Tác dụng của sâm đại hành mà không phải ai cũng biết

1. Sâm đại hành là gì?

Sâm đại hành là một loại cây thuốc có thân giống củ hành, và thường được biết đến với nhiều tên khác nhau như Tỏi lào, Hành Lào, Tỏi Đỏ, Kiệu Đỏ... Về mặt khoa học, nó có tên Bulbus Eleutherinis subaphyllae. Loại cây này thường được tìm thấy dễ dàng trong các vườn thuốc ở khu vực Nam nước ta và dễ trồng. Sâm đại hành không chỉ được sử dụng trong y học, mà còn thường được dùng trong nấu ăn, nấu nước hoặc ngâm rượu để tạo thức uống bồi bổ sức khỏe. Do đó, nó được sử dụng phổ biến trong y học để điều trị thiếu máu và các triệu chứng đi kèm như hoa mắt, chóng mắt và nhức đầu. Sâm đại hành cũng được biết đến với tác dụng chữa trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp một cách hiệu quả.

Mô tả về cây Sâm đại hành: Đây là một loại cây thảo sống lâu năm, cao khoảng từ 30 - 60cm. Lá của cây Sâm đại hành có hình dáng mũi mác dài, với các gân chạy song song. Lá thường tập trung nhiều ở phần gốc của cây. Thân của cây Sâm đại hành có dạng phình ra và giống như củ hành, nhưng có màu đậm hơn và dài hơn. Bên ngoài, nó được phủ bởi một lớp vảy màu đỏ nâu. Củ Sâm đại hành thường có kích thước khoảng 4 - 5cm độ dài và 2 - 3cm đường kính, với màu sắc màu đỏ nhạt và vòng tròn đồng tâm màu trắng ở bên trong.

Cây Sâm đại hành có hoa mọc thành chùm, với 3 cánh hoa màu trắng hoặc có thể là vàng. Hoa thường gồm có 3 lá đài và 3 nhị màu vàng. Cây này có thể mọc lại từ các nhánh non, cho phép người trồng tái sinh cây một cách dễ dàng. Sâm đại hành có nguồn gốc từ châu Mỹ và thường thích đất ẩm và ánh sáng. Tại Việt Nam, nó thường thấy nhiều ở các tỉnh như Nghệ An, Hà Tĩnh và Hòa Bình.

Sâm đại hành thường mất từ 1 đến 2 năm để phát triển. Vào mùa đông, khi cây khô héo và chết, người ta đào lên và làm sạch lớp vỏ bên ngoài, sau đó cạo bỏ lớp vỏ bên trong. Củ sau đó được cắt dọc, phơi nắng để sử dụng trong điều trị và làm thuốc.

Phần của cây Sâm đại hành được sử dụng trong điều trị chủ yếu là phần rễ và thân củ. Trong cây này chứa các hoạt chất như echinococcine, isoacanthopanax, echinocanthol, có tác dụng chống lại một số loại vi khuẩn như tụ cầu vàng, liên cầu tan huyết, phế cầu...

Hình minh họa (nguồn sưu tầm)

2. Tác dụng của sâm đại hành mà không phải ai cũng biết

(1) Sâm đại hành có tác dụng bổ máu

Theo các nghiên cứu, sâm đại hành được xem xét làm gia tăng số lượng hồng cầu và hemoglobin (chất sắt trong máu) trong cơ thể. Chính vì điều này, sâm đại hành thường được sử dụng như một phương pháp bổ máu cho những người trải qua tình trạng thiếu máu. Hơn nữa, nó cũng có khả năng kiểm soát chảy máu trong trường hợp chảy máu và giúp cầm máu tại vết thương.

(2) Sâm đại hành hỗ trợ điều trị tiểu đường

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng hoạt chất eleutherinoside A có trong sâm đại hành có khả năng ức chế hoạt động của enzyme alpha glucosidase, từ đó giúp giảm mức đường trong máu. Thêm vào đó, chiết xuất từ sâm đại hành cũng có khả năng ngăn chặn quá trình oxy hóa trong trường hợp mức đường trong máu tăng cao.

(3) Sâm đại hành chữa trị rắn cắn

Theo kiến thức truyền đạt từ thế hệ này sang thế hệ khác, sâm đại hành có khả năng hấp thụ độc tố. Rễ sâm đại hành có thể được nghiền thành bột, sau đó đặt lên vết cắn của rắn, cá độc hoặc vết thâm đốt từ sâu bọ. Bệnh nhân sau khi sử dụng sâm đại hành để xử lý vết thương thường sẽ phục hồi sức khỏe nhanh chóng.

(4) Sâm đại hành có tác dụng kháng khuẩn

Chiết xuất từ củ sâm đại hành đã được chứng minh có khả năng ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus pneumoniae (vi khuẩn gây viêm phổi), Streptococcus pyrogenes (vi khuẩn gây viêm họng), và Staphylococcus aureus (vi khuẩn gây nhiễm trùng da). Ngoài ra, sâm đại hành cũng có khả năng kiểm soát sự phát triển của trực khuẩn lao.

