1. Quy định về thời gian tổ chức Lễ Quốc tang

Theo Điều 10 của Nghị định 105/2012/NĐ-CP, tổ chức Lễ Quốc tang được quy định kéo dài trong 02 (hai) ngày. Sự kiện trọng đại này nhằm tôn vinh và kỷ niệm cuộc đời cùng những đóng góp to lớn của các nhân vật quan trọng trong lịch sử dân tộc.

Trong trường hợp Lễ Quốc tang của Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, sẽ được tổ chức trong hai ngày liên tiếp, cụ thể là vào ngày 25 và 26 tháng 7 năm 2024. Những ngày này mang ý nghĩa sâu sắc, là cơ hội để cả quốc dân tụ họp để tiễn đưa và tưởng nhớ đồng chí với lòng biết ơn thâm sâu.

Thời gian kéo dài hai ngày cho các nghi lễ này cho phép một giai đoạn trang nghiêm và trang trọng, trong đó cả nước có thể tôn vinh với các nghi lễ và nghi thức được tổ chức theo truyền thống và nghi lễ phù hợp với tầm quan trọng của người được tưởng nhớ. Đây không chỉ là dịp để đoàn kết cả nước mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về những giá trị và nguyên lý mà Đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã nỗ lực gìn giữ trong suốt thời gian dẫn dắt đất nước.

Do đó, việc tổ chức Lễ Quốc tang vào ngày 25 và 26 tháng 7 năm 2024 nhấn mạnh sự quan trọng của việc tôn vinh một nhà lãnh đạo đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử và ký ức chung của Việt Nam, đồng thời đảm bảo rằng di sản của ông sẽ tiếp tục truyền cảm hứng và chỉ đường cho các thế hệ tương lai.

 

2. Thẩm quyền thông báo về thời gian tổ chức Lễ Quốc tang

Theo Điều 6 Nghị định 105/2012/NĐ-CP về tổ chức lễ tang cán bộ, công chức, viên chức, các cơ quan sau đây cùng đứng tên ra thông cáo về Lễ Quốc tang:

- Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam: Đại diện cho tổ chức chính trị lãnh đạo cao nhất của Việt Nam, thể hiện sự tôn trọng và ghi nhận những đóng góp to lớn của người đã khuất đối với sự nghiệp của Đảng và dân tộc.

- Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, thể hiện sự tri ân và tiếc thương sâu sắc đối với người đã khuất.

- Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Là nguyên thủ quốc gia, thay mặt Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thể hiện sự trân trọng và ghi nhận những cống hiến của người đã khuất cho đất nước.

- Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Cơ quan hành pháp cao nhất của Nhà nước, thể hiện sự đánh giá cao những đóng góp của người đã khuất trong công tác quản lý nhà nước.

- Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Đại diện cho khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thể hiện sự tri ân và tiếc thương đối với người đã khuất, đồng thời động viên gia đình vượt qua nỗi đau mất mát.

Việc các cơ quan này cùng đứng tên ra thông cáo về Lễ Quốc tang thể hiện sự trang trọng và tầm quan trọng của Lễ Quốc tang, đồng thời là sự ghi nhận xứng đáng những đóng góp to lớn của người đã khuất đối với đất nước và nhân dân.

- Ngoài ra, Điều 6 Nghị định 105/2012/NĐ-CP còn quy định một số nội dung khác về thông cáo Lễ Quốc tang, bao gồm:

+ Nội dung thông cáo phải ngắn gọn, súc tích, rõ ràng, dễ hiểu.

+ Thông cáo phải được thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

+ Hình thức thông báo phải phù hợp với truyền thống văn hóa của Việt Nam.

Lễ Quốc tang là sự kiện trọng đại của đất nước, thể hiện lòng tri ân và tiếc thương sâu sắc đối với những người có công lao to lớn với đất nước và nhân dân. Việc tổ chức Lễ Quốc tang cần được thực hiện trang trọng và đúng quy định.

