Thi tuyển phương án kiến trúc có giới hạn người nước ngoài tham gia?

1. Quy định chung về thi tuyển phương án kiến trúc

Tại Điều 17 của Luật Kiến trúc 2019 đã quy định về việc tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc như sau: Thi tuyển phương án kiến trúc là việc tổ chức cuộc thi để chọn ra phương án kiến trúc tối ưu, đáp ứng đủ các yêu cầu về quy hoạch, kiến trúc, văn hóa, hiệu quả kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường.

Các công trình phải tham gia thi tuyển phương án kiến trúc bao gồm:

- Công trình công cộng có quy mô đặc biệt, cấp I;

- Nhà ga đường sắt trung tâm cấp tỉnh, nhà ga hàng không dân dụng; cầu trong đô thị từ cấp II trở lên, ga đường sắt nội đô từ cấp II trở lên; các công trình tượng đài, biểu tượng thể hiện truyền thống, văn hóa và lịch sử của địa phương; các công trình quan trọng, điểm nhấn trên đô thị và các tuyến đường chính được xác định trong đồ án quy hoạch, thiết kế đô thị, quy chế quản lý kiến trúc được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

2. Hình thức thi tuyển phương án kiến trúc

Theo quy định tại Điều 16 của Nghị định 85/2020/NĐ-CP, hình thức thi tuyển phương án kiến trúc được chia thành hai loại: thi tuyển rộng rãi và thi tuyển hạn chế.

- Thi tuyển rộng rãi là khi tổ chức cuộc thi không giới hạn số lượng các tổ chức và cá nhân tham gia, bao gồm cả trong nước và nước ngoài (nếu cần thiết). Điều này tạo điều kiện cho một lượng đa dạng các ứng viên có thể tham gia, giúp tăng cơ hội cho sự sáng tạo và đổi mới trong quá trình thiết kế và đánh giá.

- Thi tuyển hạn chế là khi tổ chức cuộc thi chỉ áp dụng khi có một số hạn chế về tổ chức hoặc cá nhân tham gia, tuy nhiên không ít hơn 03 tổ chức hoặc cá nhân. Điều này đặc biệt áp dụng khi dự án đòi hỏi kiến thức chuyên sâu hoặc kỹ năng đặc biệt từ các ứng viên, và tổ chức cuộc thi muốn đảm bảo rằng chỉ những ứng viên có đủ khả năng và kinh nghiệm mới tham gia.

3. Trường hợp có thể mời người nước ngoài tham gia thi tuyển

Cuộc thi lựa chọn phương án kiến trúc được tổ chức mở rộng và không giới hạn về số lượng tổ chức và cá nhân tham gia, bao gồm cả các ứng viên quốc tế nếu cần. Điều này đảm bảo rằng không có hạn chế đối với sự tham gia của người nước ngoài trong cuộc thi. Việc mời người nước ngoài tham gia thi tuyển cuộc thi lựa chọn phương án kiến trúc là cần thiết trong một số trường hợp như sau:

- Trong tình huống không có tổ chức hoặc cá nhân nào trong nước có đủ năng lực để thực hiện thiết kế cho dự án, việc mời người nước ngoài tham gia cuộc thi trở nên cần thiết để đảm bảo chất lượng và thành công của dự án.

- Khi cần áp dụng các công nghệ, kỹ thuật tiên tiến và hiện đại từ các quốc gia nước ngoài, việc mời người nước ngoài tham gia cuộc thi là lựa chọn phù hợp để đảm bảo rằng dự án sẽ được phát triển và triển khai với những phương pháp và tiêu chuẩn chất lượng cao nhất.

- Khi muốn tận dụng kinh nghiệm và sự đa dạng trong thiết kế từ các kiến trúc sư nước ngoài, việc mời họ tham gia cuộc thi sẽ mang lại cơ hội để hưởng lợi từ sự đổi mới, sáng tạo và phong cách độc đáo mà họ mang lại. Điều này có thể giúp nâng cao chất lượng và tính cạnh tranh của dự án.

4. Quy trình thi tuyển phương án kiến trúc

Quy trình thi tuyển phương án kiến trúc bao gồm các bước sau:

- Công bố thông tin thi tuyển: Quá trình công bố thông tin về cuộc thi sẽ bao gồm việc thông báo các yêu cầu cần thiết cho các thí sinh muốn tham gia, thông tin về thời gian và địa điểm nộp hồ sơ, cùng với mọi điều khoản và điều kiện quan trọng khác liên quan đến cuộc thi. Điều này đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều có thông tin đầy đủ và chính xác về quy trình và yêu cầu của cuộc thi.