(5) Hỗ trợ cho việc cải thiện sức khỏe máu

Sâm đại hành, theo các nghiên cứu, đã được chứng minh là có khả năng thúc đẩy sản xuất hồng cầu và hemoglobin (chất sắt quan trọng trong máu) trong cơ thể. Do đó, sâm đại hành thường được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu máu ở những người cần. Ngoài ra, nó cũng có khả năng kiểm soát chảy máu trong trường hợp máu chảy và hỗ trợ việc cầm máu tại những vết thương.

(6) Hỗ trợ trong điều trị tiểu đường

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng eleutherinoside A, một hoạt chất có trong sâm đại hành, có khả năng ức chế hoạt động của enzyme alpha glucosidase, giúp giảm mức đường glucose trong máu. Hơn nữa, chiết xuất từ sâm đại hành cũng có khả năng ngăn chặn quá trình oxy hóa trong trường hợp mức đường trong máu tăng cao.

(7) Giải độc và điều trị sau cắn rắn

Theo truyền thống dân gian, sâm đại hành được biết đến với khả năng hấp thụ độc tố. Rễ sâm đại hành có thể được nghiền thành bột, sau đó được đắp lên vết cắn từ rắn độc, cá độc, hoặc vết thâm đốt từ sâu bọ. Sau khi sử dụng sâm đại hành để xử lý vết thương, bệnh nhân thường khôi phục sức khỏe nhanh chóng.

(8) Khả năng kháng khuẩn

Chiết xuất từ củ sâm đại hành đã được chứng minh là có tác dụng ức chế sự phát triển của một số loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus pneumoniae (gây viêm phổi), Streptococcus pyrogenes (gây viêm họng), và Staphylococcus aureus (gây nhiễm trùng da). Ngoài ra, sâm đại hành cũng có khả năng kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn lao.

3. Một số bài thuốc từ củ sâm đại hành

- Bài thuốc chữa viêm họng, viêm amidan và viêm phổi: Kết hợp 3g sâm đại hành, 12g vỏ rễ cây cau, 12g sài đất, 12g cỏ nhọ nồi, 12g bách bộ, và 12g mạch môn, sau đó đun sắc uống.

- Bài thuốc chữa mụn nhọt sưng tấy: Phối hợp 4g sâm đại hành, 16g bông trang, 16g đơn tướng quân, 16g sài đất, và 16g bồ công anh, sau đó đun sắc uống.

- Bài thuốc ngâm rượu bổ huyết trị tê thấp: Kết hợp 50g sâm đại hành, 50g cốt toái bổ, 50g cẩu tích, 50g độc hoạt, 50g đương quy, và 50g bạch chỉ, sau đó ngâm trong 2 lít rượu và dùng dần.

- Bài thuốc chữa thiếu máu và mất ngủ: Sử dụng 30g sâm đại hành và 14g lạc tiên để đun sắc, cũng có thể nấu thành cao để dùng dần.

- Bài thuốc chữa thiếu máu và sa trực tràng: Kết hợp 15g sâm đại hành, 15g đảng sâm, 6g xuyên khung, và 15g hoàng kỳ, sau đó đun sắc uống.

Sâm đại hành là một loại cây dễ trồng và gần gũi với người dân. Cây này có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học, tuy nhiên, việc sử dụng nên được tư vấn và hướng dẫn bởi bác sĩ chuyên khoa Y Học Cổ Truyền. Không nên tự ý sử dụng để tránh gặp các tác dụng phụ không mong muốn.

4. Dùng sâm đại hành trị bệnh cần lưu ý những gì?

Mặc dù sâm đại hành được công nhận có nhiều tiềm năng trong việc chữa trị bệnh tật, nhưng các bài thuốc dân gian truyền miệng vẫn chưa được chứng minh qua các nghiên cứu khoa học. Hiệu quả của sâm đại hành khi sử dụng không đồng đều đối với từng người, phụ thuộc vào cơ địa riêng biệt.

Nếu đã sử dụng sâm đại hành trong một khoảng thời gian đáng kể mà tình trạng sức khỏe vẫn không có cải thiện đáng kể, đề nghị ngừng sử dụng và tìm hiểu các phương pháp điều trị khác. Việc sử dụng sâm đại hành trong thời gian dài không gây hại cho cơ thể, tuy nhiên, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên hạn chế sử dụng.

Đối với những người đang sử dụng thuốc Tây để điều trị các bệnh khác, họ nên tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc bác sĩ trước khi sử dụng bài thuốc sâm đại hành để tránh tương tác không mong muốn giữa thành phần của thuốc, đảm bảo an toàn tốt nhất cho người dùng.

Sử dụng sâm đại hành có tác dụng quý báu, nhưng không nên lạm dụng. Đặc biệt, khi sử dụng các loại rượu thuốc chứa sâm đại hành, nên tuân thủ liều lượng khoảng 30ml mỗi ngày.

Sâm đại hành là một bài thuốc dân gian truyền miệng có sức mạnh tuyệt vời, hấp thụ tinh hoa của tự nhiên. Tuy nhiên, lựa chọn sử dụng nó hay không nên dựa trên tư vấn và đánh giá cá nhân về tình trạng sức khỏe và nhu cầu của bạn.

Bài viết liên quan: Cây khổ sâm có tác dụng gì? Tác dụng của lá và cành cây Khổ sâm

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê về tác dụng của sâm đại hành mà không phải ai cũng biết. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!