 

3. Các hoạt động trong Lễ Quốc tang

* Lễ viếng: 

Theo quy định tại Điều 14 Nghị định 105/2012/NĐ-CP thì lễ viếng được quy định cụ thể như sau:

- Ban Tổ chức Lễ tang đã tổ chức các đoàn vào viếng theo một thứ tự cụ thể và trang trọng. Đầu tiên là 02 chiến sĩ đi đầu khiêng vòng hoa, tiếp theo là Trưởng đoàn dẫn đầu, với sĩ quan dẫn viếng phía sau bên phải. Các thành viên trong đoàn viếng được sắp xếp thành hai hàng dọc, tạo nên một hình ảnh gợi nhớ về sự hi sinh và cống hiến của người được tưởng nhớ.

- Các đại biểu nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, cùng với các cá nhân nước ngoài khác mong muốn đến viếng và ghi sổ tang, đã được Ban Tổ chức Lễ tang đón tiếp và sắp xếp tham gia vào lễ viếng. Đây là một biểu hiện rõ ràng về sự cảm kích và sự tôn trọng sâu sắc từ cộng đồng quốc tế đối với người lãnh đạo đã khuất.

- Ngay sau khi hoàn thành viếng, Trưởng đoàn của từng đoàn sẽ ghi vào sổ tang, một hành động mang ý nghĩa đáng trân trọng, ghi lại những dòng kí ức và lòng thành kính của từng người dự lễ.

- Trong suốt thời gian diễn ra nghi lễ viếng, Quân đội nhạc đã cử nhạc "Hồn Tử Sĩ", mang đến cho không gian không khí thanh tịnh và trang trọng, làm dấy lên nỗi xúc động sâu sắc trong lòng mọi người tham dự.

* Lễ truy điệu: 

Theo quy định tại Điều 16 Nghị định 105/2012/NĐ-CP thì lễ truy điệu được quy định như sau:

- Lễ truy điệu là sự kiện trọng đại được tổ chức với sự tham gia của nhiều thành phần quan trọng. Bao gồm Ban Lễ tang Nhà nước và Ban Tổ chức Lễ tang, gia đình và người thân của người đã từ trần, đồng thời có sự hiện diện của các đại diện từ các cơ quan, tổ chức, và địa phương mà người từ trần có liên quan.

- Vị trí của các đoàn dự Lễ truy điệu được sắp xếp một cách cụ thể và nghiêm túc để đảm bảo tính trang trọng và tổ chức khoa học của lễ trình. Đầu tiên, gia đình của người từ trần được sắp xếp đứng phía bên trái của phòng lễ tang, khi nhìn từ phía hướng lên lễ đài. Đây là vị trí đặc biệt quan trọng, nơi mà gia đình có thể theo dõi và tham gia vào nghi lễ viếng một cách thấu đáo và sâu sắc.

+ Phía bên phải của phòng lễ tang, khi nhìn lên lễ đài, là nơi mà lãnh đạo Đảng và Nhà nước đứng. Đây là vị trí thể hiện sự tôn trọng và kính trọng của Đảng, Nhà nước đối với người từ trần, đồng thời cũng là nơi mà các quan chức cao cấp tham gia vào lễ trình để ghi nhận và tỏ lòng tưởng nhớ đến người đã khuất.

+ Các đại biểu từ các Bộ, Ban, ngành và các đối tượng khác, cùng với lực lượng túc trực và đội quân nhạc, sẽ đứng theo sắp xếp được chỉ đạo một cách chặt chẽ bởi Ban Tổ chức Lễ tang. Việc sắp xếp này không chỉ mang tính chuyên nghiệp mà còn nhấn mạnh tới sự trang trọng và đúng đắn của nghi lễ, giúp cho các hoạt động diễn ra một cách trơn tru và trang trọng nhất.

- Chương trình Lễ truy điệu được tổ chức một cách cẩn thận và trang trọng, bao gồm một chuỗi các hoạt động đặc biệt để tôn vinh và tưởng nhớ người đã từ trần.

+ Đầu tiên, Trưởng ban Tổ chức Lễ tang sẽ tuyên bố khai mạc Lễ truy điệu, mở đầu cho một chuỗi nghi lễ và hoạt động chính thức của ngày hôm đó. Đây là khoảnh khắc quan trọng để bắt đầu một cách trang trọng và chính xác.

+ Tiếp theo, Quân nhạc sẽ biểu diễn Quốc ca, là điều mà mọi người có thể mong đợi và sẽ tạo nên một không khí trang nghiêm và sâu sắc hơn trong không gian lễ trình.

