu sáng phía trước trong thời gian từ 18 giờ ngày hôm trước đến 06 giờ ngày hôm sau hoặc khi có sương mù, khói, bụi, trời mưa, thời tiết xấu làm hạn chế tầm nhìn.

Hiện nay, căn cứ theo Điều 5, 6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP thì người lái xe phải bật đủ đèn chiếu sáng trong thời gian từ 19 giờ ngày hôm trước đến 05 giờ ngày hôm sau, khi sương mù, thời tiết xấu hạn chế tầm nhìn.

Theo khoản 1 Điều 46 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024, xe ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non, học sinh phải đáp ứng các yêu cầu sau đây:

- Bảo đảm các điều kiện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 35 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 ; có thiết bị ghi nhận hình ảnh trẻ em mầm non, học sinh và thiết bị có chức năng cảnh báo, chống bỏ quên trẻ em trên xe; có niên hạn sử dụng không quá 20 năm; có màu sơn theo quy định của Chính phủ;

- Xe ô tô chở trẻ em mầm non hoặc học sinh tiểu học phải có dây đai an toàn phù hợp với lứa tuổi hoặc sử dụng xe có ghế ngồi phù hợp với lứa tuổi theo quy định của pháp luật.

 

2.2. Giấy phép lái xe

Theo quy định tại Điều 58 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 2024, mỗi giấy phép lái xe được cấp sẽ có số điểm tối đa là 12 điểm. Mỗi lần người lái xe vi phạm các quy định về trật tự, an toàn giao thông, số điểm trên giấy phép lái xe sẽ bị trừ tương ứng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tính chất của hành vi vi phạm.

Việc trừ điểm này sẽ được cập nhật ngay lập tức vào hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia khi quyết định xử phạt vi phạm hành chính có hiệu lực pháp lý. Người vi phạm sẽ được thông báo về việc trừ điểm trên giấy phép lái xe của mình ngay sau khi cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc trừ điểm này.

Trong trường hợp số điểm trên giấy phép lái xe bị trừ hết, người lái xe sẽ mất quyền điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ với loại phương tiện được quy định trong giấy phép lái xe đó. Tuy nhiên, sau khi số điểm bị trừ hết, người lái xe sẽ có cơ hội tham gia kiểm tra lại nội dung kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ sau một thời gian ít nhất là 06 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm. Nếu người lái xe đạt yêu cầu trong kỳ kiểm tra này, giấy phép lái xe của họ sẽ được khôi phục lại số điểm tối đa là 12 điểm.

Đối với những giấy phép lái xe chưa bị trừ hết điểm, nếu trong vòng 12 tháng kể từ ngày bị trừ điểm gần nhất mà người lái xe không có thêm bất kỳ vi phạm nào, số điểm trên giấy phép lái xe của họ cũng sẽ tự động được phục hồi đủ 12 điểm.

Ngoài ra, trong trường hợp người lái xe thực hiện việc đổi, cấp lại hoặc nâng hạng giấy phép lái xe, số điểm còn lại trên giấy phép cũ sẽ được bảo lưu và chuyển sang giấy phép mới. Các cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính cũng có quyền trừ điểm từ giấy phép lái xe của người vi phạm theo đúng quy định pháp luật. Việc trừ điểm này là một biện pháp nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người tham gia giao thông, góp phần đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường bộ trên toàn quốc.

 

2.3. Đăng kiểm xe

Điều 42 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024 đã được bổ sung với những quy định mới nhằm nâng cao chất lượng không khí và đảm bảo an toàn giao thông đường bộ. Cụ thể, các quy định này yêu cầu rằng tất cả các loại xe cơ giới, bao gồm cả xe máy chuyên dùng khi tham gia lưu thông trên các tuyến đường bộ phải tuân thủ các yêu cầu kiểm định theo quy định của pháp luật hiện hành.

Đối với xe mô tô và xe gắn máy, việc kiểm định được tập trung vào kiểm định khí thải – một yếu tố quan trọng nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việc kiểm định khí thải này phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và chỉ được thực hiện tại các cơ sở kiểm định chuyên dụng đã được công nhận và đáp ứng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Những quy chuẩn này được thiết lập nhằm đảm bảo rằng quá trình kiểm định diễn ra một cách chính xác, khách quan, và hiệu quả, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của khí thải xe mô tô, xe gắn máy đến môi trường và cộng đồng.