- Thành lập Hội đồng thi tuyển: Hình thành một Hội đồng thi tuyển chuyên nghiệp, bao gồm các chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch và xây dựng. Cấu trúc của Hội đồng thi tuyển bao gồm các yếu tố sau: Hội đồng thi tuyển phải có số lượng thành viên là số lẻ, với tối thiểu 9 người, bao gồm 01 Chủ tịch và các thành viên khác. Hội đồng cần có ít nhất 2/3 số thành viên là kiến trúc sư có kiến thức và kinh nghiệm trong thể loại công trình thi tuyển. Ngoài ra, phải có 01 đại diện từ cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch và kiến trúc, cũng như 01 đại diện từ tổ chức xã hội hoặc ngành nghề kiến trúc. Chủ tịch Hội đồng cần phải là một chuyên gia có kinh nghiệm trong thiết kế kiến trúc, đã thực hiện nhiều công trình được xây dựng và có uy tín trong ngành. Người này được bầu ra hoặc mời bởi chủ đầu tư. Các thành viên khác của Hội đồng cần phải có kiến thức và kinh nghiệm trong các lĩnh vực liên quan như quy hoạch, kiến trúc, xây dựng và các lĩnh vực tương tự. Họ cần phải mang tính khách quan và công tâm trong việc đánh giá các phương án thiết kế. Đơn vị tổ chức cuộc thi có thể mời các chuyên gia nước ngoài tham gia nếu cần thiết.

- Đánh giá hồ sơ dự thi: Hội đồng thi tuyển tiến hành đánh giá và lựa chọn các hồ sơ đáp ứng đủ điều kiện dự thi. Hồ sơ dự thi cần bao gồm các thành phần sau: mô tả chi tiết về phương án thiết kế, giải pháp kỹ thuật và đề xuất tài chính; các bản vẽ minh họa cho phương án thiết kế; các phương pháp và công nghệ được áp dụng trong thiết kế; hình ảnh và mô hình minh họa cho phương án thiết kế; các thông tin về kinh phí dự kiến cho dự án. Hồ sơ phải tuân thủ các nguyên tắc nhất định như sau: sử dụng ngôn ngữ thống nhất (tiếng Việt hoặc song ngữ); sử dụng đơn vị đo lường và đơn vị tiền tệ chuẩn và tuân thủ quy tắc ẩn danh, không tiết lộ tên hoặc biểu tượng của đơn vị tư vấn hoặc tác giả trên bản vẽ và thuyết minh.

- Tổ chức thi tuyển: Trong quá trình tổ chức cuộc thi, thí sinh sẽ được yêu cầu trình bày phương án thiết kế của mình trước Hội đồng thi tuyển. Họ sẽ có cơ hội trình bày ý tưởng, giải pháp và chi tiết của phương án thiết kế theo cách mà họ cho là phù hợp nhất với yêu cầu của dự án. Sau khi thí sinh trình bày, Hội đồng sẽ đặt câu hỏi và yêu cầu giải thích thêm về các khía cạnh của phương án thiết kế. Thí sinh cần phải trả lời các câu hỏi này một cách minh bạch và logic, giúp Hội đồng hiểu rõ hơn về cách thức và lý do của các quyết định trong phương án. Điều này giúp Hội đồng có cơ sở hơn để đánh giá và xếp hạng các phương án dự thi.

- Chọn ra phương án kiến trúc trúng tuyển: Dựa trên kết quả đánh giá của Hội đồng thi tuyển, phương án kiến trúc được chọn làm trúng tuyển. Việc đánh giá và xếp hạng các phương án dự thi tuân thủ các phương pháp và tiêu chí được quy định trong Quy chế của Hội đồng, và thực hiện theo nguyên tắc bỏ phiếu kín để lựa chọn ra các phương án theo thứ tự từ 1 đến 3. Phương án đứng đầu trong danh sách xếp hạng sẽ được công nhận là phương án kiến trúc trúng tuyển. Báo cáo về kết quả đánh giá và xếp hạng phải được tất cả các thành viên của Hội đồng tham gia ký xác nhận, sau đó gửi đến đơn vị tổ chức cuộc thi để tổng hợp và báo cáo cho người quyết định đầu tư xem xét và phê duyệt. Trong trường hợp không có phương án nào đáp ứng được các mục tiêu và yêu cầu quy định trong Quy chế của cuộc thi, tổ chức sẽ tiến hành tổ chức lại cuộc thi. Đơn vị tổ chức cuộc thi sẽ công bố và công khai kết quả sau khi cuộc thi kết thúc và tổ chức lễ trao giải thưởng. Kết quả cuộc thi sẽ được gửi đến cơ quan chuyên môn về kiến trúc thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Thi tuyển phương án kiến trúc hạn chế phải có mấy tổ chức, cá nhân?. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!