+ Sau đó, Trưởng ban Lễ tang Nhà nước sẽ đọc lời điếu và phát biểu kêu gọi phút mặc niệm. Đây là phần của nghi lễ nơi mà lời tưởng niệm và những lời chia buồn được truyền đạt một cách chân thành và sâu sắc.

+ Trong thời gian mặc niệm, quân nhạc sẽ chơi nhạc "Hồn tử sĩ", một bản nhạc được chọn lựa đặc biệt để tôn vinh sự hy sinh và cống hiến của người từ trần. Âm nhạc này không chỉ là một phần của nghi lễ mà còn là một lời tưởng nhớ sâu sắc và sự tri ân.

+ Cuối cùng, Trưởng ban Tổ chức Lễ tang sẽ tuyên bố kết thúc Lễ truy điệu, đánh dấu sự hoàn thành của một chuỗi các hoạt động đặc biệt này. Việc tổ chức một cách chặt chẽ và tỉ mỉ giúp cho mỗi nghi lễ diễn ra trơn tru và trang trọng, mang lại sự tôn vinh và kính trọng tối đa đối với người từ trần và gia đình.

- Đồng thời với việc tổ chức Lễ truy điệu tại Trung ương, các lãnh đạo tại địa phương - nơi mà người từ trần sinh sống và gắn bó - cũng sẽ tổ chức một Lễ truy điệu riêng tại quê hương hay nơi sinh của người từ trần. Điều này nhằm thể hiện sự ghi nhớ sâu sắc và lòng thành kính đối với người đã khuất từ cộng đồng và quê nhà, đồng thời tôn vinh những đóng góp và ảnh hưởng đặc biệt của người từ trần đối với địa phương.

* Lễ đưa tang: 

Theo quy định tại Điều 17 Nghị định 105/2012/NĐ-CP thì lễ đưa tang được quy định như sau"

- Lễ đưa tang là một trong những nghi lễ trọng đại của văn hóa tang lễ Việt Nam, thể hiện sự tôn kính và tri ân đối với người từ trần. Thành phần tham gia Lễ đưa tang:

+ Ban Lễ tang Nhà nước, nơi đảm nhận vai trò chủ đạo trong tổ chức và điều hành các hoạt động tang lễ.

+ Ban Tổ chức Lễ tang, phụ trách các công đoạn chi tiết từ chuẩn bị đến thực hiện của Lễ đưa tang.

+ Gia đình và người thân của người từ trần, là những người có mối quan hệ thân thiết nhất với người đã khuất.

+ Đại diện các cơ quan, đơn vị và địa phương mà người từ trần từng làm việc hoặc có liên quan, thể hiện sự tham gia và quan tâm từ cộng đồng xã hội.

- Quy trình và các vai trò trong Lễ đưa tang:

+ Khi chuyển linh cữu từ nhà tang lễ lên xe tang và từ xe tang vào phần mộ:

+ 01 sĩ quan mang ảnh, 01 sĩ quan mang gối Huân chương và 01 sĩ quan quấn cờ đi trước linh cữu, đại diện cho sự kính trọng và tôn vinh.

+ Đội công tác gồm 01 sĩ quan và 12 chiến sĩ tham gia chuyển linh cữu, đảm bảo sự trang nghiêm và an toàn cho quá trình diễn ra.

+ Trưởng ban và Phó Trưởng ban Lễ tang Nhà nước đồng hành và khiêng linh cữu phía đầu, là biểu tượng của sự lãnh đạo và sự chấp hành nghiêm túc các nghi lễ.

+ Gia đình và các thành viên khác tham gia đi phía sau linh cữu, thể hiện lòng biết ơn và tình cảm sâu sắc đối với người từ trần.

* Lễ hạ huyệt:

Theo quy định tại Điều 19 Nghị định 105/2012/NĐ-CP thì lễ hạ huyệt được quy định như sau:

- Sau khi đội công tác đã di chuyển linh cữu vào vị trí phần mộ, Trưởng ban Tổ chức Lễ tang thực hiện lời tuyên bố chính thức để khởi động Lễ hạ huyệt, đánh dấu bước đầu tiên trong nghi lễ cuối cùng của sự kiện tang lễ.

- Đội công tác chuyên nghiệp và kỹ thuật được giao nhiệm vụ hạ huyệt, thực hiện công việc một cách cẩn thận và trang trọng, đảm bảo tính an toàn và sự trang nghiêm cho nghi lễ.

- Trưởng ban Tổ chức Lễ tang mời các lãnh đạo Đảng, Nhà nước và gia đình thân nhân của người từ trần đến bỏ nắm đất đầu tiên và tiến hành vòng quanh phần mộ, để dâng lên lời chia tay cuối cùng và tri ân sâu sắc.

- Đội công tác tiếp tục hoàn thiện phần mộ, đảm bảo mọi chi tiết được thực hiện với sự chính xác và kỹ lưỡng.

- Trong quá trình thực hiện Lễ hạ huyệt và lấp mộ, quân nhạc tiếp tục cử nhạc “Hành khúc tang lễ”, âm nhạc mang đậm tinh thần trang nghiêm và nỗi niềm tưởng nhớ.

- Ngay sau khi hoàn tất việc lấp mộ, Ban Tổ chức Lễ tang cử hành một phút mặc niệm sâu lắng để tiễn biệt người từ trần. Quân nhạc tiếp tục cử nhạc “Hồn tử sĩ”, đưa đến không gian nghi lễ một cảm xúc thêm sâu sắc và khó quên.

 

4. Ý nghĩa của việc tổ chức Lễ Quốc tang

Lễ Quốc tang là nghi lễ trang trọng nhất được tổ chức bởi Đảng, Nhà nước và nhân dân ta để tưởng nhớ và tri ân những người có công lao to lớn với đất nước, đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước. Đây không chỉ là sự kiện thể hiện lòng tiếc thương sâu sắc mà còn mang nhiều ý nghĩa to lớn, góp phần hun đúc tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm cho mỗi người dân Việt Nam.

- Thể hiện lòng tri ân và tiếc thương sâu sắc: Lễ Quốc tang là dịp để Đảng, Nhà nước và nhân dân bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với những người đã khuất. Họ đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng, cho độc lập, tự do của dân tộc và cho sự phát triển của đất nước. Việc tổ chức Lễ Quốc tang là cách để chúng ta ghi nhận những đóng góp to lớn của họ và bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của những người anh hùng, người có công với nước.

- Giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước, truyền thống đạo đức cách mạng: Lễ Quốc tang là bài học lịch sử quý giá cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, tinh thần hy sinh vì Tổ quốc và ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng. Qua Lễ Quốc tang, thế hệ trẻ được giáo dục về những giá trị cao đẹp của dân tộc, về truyền thống đạo đức cách mạng và về ý nghĩa to lớn của sự hy sinh của những người đã khuất. Đây là bài học để thế hệ trẻ noi theo, học tập và rèn luyện để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh.

- Hun đúc tinh thần đoàn kết dân tộc: Lễ Quốc tang là dịp để cả nước đoàn kết, cùng nhau tưởng nhớ và tri ân những người có công với nước. Niềm tiếc thương chung, lòng tự hào về những người anh hùng đã khuất sẽ góp phần gắn kết mọi người lại với nhau, tạo nên sức mạnh to lớn để xây dựng và bảo vệ đất nước.

- Khẳng định vị thế quốc gia trên trường quốc tế: Lễ Quốc tang được tổ chức với sự tham dự của các đoàn đại biểu quốc tế, thể hiện sự tôn trọng của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam và những người có công với đất nước. Đây là dịp để khẳng định vị thế quốc gia trên trường quốc tế, đồng thời cũng là cơ hội để tăng cường giao lưu, hợp tác với các nước trên thế giới.

Lễ Quốc tang là sự kiện trọng đại, thể hiện lòng tri ân, niềm tự hào và tinh thần đoàn kết của dân tộc. Mỗi người dân Việt Nam cần ý thức được ý nghĩa to lớn của Lễ Quốc tang để cùng nhau tưởng nhớ, tri ân những người có công với nước và chung tay xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Các chức danh nào khi mất sẽ được tổ chức Lễ Quốc tang. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.