Các cơ sở kiểm định này phải có đủ điều kiện về kỹ thuật, trang thiết bị, và nhân lực để thực hiện việc kiểm định một cách chính xác và đáng tin cậy. Bên cạnh đó, việc kiểm định phải được tiến hành định kỳ và tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn và môi trường mà pháp luật đã quy định. Điều này không chỉ giúp đảm bảo rằng các phương tiện tham gia giao thông luôn ở trong tình trạng tốt nhất mà còn đóng góp tích cực vào việc giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

 

2.4. Biển số xe

- Một loại biển số xe không được định danh:

Theo quy định tại khoản 3 Điều 36 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024, các biển số xe đều được quản lý thông qua mã định danh cá nhân. Tuy nhiên, có một ngoại lệ đối với biển số xe nền màu đỏ, với chữ và số màu trắng, loại biển số này được cấp riêng biệt cho các phương tiện thuộc quyền sở hữu và sử dụng của lực lượng quân sự. Điều này có nghĩa là các biển số xe của quân đội không cần phải gắn liền với mã định danh cá nhân, tạo ra một loại biển số xe đặc thù, không được định danh giống như các loại biển số xe khác.

- Bổ sung quy định về việc đấu giá biển số xe máy, xe gắn máy:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 37 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024, việc đấu giá biển số xe được áp dụng cho các loại biển số xe ô tô, xe mô tô, và xe gắn máy. Cụ thể, các loại biển số xe này phải thuộc vào các nhóm được quy định tại điểm c và điểm d khoản 2 Điều 36 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024. Đây là một điểm mới trong việc quản lý và cấp phát biển số xe, đặc biệt trong việc tạo điều kiện cho việc đấu giá biển số, giúp người dân có thêm sự lựa chọn và nhà nước có thêm nguồn thu từ hoạt động đấu giá này.

 

2.5. Các quy định khác

 - Tăng độ tuổi tối đa của người lái xe

Theo điểm e khoản 1 Điều 59 Luật Trật tự an toàn giao thông 2024 tuổi tối đa của người lái xe ô tô chở người (kể cả xe buýt) trên 29 chỗ (không kể chỗ của người lái xe), xe ô tô chở người giường nằm là đủ 57 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ.

Hiện nay, theo điểm a khoản 1 Điều 60 Luật Giao thông đường bộ 2008, tuổi tối đa của người lái xe ô tô chở người trên 30 chỗ ngồi là 50 tuổi đối với nữ và 55 tuổi đối với nam.

- Theo khoản 1 Điều 33 Luật Trật tự an toàn giao thông 2024  người lái xe mô tô hai bánh, xe gắn máy chỉ được chở một người, trừ những trường hợp sau thì được chở tối đa hai người:

+ Chở người bệnh đi cấp cứu;

+ Áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật;

+ Trẻ em dưới 12 tuổi;

+ Người già yếu hoặc người khuyết tật.

 

3. Ảnh hưởng của Luật đường bộ mới đến người dân

- Ưu điểm nổi bật

+ Nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông: Luật mới với những quy định rõ ràng, hình phạt nghiêm minh sẽ tạo áp lực lớn hơn đối với người tham gia giao thông, từ đó thúc đẩy họ tuân thủ luật lệ.

+ Giảm thiểu tai nạn giao thông: Khi ý thức chấp hành luật được nâng cao, các hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi quá tốc độ, không đội mũ bảo hiểm... sẽ giảm đi đáng kể, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông.

+ Bảo vệ người tham gia giao thông: Luật mới sẽ tạo ra một môi trường giao thông an toàn hơn cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người yếu thế như người đi bộ, người đi xe đạp.

Thách thức và giải pháp:

- Khó khăn:

+ Thay đổi thói quen: Người dân cần thời gian để làm quen và thay đổi những thói quen xấu đã hình thành từ lâu.

+ Cơ sở hạ tầng: Một số tuyến đường chưa đáp ứng được các yêu cầu của luật mới, cần đầu tư nâng cấp.

+ Nhân lực: Cần tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cho lực lượng làm nhiệm vụ thi hành luật.

- Thuận lợi:

+ Sự hỗ trợ của công nghệ: Các ứng dụng công nghệ như camera giám sát, xử lý vi phạm tự động sẽ giúp quá trình thực hiện luật trở nên hiệu quả hơn.

+ Sự tham gia của cộng đồng: Khi người dân hiểu rõ lợi ích của việc tuân thủ luật, họ sẽ tích cực tham gia vào công tác tuyên truyền, vận động.

Bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau: Chính thức ban hành luật đường bộ 2024
Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ.